این پایگاه خبری در سلسله گزارش و گفتگوی تفصیلی به بررسی این موضوع می‌پردازد.

ازاین‌رو، علمدار علمداری در گفتگوی تفصیلی با ما به بررسی عوامل خشکی تالاب‌ها پرداخت که در این شماره به خشکی تالاب بختگان و کافتر پرداخت.

این کارشناس محیط‌زیست اظهار داشت: مهم‌ترین عواملی که نقش منفی در خشکی تالاب‌ها داشته، روند توسعه غیراصولی در بخش کشاورزی و بهره‌برداری بی‌رویه از منابع آب‌های سطحی و زیرزمینی است.

وی افزود: تالاب بختگان به‌عنوان مهم تالاب استان و کشور با حوزه آبریز دو میلیون و 700 هزار هکتار قرار دارد و کُر و سیوند به‌عنوان مهم‌ترین رودخانه‌ استان در بالادست این تالاب جریان دارد.

علمدار گفت: درواقع اولین سدی که در بالادست تالاب ساخته شد سد درودزن بوده است و زمانی که سد احداث شد با این هدف که آب شرب شهر شیراز و صنایع و آبیاری قریب به 40 هزار هکتاری زمین‌های کشاورزی را در ابتدا تأمین کند و اکنون به تأمین 140 هزار هکتار رسیده است.

این فعال زیست‌محیطی ادامه داد: این سد همیشه از میزان قابل‌توجهی آبگیری برخوردار بود و آب شرب، صنعت و کشاورزی را تأمین می‌کرد و تالاب بختگان به وسعت حدود 150 هزار هکتار پهنه آبی داشت.

وی با ابراز تأسف گفت: از اوایل دهه 60 با احداث دو زهکش بزرگ از زیر پل خان تا تالاب بختگان و به‌تدریج زهکشی تمام اراضی تالابی اراضی بالادست بختگان، پشتوانه تأمین آبی تالاب که آب‌های زیرزمینی بود به‌تدریج از دسترس تالاب خارج شد.

علمداری اضافه کرد: از طرفی چاه‌های غیرمجاز و مجاز در حوزه دشت کربال و بالادست بختگان به میزان زیادی افزایش و روند صعودی داشت.

این کارشناس زیست‌محیطی استان فارس با اشاره به تالاب کافتر گفت: تالاب کافتر نیز که در بالادست تالاب بختگان قرار داشت و یکی از پشتوانه‌های تالاب بختگان بود بیشتر به دست کشاورزان زهکشی و تغییر کاربری داده شد.

وی بیان داشت: تالاب کافتر یک خروجی داشت که آن خروجی را باز کردند و آب آن تخلیه و سطحش به‌تدریج رو به کاهش گذاشته شد.

علمداری با بیان اینکه علاوه بر این موارد، یک سری تالاب‌های اقماری در بالادست وجود داشت که این تالاب‌ها نقش مهمی در پشتوانه تالاب بختگان داشت، افزود: تالاب‌های اقماری بند امیر، شول، لپویی و زرقان ازجمله این تالاب‌های اقماری بودند که این اراضی تالابی زهکشی و تغییر کاربری داده شد

این کارشناس زیست‌محیطی تصریح کرد: این روند توسعه بی‌رویه و تغییر کاربری اراضی کشاورزی و موارد اشاره‌شده، به‌تدریج اثرات منفی خود را نشان دادند؛ به‌طوری‌که از میانه دهه 70 آثار کم‌آبی و کوچک شدن تالاب بختگان آشکار شد؛ به‌گونه‌ای که از دهه 80 به سمت خشکی تالاب بختگان رفتیم و در حال حاضر قریب به هشت سال در فصل تابستان خشک و در زمستان هم به آب نشده است.

وی در پایان این بخش گفتگو با اشاره به تأثیرات خشکسالی بر خشکی این تالاب‌ها گفت: در دهه‌ گذشته بارها اتفاق افتاده تالاب‌ها خشک‌شده اما دوباره فعال‌شده‌اند و علت این بوده که منابع آبی و اقماری فعال بودند و قدرت تأمین آب را داشتند اما متأسفانه ابا این روند توسعه و بهره‌وری بی‌رویه این امکان ازدست‌داده شده است.

این سلسله گفتگو ادامه دارد...

در شماره بعد به بررسی خشکی تالاب پریشان و ارژن می‌پردازیم.

منبع:  عصر فارس