دو منطقه شهرک ولیعصر و روستای امیدیه نقش رستم می‌بایست در موعد مقتضی بر چیده شوند
حرائم تخت جمشید چالشی برای مردم و حوزه صنعت و سرمایه گزاری شهرستان مرودشت
گر چه ایجاد حریم برای آثار باستانی راهکاری است برای حفاظت از آنها اما گاه همین حریم ها و مشخص نبودن حد و مرز اصلی برای آثار، موجب ایجاد مشکلات اقتصادی،سرمایه‌گذاری و حتی ساخت و ساز منزل در برخی مناطق نزدیک به آثار باستانی شده است...
به گزارش پایگاه تحلیلی خبری شیرازه،بحث تبيين حريم و محدوده هاي آن به عنوان يكي از عوامل مهم حفاظتي محوطه هاي باستاني ، بويژه در عصري كه فرايندهاي رشد و توسعه در قالب افزايش جمعيت و افزايش ساخت و ساز و ميزان بهره وري از زمين هاي كشاورزي و آب هاي زير زميني، و ساخت و توسعه مراكز شهري و صنعتي موجب تغيير هرچه سريعتر چهره زمين شده است، از مباحث مهم در حوزه ميراث فرهنگي به شمار مي رود.
با وجوديكه سالها از تبيين محدوده هاي حريم حفاظتي پيرامون محوطه ميراث جهاني تخت جمشيد، نقش رستم و شهر استخر مي گذرد اما بدليل آن كه اين محدوده ها به صورت واقعي و با مختصات دقيق مكاني مشخص و تعريف نشده اند دخل و تصرف هاي
گسترده اي به محدوده هاي مبهم آنها در ساليان گذشته انجام شده است.
از سوي ديگر بدليل آن كه محدوده حرائم شهر استخر كه ارتباط مكاني و معنوي با محوطه هاي تخت جمشيد، نقش رستم و نقش رجب دارد، به صورت جداگانه تعريف و تببين شده است موجبات تعدد نقشه حريم آثار باستاني در منطقه را فراهم آورده است که همین امر موجب سردرگمی مردم آن مناطق و به وجود آمدن مشکلات و موانعی شده است تا جایی که رهام پیکری فرماندار مرودشت نیز در جلسه شورای اداری این شهرستان که روز پنجشنبه 27شهریور با حضور استاندار فارس برگزار شد از استاندار خواست با توجه به مشکلات فراوانی که در حوزه های مختلف بخصوص صنعت و سرمایه گزاری به دلیل وجود حریم درجه یک تخت جمشید ایجاد شده است ترتیبی اتخاذ گردد تا این حریم بازنگری و اصلاح شود.
همچنین به گزارش ایسنا حمید فدایی مدیر پایگاه میراث جهانی تخت‌جمشید نیز در 8 شهریور ماه سال جاری در حاشیه بازدید رئیس پژوهشکده باستانشناسی کشور از محوطه‌های تاریخی دشت مرودشت، با اشاره به وجود محوطه‌های ارزشمند باستانی در این دشت، تعیین نشدن عرصه و حریم برای این محطه‌های تاریخی را چالشی مهم دانست و ابراز امیدواری کرد که به زودی شاهد رفع این مشکل باشیم.
البته ناگفته نماند که گر چه ایجاد حریم برای آثار باستانی راهکاری است برای حفاظت از آنها اما گاه همین حریم ها و مشخص نبودن حد و مرز اصلی برای آثار، موجب ایجاد مشکلات اقتصادی،سرمایه‌گذاری و حتی ساخت و ساز منزل در برخی مناطق نزدیک به آثار باستانی شده است لذا به منظور بررسی امکان اصلاح این حرائم به سراغ رئیس اداره میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی شهرستان مرودشت رفتیم.
بهمن مردانی در گفتگو با خبرنگار شیرازه،در پاسخ به این سوال که آیا امکان اصلاح حرائم تخت جمشید و آثار باستانی آن منطقه مثل نقش رستم وجود دارد و چه راه حلی برای مشکل پیش بینی شده است؟گفت: در حریم درجه 1 تخت جمشید که شامل 6 هزار هکتار مساحت است،اصلاً هیچ گونه اقدامی نمی توان صورت داد چون بخش عمده این حریم مربوط به شهر پارسه است که از زمان استقرار دوره هخامنشیان در تخت جمشید و قبل از آن این شهر وجود داشته و چون از قدمت بسیار بالایی برخوردار است پس حرائم درجه یک ۶ هزار هکتار معرفی شد که هیچ گونه اقدام و ساخت و سازی صورت نخواهد گرفت.
مردانی با اشاره به اینکه آثار تاریخی و باستانی موجود در منطقه معمولاً در عمق ۵۰ سانتی متری زمین قرار دارند،افزود: به همین دلیل هر گونه اقدامی جز کشت سطحی محصولات ممنوع است، اما در حریم درجه 2 یکسری اقداماتی در حوزه گردشگری اتفاق خواهد افتاد یعنی اگر کسی بخواهد در حریم درجه 2 خدمات مرتبط با صنعت گردشگری، از جمله ساخت رستورانها، مجتمع گردشگری، آژانس ها و دفاتر هواپیمایی دایر کند مشکلی وجود ندارد.
مردانی همچنین اظهار کرد: امکان دارد در حریم درجه ۲ با بررسی ها و یا رایزنی که با وزارتخانه انجام می شود تا حدودی محدودیت‌ها برداشته شود چون مکاتبات آنها از طریق میراث فرهنگی و استانداری انجام شده ممکن است اتفاقاتی در حریم درجه ۲ بنابر شاخص هایی که ما تعیین کردیم صورت پذیرد و ضوابط را تلطیف تر کنیم.
به گفته وی، اما مشکل عمده ای که در حریم درجه دو تخت جمشید وجود دارد بحث باغ شهری هایی است که در این حرائم در حال ایجاد و ساخت است که خلاف ضوابط میراث فرهنگی است به این دلیل که تغییر کاربری و تفکیک اراضی که در حریم درجه ۲ در حال ایجاد است چندان به نفع و صلاح یک مجموعه جهانی ارزشمند نیست، به طور مثال وقتی کنار یک مجموعه با این قدمت و تعداد بازدید کننده، دامداری در حال ایجاد باشد اصلاً با مجموعه گردشگری سنخیت ندارد به همین دلیل در حرائم درجه ۲ مخالفت‌هایی بابت تغییر کاربری و تفکیک صورت می‌گیرد و این هم ضوابطی است که توسط سازمان میراث فرهنگی کشور و سازمان یونسکو در نظر گرفته شده و می بایست رعایت شود.
او همچنین ادامه داد: حریم درجه دو تخت جمشید که شامل ۱۲ هزار هکتار و حریم درجه ۳ که شامل ۱۸ هزار هکتار مساحت می باشند با رعایت شرایطی خاص و ضوابط میراث فرهنگی قادر به ساخت و ساز هستند.
مردانی در پاسخ به این سوال که برای برخی روستاها مثل جلیان یا شهرک ولیعصر که حق ساخت و ساز ندارند و معمولاً با مشکل مواجه هستند چه راهکاری در نظر گرفته شده است؟ نیز اظهار کرد: روستاهای در حرائم به دو دسته تقسیم شده اند، روستاهایی که در حریم درجه 1 هستند و تعدادی هم در حریم درجه 2،اما آن دسته از روستاها که در حریم درجه یک هستند و از قبل بوده اند مثل شهرک‌مهدیه نباید ارتفاع ساخت و ساز در آنها بیشتر از 4 و نیم متر باشد البته ناگفته نماند که ساخت و ساز جدید هم مجاز نیست بلکه مرمت و بازسازی و تعمیر بنا های قبلی بلامانع است، اما روستاهای در حریم درجه ۲ مثل روستای جلیان ساخت و ساز تا ارتفاع 8 و نیم متر بلامانع است و مجوز ساخت و ساز جدید هم داده می شود.
رئیس اداره میراث فرهنگی و صنایع دستی شهرستان مرودشت در ادامه با بیان اینکه در ضوابط میراث فرهنگی آمده است که دو منطقه شهرک ولیعصر و روستای امیدیه نقش رستم می‌بایست در موعد مقتضی بر چیده شوند، گفت: در زمان تعیین شده این دو منطقه باید تملک شود اما چون اکنون به دلیل مشکلات اقتصادی این امر تحقق نمی یابد پس اجازه ساخت و ساز داده نمی‌شود مگر اینکه مرمت و بازسازی داشته باشند.
مردانی با تاکید بر اینکه عمده مشکلات ما متعلق به حریم درجه 1 و 2 است،عنوان کرد: در حریم درجه ۳ هیچگونه ممنوعیت و مشکلی نداریم حتی در ساخت و ساز و ارتفاع، چه صنعتی چه گردشگری چه تجاری و خدماتی هیچ مشکلی وجود ندارد.
وی در خصوص حرائمی که مانع از عمران و آبادی و خدمات رسانی به شهر و شهروندان می‌شود به طور مثال اورژانس پل خان که مدتهاست بلاتکلیف مانده است،نیز ابراز داشت: مجوز پایگاه اورژانس دو سال پیش داده شد و هیچ مشکلی اکنون از نظر میراث ندارد اما اوایل که با مشکلاتی مواجه بودند به خاطر این بود که در حریم درجه یک پل خان قرار داشت که با پیگیری و مجوز میراث اجازه ساخت ساختمان اورژانس به شرط اینکه ارتفاع بیش از چهار و نیم متر نباشد داده شد.
او در ادامه در خصوص مسائل اقتصادی و چالش هایی که در این زمینه وجود دارد همچنین اعتراض شهروندان مرودشتی که هیچ صرفه اقتصادی از درآمدهای تخت جمشید برای شهر مرودشت حاصل نمی شود،گفت: سالیانه گزارشی از یونسکو داریم که در آن از وزارت میراث فرهنگی خواسته شده که حفاظت از حرائم و اجرای ضوابط به درستی انجام شود اما بحث بنده این است که حالا که برخی فعالیت ها ی اقتصادی در حریم درجه 2 ممنوعیت دارد چرا در حریم درجه ۳ همان فعالیت‌های اجرا نمی شود؟
مردانی معتقد است یکی از مشکلات عمده ی کسانی که قرار است سرمایه گذاری کنند حتی مردم، این است که همه فکر می‌کنند باید در نزدیک تخت‌جمشید سرمایه‌گذاری کنند در حالی که آوردن فعالیت‌های اقتصادی در نزدیکی آثار تاریخی هیچ صرفه اقتصادی برای شهر و شهروندان ندارد چرا که گردشگری که از این آثار بازدید می کند در صورتی که به شهر ورود کند باعث رونق اقتصادی خواهد شد.
اگر پای گردشگر را به شهر باز کنیم ارز آوری و رونق اقتصادی محلی هم ایجاد می شود
رئیس اداره میراث فرهنگی و صنایع دستی شهرستان مرودشت با بیان اینکه اگر پای گردشگر را به شهر باز کرده و نسبت به اقامت او در شهر اقداماتی انجام شود ارز آوری و رونق اقتصادی محلی هم ایجاد می شود،اظهار کرد: اما متاسفانه سرمایه‌گذاران ما فکر می‌کنند باید به میان دل تخت جمشید و آثار تاریخی بروند و سرمایه‌گذاری کنند که به سود دلخواه برسند در حالی که باید این ظرفیتها را به سمت شهر هدایت کنیم تا شهر هم از این ظرفیت منتفع شود.
مردانی با اشاره به اینکه با ورود هر گردشگر ۸ فرصت شغلی ایجاد می‌شود،عنوان کرد: از طرفی اگر در شهر جاذبه و بازار خرید مناسبی ایجاد کنیم صرفه اقتصادی هم حاصل می شود اما هر چقدر از شهر دور شویم و سرمایه‌گذاری را از محیط شهری خارج کنیم به ضرر شهروندان خواهد بود.
وی ابراز داشت:بنده معتقدم غرفه هایی که به مناسبت عید نوروز در دل تخت‌جمشید برپا می‌گردد اگر به بازارهای شهر سوق داده شوند شهر را از رخوت نجات خواهیم داد.
رئیس اداره میراث فرهنگی و صنایع دستی شهرستان مرودشت در پایان گفت: غیر از امسال که کرونا باعث تعطیلی اماکن تاریخی شد، در سال های گذشته روزانه حدود ۸۰ هزار بازدیدکننده در ایام نوروز از مجموعه جهانی تخت جمشید داشتیم و سوال اینجاست که چند نفر از این تعداد به مرودشت ورود می کنند؟قطعا تعداد بسیار اندکی مگر برای اقامت یک شبه، چون بازار خرید را دور از شهر و در دل تخت‌جمشید قرار داده‌ایم که چندان منطقی نیست پس گردشگر هم به شهر وارد نمی‌شود تا شود حاصل از حضور بازدیدکنندگان به مردم شهرستان هم برسد.
گفتنی است که این مشکل سبب اعتراض نماینده مردم شهرستان های مرودشت، پاسارگاد و ارسنجان در مجلس شورای اسلامی نیز شده است
جلال رشیدی در گفتگو با تسنیم با بیان اینکه ظرفیت‌های گردشگری حوزه انتخابیه به ویژه تخت جمشید، نقش رستم و پاسارگاد مورد غفلت قرار گرفته است گفت: هیچ سود اقتصادی عاید مردم این شهرستان‌ها نمی‌شود.
رشیدی کوچی با بیان اینکه ما به دنبال برطرف کردن مشکل به صورت اساسی و ریشه‌ای هستیم افزود: ظرفیتها برای رونق اقتصادی شهرستان‌های مرودشت و پاسارگاد از حالت بالقوه به بالفعل تبدیل شده است./
انتهای پیام/
نظرات بینندگان
