کد خبر: ۱۲۴۶۶۹
تاریخ انتشار: ۰۲:۴۵ - ۰۸ شهريور ۱۳۹۷
تا طنین افکند در گیتی ندای الغدیر، گشت بانگ حق طنین افکن ز نای الغدیر

غدیر روز اثبات امامت ائمه طاهرین/ بهترین اعمال در روز عید غدیر خم/غدیر در کلام امام رضا

امام رضا(ع) فرمود: روز غدیر روز تبسم به روى مؤمنان است، کسى که در این روز به روى برادر مؤمنش تبسم کند، خداوند، در روز قیامت، نظر رحمت به او مى‏‌افکند، هزار حاجتش را برآورده ساخته و قصرى از در سفید برایش بنا مى‏‌کند و صورتش را زیبا مى‏‌سازد.
غدیر روز اثبات امامت ائمه طاهرین/ بهترین اعمال در روز عید غدیر خم/غدیر در کلام امام رضابه گزارش شیرازه؛ عید سعید غدیر خم بزرگترین عید شیعیان است که در روایات مختلف به عنوان عیدالله الاکبر یاد شده است. به مناسبت فرار رسیدن این عید سعید، به گوشی از این ماجرا در آیات و روایات اشاره خواهیم کرد.

ای پیامبر (ص) آنچه بر تو نازل کردیم را ابلاغ کن

در 18 ذی الحجه سال دهم هجری یعنی آخرین حج پیامبر (ص) بود که آیه تبلیغ نازل شد: «یا اَیهَا الرَّسول بَلِّغْ ما انْزِلَ إِلَیکَ مِنْ رَبِّکَ وَإِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَه وَاللَّه یعْصِمکَ مِنَ النَّاسِ». (مائده – 67)

دراین آیه چند نکته مهم و قابل توجه وجود دارد؛ اینکه تأکید بر ابلاغ نشان دهنده اهمیت موضوع است، چیزی که ظاهراً پیامبر (ص) از ابلاغ آن نگرانی داشته اند و خداوند به رسولش دلگرمی می دهد و ابلاغ (و یا تکمیل) رسالتش را به تبلیغ این موضوع منوط می داند.

پیامبر (ص) چه چیزی را ابلاغ کرد؟

پس از نزول آیه تبلیغ، پیامبر (ص) دستور توقف کاروان را صادر نمود و گفت آنانی که پیشاپیش حرکت می‌کنند، به محل غدیر بازگردند و کسانی که عقب مانده‌اند، به کاروان در غدیر خم، ملحق شوند.

پس از اقامه نماز ظهر، پیامبر اکرم (ص) بر روی جهاز شتران ایستاد خطبه غدیر را ایراد فرمودند که جمله «من کنت مولاه فهذا علی مولاه» در همین خطبه می باشد.

بیعت با جانشین پیامبر (ص)

پس از آنکه رسول خدا (ص) دست علی (ع) را بعنوان جانشین بالا برد، صحابه برای تبریک به امیرالمؤمنین (ع) صف کشیدند و این مراسم بیعت به مدت 3 روز به طول انجامید. برای زنان نیز به دستور پیامبر (ص) ظرف آبی تهیه کردند و علی (ع) دستان خود را گوشه از ظرف در آب گذاشت و بانوان نیز برای بیعت، دست خود را گوشه دیگر ظرف در آب میگذاشتند.

بیعت برای علی (ع) و یازده امام دیگر

یکی از نکات جالب در این ماجرا اینست که در واقعه غدیر، رسول گرامی اسلام (ص) نه تنها برای ولایت علی (ع) بلکه آن حضرت امامت دوازده امام بعد از خود را تا آخرين روز دنيا با عموميت ولايت آنان بر همه ى انسان‌ها و در طول زمان‌ها و در همه ى مكان‌ها و نفوذ كلماتشان در جميع امور اعلام فرمودند.

معجزه غدیر

در جریان غدیر یک نفر نزد پیامبر آمد و و با بی‌ادبی عرضه داشت: "ای محمد، شما گفتی وضو بگیرید، گرفتیم، گفتی نماز بخوانید خواندیم، گفتی حج به‌جا آورید، بجا آوردیم"، سپس ادامه داد: "حالا می‌خواهی قوم و خویشان خودت را بر ما رئیس کنید؟" بعد نادانی‌اش را بیشتر کرد و گفت "اگر این حرفم اشتباه است همین الآن سنگی از آسمان بیاید و مرا بکشد"، همان لحظه سنگی از آسمان آمد و او جلوی چشمان همه هلاک شد. ولایت امیرالمؤمنین(ع) همان لحظه با معجزه نیز ثابت شد.

دین کامل شد

پس از آنکه پیامبر (ص) وحی الهی را به مردم ابلاغ کرد، آیه دیگری نازل شد که از اکمال دین خبر میداد: «الْیوْمَ أَکمَلْتُ لَکمْ دینَکمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَیکمْ نِعْمَتی وَ رَضیتُ لَکمُ الْإِسْلامَ دیناً؛ امروز دین شما را کامل نمودم و نعمت خود را بر شما تمام کردم و دین اسلام را برای شما پسندیدم». (مائده – 3)
یکی از نکات قابل توجه این آیه اینست که قطعاً موضوع ابلاغ شده نمی توانسته بیان دوستی و مودت میان رسول اکرم (ع) و علی (ع) باشد (چیزی که علمای اهل سنت بر آن تأکید دارند)، زیرا این موضوع هیچ ارتباطی به اکمال دین نداشته که ابلاغ نکردن آن باعث ناقص ماندن رسالت نبی (ص) بشود.

غدیر روز اثبات امامت ائمه طاهرین/ بهترین اعمال در روز عید غدیر خم/غدیر در کلام امام رضا

 بهترین اعمال در روز عید غدیر خم

افطارى دادن
 
در میان اعامل روز غدیر افطارى دادن به مؤمن جایگاهى والا دارد. بر اساس روایات در این عمل فضیلتى بزرگ نهفته است. امام على(ع) مى‏‌فرماید: کسى که مؤمن روزه‌‏دارى را در غدیر افطار دهد، مانند این است که ده فئام را افطار داده است، فردى پرسید: اى امیرمؤمنان(ع) «فئام» چیست؟ حضرت فرمود: صد هزار پیامبر(ص) و صدیق و شهید، آنگاه ادامه داد: پس چگونه خواهد بود فضیلت کسى که جمعى از مؤمنین و مؤمنات را تکفل کند.
 
عقد اخوت (برادر شدن)
 
روز ولایت روز برادرى است و روز برادرى روز ولایت است، این دو با یکدیگر پیوندى ناگسستنى دارند و حلقه وصلشان ایمان است؛ زیرا از سویى ایمان با ولایت پا مى‏گیرد و از سوى دیگر اهل ایمان برادر یکدیگرند«انما المؤمنون اخوة»، به همین دلیل عقد برادرى یکى از آداب روز غدیر شمرده شده است.
 
این عقد به صورت زیر است: یکى از دو نفر دست راست خود را بر دست راست دیگرى مى‏‌گذارد و مى‏‌گوید:
 
«وَآخَیْتُکَ فِى اللهِ، وَصافَیْتُکَ فِى اللهِ، وَصافَحْتُکَ فِى اللهِ، وَعاهَدْتُ اللهَ وَمَلائِکَتَهُ وَکُتُبَهُ وَرُسُلَهُ وَاَنْبِیآءَهُ وَالاَْئِمَّةَ الْمَعْصُومینَ عَلَیْهِمُ السَّلامُ عَلى اَنّى اِنْ کُنْتُ مِنْ اَهْلِ الْجَنَّةِ وَالشَّفاعَةِ وَاُذِنَ لى بِاَنْ اَدْخُلَ الْجَنَّةَ لا اَدْخُلُها اِلاّ وَاَنْتَ مَعى»
 
با تو در راه خدا برادر مى‌‏شوم، با تو در راه خدا راه صفا و صمیمیت در پیش مى‌‏گیرم، با تو در راه خدا دست مى‏‌دهم و با خدا، ملائکه، کتاب‌ها، فرستادگان و پیامبرانش و ائمه معصومین(ع) عهد مى‌‏بندم که اگر از اهل بهشت و شفاعت شده، اجازه ورود به بهشت یافتم، داخل آن نشوم مگر آنکه تو با من همراه شوى.
 
آنگاه دیگرى مى‏گوید: «قَبِلْتُ» قبول کردم. سپس مى‌‏گوید: «اَسْقَطْتُ عَنْکَ جَمیعَ حُقُوقِ الاُخُوَّةِ ما خَلاَ الشَّفاعَةَ وَالدُّعآءَ وَالزِّیارَةَ»؛ جز شفاعت و دعا و زیارت، همه حقوق برادرى را ساقط کردم.
 
پوشیدن لباس پاکیزه و نو
 
امام صادق(ع) فرمود: در روز غدیر لازم است مؤمن پاکیزه‏ترین و فاخرترین لباس خود را بپوشد، مرحوم میرزا جواد آقا تبریزى این عمل را از مستحبات مؤکد غدیر مى‌‏شمرد.
 
تبریک و تهنیت
 
تبریک و تهنیت از برجسته‌‏ترین آداب هر عیدى است، در اسلام نیز سنت تبریک و تهنیت در عید غدیر جایگاهى ویژه یافته است.
 
امام صادق(ع) شیوه تهنیت گفتن در روز غدیر را چنین آموزش داده است: وقتى یکدیگر را ملاقات کردید، بگویید: «الحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی أَکْرَمَنَا بِهَذَا الْیَوْمِ وَ جَعَلَنَا مِنَ الْمُوفِینَ بِعَهْدِهِ إِلَیْنَا وَ مِیثَاقِهِ الَّذِی وَاثَقَنَا بِهِ مِنْ وِلاَیَةِ وُلاَةِ أَمْرِهِ وَ الْقُوَّامِ بِقِسْطِهِ‏ وَ لَمْ یَجْعَلْنَا مِنَ الْجَاحِدِینَ وَ الْمُکَذِّبِینَ بِیَوْمِ الدِّین»؛ سپاس خداى را که ما را به این روز گواهى داشت و ما را از مؤمنان و کسانى قرار داد که به پیمان و میثاقى که درباره والیان امرش و بر پا دارندگان قسط و عدالتش از ما گرفته است، وفا کردیم و ما را از انکارکنندگان و تکذیب‏کنندگان رستاخیز قرار نداد.
 
تبسم
 
امام رضا(ع) فرمود: روز غدیر روز تبسم به روى مؤمنان است، کسى که در این روز به روى برادر مؤمنش تبسم کند، خداوند، در روز قیامت، نظر رحمت به او مى‏‌افکند، هزار حاجتش را برآورده ساخته و قصرى از در سفید برایش بنا مى‏‌کند و صورتش را زیبا مى‏‌سازد.
 
حمد کردن
 
پیامبر(ص) فرمود: یکى از سنت‌ها این است که مؤمن، در روز غدیر 100 بار بگوید: «الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی جَعَلَ کَمَالَ دِینِهِ وَ تَمَامَ نِعْمَتِهِ بِوِلاَیَةِ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ».
 
دید و بازدید
 
امام رضا(ع) فرمود: «کسى که در روز غدیر به دیدار مؤمنى برود خداوند هفتاد نور بر قبر او وارد و قبرش را وسیع مى‏سازد، هر روز هفتاد هزار فرشته قبرش را زیارت کرده، به او بشارت بهشت مى‏دهند.
 
روزه
 
امام على(ع) فرمود: اگر بنده مخلصى در روزه این روز اخلاص داشته باشد، همه روزهاى دنیا توان برابرى با آن را ندارد؛ به عبارت دیگر، اگر کسى تمام روزهاى دنیا زنده باشد و همه را روزه‌‏دار سپرى کند، ثوابش کمتر از ثواب روزه این روز خواهد بود، با این وجود روزه روز غدیر خم نزد خداوند در هر سال برابر با صد حج و صد عمره مقبول است.
 
زیارت
 
یکى از اعمال روز غدیر زیارت امیرمؤمنان على(ع) است.
 
زینت دادن
 
امام رضا(ع) فرمود: روز غدیر روز زینت است، کسى که براى روز غدیر زینت کند خداوند همه گناهان کوچک و بزرگش را آمرزیده، فرشتگانى به سویش مى‏‌فرستد تا حسنات او را بنویسند و تا عید غدیر سال بعد بر درجات او بیفزایند.
 
صدقه دادن
 
روز غدیر یکى از مستحبات مؤکد صدقه دادن است. امام على(ع) فرمود: فضیلت یک درهم که در روز غدیر داده شود، با فضیلت 200 هزار درهم برابر است.
 
صلوات فرستادن
 
امام صادق(ع) فرمود: در روز غدیر، بر محمد و اهل بیتش صلوات بسیار مى‏‌فرستی.
 
طعام دادن
 
امام رضا(ع) در فضیلت این عمل فرمود: کسى که مؤمنى را در روز غدیر غذا دهد، مانند فردى است که تمام پیامبران و صدیقین را غذا داده است.
 
عبادت
 
امام رضا(ع) فرمود: غدیر روزى است که خداوند بر مال کسى که در آن عبادت کند، مى‏‌افزاید.
 
عطر زدن
 
بر اساس برخى از روایات امام صادق(ع) مؤمنان را به استعمال عطر در روز غدیر سفارش کرده است.
 
غسل کردن
 
علماى شیعه بر استحباب غسل در روز غدیر اجماع دارند و آن را مستحب مؤکد مى‏‌دانند، بهتر این است که غسل در اول روز انجام گیرد.
 
مصافحه
 
امام على(ع) فرمود: وقتى در روز غدیر یکدیگر را ملاقات کردید، به هم دست بدهید و سلام کنید.
 
نماز شب عید غدیر
 
این نماز 12 رکعت است، هر دو رکعت یک تشهد دارد و در پایان رکعت دوازدهم باید سلام داد، در هر رکعت، بعد از سوره «حمد»، سوره «توحید» 10 بار و آیةالکرسى یک بار خوانده مى‏شود. در رکعت دوازدهم باید هر یک از «حمد» و «توحید» را هفت بار خوانده و این ذکر را 10 بار در قنوت تکرار کرد: «لا إلهَ إلّا اللّهُ وَحْدَهُ لا شَریکَ لَهُ، لَهُ الْمُلْکُ وَلَهُ الْحَمْدُ یُحْیی وَیُمِیتُ وَهُوَ حَیّ لا یَمُوتُ بِیَدِهِ الْخَیْرُ وَهُوَ عَلى‏ کُلّ شَی‏ءٍ قَدِیرٌ».
 
در دو سجده رکعت آخر، این ذکر 10 بار خوانده مى‏شود: «سبحان من احصى کل شى علمه سبحان من لا ینبغى التسبیح الا له سبحان ذى المن و النعم سبحان ذى الفضل و الطول سبحان ذى العز و الکرم اسألک بمعا قد العز من عرشک و منتهى الرحمة من کتابک و بالاسم الاعظم و کلماتک التامة ان تصلى على محمد رسولک و اهل بیته الطیبین الطاهرین و ان تفعل بى کذا و کذا»(به جاى کذا و کذا حاجت خود را ذکر کند) و سپس بگوید: «انَّکَ سَمِیعٌ مُجِیبٌ».
 
نماز روز عید غدیر
 
نیم ساعت پیش از ظهر غدیر، دو رکعت نماز مستحب است. در هر رکعت بعد از «حمد»، سوره‏هاى «توحید»، «قدر» و «آیةالکرسى» 10 بار خوانده مى‏شود.


منابع:
الغدیر، علامه امینی
عبقات الانوار فی امامة الائمة الاطهار (حدیث الغدیر)، میر حامد حسین کنتوری لکنهویی
غدیر در آیینه کتاب، محمد انصاری
چهارده قرن با غدیر، محمد باقر انصاری
همگام با پیامبر در حجة الوداع، حسین واثقی
الغدیر و المعارضون، سید جعفر مرتضی عاملی
الغدیر فی الإسلام، محمد رضا فرج اللّه حلفی نجفی
شرح و تفسیر خطبه پیامبر اکرم در غدیر خم، سید محمدتقی نَقَوی


نظرات بینندگان