«شیرازه» گزارش می‌دهد:
خواب زمستانی بازار صنایع دستی در استان فارس/ عدم بازگشت ارز مهم ترین مشکل صادرات دسترنج هنرمندان است
در چند سال اخیر به ویژه با شیوع بیماری کرونا متاسفانه شاهد کاهش فروش محصولات صنایع دستی به دلیل عدم وجود بستر مناسب فروش، عدم بازگشت ارز حاصل از صادرات و... هستیم که می طلبد مسئولان در این عرصه تدابیر بهتری را اتخاذ کنند.
به گزارش سرویس اقتصادی شیرازه، صنایع دستی تولیداتی نشات گرفته از فکر خلاق و تفکری سازنده است که با هدف رفع نیازهای روزمره زندگی و از تلفیق هنر و صنعت، تولید شده و معمولا با شرایط اقلیمی و آداب و رسوم مناطق مختلف تطبیق دارد.
ارزش و اهمیت برخی از صنایع دستی عمدتا به واسطه ریشه تاریخی آنها و هنرمندان صنعتگری دارد که تولیداتشان در بخش‌های مختلف از زندگی روزمره افراد کاربرد داشته و امروز بیشتر جنبه تزئین و زیبایی شناسی دارد، تولیداتی نظیر خاتم، سنگ‌های تزئینی، آینه‌کاری، میناگری، کاشی‌کاری، گیوه بافی، نمدبافی و .... و بسیاری دیگر هم ریشه در تاریخ، آداب، سنن و فرهنگ ملت‌ها دارد و هم کاربرد آنها همچنان محفوظ مانده است؛ هنرهایی نظیر قالیبافی، گلیم بافی، سفالگری، سنگتراشی و ....
ایران با داشتن بیش از ۳۰۰ رشته هنرهای سنتی و صنایع‌دستی لذا به لحاظ تنوع تولیدات صنایع دستی یکی از پرتنوع‌ترین کشورها در جهان است و استان فارس هم به واسطه تنوع نژادی، پهنای جغرافیایی، سابقه تاریخی و جوامع مختلف شهری، روستایی و عشایری با دارا بودن بیش از ۱۲۰ رشته هنرهای سنتی و محصولات صنایع‌دستی یکی از مهم‌ترین نقاط در ایران محسوب می‌شود.
هرچند برخی از این رشته‌های هنری کاربردی به دلایلی چون ورود فنّاوری صنعتی، تغییر سلایق مردم و مدگرائی جوانان یا منسوخ‌شده‌اند و یا در حال منسوخ شدن است اما کماکان این هنرها به‌عنوان یک سفیر فرهنگی، تمدن و خلاقیت بالای هنرمندان ما را به دنیا معرفی می‌کند.
فعالیت ۹۲۵ کارگاه صنایع‌دستی در فارس
حیدرعلی زاهدیان‌نژاد معاون صنایع‌دستی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی فارس گفت: تعداد هفت رشته از رشته‌های صنایع دستی فارس احیاء شده که شامل جاجیم‌بافی، شیشه درمه بافی، اویی بافی، معکوس بافی، سیاه‌چادر بافی، دواتگری، مسگری است.
زاهدیان‌نژاد با بیان اینکه هم اکنون بیشتر از ۵۰۰ فروشگاه صنایع دستی در فارس فعال است، از وجود ۸ بازارچه اختصاصی صنایع دستی نیز خبر داد و گفت: خوشبختانه ۹۲۵ کارگاه صنایع دستی در استان فارس فعال است که ۲۰۰ کارگاه آن جزو کارگاه‌های بزرگ به شمار می‌رود.
معاون صنایع‌دستی فارس با اشاره به اینکه ۸۹۸ نفر از فعالان صنایع دستی در روستاهای فارس برای بیمه روستایی معرفی شده‌اند، گفت: بالغ بر ۲۰۰ هزار هنرمند صنعتگر در حوزه صنایع دستی فارس فعال هستند.
باتوجه به تنوع صنایع دستی و همچنین وجود بیش از ۱۲۰ رشته هنرهای سنتی در فارس، این استان را مهد صنایع دستی ایران نامید اما به دلایل مختلفی امروزه شاهد رکود در این عرصه هستیم.
برای پرداختن به دلایل رکود و سردی بازار صنایع دستی خبرنگار شیرازه به گفتگو با یکی از فعالین این عرصه با ۳۰ سال سابقه کار پرداخته است.
محمد حسین صلاح فرد یکی از باسابقه ترین اساتید و فعالین شیرازی خاتم سازی در گفتگو با خبرنگار شیرازه گفت: برخی از خاتم ها انقدر ظریف هستند که در یک سانتی متر مربع تا ۴۰۰ قطعه از سیم، استخوان و چوب در کنار هم گذاشته می شود لذا می توان با این تصور به دقت، ظرافت و سختی کار خاتم سازی پی برد.
وی افزود: بستگی به نوع خاتم، زمان و مدت ساخت متفاوت است برای مثال برای ساخت یک میز حدود ۹ ماه زمان صرف شده است.
صلاح فرد با بیان اینکه به دلیل قدرت پایین خرید مردم، برای عرضه محصولات صنایع دستی به خصوص خاتم در داخل کشور با رکود ۱۰ ساله مواجه هستیم، تاکید کرد: از دیگر دلایل رکود بازار می توان به سیاسیت های خارجی و نیز کاهش حضور گردشگران اشاره کرد؛ اکثر کارگاه ها رو به تعطیلی رفته اند و شاید تعداد آن به تعداد انگشتان دست رسیده باشد.
دارنده ۸ نشان ملی خاتم، راهکار برون رفت از تنور سرد بازار صنایع دستی را "بستر سازی برای فروش محصولات صنایع دستی" دانست و تاکید کرد: اکثر هنرمندان بازاریاب و بیزینس کار نیستند لذا در زمینه فروش و بازاریابی باید تمهیداتی اندیشیده شود تا بتوانیم شاهد رونق صنایع دستی در کشور باشیم.
این استاد خاتم سازی صادرات محصولات صنایع دستی را مورد اشاره قرار داد و اظهار داشت: صادرات محصولات صنایع دستی مخصوصا خاتم به خارج از کشور می‌تواند تا ۵۰۰ برابر هزینه کرد اولیه، برای کشور ارز آوری داشته باشد اما به خاطر تحریم ها در جابجایی پول به داخل کشور مشکلات وجود دارد که باعث انصراف مشتریان خارجی شده است.
صلاح فرد با اشاره به اینکه یکی از امتیازات صنایع دستی وجود مواد اولیه در کشور است، خاطرنشان کرد: در ساخت خاتم از انواع چوب های رنگی، استخوان، رنگ طبیعی، سیم برنز استفاده می شود لذا در تامین مواد اولیه وابستگی به بیگانگان نداریم و تحریم ها در این بخش اثری ندارد.
وی در پاسخ به پرسش خبرنگار شیرازه مبنی بر وجود تحصیلات آکادمیک در رشته صنایع دستی عنوان داشت: جایگاه علم بی نهایت است و با داشتن تخصص اولیه، راه پیشرفت هموار می شود؛ در برخی از رشته های صنایع دستی مخصوصا خاتم رشته دانشگاهی به وجود آمده و من خودم در زمینه خاتم سازی در دانشگاه هنر به آموزش مشغول هستم.
این مدرس خاتم سازی معتقد است که تحصیلات آکادمیک و آموختن هنر صنایع دستی به صورت تجربی، هر دو زمینه باعث رشد فعالین و هنرمندان صنایع دستی می شود چراکه علم راه را روشن و باز می کند.
دارنده نشان نوآوری و اصالت خاتم از یونسکو تصریح کرد: اکنون دانشجو دکتری رشته صنایع چوب هستم و در پایان نامه ارشد خود جدید ترین علم روز دنیا را با قدیمی ترین هنر ایران زمین تلفیق کردم و در زمینه "نانو نقره و نانو سیلور برای آنتی باکتریال خاتم" به پژوهش پرداختم.
حرف آخر اینکه...
در چند سال اخیر به ویژه با شیوع بیماری کرونا متاسفانه شاهد کاهش فروش محصولات صنایع دستی به دلیل عدم وجود بستر مناسب، عدم بازگشت ارز حاصل از صادرات و... هستیم که می طلبد مسئولان در این عرصه تدابیر بهتری را اتخاذ کنند تا شاهد رونق این بازار، ارز آوری برای کشور و افزایش فعالین صنایع دستی باشیم.
انتهای پیام/ح
نظرات بینندگان
