خبرگزاری پارس فردای آن روز گزارش داد: «دکتر مصطفی چمران معاون نخست وزیر اعلام کرده است ساعت ۲ بامداد سه شنبه ۲۳ مرداد افراد مسلح مرکب از احزاب منطقه و حزب دموکرات کردستان به گروهان و مرکز سپاه پاسداران پاوه حمله مسلحانه کردند و در این تهاجم همه راه های ورودی شهر محاصره شد و تحت کنترل درآمد. بر اساس این گزارش سه نفر از پاسداران زخمی شدند و به گفته چمران نیروهای کمکی از کرمانشاه به سوی پاوه در حرکت هستند.»

محمد سپهری پور استاندار کرمانشاهان هم صبح   همان روز در گفت وگویی که روزنامه کیهان آن را به چاپ رساند، اعلام کرد که از ساعت ۳ بامداد دیگر ارتباطی با شهر جنگ زده پاوه ندارد. استاندار گفت: طرفداران حزب دموکرات کردستان که قبلاً در «قوری قلعه» متحصن شده بودند از پریشب با انواع و اقسام سلاح های سبک و سنگین به شهر پاوه حمله کردند و بعد از دو شب مقاومت افراد سپاه پاسداران، شهر را به تصرف خود درآوردند.

استاندار کرمانشاهان اضافه کرد: این عده که تعدادی اخلالگر و ضدانقلابی نیز در میان آنان هستند و جمعا در حدود ۲ هزار نفر تخمین زده می شوند در حال حاضر ارتفاعات و مراکز ارتباطی شهر پاوه را در تصرف و کنترل خود دارند. استاندار گفت: به علت اینکه ارتش و سایر نیروهای انتظامی مجوزی برای دخالت و مقاومت نداشتند تنها افراد سپاه پاسداران مستقر در پاوه و مردم طرفدار استقرار سپاه پاسداران در این شهر با افراد مسلح درگیر هستند و حدود صد پاسدار از کرمانشاه نیز برای کمک به پاسداران پاوه اعزام شده اند ولی به علت بسته بودن راه زمینی فقط تا «روانسر» حدود هفتاد کیلومتری پاوه پیشروی کرده اند.

 استاندار در ادامه مصاحبه امروز خود با خبرنگار کیهان گفت: برای کمک رسانی به پاسداران پاوه تنها راه ممکن برای ما پل هوایی به وسیله هلیکوپترهای هوانیروز است، اما به علت وجود ارتفاعات زیاد در پاوه و در تیررس بودن هلیکوپتر ها استفاده از این راه هوایی نیز با مشکلات زیادی مواجه است و ما می کوشیم که راه حل های فوری و ضربتی دیگری برای رفع این مشکل پیدا کنیم و هرچه زود تر پاسداران را به محل برسانیم.

استاندار کرمانشاهان شهر پاوه را یک شهر جنگ زده خواند و گفت: ۳۶ ساعت متوالی است که پاوه در جنگی سخت درگیر است و حمله افراد مسلح و مقاومت دلیرانه پاسداران ادامه داشت و تا این ساعت اطلاع یا گزارش جدیدی از آنچه پس از تصرف شهر پیش آمده به دست ما نرسیده است و میزان تلفات نیز مشخص نیست. استاندار با اعلام قطع ارتباط از طریق بیسیم شهربانی که تنها وسیله ارتباطی با پاوه بود، گفت: به نظر می رسد که افراد مسلح ساختمان شهربانی را نیز در تصرف داشته باشند و ما هنوز در انتظار اخبار تازه از این شهر جنگ زده هستیم.

روزنامه کیهان دو روز پس از آغاز درگیری ها در پاوه به چاپ سخنان یکی عضو حزب دموکرات کردستان پرداخت. این روزنامه نوشت: کیهان صبح امروز با ستاد حزب دموکرات کردستان در مهاباد تلفنی تماس گرفت. یکی از اعضای حزب که حاضر نشد خود را معرفی کند در مورد چگونگی آغاز درگیری گفت: مردم پاوه از چندی قبل در «قوری قلعه» متحصن شده بودند و مسئولان به جای توجه به خواست های آنان از مرکز کرمانشاه تقاضای نیروی کمکی کردند. وی مدعی شد: دیشب هم یک عده از همین پاسداران اعزامی با جیپی که چراغ آن خاموش بود به محل تحصن رفتند و تحصن کنندگان را به گلوله بستند و آنان نیز به آتش پاسداران پاسخ دادند. وی در مورد تلفات این درگیری ها گفت: بر اساس گزارش هایی که تاکنون به دست ما رسیده است تا الان ۴ تن از پاسداران کشته و سه تن زخمی شده اند. همچنین دو نفر از افرادی که متحصن بودند به ضرب گلوله پاسداران مجروح شدند. وی همچنین گفت که در حال حاضر در کامیاران و روانسر هم سپاه پاسداران مستقر بودند و اخطار کرد که احتمال درگیری در این ۲ نقطه هم وجود دارد. در حالی که صبح روز ۲۵ مرداد به نظر می رسید شهر در کنترل سپاه پاسداران است و مهاجمان ابتکار عمل را از دست داده اند، سخنگوی سپاه پاسداران اعلام کرد کلیه ارتباط تلفنی و بی سیم ما با شهرستان پاوه قطع شده است اما آخرین خبری که از این شهرستان به دست ما رسیده نیروهای حزب دموکرات و جلال طالبانی دور شهر را محاصره و هر آن حلقه محاصره را تنگ تر می کنند. وی افزود: آخرین خبر از پاوه حاکی است که ۱۰ تا ۲۰ نفر زخمی شده اند، ولی از تعداد کشته شدگان این شهرستان اطلاعی به دست ما نرسیده است.

شامگاه روز بیست و پنجم اوضاع شهر جنگ زده پاوه پس از یک آرامش زودگذر از ساعت ۲۰ و ۳۰ دقیقه بار دیگر با ادامه تیراندازی و درگیری های مسلحانه به وخامت گرایید و در پی آن یک فروند هواپیمای اف-۴ (فانتوم) نیروی هوایی بر فراز منطقه اورامانات سقوط کرد و به بدنه یک هلیکوپتر نیز گلوله ای اصابت کرد که بر اثر این دو سقوط، خلبان و کمک خلبان هواپیما و خلبان هواپیما و خلبان هلیکوپتر شهید شدند.

همزمان خبرگزاری پارس به نقل از یک منبع آگاه در نخست وزیری نوشت: «وضع پاوه، با حمله گسترده مهاجمین که از گروه های جلال طالبانی، سالارجاف و پالیزبان به رهبری فرقه دموکرات کردستان تشکیل یافته اند وخیم تر شده و عده زیادی از سپاه پاسداران انقلاب و مردم شهر کشته و زخمی شده اند. بیمارستان شهر به دست مهاجمین سقوط کرده و چند بهیار، پزشک و پاسدار زخمی و کشته شده اند و دکتر چمران، معاون نخست وزیر نیز در حلقه محاصره مهاجمین قرار دارد. نیروهای کمکی کرمانشاه، با یک پل هوایی در حال تقویت محاصره شدگان هستند و از تعداد دقیق کشته ها و زخمی ها اطلاعی در دست نیست. بر اساس اطلاعیه ای که دفتر دکتر چمران شب گذشته در اختیار خبرگزاری پارس قرار داد، تاکنون ۴۰ پاسدار و غیرپاسدار در پاوه کشته شده و ۱۸ نفر را نیز در بیمارستان سر بریده اند. هنوز از تعداد کشته ها و زخمی ها اطلاع دقیقی در دست نیست.»

فرمان شدیداللحن امام و پایان غائله

در پی بالا گرفتن درگیری ها در پاوه و انتشار اخباری مبنی بر کشتار مردم و پاسداران توسط نیروهای مهاجم، بنیانگذار جمهوری اسلامی با صدور فرمانی خواهان اعزام نیرو به این منطقه شد. متن فرمان امام خمینی بدین شرح است:

«بسم الله الرحمن الرحیم

از اطراف ایران گروه های مختلف ارتش و پاسداران و مردم غیرتمند تقاضا کرده اند که من دستور بدهم به سوی پاوه رفته، غائله را ختم کنند. من از آنان تشکر می کنم و به دولت و ارتش و ژاندارمری اخطار می کنم، اگر با توپ ها و تانک ها و قوای مجهز تا ۲۴ ساعت دیگر حرکت به سوی پاوه نشود، من همه را مسئول می دانم. من به عنوان ریاست کل قوا به رییس ستاد ارتش دستور می دهم که بی انتظار دستور دیگر و بدون فوت وقت با تمام تجهیزات به سوی پاوه حرکت کند و به دولت دستور می دهم وسایل حرکت پاسداران را فوراً فراهم کند. تا دستور ثانوی، من مسئول این کشتار وحشیانه را قوای انتظامی می دانم و در صورتیکه تخلف از این دستور نمایند با آنان عمل انقلابی می کنم. مکرر از منطقه اطلاع می دهند که دولت و ارتش کاری انجام نداده اند. من اگر تا ۲۴ ساعت دیگر عمل مثبت انجام نگیرد، سران ارتش و ژاندارمری را مسئول می دانم. والسلام. روح الله الموسوی الخمینی»

(صحیفه امام؛ ج 9، ص 285)

پس از پیام امام هزاران تن از نیروهای ارتش و سپاه و داوطلبان غیرنظامی به پاوه سرازیر شدند و پس چند ساعت خبر آزادی شهر پاوه از دست مهاجمان مخابره شد. نیروهای ارتش از نقاط مختلف با هواپیما راهی کرمانشاه شده بودند تا در صورت نیاز پس از تشخیص موقعیت به نقاط ضروری اعزام شوند. آخرین اخبار از شهر جنگ زده پاوه هم حاکی از آن بود که بدنبال اعزام نیروهای کمکی سپاه و ارتش به منطقه، در جریان درگیری ها ۳۰۰ نفر از مهاجمان کشته شدند. پس از پایان غائله و در بعد از ظهر ۲۸ مرداد امام خمینی فرمانده کل قوا، با صدور پیامی از مردم و نیروهای انتظامی و نظامی «تشکر وافر» کرد. متن پیام دوم امام بدین شرح بود:

«بسم الله الرحمن الرحیم

پیرو مسائل پاوه، گروه های بسیار زیادی از اطراف و اکناف کشور آمادگی خود را برای حرکت به منطقه و سرکوبی اشرار اعلام نمودند. من از مردم غیرتمند و برادران عزیزم تشکر وافر می‏ کنم. پیرو مسئله سنندج- که به اطلاع رسید و به قوای انتظامیه دستور بسیج فوری دادم - از قوای انتظامی اطلاع رسید که اقدام مؤثر و فوری شده است. اکنون مطلع شدم که اهالی محترم و برادران غیور کرمانشاه به طور دسته جمعی پیاده به طرف سنندج حرکت کرده‏اند. ضمن تشکر فراوان، از آنان تقاضا دارم به منازل خود مراجعت کنند. به قوای انتظامیه و سپاه پاسداران دستور اکید داده ‏ام که غائله کردستان را ختم نموده، و مردم شریف آن منطقه را از دست ضد انقلابیون نجات دهند و آن منطقه را از لوث اشرار خارج و داخل پاک نمایند. از خداوند تعالی سلامت و توفیق همگان را خواستارم. والسلام. روح الله الموسوی الخمینی‏».

(همان؛ ص: 307) 

منبع: تاریخ ایرانی