مسگری، هنری رو به انقراض در جهرم+ تصاویر
به گزارش شیرازه مسگری یکی از صنایع دستی کهن ایران است که اشیا و ظروف مسی دستساز
موزهها نشان از کهنبودن این پیشه در ایران دارد. در استان فارس نیز ظروف و
ابزار مسی فراوانی کشفشده که از قدمت بسیار این صنعت در فارس خبر میدهد.
یکی
از شهرهای استان فارس که در مسگری صاحب قدمت است، شهرستان جهرم است؛ در
قدیم معمولاً مسگران در کنار هم کار میکردند. در جهرم نیز بازار مسگران به
دنبال بازار اصلی قدیمی قرار دارد. در این قسمت مسگران و آهنگران صنایع
دستی تولید میکنند.
تعداد مسگران و آهنگران در حال حاضر در
این بازار اندک و رو به کاهش است، به طوری که در حال حاضر تنها یک نفر کار
مسگری میکند؛ که علت این امر، عدم تمایل نسل جوان و تحصیلکردهٔ امروز
به کارها و صنایع دستی و گرایش به کار دفتری است، همچنین به علت وجود ظروف
جدید، مثل: تفلون یا مسهای کارخانهای، تولیدات آنها مثل گذشته، خواهان
ندارد.
عبدالرسول پورمند یکی از مسگران باسابقهٔ جهرم، معتقد است
این صنعت در جهرم رو به انقراض است و تنها فردی که هم اکنون در جهرم به
کار سخت ظروف مسی فعالیت دارد امانالله شعبانی است.
امانالله
شعبانی مسگری را از پدر خود محمداسماعیل شعبانی، که از اولین مسسازان
جهرم بوده، فراگرفته است؛ او در مغازهی خود، ورقههای فلزی مس را میکوبد و
با مهارتی خاص، انواع وسایل را از آن میسازد؛ اما سایر مسگران بازار
کارهایی نظیر تعمیرات، خرید و فروش ظروف مسی و رویی را انجام میدهند.
مسگران
پس از تهیهٔ ورق مسی، آن را به ابعاد دلخواه برش داده و با چکش به آن حالت
میدهند، در ظروف بزرگ معمولاً چندین ورقهٔ مسی استفاده میشود و با
لحیمکاری این ورقهها را به هم متصل میکنند.
صافبودن و همگنبودن ظرف
مسی، اصلیترین اصول کار است. مسگر برای اینکه ورقههای مس را به شکلهای
مختلف در آورد، بایستی ابزار و وسایل متعددی داشته باشد که از مهمترین
آنها، انواع چکش، سندانهای مختلف و ... است.
مسگران
جهت تمیزکردن ظروف، درون ظروف مسی را در سه مرحله پاک میکنند، استفاده از
دیزاب، ساییدن با کَل گراش(حالت پودرشده) و در آخر نیز با نشادرو قلع سفید
میکنند، معمولاً ظروف مسی را بعد از خرید و قبل از استفاده یا هر دو سال
یک بار، آن را سفید میکنند.
قلعاندودکردن مس از این روست که
مس طی پختوپز وارد غذا نشود و از عوارض افزایش غلظت مس در خون مانند حالت
تهوع، استفراغ و اسهال، کاسته شود.
قابلمهٔ
گوشهدار، ماهیتابه، پاتیل حلواپزی از ظروف مسی پرفروش فعلی بازار است.
دیگهای بزرگ و کوچک، سینیهای گرد و بیضوی و کنگرهدار، کفگیر و دیگر
لوازم آشپزخانه، آفتابههای مسی و ظروف دیگر همه و همه محصول دستهای
هنرمندانهٔ مسگران از گذشته تا کنون بوده است.
منبع: پسین جهرم