چگونه از آسيب هاي صاعقه در امان بمانيم !
برابر آمارهاي رسمي از سوي سازمان هاي امدادي و پليس، سالانه تعداد زيادي از هموطنان كه عمدتا كشاورز، دامدار و كارگر ساختماني بوده اند بر اثر برخورد صاعقه يا جان خود را ازدست داده و يا مجروح شده اند.
fبه گزارش شیرازه، آذرخش یا رعد و برق که با نام‌های صاعقه، الماسك یا آتشه نیز شناخته می‌شود صدا و نور ناشي از تخليه الكتريكي بين دو ابر يا از ابر به زمين و در موارد نادري از زمين به ابر مي باشد. تنها حدود 25 درصد از رعد و برق هايي كه در جهان اتفاق مي افتد تخليه الكتريكي بين ابر و زمين مي باشد و عموم رعد و برق ها تخليه الكتريكي بين دو ابر مي باشد.
تخليه الكتريكي بين دو ابر و زمين و يا دو ابر با يكديگر حداقل يكبار در سال هواپيماها را هدف قرار مي دهد كه با توجه به مهندسي و فنون نوين امكان صدمه به هواپيماها يا افراد درون آن ها بسيار كاهش يافته است.
برابر آمارهاي رسمي از سوي سازمان هاي امدادي و پليس، سالانه تعداد زيادي از هموطنان براثر برخورد صاعقه يا جان خود را ازدست داده و يا مجروح شده اند كه بيشتر اين افراد مربوط به استان هاي كوهستاني مي باشد. در استان فارس نيز در دو فصل زمستان و بهار شاهد خسارات جاني و مالي متعددي براي شهروندان كه عمدتا كشاورز، دامدار، كارگرساختماني و افرادي كه در لحظه وقوع صاعقه در جايي بوده اند كه ايمني و استاندارد هاي لازم براي حفاظت خود، اموال يا احشامشان را نداشته است.
طبق تحقيقات انجام شده علت بيشتر حوادث و سوانح ناشي از برخورد صاعقه به دليل عدم رعايت اصول ايمني اوليه مي باشد كه در ادامه گزارش، روش هاي تهديد صاعقه براي جانداران روي زمين(انسان، حيوانات و گياهان ) و راه هاي درامان ماندن از آسيب هاي آن اشاره خواهد شد.
انواع صدمه هاي جاني رعد و برق براي جانداران:
الف- اثرات مستقيم:
1- برخورد مستقيم:
الف- اثرات مستقيم:
1- برخورد مستقيم:
افراد يا موجودات زنده به طور مستقيم در مسير اصلي عبور جريان الكتريسيته قرار گرفته و شدت جريان و ولتاژ عظيمي در زمان كوتاه از بدن عبور مي كند كه باعث سوختگي هاي داخلي، صدمات به اندام ها و بافت هاي دروني، انفجار گوشت و استخوان ها و آسيب هاي جدي به سيستم عصبي مي شود. عمده اين برخورد ها باعث مرگ آني و يا صدمات دائمي جبران ناپذير به بدن مي گردد.
2- اتصالي:
اشياء رسانا مانند فنس، سيم خاردار، حفاظ و نرده هاي دور ساختمان، درب و پنجره فلزي، قسمت بار وسايل نقليه، ابزار و وسايل كارگران در حين كار و حتي گوشي تلفن همراه توسط رعد و برق داراي جريان الكتريكي شده و موجود زنده اي كه با آن ها در تماس هستند را دچار برق گرفتگي مي كند.
3- رشته هاي پراكنده صاعقه:
رشته هاي الكتريكي كوچكتر پراكنده شده از شاخه اصلي صاعقه در برخورد با افراد و جانداران باعث برق گرفتگي مي شوند.
4- صدمات انفجاري:
در محل برخورد صاعقه هاي شديد به زمين موج انفجار به وجود مي آيد و در صورت نزديكي فرد به محل اصابت صاعقه با زمين يا اشياء ممكن است به جاندار صدمات جدي ناشي از كوفتگي در اثر موج انفجار برسد يا حتي در اثر اين موج انفجار، جاندار به اطراف پرتاب شده و دچار شكستگي شود. حتي اشياء نزديك محل يا مورد برخورد صاعقه مانند درختان ممكن است منفجر شده و قطعات جدا شده آن ها همانند تركش به جاندار اصابت كند.
الف- برخورد غير مستقيم:
1- جريان زمين يا پتانسيل گام:
چون مقاومت الكتريكي زمين بسيار زياد است، اختلاف پتانسيل در روي سطح زمين در هر 30 سانتي متر به چندين هزار ولت مي رسد، بنابراين صاعقه اي كه در نزديكي محل ايستادن موجودات زنده به زمين برخورد مي كند در سطح زمين اختلاف پتانسيل قوي ايجاد كرده و چون مقاومت الكتريكي بدن موجودات زنده از زمين بسيار كمتر است، جريان الكتريكي شديدي از بدن جانداران عبور كرده و باعث مرگ آني مي گردد. اين پديده باعث بيشترين ميزان مرگ و مير افراد و موجودات زنده در جهان مي باشد. هرچه پاهاي افراد يا موجودات زنده همانند چهارپايان از يكديگر فاصله بيشتري داشته باشند، ولتاژ بيشتري از بدن آنان عبور كرده و خطر مرگ بسيار افزايش خواهد يافت، به همين علت چهارپايان بزرگتر كه پاهاي آن ها از يكديگر فاصله بيشتري دارند در زمان وقوع صاعقه دچار مرگ و مير يشتري مي شوند.
2- پالس الكترومغناطيسي:
تخليه الكتريكي قوي از جمله صاعقه ها باعث ايجاد امواج الكترومغناطيسي در محيط شده و جريان الكتريكي در مواد رسانا و مدارهاي الكترونيكي مي شود، در نتيجه اين امواج مي توانند باعث انقباض عضلاني شديد و يا از كار افتادن دستگاه هاي ضربان ساز قلب شده و باعث مرگ افراد شود.
3- توهم:
افرادي كه در طوفان هاي صاعقه گرفتار مي شوند ممكن است حتي در فاصله 200 متري صاعقه ها هم دچار توهم و شوك گردند.
ب- صدمات ثانويه:
اين صدمات عمدتا ناشي از انفجارها، آتش سوزي يا بروز تصادف رانندگي در اثر استرس و حواس پرتي رانندگان به وجود مي‌آيد.
براي جلوگيري از صدمات و خسارات ناشي از صاعقه، بهترين كار پيشگيري و قرار نگرفتن در معرض خطر است. به اين معني كه فرد مي بايست كارهايي را انجام داده يا از انجام برخي كارها خودداري كند.
در ادامه گزارش پاره اي از مهمترين اقدامات به شرح زير ارائه مي گردد:
1- استفاده از سيستم هاي برقگير در ساختمان ها و تاسيسات
2- عدم كار در شرايط طوفاني حتي موقعي كه باران نمي‌بارد. اكثر كارشناسان توصيه مي‌كنند كه در صورت مشاهده يا شنيدن صداي صاعقه حداقل به مدت 30 دقيقه پس از ديدن يا شنيدن صداي آخرين رعد و برق در محل امن باقي بمانيد.
3- در صورت حضور در مراتع و ارتفاعات سريعاً به پايين ترين نقطه ممكن مراجعت كرده و از نزديك شدن به حصارهاي فلزي، فنس ها، سيم هاي خاردار، دكل هاي برق و مخابرات و همچنين درختان سبز و تنومند جدا خودداري كنيد. به ياد داشته باشيد كه درختان در طبيعت همانند برقگير عمل مي كنند، بنابراين نا امن ترين مكان براي پناه گرفتن در طوفان هاي تند مي باشند.
4- يكي از امن ترين مكان ها درون ساختمان هاي اسكلت فلزي يا داراي آرماتوربندي فلزي داراي سيستم برقگير مي باشد. در صورتي كه هنگام وقوع صاعقه درون ساختمان حضور داريد، از نزديك شدن به پنجره ها و درب هاي فلزي و چهارچوب آن ها، پريز هاي برق، تلويزيون و لوله هاي فلزي آب خودداري كرده و از سيستم لوله كشي آب تا پايان طوفان تندري استفاده نكنيد.
5- در صورت حضور در فضاي باز مانند طبيعت، سعي كنيد خودرويي بيابيد و درون آن پناه بگيريد. درون خودروها از امن ترين نقاط پناه گرفتن در فضاي بيرون از ساختمان هاست. جداره فلزي بيروني خودرو مانند قفس فارادي عمل كرده و جريان الكتريكي به درون آن راه پيدا نمي كند. درون خودرو بمانيد و دستانتان را بين پاهايتان قرار دهيد تا در صورت بروض انقباض عضلاني در بدنتان دست هايتان به اطراف پرتاب نشوند. از لمس كردن اشياء فلزي و سيستم هاي الكترونيكي خودرو تا پايان طوفان تندري خودداري كنيد.
6- در صورتي كه در فضاي باز قرار گرفته ايد و پناهگاهي نداريد، سعي كنيد در پايين ترين ارتفاع ممكن قرار گرفته و پاهايتان را كاملا بسته و نزديك هم قرار دهيد تا جريان زمين كمترين آسيب را به شما وارد كند. همچنين از كليه اشياء رسانا دوري كرده و نزديك درختان پناه نگيريد. به حالت چمباتمه نشسته و سر خود را بين دستانتان گرفته و سر و دستانتان را بين پاهايتان محافظت كنيد تا درصورت پرتاپ اشياء يا اجسام به سر شما صدمه وارد نشود.
7- در هنگام طوفان اگر بوي زننده و نامطبوعي استشمام كرديد يا سوزشي در بيني خود احساس كرديد، دليل اين بو مي تواند وجود گاز اوزون كه در اثر تخليه الكتريكي به وجود مي آيد باشد.
بنابراين اگر بوي زننده اي استشمام كرديد يا صداي وزوز شنيديد يا موهايتان به طرف بالا كشيده شد، شما در حال مشاهده نشانه هاي برخورد صاعقه در نزديكيتان هستيد! سريعا به حالت چمباتمه درآييد و سعي كنيد بدن شما كمترين تماس را با زمين برقرار كند.
8- اگر در حال شنا كردن هستيد يا درون قايق قرار داريد، سريعا به سمت ساحل برگرديد.
9- سعي كنيد از تلفن همراه استفاده نكنيد، تنها در صورت لزوم از تلفن بيسيم استفاده كرده و در صورتي كه به تلفن بي سيم دسترسي نداريد از در دست گرفتن گوشي تلفن همراه جدا خودداري كنيد.
10- در صورت مواجهه با فرد مصدوم، ابتدا با اورژانس 115 و يا آتش نشاني 125 تماس بگيريد. سپس در صورتيكه نكات امدادي را مي دانيد تا رسيدن نيروهاي امداد و نجات، كمك هاي اوليه براي افراد دچار سوختگي و مصدوميت هاي سطحي را انجام دهيد.
انتهای پیام/
انتهای پیام/
نظرات بینندگان
