خراش گدایی بر صورت شیراز
عابران در هر قدم باید مراقب راکبانی باشند که بیمهابا، معبر پیاده را راهی برای گریز از ترافیک یافتهاند یا همه تن چشم شوند نکند ناغافل آمبولانسی، خودروی همراه بیماری یا ... آنان را با موزاییکهای ناهمواره پیاده رو یکی نکند!
و این همه در مقابل متکدیانی که در اشکال و با شیوههای مختلف، دست سئوال پیش رویشان دراز میکنند؛ یا معتادان زبالهگردی که کیسههای کثیف مملو از پلاستیک و مواد بازیافتی را بر تن رنجور و خمار به هر سو میکشانند و ... هیچ است که آن یک عذاب تن است و این یکی خراش روح.....
تکدیگری، از مهمترین آسیبهای دیروز و امروز شیراز است؛ شهری که شعار مسئولانش، توسعهی گردشگری و پرداختن به ظرافتهای فرهنگی و فرهنگوری و ظاهر واقعیاش، مملو از زخم آسیب و عارضههای باقی مانده از آسیبهای اجتماعی و فرهنگی است.
طی سالهای گذشته تاکنون، هر آنچه از سوی دستگاهها و مسئولان نهادهای متولی در موضوع تکدیگری انجام شده و همچنان تداومی غیر مستمر دارد؛ فقط به تغییر شیوهی گدایی منجر شده است!!
مسئولان و دستگاههای مسئول سالهاست که در مواجهه با این آسیب اجتماعی فرهنگی، به اقدامات مقطعی و محدود به ایام پایانی سال و نوروز اکتفا کرده و مدتی کوتا با بزکی غیرهنرمندانه، زخمها را میپوشانند و بس...
معاون اجتماعي فرماندهي انتظامي استان فارس با تاکید براینکه افراد مستمند واقعی همواره تلاشی آبرومندانه را برای تامین معیشت خود داشته و دارند؛ گفت: ما معتقديم افراد تنگدست و فقير، آبرومند بوده و وجههی خود را با گدايي آلوده نميكنند.
سرهنگ کاووس محمدی با بیان اینکه برای مقابله با آسیبی تحت عنوان تکدیگری باید آگاهیهای جامعه را ارتقاء داد و متکدیان حرفهای را به مردم شناساند؛ گفت: تکدیگری در چند سال اخیر به یکی از معضلات شهرهای بزرگ تبدیل شده است؛ تکدیگری را میتوان درآمدزایی نادرست عدهای بیکار، بیسرپرست، بیخانمان یا ... تعریف کرد.
او ادامه داد: متکدیان به شیوههایی نظیر گل فروشی، دود کردن اسپند، فروش دستمال كاغذي یا پاک کردن شیشههای خودروها، در مسیرهای سواره، هم نظم عبور و مرور را دچار اخلال میکنند هم چهرهی ناخوشایندی از شهر و اجتماع نمایش میدهند.
محمدی با تاکید براینکه تكديگري موضوعی تازه نیست و ریشههای آن را در قرنهای دور و تمدنهای مختلف میتوان یافت، خاطرنشان کرد: تكديگري شكل و شمايل بسياري داشته و بصورتهاي پنهان و گاهی با ظاهری آبرومندانه(دعانويسي، رمالي و ... ) یا ظاهری کاملا آشكار ( گدايي حرفهاي ) و تكديگري نوين ( اينترنتي و از طريق فضاي مجازي) و ... ظهور و بروز دارد؛ متکدیان عمدتا افرادی سودجو هستند که با سوء استفاده از سادگي مردم و احساسات پاك مذهبي برخي از افراد اقدام به اخذ وجه میکنند.
معاون اجتماعي فرماندهي انتظامي استان فارس با اشاره به اينكه در پیدایش گدایی چند عامل دخیل است، گفت: بسیاری از انواع تکدی گری، بر اساس عوامل روانی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی به وجود می آید و محصول ساختار اجتماعی و نارسایی های ناشی از آن است.
او فقدان اشتغال و کار، فقر مادی، پیری و از کار افتادگی، رخوت و سستی، اعتیاد، معلولیت و بیماری، مسائل خانوادگی از قبیل از هم پاشیده شدن كانون خانواده، مهاجرت از روستا به شهر، نابسامانی های اقتصادی از قبیل کمی درآمد در بعضی از مشاغل، بالابودن هزینه زندگی، ضعف فرهنگ حاکم بر خانواده های متکدیان، شکاف عمیق طبقاتی،حاشيه نشيني و غیره از جمله این عوامل اين معضل اجتماعي بيان كرد .
محمدي با اشاره به اينكه شيراز به دليل برخورداری از آب و هواي مناسب بويژه در نيمه اول سال براي بسياري از متكديان و بیخانمانها محل مناسبي محسوب میشود، افزود: این افراد حتی اگر سرپناه و استراحتگاهی نداشته باشند، میتوانند در پارکها، اماکن عمومی و ... شب و روز را سر کنند.
او اضافه کرد: بالا بودن سطح زندگي در شیراز و برخورداری از شهروندانی با روحيهی كمك به افراد مستمند، از عوامل بسترساز حضور غیر شیرازیها و غیر فارسیها و حتی غیرایرانیهایی که پیشهی گدایی دارند، در شهر شیراز محسوب میشود؛ افرادی که با سوء استفاده از روحيه مذهبي و انساندوستانه و نیکاندیشانهی شیرازیها و با استفاده از ترفندهاي فريب كارانه اقدام به تكدي گري میکنند.
این مقام انتظامی گفت : بررسيهاي نشان ميدهد كه پديده تكديگري با مهاجرت، اعتياد و فقر رابطه مستقيم داشته و متكديان در قالب افراد معتاد به مواد مخدر، كودكان خياباني، افراد از كار افتاده و بي سرپرست، گدایان حرفهای و افراد ولگرد، به این کار روی میآورند.
محمدي با بيان اينكه آمارها نشان ميدهد كه بيشتر متكديان از افراد حرفهاي هستند، گفت: به نظر ميرسد بهترين شيوه برخورد با اين گروه از متكديان آگاه سازي آحاد جامعه با هدف داشتن درك درست از دستورات دين مبين اسلام درمورد كمك به افراد مستمند و همچنين ساماندهي افراد مستحق از طريق سازمان هاي دولتي و مردم نهاد است .
وي افزود: متاسفانه يكي از مشكلات اساسي اين است كه بعد از دستگيري متکدیان اقدام تاثیرگذاری در مقابله قطعی با آنان انجام نمیشود، لذا اکثر این افراد بعد خلاصی از دست قانون و مجریان قانون باز هم به تکدیگری میپردازند.
محمدی گفت: از آنجائيكه بسياري از متكديان، معتادان به مواد مخدر بويژه مواد مخدر نيمه صنعتي و روانگردان هستند، تهيه و تدارك كمپ بازتواني افراد معتاد یک ضرورت محسوب میشود؛ متاسفانه هنوز زيرساختهاي لازم براي ساماندهي این افراد و دیگر متكديان فراهم نیست.
او با اشاره به اينكه مشاهدات و آمارهاي موجود نشان ميدهد كه تكدي گري به يكي از مشكلات اساسي شهر شيراز تبديل شده و شاهد افزایش روزافزون آن هستیم، گفت: با وجود تلاش دستگاههاي مربوطه برای جمع آوری متکدیان، کودکان خیابانی و دستفروشان، فشارهای اقتصادی مانع از حذف كامل این پدیده از سطح شهر میشود .
محمدی با قبول این موضوع که این روزها شاهد رشد قارچ گونه دستفروشان در كنار خيابانها، ورودي مجتمعهاي تجاري، چهارراهها پشت چراغهاي راهنمايي و . . . هستیم، گفت: پایین بودن رده سنی و رواج این پدیده بین دختران و زنان جوان و شیک پوش!! نقطه قابل تاملی به شمار میرود که بیشتر ناشی از افزایش روزافزون فشارهای اقتصادی، بیکاری و تغییر الگوهای فرهنگی درآمدزایی در بین زنان و مردان است .
محمدي با بیان اینکه عادی شدن حضور این افراد بین شهروندان، نيازمند اتخاذ سیاست های پیشگیرانه و زیربنایی است، گفت: اين موضوع خود مشکل جدی تري است که نباید نسبت به آن غفلت كرد .
معاون اجتماعي فرماندهی انتظامي فارس اعتقاد دارد که دستگیری متکدیان بدون تدوين برنامهاي تاثیرگذار براي ساماندهي و بازتواني آنان در شغلهاي مناسب، مشكل را حل نخواهد كرد.
محمدی قبول و تاکید دارد که اين پديده علاوه بر زشت کرد چهره شهر، ميتواند باعث بهوجود آمدن جرائم و آسيبهاي ديگري از جمله ايجاد مزاحمت، سرقت، تثبيت فرهنگ تن پروري و.. شود .
معاون اجتماعی فرماندهی انتظامی فارس با اشاره به اينكه حاشیه نشینی یکی از بسترهای وسیع ناهنجاریهای اجتماعی از جمله تكدي گري است، گفت: در صورت تداوم سیاستهای گذشته و فعلی، میتواند جامعه را با چالشهاي بزرگی روبه رو کند.
محمدی خاطرنشان کرد: با عنايت به اينكه در دین مبین اسلام تکدی گري به عنوان یکی از کسب های منفور اعلام شده و همواره بزرگان دین ما آن را سخت مورد مذمت و سرزنش قرار داده و میدهند، به نظر مي رسد بررسي اين مسئله از ضرورتها بوده و بیتوجهی به آن گسترش بیش از پیش تکدیگری و عوارض ناشی از آن را به دنبال دارد.
معاون اجتماعی فرماندهی انتظامی فارس گفت: براساس ماده 713 قانون تعزيرات و مجازاتهاي بازدارنده مصوب 1375 هركس طفل صغير يا غير رشيدي را وسيلهي تكدي گري قرار دهد، يا افرادي را به اين امر بگمارد به 3 ماه تا 2 سال حبس و استرداد اموالي كه از اين طريق بدست آورده محكوم خواهد شد .
محمدي افزود: ماده 128 قانون مجازات اسلامي مصوب اردیبهشت 94 نيز به نوعي تكميل كننده ماده 713 بوده و در آن آمده است هركس از فرد نابالغي بهعنوان وسيله ارتكاب جرم مستند به خود استفاده کند به حداكثر مجازات قانوني همان جرم محكوم مي شود .
رییس کمیسیون فرهنگی اجتماعی و عضو کمیسیون حقوق شهروندی شورای اسلامی شیراز با بيان اينكه تكدي گري يك بحث سازمان يافته در هر اجتماعي است، گفت: وضعيت بد اقتصادي، ركود، تنگناهاي بنيادين اقتصادي موجود در جامعه از عوامل تاثیر گذار بر بروز ناهنجاریها و آسیبهای اجتماعی نظیر تکدیگری است.
لیلا دودمان با بیان اینکه ورود و حضور معتادين و متكديان به هر شكل و شيوه در منظر عمومی و خیابانها یک واقعیت است، گفت: شیراز مدتها است که با معضل تکدیگری دست و پنجه نرم میکند؛ یکی از دلایل تداوم یا تشدید آن هم میتواند مسائلی نظیر از بین رفتن بسترهای فعالیتهای اقتصادی نظیر کشاورزی، مهاجرت بیرویه، حاشیهنشینی و ..... باشد.
دودمان نیز قبول دارد که شیراز را بهعنوان مهد علم و فرهنگ و تمدن و هنر میشناسند و حضور متکدیان و معتادان در جای جای این شهر، زیباییهای شیراز را تحت تاثیرقرار میدهد.
او با بیان اینکه در ایام پایانی سال و نوروز تعداد متکدیان افزایش مییابد، گفت: اكثر اين معتادين و متكديان نه تنها شيرازي بلكه استان فارسي هم نيستند، مهاجرت اين گروه از مناطق ديگر به شيراز و استان فارس خود نوعي آسيب اجتماعي است .
دودمان گفت: باهمكاري سازمانهاي مختلف اين مسئله بايد به صورت بنيادي حل شده و سياست گذاري واحدي برای از بینرفتن ریشههای تکدیگری تبیین و اجرایی شود؛ اما هنوز هیچ راهحل قطعی و عاجلی برای این مشکل در نظر گرفته نشده است.
او اعتقاد دارد یک سازمان باید متولی این قضیه بوده و دیگر سازمانها بهعنوان همکار، همافزایی و توانافزایی داشته باشند اما تاکنون هیچ سازمان و دستگاهی این مسئولیت را عهدهدار نشده است.
دودمان با اشاره به اينكه چهره فقر چهره خوبي نيست و از لحاظ منظر شهري جلوه زيبايي ندارد، ادامه داد: كودكاني كه در سن آموزش به جاي تعليم و تربيت به دنبال درآمد آنهم به اشکالی نامناسب هستند قطعا خود و دیگران را در معرض آسیبهای اجتماعی و فرهنگی و بیماریهای روحی و جسمی قرار میدهند.
رییس کمیسیون خدمات شهری، محیط زیست و سلامت شورای اسلامی شیراز تاکید کرد که بسیاری از معتادان و متکدیان حاضر در شیراز، نه شیراز نه فارسی نیستند!!
علی ناصری با بیان اینکه تمام مسائل و مصائب و مشکلات کلانشهر شيراز در ابعاد مختلف، به ویژه ساماندهی متکدیان و معتادان، مد نظر کمیسیون فرهنگی، اجتماعی شورا قرار دارد، گفت: موضوع متعادان متجاهر اولويت است و با جمع آوري و سامان دهي اين گروه چهره شهر از نا زيباييها زدوده خواهد شد و البته با احيا، مقاوم سازي و نوسازي بافت فرسوده و فراهم شدن بسترهای ايجاد اشتغال، زمینههای حضور معتادان متجاهر که در تکدیگری هم نقش دارند، برچیده خواهد شد.
عضو کمیسیون حقوق شهروندی با اشاره به اينكه در جلسه ستاد هماهنگي نوروز 97 بحث ساماندهي معتادين متجاهر و متكديان جزو دستو كارها بوده است، گفت: تلاش خواهيم كرد كه به سمت شهري بدون گدا پيش برويم .
معاون خدمات شهري شهرداري شيراز با اشاره به اينكه 90 درصد از متكديان موجود در شیراز، شهروندان سایر استانها هستند، گفت: در ستاد تسهيلات نوروزي توجه ويژهاي به مسائل مختلف شده و امیدواریم امسال شیراز متفاوت از سالهای قبل باشد.
محمد رضا محمدحسنپور با اشاره به اينكه در تلاشيم شيراز را به شهري عاري از معتادين و متكديان تبديل كنيم افزود: تاكنون برنامه خاصي براي اين گروه تعريف نشده و شيراز به مكاني امن براي این افراد تبدبل شده بود اما از این پس شیراز را برای چنین افرادی ناامن خواهیم کرد.
حسنپور ادامه داد: درصد قابل توجهاي از اين متكديان و معتادين شناسايي و راهي دهكده سلامت شدهاند كه علاوه بر ترك اعتياد با شرکت در كارگاههاي آموزشي، مهارتی را فراگیرند و زمینهی اشتغال آنان فراهم شود.
مديركل كميته امداد امام خميني استان فارس گفت: این نهاد اجتماعی، وظیفهی قانونی در قبال متکدیان بر عهده ندارد.
محمد بذرافشان با بیان اینکه تاکید دارد که 230 هزار معیشت بگیر تحت پوشش کمیتهی امداد فارس قرار دارند و متکدیان از گروههای تحت پوشش این نهاد اجتماعی نیستند.
وی در عینحال از تشکیل سازمانهایی در راستای حمایت از محرومان و ارائه خدمات بهتر به آنان در غرب شیراز، شهر صدرا، ماهور میلاتی، نورآباد، قطرویه، کامفیروز، درودزن، بیرم، جویم و ... خبر داد و گفت: درهای کمیتهی امداد امام خمینی(ره) همواره به روی محرومان و مستمندان واقعی باز است.
بذرافشان گفت: این نهاد با شناسايي مددجو و حتي معرفی مددجو از طریق دیگر سازمانها و بعد از انجام تحقیقاتی توسط مددکاران، تسهیلات و امکاناتی را برای رساندن مددجویان به حد خودکفایی برای افراد تامین میکند.
امروز، تشکیل ستادی برای مقابله با تکدیگری و ساماندهی این آسیب اجتماعی فرهنگی که خود زائیدهی عواملی بوده و به همراهش عوارض متعددی گریبان جامعه را میگیرد، یک نیاز اساسی محسوب میشود.
به حتم شورای پنجم و مجموعهی شهرداری بهعنوان اصلیترین متولیان مسائل شهری، با توجه به اینکه بارها مسائل فرهنگی و اجتماعی و شهر انسانمحور را اولویت خود معرفی کردهاند، باید در این بعد، با ارائهی برنامهای کارشناسانه و البته سریع، درمان عاجل مسئله را در دستور کار قرار دهند.
منبع: ایسنا