کد خبر: ۱۰۴۷۳۹
تاریخ انتشار: ۱۴:۱۳ - ۲۸ دی ۱۳۹۵

مرز خط فقر یک میلیون و هشتصد هزار تومان اعلام شد

برخی از دستگاه‌ها، رقمی را برای خط فقر اعلام می‌کنند که این بار این رقم از سوی مرکز پژوهش‌های مجلس معادل یک میلیون و هشتصد هزار تومان است.
به گزارش شیرازه، خط فقر خطی است نامرئی اما جنجالی و خبرساز؛ هر ساله با اعلام خط فقر و درک شکاف عمیق میان خط فقر و درآمد مردم در جامعه واقعیت‌های بسیاری برملا می‌شود.

 با اینکه در کشورهای پیشرفته و حتی در حال توسعه درآمدی که باعث سقوط افراد جامعه به زیر خط فقر شود، توسط مراجع مربوط اعلام می‌شود، اما در ایران علی‌رغم بحث‌های فراوانی که در این باره می‌شود، سال‌هاست که نرخ رسمی برای خط فقر اعلام نشده است. البته برخی از دستگاه‌ها، رقمی را برای خط فقر اعلام می‌کنند که این بار این رقم از سوی مرکز پژوهش‌های مجلس معادل یک میلیون و هشتصد هزار تومان است.
 
هرچند به دلیل اینکه چگونگی استخراج این رقم اعلام نشده و با ارقامی که در سال‌های گذشته اعلام شده است، تفاوت میلیونی دارد، ابهاماتی درباره صحت این رقم وجود دارد، اما حتی همین رقم هم که با درآمد بسیاری از اقشار آسیب‌پذیر جامعه تفاوت قابل ملاحظه‌ای دارد، نشان از وجود شکافی عظیم میان درآمد و مخارج خانوارهای ایرانی دارد.در تعریف خط فقر آمده که خط فقر یا آستانه فقر،  حداقل درآمدی است که برای زندگی در یک کشور خاص در نظر گرفته می‌شود و هزینه کل و درآمد کل نیز دو شاخص بسیار مهم آن است. به عبارت دیگر، ممکن است خط فقر اندکی از میزان هزینه‌های اعلام شده توسط مراجع آماری کمتر باشد و توجه به آن بخش از هزینه‌ها دارد که دیگر امکان حذف آنها وجود ندارد.
 
به بیان ساده‌تر، خط فقر می‌گوید دیگر نمی‌توان چیزی را از مخارج و سبد معیشت خانوار کم کرد و میزان تعیین شده حتما باید وجود داشته باشد.در سال ‌های اخیر این خط از سوی مراجع رسمی در ایران مشخص نشده و کارشناسان بازار کار می‌گویند نگرانی از بیان این خط این است که برخی مقایسه‌ها در جامعه صورت گیرد.
 
این مسئله درباره میزان درآمد کارگران در سال‌های گذشته مطرح بوده و مقامات کارگری می‌گویند میزان درآمد و حداقل مزد مشمولان قانون کار بسیار کمتر از خط فقر قرار دارد.پیش از این و در سال‌های گذشته برخی ارقام و آمارها مطرح شد که حاکی از این بود که هر فرد در ماه باید دستکم ۲۵۰ هزارتومان داشته باشد تا دچار فقر خشن، مطلق و شدید نشود. بنابراین یک خانوار ۴ نفره باید دستکم یک میلیون تومان در ماه درآمد داشتند که حداقل به مرحله خط فقر خشن نرسند.

  نایب رئیس کانون عالی شورای اسلامی کار سال گذشته خط فقر خانوارهای شهری را حدود 2 میلیون و 250 هزار تومان در ماه، اعلام کرد و برخی نیز این رقم را با اندکی تقلیل 2 میلیون تومان دانسته‌اند. بانک مرکزی در سال 94 متوسط هزینه هر خانوار ایرانی را معادل  2 میلیون و 938 هزار و 800 تومان اعلام کرده بود. سال گذشته کارشناسان و صاحبنظران اقتصادی اعلام کردند زندگی در کلانشهرها با درآمد ماهیانه کمتر از 2میلیون و 700 هزارتومان به معنای زندگی زیر خط فقر است و این در حالی است که اینک خط فقر از سوی مرکز پژوهش‌های مجلس یک میلیون و 800هزار تومان اعلام شده است.
 
اخرین آمار رسمی اعلام شده در این زمینه به سال 1386 باز می‌گردد. خط فقر در این سال 650 هزار تومان اعلام شده بود.  پس از آن هیچ گاه خط فقر به شکل رسمی اعلام نشده است اما مرکز پژوهشهای مجلس در گزارشی با استناد به اینکه مراجع غیر رسمی خط فقر در سال 1395 را برآورد کرده اند، این رقم را یک میلیون و هشتصد هزار تومان اعلام کرده است. شیوه استخراج این عدد در این گزارش اشاره نشده است.  به این‌ترتیب حداقل دستمزد تعیین شده در سال جاری برای کارگران هنوز فاصله‌ای قابل توجه را با خط فقر برآورد شده در کشور دارد.
 
این بدان معناست که جمعیت فراوانی از افرادی که دارای شغل هستند، به رغم اشتغال، فقیر محسوب می‌شوند که این امر آسیبی جدی برای بازار کار و اجتماع ایران محسوب می‌شود. برآوردها نشان می‌دهد متوسط حقوق دریافتی شاغلین در بدنه دولت و شرکت‌های دولتی معادل یک میلیون و هشتصد هزار تومان است به این‌ترتیب درآمد این قشر نیز با خط فقر، تطابق دارد. 
 
از سوی دیگر باید توجه داشت خط فقر در حالی برابر با یک میلیون و هشتصد هزار تومان برآورد شده است که بانک مرکزی متوسط هزینه هر خانوار ایرانی را در سال 1394 معادل با 2 میلیون و 938 هزار و 800 تومان اعلام کرده است.  عقب ماندگی دستمزد از تورم و پایین بودن سطح دستمزدها یکی از مهمترین دلایلی است که در سال‌های اخیر سبب شده است خانوارهای ایرانی با رفاه اندک روبرو باشند.  بررسی وضعیت سبد هزینه‌ای خانوار ایرانی نشان می‌دهد بخش مهمی از درآمدهای این خانوارها به تامین هزینه‌های خوراک، پوشاک، مسکن و آب و برق و سوخت و حمل و نقل اختصاص دارد.
 
این مساله بسیار مهم موجب می‌شود سهم تفریح، مسافرت و امور  فرهنگی در سبد هزینه‌ای خانوارهای ایرانی پایین باشد.یک کارشناس اقتصادی در این باره عقیده دیگری دارد و می‌گوید: یک خانوار 4 نفری با درآمد زیر 3. 5 میلیون تومان در تهران زیر خط فقر محسوب می‌شود.غلامرضا کیامهر به باشگاه خبرنگاران جوان گفت: با توجه به شرایط موجود و گرانی کالاها و خدمات در تهران خانواده‌ای که درآمد زیر 3. 5 میلیون تومان داشته باشند زیر خط فقر محسوب می‌شوند.
 
وی افزود: افزایش قیمت‌ها در سال‌های گذشته موجب پایین آمدن قدرت خرید خانوارها شد به طوری‌که درآمد یک خانواده کفاف خرج‌های اولیه را هم نمی‌دهد. سرانه پایین اشتغال به این معناست که در یک خانواده 4 نفره پدر خانواده کار می‌کند و بقیه اعضای خانواده مصرف کننده هستند.وی با اشاره به راهکارهای افزایش اشتغال در جامعه افزود: در صورت بهبود فضای کسب و کار شرایط برای سرمایه گذاری بخش خصوصی فراهم شده و در نتیجه رونق اقتصادی تحقق پیدا می‌کند و این امر موجب افزایش اشتغال و قدرت خرید خانوارها می‌شود. 
 
هادی ابوی، دبیرکل کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران ایران به تسنیم گفته بود: آمارهای دولتی از وضعیت مخارج خانوار معمولا 2. 3 تا 2. 5 میلیون تومان برای هر خانوار در ماه اعلام می‌شود که اگر همین آمار را نیز بپذیریم، شکاف عمیقی با دریافتی 812 هزارتومانی تا یک میلیون و 300هزار تومانی کارگران خواهد داشت. وی ادامه داد: در سال جاری نیز برخی اقلام پُرمصرف خانوارهای کارگری افزایش قیمت داشته و فاصله معیشت و درآمد کارگران هر روز بیشتر می‌شود.
 
معمولا نرخ‌های تورم اعلامی بانک مرکزی و مرکز آمار با واقعیت‌های زندگی کارگران تفاوت دارد. وضعیت معیشتی کارگران تا جایی در دولت با تعطیلی  واحدهای تولیدی و رکود اقتصادی تحت شعاع قرار گرفت که امروزه بسیاری از کارگران از امنیت شغلی و قدرت خرید به عنوان دو مولفه اصلی در دغدغه‌های جامعه کارگری یاد می‌کنند.
منبع: روزنامه بهار
نظرات بینندگان