زده‌ام فالی و فریادرسی می‌آید
حافظ در مدت عمر خود یادگارهای بسیاری از خود به ویژه در عرصه شعر و ادب ماندگار گذاشته که یکی از آنها را که مردم علاقه بسیاری به آن دارند و به آن روی آورده‌اند تفأل به حافظ و فال او است.
بسیاری از افراد جامعه ما نیز در تصمیم‌گیری‌های خود دیوان حافظ را دخالت داده و تفألی بر دیوان خواجه اهل راز حافظ شیراز غزل‌سرای نامی ایران می‌زنند.
بی‌گمان شعر هیچ‌یک از شاعران زبان فارسی به اندازه شعر حافظ و دیوان او در ایران فراگیر نیست.
بسیاری از کارشناسان معتقد هستند که حافظ نیز خود اهل فال بوده و آشکارا از آن یاد می‌کند به طوریکه در یکی از بیت‌های اشعارش آمده است:
روز هجران و شب فرقت یار آخر شد
زدم این فال و گذشت اختر و کار آخر شد
* فال حافظ نخستین بار در زمان درگذشت حافظ
یک حافظ‌شناس در بررسی دلایل رویکرد مردم به فال حافظ و نخستین باری که بر دیوان او تفأل زده شده است در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در شیراز اظهار داشت: گفته شده است نخستین بار در زمان درگذشت حافظ و هنگام تشییع جنازه او به دیوانش فال زده‌اند.
کاووس حسن‌لی ادامه داد: مشایخ زمان حافظ که شیوه دینداری او را مانند خودشان ندیده و در ایمان او شک کرده بودند در مورد نماز خواندن بر جنازه او نیز شک و تردید می‌کنند.
وی افزود: پس از آن ورق‌پاره‌های اشعار حافظ را در ظرفی ریخته و از کودکی می‌خواهند که یکی از آنها را بردارد و این بیت برداشته می‌شود:
قدم دریغ مدار از جنازه حافظ که گرچه غرق گناه است می‌رود به بهشت
حسن‌لی تصریح کرد: این داستان هرچند مانند دیگر داستان‌ها بسیار ساختگی به نظر می‌رسد اما گویا نشانه‌هایی از پیشینه این رویکرد است.
* سروده‌های حافظ تاویل‌پذیرترین سروده‌های زبان فارسی
مدیر امور علمی و پژوهشی مرکز حافظ‌شناسی همچنین با اشاره به شخصیت برجسته حافظ گفت: سروده‌های حافظ تاویل‌پذیرترین سروده‌های زبان فارسی است و مانند منشور چند ضلعی می‌ماند که از هر سوی آن نگاه کنی نوری دیگر و فروغی دیگر باز می‌تابد.
کاووس حسن‌لی اظهار داشت: حافظ خود شخصیتی غریب و پیچیده است و با شگردی شگفت و ترفندی هنری چنان پدیده‌های متناقض و متعارض را کنار یکدیگر نشانده و آنها را آشتی داده است که زیباتر از آن از دست هیچکدام از شاعران دیگر ایرانی بر نیامده است.
وی بیان کرد: حافظ با کتاب آسمانی قرآن انس و الفت همیشگی داشته و محافظت درس قرآن می‌کرده است.
این استاد دانشگاه بیان کرد: آوازه سخن‌وری حافظ در زمان خود او مرزها را درنوردیده و در بسیاری از مناطق درگستریده است.
* تمام زندگی حافظ از قرآن است
اما یکی از محورهای دیگر و وجودی حافظ شیرازی تخصص او در قرآن یاد می‌شود و اینکه وی حافظ کل قرآن کریم بوده است و امسال نیز به همین مناسبت در کنگره بزرگداشت سال 90 حافظ شیرازی با محوریت قرآن برگزار می‌شود.
یک فعال علوم قرآنی و دینی نیز در این زمینه گفت: حافظ با توجه به اینکه حافظ قرآن بوده، این نام را گرفته است.
حجت‌الاسلام علیرضا شاهسونی اظهار داشت: تمام زندگی حافظ و معنویت او در قرآن بوده و در واقع با کلام الهی زندگی می‌کرده است.
وی خاطرنشان کرد: امروز در شعر حافظ شگردهای هنری قرآن کریم مشاهده می‌شود و او نیز بسیاری از شعرهایش را در راستای قرآن بیان کرده است.
این حافظ قرآن کریم اضافه کرد: به نظر می‌رسد آنچه حافظ از قرآن در سینه داشته و ده‌ها بار بدان می‌نازد، بسی بیشتر از تاثیرپذیری مستقیم از آن باشد که این کار در عین ارزشمندی و احترام، هنر هر هنرمند متوسطی نیز می‌تواند باشد.
شاهسونی اضافه کرد: آنچه حافظ را در برخورد با قرآن حافظ و به ویژه «لسان‌الغیب» ساخته، توجه عمیق و دقیق و خلاقانه حافظ به ساختار هنری قرآن کریم و درک شیوه بیان هنری این کتاب جاودان است که هرکس حتی هنرمندان خوب بدان راه نبرده‌اند.
این نخبه قرآنی تصریح کرد: آنقدر قرآن در حافظ تاثر گذاشته که او در بخشی از اشعار خود آورده است:
صبح خیزی و سلامت طلبی چون حافظ، هرچه کردم همه از دولت قرآن کردم
شاهسونی بیان کرد: شهر شیراز نیز در قدیم شهر قرآن بوده است و نمونه‌های بارز آن را نیز می‌توان به وجود دروازه قرآن در ورودی این شهر، وجود حافظ و وجود مکتب‌خانه قرآن در وسط مسجد جامع عتیق اشاره کرد.
وی افزود: امروز باید در شهر شیراز که سومین حرم اهل بیت (ع) نیز نام‌گذاری شده است، فرهنگ قرآنی بیش از پیش اشاعه و نهادینه شود.
