کد خبر: ۱۳۰۲۷۹
تعداد نظرات: ۲ نظر
تاریخ انتشار: ۱۱:۱۹ - ۱۸ خرداد ۱۳۹۸

آشنایی با خواص گیاه دارویی شکرکه (شکر تیغال)

گیاه شکر تیغال، از گیاهان دارویی بومی ایران است که در طب سنتی برای تقویت عضلات بدن، انعطاف پذیری ستون فقرات، برطرف کردن سرفه، پایین آوردن تب، تسکین سوزش مری، رفع خشکی گلو، درمان تصلب شرایین، درمان فشار خون بالا و پیشگیری از سکته قلبی استفاده می‌شود.
به گزارش شیرازه، شِکَرتیغال (نام علمی: Echinops) سرده‌ای از گیاهان چندساله‌است. نام‌های دیگر آن در قدیم شکرتیار، خارشکر و تیغ قندک بوده‌است. شکرتیغال که براحتی در آب حل می‌شود دارای ۲۳ درصد قند ترهالوز، طعمی شیرین و لعاب‌دار است و بعنوان لینت‌بخش و برطرف‌کننده سرفه و نیز پائین آورنده تب مصرف می‌شود.

گیاهان این سرده را خارشکرها و قندرونک‌ها هم نامیده‌اند.

این سرده در ایران ۵۴ گونه گیاه علفی چندسالهٔ خاردار دارد که معمولاً انحصاری ایران‌اند.

شکرتیغال گیاهی است خاردار بشکل خارخسک که گل‌هایش به‌شکل گلوله‌ای خاردار و آبی‌رنگ در انتهای ساقه قرار دارند. این گیاه در سراسر بر قدیم می‌روید. بر روی برگ‌ها و ساقه ٔ این گیاه حشره‌ای از راسته ٔ قاب‌بالان بنام خزوکک برای نگهداری تخم‌ها و نوزاد خود پیله‌ای می‌تند به اندازه یک فندق که سفیدرنگ است.
نوزاد پس از آن‌که به حشره بالغ بدل شد پیله را سوراخ می‌کند و از آن خارج میشود. جنس پیله ٔ این حشره که از ترشحات گیاه شکرتیغال ساخته شده ترکیبی از مواد سلولزی و نشاسته و مواد ازته و به‌مقدار زیاد (در حدود ۲۵ درصد) قند مخصوصی بنام ترهالوز است.

 در پزشکی قدیم از این پیله که بنام شکرتیغال یا گل تیغال می‌نامند بعنوان ملین و متعادل کنندهٔ دستگاه گوارش استفاده می‌کردند. در بازار منظور از شکرتیغال همین گل تیغال پیله ٔ خزوکک است و خود گیاه را بنام تیغال می‌نامند.

گیاهان مولد شیرابه‌های قندی (مان) شکرتیغال در اغلب استان‌های ایران به ویژه یزد (مهریز) خراسان، فارس(جهرم)، اصفهان، کرمان، کرمانشاه، همدان، لرستان، شاهرود مازندران و تهران و زنجان در بلندای ۱۸۰۰ متری از سطح دریا رویش و پراکندگی داشته و جمع‌آوری محصول نیز کم و بیش در این مناطق صورت می‌گیرد. 

در بسیاری از مناطق ایران به رغم وجود و وفور گیاه شکرتیغال آثاری از فعالیت و وجود حشره مشاهده نمی‌شود. این دارو برای تارهای صوتی مفید است و در رفع خش صدا موثر است. توصیه می‌شود مقداری از آن را در نصف لیوان آب جوش بریزید یک قاشق غذا خوری عسل به آن اضافه کنید و به مدت ۲۰ دقیقه منتظر بمانید بعد آن را در فواصل زمانی مختلف جرعه جرعه میل کنید.


گل‌های آبی رنگ، کروی و دارای خاری که در اطراف تهران، دامنه‌های البرز، دماوند، شیراز، نائین، گلپایگان، تبریز، تفرش و کرمان مشاهده می‌کنید، گیاه دارویی شکر تیغال است. گیاه شکر تیغال از خواص درمانی منحصر به فردی دارد. در طب سنتی از آن برای درمان بیماری‌های مختلف استفاده می‌شود. این گیاه با نام‌های شکرتیار، خارشکر و تیغ قندک نیز شناخته می‌شود. در این بخش قصد داریم تا شما را با گیاه شکر تیغال، خواص درمانی و موارد احتیاطی مصرف آن آشنا کنیم.

گیاه شکر تیغال و خواص آن


شکر  تیغال چیست؟

شکر تیغال گیاهی است چند ساله، خاردار به شکل خارخاسک که گل هایش به شکل گلوله‌ای خاردار و آبی رنگ در انتهای ساقه قرار دارند. بر روی برگ‌ها و ساقه این گیاه حشره‌ای به نام خزوکک زندگی می‌کند. این حشره در دوره‌ای از زندگی خود، برای نگهداری تخم‌ها و نوزاد، پیله‌ای به اندازه یک فندق می‌تند که به رنگ سفید است. نوزاد پس از آن که به حشره بالغ بدل شد، پیله را سوراخ می‌کند و از آن خارج می‌شود. جنس پیله این حشره که از ترشحات گیاه شکر تیغال ساخته شده ترکیبی از مواد سلولزی و نشاسته و مواد ازته و به مقدار زیاد (در حدود ۲۵ درصد)، قند مخصوصی بنام ترهالوز است و در پزشکی قدیم و در طب سنتی برای درمان بیماری‌های مختلف استفاده میشده و هم اکنون نیز کاربرد‌های گسترده‌ای در داروسازی دارد.

گیاه شکر تیغال و خواص آن
 

آشنایی بهتر با گیاه شکر تیغال (طبیعت و خواص درمانی)

شکر تیغال (Echinops)
طبع گیاه

      سرد و تر (بلغمی)

طریقه مصرف

      حل کردن شکر تیغال در آب جوش و مصرف خوراکی آن

خواص درمانی
  • تقویت کننده عضلات

  • کاهش تب

  • انعطاف پذیری ستون مهره ها و تقویت عضلات

  • ملین و متعادل کننده دستگاه گوارش

  • درمان فشار خون بالا و تصلب شرایین و سکته قلبی

  • درمان تکرر ادرار

  • ملین و مسکن

  • بهبود و سوزش مری، خلط سینه، رفع گرفتگی صدا، رفع خستگی بیماری های گلو

  • لینت‌بخش و برطرف‌کننده سرفه

  • ضد سرطان

  • پاد زهر در برابر حشرات موذی

مضرات

     منع مصرف برای بیماران مبتلا به فشار خون


خواص شکر تیغال

گیاه شکر تیغال طبیعت سرد و نیمه مرطوبی دارد. برخی از مهم‌ترین خواص درمانی این گیاه به شرح زیر است:

  •  گیاه شکر تیغال سرشار از مواد آنتی‌اکسیدان است و به عنوان یک ماده ضد سرطان طبیعی شناخته می‌شود.
  • استفاده از شکر تیغال برای سلامت دستگاه گوارش مفید است، خاصیت ملین دارد و به درمان یبوست کمک می‌کند.
  • شکر تیغال به دلیل خاصیت خلط‌آوری برای درمان سرفه، سیاه سرفه و سرماخوردگی مفید است. شکر تیغال شدت اخلاط و سوزش مری را تسکین می‌دهد.
  • تحقیقات نشان داده است، استفاده از عصاره گیاه شکر تیغال از طریق حداقل یک یا چند مکانیسم می‌تواند ترشح اسید معده را منظم و نیز خاصیت ضد زخم داشته باشد و استفاده از آن برای درمان زخم معده مفید است.
  • گیاه شکر تیغال اثر مثبتی بر تقویت حافظه و قدرت یادگیری دارد و برای رفع افسردگی مفید است.
  • در طب سنتی از ترکیب گیاه شکر تیغال با ژلاتین در آب جوش، برای درمان سرفه‌ای که بر اثر غلبه خون و صفرا است، استفاده می‌شود. این ترکیب، خشونت شش‌ها را برطرف کرده و صدا را باز می‌کند.
  • ترکیب شکر تیغال، شکر و ترنجبین می‌تواند التهابات گرفتگی صدای کودکانی را که زیاد گریه می‌کنند، بهبود بخشد. همچنین مصرف این گیاه برای تقویت صدا و حنجره بسیار مفید است و استفاده از آن، برای رفع خشکی و سوزش گلو موثر است.
  • از دیگر خواص گیاه شکر تیغال، کمک به تقویت عضلات است و مصرف آن، انعطاف پذیری ستون مهره‌‌ها را افزایش می‌دهد.
  • در طب سنتی از خواص شکر تیغال، برای درمان فشار خون بالا، تصلب شرایین و سکته قلبی استفاده می‌شود. این گیاه همچنین برای پایین آوردن تب و درمان تکرر ادرار مفید است.

گیاه شکر تیغال و خواص آن


مضرات گیاه شکر تیغال (موارد احتیاطی و منع مصرف)

  • استفاده از شکر تیغال برای بیماران مبتلا به فشار خون و افرادی که از قرص‌های تنظیم فشار استفاده می‌کنند، بایستی با احتیاط همراه باشد.
  • زیاده‌روی در مصرف این گیاه باعث ایجاد حالت تهوع می‌شود. میزان مجاز مصرف این گیاه طبق منابع، ۱۸ گرم است.
  • توجه داشته باشید، اگر پیله شکر تیغال را تهیه کردید، حتما آن را بشکنید و حشره سیاه رنگ درون آن را جدا کرده و سپس استفاده کنید.


برگرفته از: فصلنامه گیاهان دارویی


نظرات بینندگان
نظرات بینندگان
مهرانگیز طالبی
Czechia
شنبه ۱۸ خرداد ۱۳۹۸
0
بسیار عالی ممنون از وقتی که میگذارید وطبیت زیبا وپر بار ایران را معرفی میکنید من این گیاه را در محل خودمان خیلی دیدم دوست داشتم خاصیتش را بدانم متوجه شدم اگر اصول درست مصرف کردن را بدانم درمانی هست برای ناراحتیهای خودم سپاس طالبی
مهرانگیز طالبی
Czechia
شنبه ۱۸ خرداد ۱۳۹۸
0
بسیار عالی ممنون از وقتی که میگذارید وطبیت زیبا وپر بار ایران را معرفی میکنید من این گیاه را در محل خودمان خیلی دیدم دوست داشتم خاصیتش را بدانم متوجه شدم اگر اصول درست مصرف کردن را بدانم درمانی هست برای ناراحتیهای خودم سپاس طالبی