کد خبر: ۱۳۱۲۹۶
تاریخ انتشار: ۲۳:۰۴ - ۲۶ تير ۱۳۹۸
مستندساز دفاع مقدس در گفت‌وگو با شیرازه؛

از 5 تا 100 میلیون تومان کلاهبرداری کرده‌اند/ آقای مدیرکل ارشاد! از آموزشگاه‌های سینمایی شهرتان خبر دارید؟!

کارگردان فیلم مستند «آخرین پرواز» گفت: تا امروز که یک سال از انتصاب آقای سهرابی به عنوان مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی از ایشان سوال دارم که آیا حتی یک جلسه با مدیر عامل شرکت های تولید فیلم داشته‌اند؟ اصلا ایشان می دانند چند شرکت تولید فیلم و آموزشگاه سینمایی در شیراز فعالیت دارند؟ می‌دانند که چند شرکت ورشکست شده و یا با وام بانکی روزگار می گذرانند؟!
  به گزارش شیرازه، «علی ناجی» مستندساز شیرازی که تا کنون آثار متعددی را به دنیای سینمای مستند معرفی کرده است به عنوان یکی از 100 ستاره مستند صداوسیمای کشور شناخته می‌شود. ساخته‌های این کارگردان نوگرا، طیف وسیعی از موضوعات اجتماعی و فرهنگی را در بر می‌گیرد با این حال آنچه که نام ناجی را به عنوان سینماگر دفاع مقدس بر سر زبان‌ها انداخت، کارگردانی مستند «آخرین پرواز» در مورد زندگی شهید سرلشکر خلبان عباس دوران بوده است.
این مستندساز که افتخار رزمندگی در سال‌های دفاع مقدس را در کنار کارنامه درخشان هنری خود دارد از وضعیت کنونی سینمای مستند استان فارس به خصوص در ژانر دفاع گلایه‌مند است و معتقد است که اصلی‌ترین متولیان تقویت سینمای دفاع مقدس در استان فارس از ظرفیت‌های هنر هفتم برای تبیین ارزش‌های فرهنگ شهادت چشم‌پوشی کرده‌اند.
آنچه که در ادامه می‌خوانید مشروح گفت‌وگوی کوتاهی است که گروه فرهنگی شیرازه با این کارگردان نام‌آشنای کشور داشته است:

سینمای مستند را می‌توان مرزی بین واقعیت و فراواقعیت دانست. به این معنی که گاهی یک فیلم مستند تصاویر آشنایی از یک موقعیت تجربه شده را به ما نشان می‌دهد اما تدوین و برش همان فیلم‌های واقعی می‌تواند جهت فکری ما را عوض کند و همان موقعیت و سوژه همیشگی را با یک زاویه و نگرش دیگر ببینیم. بنابراین می‌توان گفت سینمای مستند یک هنر است که شاعرانگی و جهان‌بینی را با هم پیوند داده است. به عنوان پرسش نخست می‌خواهم از شما بپرسم که وضعیت سینمای مستند را در شهر شیراز که از دیرباز با شعر و هنر در پیوند بوده است چگونه ارزیابی می‌کنید ؟
 
 متاسفانه واقعیت این است که دولت برای همه چیز پول و هزینه صرف می کند اما تولید فیلم و سریال را یک بار اضافه و خرج بیهوده می‌دانند. این مشکل چه در حال حاضر که گرانی تجهیزات تولید فیلم بیداد می کند و چه قبل از آن تدوام داشته است. بگذارید در یک مورد برای شما و مخاطبان شیرازه مثالی بزنم. شهر شهید پرور شیراز و ویگر نقاط استان فارس در طول 8 سال دفاع مقدس، ده‌ها خلبان شهید را به مام وطن تقدیم کرده است اما با گذشت سی سال از پایان رزمندگان دفاع مقدس، تنها یک فیلم آن هم توسط خودم در مورد یکی از شهدای خلبان استان فارس ساخته شده است. روند ساخت این فیلم که  «آخرین پرواز» نام داشت، می‌توانست شش ماهه به پایان برسد، با این حال برای ساخت آن دوسال وقت صرف کردیم چرا که در تمام این مدت به جای همکاری دستگاه های مرتبط و حمایت آن‌ها با موانعی که برایمان به وجود آورده بودند دست‌وپنجه نرم می‌کردیم. کارشکنی ، وعده و وعید های بی مورد ، جلسه هایی که جز اتلاف وقت چیز دیگری به همراه نداشت بنده و عوامل تولید را به شدت مورد آزار قرار می‌داد. اما پس از اتمام مراحل تولید این فیلم و پخش آن در کلیه شبکه های ملی و برون مرزی صدا و سیما ،  «آخرین پرواز» به عنوان بهترین فیلم مستند دفاع مقدس در جشنواره ملی سرزمین نور در سال 1393 انتخاب شد. علاوه بر آن در جلسه شورای برنامه ریزی سیمای استان ها امتیاز 70 را از آن خود کرد و دست آخر نیز این فیلم به عنوان 100 مستند برتر صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران انتخاب شد. با همه این‌ها، حتی به بنده اجازه ساخت فیلم زندگی 17 خلبان دیگر در دوران هشت سال دفاع مقدس را ندادند. جالب این جاست که تصویب فیلمنامه آن‌ها و مجوزهای لازم را نیز گرفته بودم.


پس اصلی‌ترین مشکلات سینمای دفاع مقدس را در استان فارس نشأت گرفته از ادارات فرهنگی مرتبط می‌دانید؟

جزیره ای برخورد کردن مسؤولان فرهنگی استان فارس ، انتصابی بودن آن‌ها و عدم سواد و تخصص کافی در سمت های فرهنگی بخصوص در سینما و تلویزیون، تقابل میان اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس با صدا و سیما و صدا و سیما با دیگر دستگاه‌ها ، نادیده گرفتن ظرفیت‌های موجود در شرکت‌های تولید فیلم و ده ها مورد دیگر کار را نه تنها برای یک فیلمساز دشوار می‌کند بلکه در مواردی نیز ساخت فیلم را برای سینماگر غیرممکن می‌کند. کافی است نگاهی به آمار و ارقام های خرج شده برای برگزاری همایش ها ، نمایشگاه ها ، نشست ها ، آموزش های کارگاهی و غیره بیاندازید و خروجی آن رویدادها را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهید! بنده به عنوان یک مستند ساز که در بسیاری از این برنامه ها حضور داشتم شاهد بودم که میلیارد ها تومان هزینه برای برگزاری مراسم هایی خرج می‌شد که حتی امتیازی بالاتر از صفر را هم نمی‌توان به کیفیت آن برنامه‌ها داد. آیا همان مسئولان حاضرند یک هزارم آن پول‌ها را برای سینمای دفاع مقدس این مملکت اختصاص دهند؟ آیا ارزش‌های فرهنگی ما کمتر از نمایشگاه‌ها و سمینارهای آن‌هاست.

البته به نظر می‌آید که ضعف جلسات مشترک بین سینماگران استان و فقدان روحیه جمعی برای گرفتن مطالباتشان نیز یک عامل مهم در این بحث باشد. موافق هستید؟

بله. حق با شماست. یکی از مشکلات ما نبود یک انجمن صنفی مستند سازان ، مدیران شرکت های بزرگ فیلمسازی و موسسه های فرهنگی و هنری در شیراز است. از این گذشته، دخالت کلیه تشکل‌ها مثل صنف عکاسان به حریم تولید فیلم و تیزر و ارائه کارهای بسیار ضعیف با استفاده از ابزارهای غیر تخصصی، مشکل بزرگ دیگر جامعه مستند‌سازان و فیلمسازان استان فارس است. اگر یک فرد که صاحب شرکت فیلمسازی است بخواهد در یک مجلس عروسی فیلمبرداری کند، اتحادیه صنف عکاسان و لابراتوار داران شیراز دوربین وی را توقیف می کنند ولی اگر صد‌ها فیلمبردار و عکاس آتلیه و مجلس عروسی به ساخت تیزر ، کلیپ ، رپرتاژ و غیره مبادرت کنند، اداره ارشاد به هیچ عنوان نمی تواند از فعالیت آنها جلوگیری کند.

علاوه بر همه این‌ها، نبود یک جشنواره مستقل در شیراز از جمله ضعف‌های یزرگ فرهنگی در این خطه از کشور است. این در حالی است که در شهری مانند تهران ماهیانه 4 جشنواره ملی در حال برگزاری است. همینطور اصفهان که در طول سال میزبان 3 الی 4 جشنواره ملی و بین المللی است. حتی شهرستان کوچکی مانند گراش هر ساله با هر نوع کمبودی، جشنواره ای را به صورت مستقل و دوره ای برگزار می کند. اما در شیراز هنوز یک جشنواره مستقل ملی و بین المللی هم برگزار نشده است.
با همه این‌ها ضعف‌های ساختاری بازرگی هم وجود دارد که منجر می‌شود عده‌ای سودجو از عنوان سینماگر سواستفاده کنند و این هم از دیگر مشکلات ما است.

چطور سواستفاده‌ای؟

برخی با استفاده از عنوان یا برند یک بازیگر دست پنجم یا حتی دسته دهم،  ورکشاپی را در شیراز برگزار می‌کنند و از این طریق از علاقه مندان دختر و پسر، مبالغ هنگفتی را دریافت می‌کنند و علاوه بر لطمات مادی به خانواده‌هایشان، ضربات روحی و روانی مخربی را به جامعه هنری شهر وارد می‌کنند. برخی از این سودجویان از جوانان علاقه مند بین 5 تا 100 میلیون تومان کلاهبرداری کرده و از شیراز متواری شده اند!

متاسفانه اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس به هیچ عنوان به مسائلی که منجر به افزایش بی‌اعتمادی در جامعه شده است، توجهی ندارند. تا امروز که یک سال از انتصاب آقای سهرابی به عنوان مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی از ایشان سوال کنید که آیا حتی یک جلسه با مدیر عامل شرکت های تولید فیلم داشته‌اند؟ اصلا ایشان می دانند چند شرکت تولید فیلم و آموزشگاه سینمایی در شیراز فعالیت دارند؟ می‌دانند که چند شرکت ورشکست شده و یا با وام بانکی روزگار می گذرانند؟!

با این وجود که علاقه شما و حتی تخصص شما در حوزه سینمای دفاع مقدس است، اما در ابتدای گفت‌وگویمان گفتید که حتی ادارات مربوطه هم از شما حمایت نمی‌کنند. کمی بیشتر در این رابطه توضیح دهید.

راستش را بخواهید اگر منظورتان بنیاد شهید یا امور ایثارگران است، که به قول خودشان حتی پول برای خرید اقلام مورد نیازشان را هم ندارند! اگر منظورتان بسیج هنرمندان است، که یک عده ای دور هم جمع شده اند و فقط اگر اشخاصی آشنا و سفارش شده باشید حمایتی می کنند امثالی مثل بنده را که اصلا راه نمی‌دهند!
اگر منظور شما بنیاد حفظ آثار است، که بارها علاوه بر نامه نگاری، جلساتی را هم با آن‌ها برگزار کرده‌ایم اما پاسخی دریافت نکردیم. امروز کسانی بر فرهنگ و هنر این شهر حکومت می کنند که بیشتر به فکر پست و میز و صندلی خود هستند؛ نه چیزی بیشتر.
 
این روزها با اهدا یک لوح سپاس و یک تندیس پلاستیکی  به مطالبات هنرمندان سومین حرم اهل بیت در ایران اسلامی رسیدگی می‌کنند!

از 5 تا 100 میلیون تومان کلاهبرداری کرده‌اند/ آقای مدیرکل ارشاد! از آموزشگاه‌های سینمایی شهرتان خبر دارید؟!
 
یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد ساخته‌های شما این است که موضوعاتی را سوژه مستند قرار می‌دهید که در یک زمان کوتاه شانس برخورد و تجربه آن‌ها را داریم. اما اثار شما مانند یک گنجینه آن موقعیت‌های استثنایی را برای ما ثبت و ضبط کرده‌اند. هر چند که فیلم «آخرین پرواز» یکی از شناخته‌شده‌ترین آثار مستند پس از انقلاب است اما باز هم کمی در مورد دیگر آثارتان توضیح دهید.

 در سال 1387 فیلم مستند 60 دقیقه ای «سینما و سینماداران در شیراز» را جلوی دوربین بردم که در حال حاضر که با شما مصاحبه می کنم چند تن از پیشکسوتان حاضر در فیلم درگذشته‌اند و چند سینما نیز به ویرانه و پارکینگ تبدیل شدند. در سال 1390 فیلم مستند «میرزا احمد نی‌ریزی» در مورد یک کاتب بزرگ قرآن کریم و خوش نویس برترجهان اسلام را ساختم. در طول چهل سالی که از انقلاب اسلامی گذشته است این تنها فیلم مستند و مصور در باره این شخصیت بزرگ است.  فیلم «سیبویه» در مورد دانشمند بزرگ اسلامی و صاحب کتاب «الکتاب» را نیز در سال 1389 ساختم که در مرکز یونسکو در شهر پاریس اکران شد. در سال 1393 فیلم «آخرین پرواز» در مورد زندگی شهید سرلشگر خلبان «عباس دوران» را ساختم که به عنوان بهترین فیلم مستند دفاع مقدس در ایران برگزیده شد. سال 1394 مستند «زندگینامه احمدبن موسی الکاظم(ع)» را ساختم. علاوه بر همه این‌ها ضبط  زندگینامه بیش از 27 چهره ماندگار استان فارس  و ساخت 60 مستند مشاهیر و مفاخر ایران از دوره هخامنشیان تا عصر معاصر نیز از تجربه‌های من در عالم سینما بوده است.

   انتهای پیام/
نویسنده :
سعید دهقانی
نظرات بینندگان