بیشتر جمعیت شهرستان سرباز در مناطق روستایی و در امتداد رودخانه ی زیبای سرباز زندگی می کنند .

وارد شهرستان سرباز که می شویم نخل ها سربر افراشته و چمن‌زارها چشم‌ها را نوازش می‌کند گویی بهشتی کوچک در دل بلوچستان زاده شده و رودخانه پرآب آن به این بهشت کوچک روح حیات می‌دمد.

آداب و سنن برخی از کشور ها مشابه یکدیگر است و شهرستان سرباز هم بدلیل شرایط آب وهوایی، فرهنگ غذایی و لباس به هندوستان شباهت دارد و آن را با نام هندوستان کوچک می‌شناسند.

نوع دوخت لباس‌های سنتی شهرستان سرباز با انواع دوخت شهرستان‌های جنوبی سیستان و بلوچستان متفاوت است که آن را متمایز کرده است.

آب و هوای شهرستان سرباز در سردترین فصل سال کاملا بهاری است و در سایه‌سار نخلستان‌ها می‌توان هر روز هوای فروردین ماه را استشمام کرد.

تنوع آب و هوایی در منطقه سرباز شرایط را برای کاشت و برداشت میوه‌های متنوع مانند خرما، خربزه درختی، موز، کنار، انبه، چیگو، گوواواو و انواع مرکبات از قبیل لیمو، پرتقال، نارنگی فراهم می‌کند.

 شباهت اقلیم آب و هوایی شهرستان سرباز به هندوستان یکی دیگر از دلایل نامیدن آن به اسم هندوستان کوچک است.

وحود نخلستان‌های سرسبز و رودخانه پرآب، شهرستان سرباز را به زیستگاه مناسبی برای پرورش انواع ماهی‌ها و تمساح پوزه کوتاه ایرانی که نماد گردشگری سیستان و بلوچستان است، تبدیل کرده است. محلی‌های شهرستان سرباز به تمساح پوزه کوتاه، گاندو می‌گویند.

شهرستان سرباز همواره در رعایت سنن و آداب و رسوم پیشتاز بوده و پس از گذشت سال‌ها، مردم ساکن در این منطقه ، مانند گذشته اصالت و بومی‌بودن خود را حفظ کرده‌اند.

استفاده از ابزار آلات کشاورزی سنتی، هنرهای زرگری، آهنگری، سوزن دوزی و معماری خود  نشان دهنده حفظ ارزش های سنتی توسط مردم این شهرستان است.

 استادکاران قدیمی ‌با علاقه و اشتیاق هنری را که از گذشتگان خود به ارث برده‌اند را همچنان زنده نگاه داشته‌اند.

هنرهای اصیل مردم سرباز نشات گرفته از گنج وجودی زنان و مردانی است که با تحمل سختی‌ها همچنان امیدوارانه به سوی افقی روشن گام بر می‌دارند.

معماری سنتی و پلکانی بافت روستایی خانه‌های سرباز ،خستگی را از تن مسافرانی که این بهشت کوچک را برای گذران اوقات فراغت خود انتخاب می کنند، می‌زداید و آرامش وصف ناپذیری به آنان هدیه می دهد.

اگر به دنبال دیدن بناهای زیبا، تزئینات خاص و اشکال متنوع بر روی نماهای خارجی خانه‌ها هستید به شهرستان سرباز سفر کنید و نقوش  مختلف سنتی را بر  دیواره های خارجی منازل این منطقه مشاهده کنید.

شهرستان سرباز یکی از قدیمی‌ترین مناطق بلوچستان و مقر تمدن‌های بزرگی در ادوار مختلف بوده است.

در مورد دلیل نامگذاری سرباز، نظرات مختلفی مطرح است؛ برخی معتقدند در زمان بارندگی سرشاخه‌های فرعی در طول مسیر جریان آب رودخانه در این شهرستان از اطراف آن افزوده می‌شود و سر آن از هر طرف باز بوده و به همین دلیل این منطقه را سرباز نامیده‌اند.

گروهی دیگر دلیل نامگذاری را وجود آدم‌های سرشناس از طوایف مختلف در این منطقه و به اصطلاح محلی سر(افراد بزرگ) و باز(زیاد) می‌دانند. همچنین به اعتقاد برخی دیگر به علت برخورداری این منطقه از کوه‌های بلند و مرتفع که اطراف منطقه را به صورت حصار فرا گرفته‌اند و فضای بالای آن باز بوده، این شهرستان، سرباز ،نام گرفته است.

از آثار تاریخی سرباز می شود به قلعه ی کلات اشاره کرد،در امتداد رودخانه ی سرباز سنگ نگاره های بسیاری وجود دارد که قدمت آنها بیش از ١١ هزار سال می رسد.

در پس محرومیت های سیستان‌وبلوچستان زیبایی های زیادی نهفته است که سرباز، هندوستان کوچک یکی از آنهاست .

فارس