واکنش مردم شیراز به کشتار مردم قم در 19 دی 56
به خون کشیده شدن تظاهرات مردم قم واکنش مردم و روحانیون در سراسر ایران را برانگیخت. یکی از بزرگترین اعتراضات به جنایت رژیم پهلوی در قم، در شیراز به نمایش گذاشته شد.
در کتاب انقلاب اسلامی در شیراز که توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده درباره واکنش مردم و علمای شیراز به کشتار مردم قم در 19 دی ماه آمده است: در شیراز آیتالله محلاتی که نقش عمدهای در مبارزات مردم این شهرستان ایفا میکرد، در واکنش به واقعه 19 دی قم با ارسال نامهای به علمای قم از جمله آیات گلپایگانی، مرعشی نجفی و شریعتمداری درخواست کرد که در برخورد با قضیه 19 دی آرام ننشینند.
علاوه بر این، علما و روحانیون در مساجد ضمن سخنرانی، با اشاره به واقعه 19 دی قم به انتقاد از مقامات حکومتی پرداختند. آیتالله دستغیب در شب 22 دی در مسجد جامع شیراز طی سخنانی اظهار داشت: «[آیتالله] خمینی مرجع تقلید چند میلیون شیعه میباشد و چون روزنامه اطلاعات به وی تهمتهایی زده، طبق قانون عاملین امر بایستی تحت تعقیب قرار گرفته از یک تا سه سال زندانی شوند». وی سپس از مردم خواست تا برای سلامتی امام خمینی صلوات بفرستند.
پس از خروج شرکتکنندگان از مسجد عدهای از حاضران ضمن حرکت در میدان شاهچراغ مبادرت به تظاهرات و سر دادن شعار کردند. بنا به گزارش ساواک شیراز در این تظاهرات پلیس 2 نفر به نامهای حسن امیرپور فرزند علی و علی مجتهدزاده فرزند حسین را دستگیر کرد.
در شب 23 دی نیز حجتالاسلام مجدالدین محلاتی در مسجد ولیعصر(عج) واقع در خیابان داریوش شیراز مبادرت به سخنرانی کرد. بنابر گزارش ساواک شیراز، وی ضمن تأیید و حمایت از آیتالله خمینی برای سلامتی ایشان دعا کرد، لذا در هنگام خروج حاضران، عدهای شروع به سر دادن شعار «مرگ بر شاه» و «زندهباد خمینی» کرده که در نتیجه با مداخله پلیس تظاهراتکنندگان متفرق شدند. اما 19 نفر از شعاردهندگان به دست نیروهای شهربانی دستگیر شدند.
پس از سخنرانی آیتالله دستغیب و حجتالاسلام مجدالدین محلاتی در شبهای 22 و 23 دیماه، در 24 دی نیز سیداحمد پیشوا در مسجد نو سخنرانی کرد، اما به دلیل اینکه نیروهای پلیس شهربانی از محل برگزاری مراسم و سخنرانی از قبل اطلاع داشتند، با محاصره مساجد مزبور از تظاهرات جلوگیری کردند. از این رو از طرف علما و روحانیون مقرر شد که امامان جماعت در هر مسجد بدون دعوت قبلی به منبر رفته و موضوع اهانت به امام خمینی(ره) و جریان کشتار مردم قم را برای مردم بازگو کنند که دولت چگونه در قم مردم را به مسلسل بسته است و به همین جهت در مردم ایجاد انزجار کنند.
از آنجایی که مقامات امنیتی برگزاری سلسله سخنرانیهای مزبور روحانیون را موجب افزایش تحرکات مردم و گسترش دامنه اعتراضها در شیراز میدانستند، تصمیم گرفتند که اقداماتی بهمنظور جلوگیری از برگزاری سخنرانیهای مزبور به عمل آورند. از اینرو با درخواست شهربانی فارس در شورای هماهنگی در 24 دی 56 تصویب شد که به آیتالله دستغیب و حجتالاسلام مجدالدین محلاتی تذکرات لازم داده شود که چنانچه به روند فعلی خود ادامه دادند، تصمیمات مقتضی دربارهی آنان به عمل آید.
از اینرو مقامات اطلاعات شهربانی ضمن تماس با اشخاص مزبور، تذکرات شفاهی را به آنان ابلاغ کردند. حجتالاسلام مجدالدین محلاتی در پاسخ اظهار داشت درج مقاله در روزنامه اطلاعات با عنوان «ایران و استعمار سرخ و سیاه» و «واقعه 19 دی قم» همه روحانیون و مردم را متأثر کرده است و در این چند روز، از شهرهای مختلف تحت فشار قرار گرفتهاند. وی در ادامه افزود: چنانچه مسببین وقایع مزبور مورد تعقیب قرار نگیرند، احتمال وجود دارد که در شیراز به منظور اعتراض به اقدامات مزبور برگزاری نماز جماعت در مساجد تعطیل شود. با وجود این در روز پنجشنبه 29 دی 1356 همزمان با شهرهای تهران، مشهد، اصفهان، تبریز و اهواز در شیراز نیز به عنوان اعتراض علیه اقدامات دولت در شهر قم، بازار به حالت تعطیل درآمد و پس از نماز مغرب و عشاء نیز در مساجد مراسم هفتم شهدای قم برگزار شد.
علاوه بر این، در چهلم شهدای قم نیز مراسمی در شیراز برگزار شد. همگام با علما و روحانیون در تهران، قم و سایر شهرستانها در شیراز نیز آیتالله بهاءالدین محلاتی با صدور اعلامیهای ضمن اعلام عزای عمومی به مناسبت بزرگداشت چهلمین روز شهدای قم در روز 29 بهمن 1356 از مردم خواست تا با بستن بازار در مراسم برگزارشده در مساجد شرکت کنند. علاوه بر این تعدادی اعلامیه از طرف روحانیون قم و سایر شهرستانها در شیراز توزیع شد که در آن اعلامیهها از مردم خواسته شده بود در مراسم چهلمین روز شهدای قم شرکت کنند.
علاوه بر این، در روز 27 بهمن 1356 آیتالله دستغیب در مسجد جامع، سیدعلیاصغر دستغیب در مسجدالرضا، سیداحمد پیشوا در مسجد نو، حجتالاسلام مجدالدین محلاتی در مسجد ولیعصر(عج) ضمن اشاره به واقعه قم و اعلام فتوای آیتالله محلاتی و سایر علما مبنی بر عزای عمومی در 29 بهمن از مردم خواستند تا در مراسم ترحیم شهدا در روز مزبور شرکت کنند. بدینترتیب در روز 29 بهمن 1356 بازار شیراز همزمان با بازارهای تهران، کرج، کاشان، اصفهان، نجفآباد، جهرم، بابل و زنجان و تبریز تعطیل شد و مردم به تبعیت از اعلامیه علما برای اعلام انزجار از جنایت رژیم پهلوی در 19 دی در مساجد حضور یافتند.
منبع: فارس