بازتاب سفرامام خامنه ای به كرمانشاه در رسانه های جهان
روزنامه‌ها و خبرگزاری‌هایی مانند یورونیوز، سی‌ان‌ان، رویترز، شینهوا، الجزیره، ای‌اف‌پی تلگراف، گاردین، یوپیآی، سی‌بی‌اس، هافینگتون‌پست، بی‌بی‌سی، دیلی‌استار، الشرق‌الاوسط، هاآرتص، واشنگتن‌پست، نیویورك‌تایمز، دویچه‌وله، اسكای‌نیوز، سوئیس‌اینفو، یو‌اس‌ای‌تودی، جروزالم‌پست، فاكس‌نیوز و فارین‌پالیسی و گلوبال‌پُست از نخستین روزهای سفر رهبر انقلاب به كرمانشاه به انعكاس اخبار این سفر پرداختند. روزنامه‌های منطقه همچون عكاظ، الخلیج، الاهرام، السفیر، القبس، الیوم‌السابع، الانباء و المدینة نیز رویدادهای این سفر را برای مخاطبان خود منتشر كردند.
«باج ندادن ایران به آمریكا» و «كوتاه نیامدن در برابر تحریم‌ها»، «علل خشم و عصبانیت دولت‌مردان آمریكایی از ایران»، «رشد علمی ایران»، «تحلیل بیداری اسلامی منطقه» و «معنی انقلاب در كشورهایی مثل مصر و تونس» از موضوعاتی بودند كه در تیررس رسانه‌ها قرار گرفتند. البته برخی موضوعات بیش از بقیه مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفت و برخی نیز با جنجال همراه شد.
1. جنجال بر سر توطئه‌ی آمریكا و ماجرای ترور سفیر سعودی
یك روز پیش از آغاز سفر، وزیر دادگستری آمریكا، ایران را به دست‌داشتن در طرح ترور سفیر عربستان در آمریكا متهم كرد. بعد از آن این خبر به‌طور وسیعی در سایر رسانه‌ها پخش شد و اكثر قریب به اتفاق رسانه‌های جبهه‌ی غرب، هجوم شدیدی را علیه جمهوری اسلامی ایران آغاز كردند. روزنامه‌ی گاردین با هدف تقویت اتهامات آمریكا، این سؤال را در سرخط خبرهایش قرار داد كه «آیا رهبر ایران به دنبال جنگ‌افروزی در منطقه است؟» روزنامه‌ی سعودی «عكاظ» هم نوشت «رهبر ایران و فرمانده سپاه قدس از طرح ترور سفیر سعودی در واشنگتن اطلاع داشته‌اند»
البته «الجزیره» رویه‌ای نسبتاً متفاوت را اتخاذ كرد و بر خلاف بسیاری از رسانه‌ها كه اتهام آمریكا را به عنوان یك خبر قطعی مخابره كرده بودند، از این موضوع به عنوان یك ادعا یاد كرد. الجزیره از پیمان آمریكا و عربستان برای مقابله با ایران خبر داد و از روابط و تماس‌ها بین باراك اوباما و ملك عبدالله به‌ویژه در روزهای اخیر سخن گفت.
روز اول سفر، با بایكوت خبری استقبال مردم كرمانشاه از رهبر انقلاب و پوشش گسترده‌ی سناریوی ترور سفیر عربستان سعودی گذشت. پس از سخنرانی معظم‌له در گیلان‌غرب بود كه رسانه‌ها واكنش جدی و قاطع رهبر انقلاب در این‌باره را منعكس كردند. دو محور در تیتر رسانه‌های غربی خودشان را قرار دادند: «امروز هیچ دولتی در میان ملت‌ها به اندازه‌ی آمریكا منفور نیست.» و تیتر دیگر این‌كه: «اتهامات آمریكا سخیف و بی‌معنی است.»
خبرگزاری فرانسه نوشت: «آیت‌الله خامنه‌ای كه خطوط اصلی در سیاست خارجی ایران را تعیین می‌كند، برای نخستین بار به‌صراحت در این باره سخن گفت و هیچ‌گونه مسئولیتی را در قبال ترور سفیر سعودی نپذیرفت. رهبر ایران تأكید كرد كه توطئه‌های آمریكا راه به جایی نبرده و نخواهد بُرد.»
سی‌ان‌ان نیز به نقل از رهبر انقلاب نوشت: «دشمن از تمام ابزار و وسایل برای انزوای ایران و ترساندن بقیه از ایران استفاده می‌كند، اما همچون گذشته نتیجه‌ای جز نفرت مردم از حاكمیت آمریكا به بار نمی‌آید.»
خبرگزاری رویترز هم به سفر 9روزه‌ی استانی رهبر ایران اشاره كرد و نوشت: «آیت‌الله خامنه‌ای، اتهامات غرب علیه ایران را بی‌اساس خواند و گفت: آنها مدام می‌گویند كه به دنبال منزوی كردن ایران هستند، در حالی كه خودشان در انزوا به سر می‌برند.»
خبرگزاری شینهوا با اشاره به فرمایش‌های رهبر انقلاب نوشت: «رهبر ایران تأكید كرد كه برای رویارویی با هرگونه عملیات آمریكا علیه ایران آماده است.»
دیگر رسانه‌های منطقه و جهان نیز فرمایش‌های رهبر انقلاب را منعكس كردند كه بعضاً با نظرات گوناگون كاربران مواجه می‌شد؛ اما در این میان، نظرات كاربران الجزیره جلب توجه می‌نمود.
محمد از جده نوشت: «ای مسلمانان باید بدانید كه آمریكا دروغ‌گوترین و فریب‌كارترین دولت جهان است و بیشترین فتنه‌انگیزی را در كشورهای منطقه انجام می‌دهد و همه‌ی این‌ها به خاطر منافع خودش است.»
طارق از آمریكا هم معتقد بود: «من هیچ فایده‌ای برای ایران در این مسأله نمی‌بینم. هركس چیزی می‌داند، خواهش می‌كنم به ما هم اطلاع بدهد.»
كاربر دیگری به نام هانی تأكید كرد: «در این‌جا یك چیز وجود دارد كه متأسفانه عرب‌ها به آن توجه نمی‌كنند و آن این است كه نظام آمریكا می‌تواند دروغ بگوید و با تأیید یك دروغ، افكار عمومی را قانع كند. آمریكا امروز می‌تواند برای هركدام از ما و هر نظام و هر حاكمی یك اتهام دست و پا كند. چرا شك دارید كه رهبران عرب از آمریكا می‌ترسند؟ آمریكا یك كشور بزرگ رسانه‌ای است. حرف آمریكا را باور نكنید؛ حتی اگر رهبران عرب باور كنند.»
احمد از عربستان هم ابراز داشت: «حرف آمریكا را باور نكنید. او شیطان بزرگ است كه می‌خواهد ما را به جنگ با ایران بكشاند.»
از سوی دیگر پایگاه «المنار» طی یادداشتی به قلم طلال عتریسی، استاد دانشگاه بیروت نوشت: «سخنان امام خامنه‌ای پیامی آرام از سرزمینی بود كه تحریم‌ها آن‌را خسته نكرده است.»
المنار در این یادداشت با اشاره به فرمایش‌های رهبر ایران و تلاش‌های آمریكایی سعودی ضد ایران تصریح كرد «ایران تنها كشور جهان عرب و اسلام است كه با این لحن مقتدرانه و باصلابت با آمریكا سخن می‌گوید. امام خامنه‌ای در سخنان اخیر خود می‌خواست چند پیام به واشنگتن بدهد: آنها نمی‌توانند ایران را در جهان عرب تبدیل به یك مترسك بكنند. ایشان همچنین می‌خواست این پیام را بدهد كه كشورش در مقابل تحریم‌های گذشته‌ی آمریكا از طریق شورای امنیت و تحریم‌هایی كه هم‌اكنون قصد اجرای آنها را دارد، سر فرود نخواهد آورد. علاوه بر این‌ها، امام خامنه‌ای با لحن قاطع خود این پیام را به جهانیان داد كه تهران برای هر سناریوی آمریكا در نهایت آمادگی است.»
نویسنده‌ی این یادداشت همچنین تأكید كرد: «سخنان امام خامنه‌ای مانند سخنان شخصی بود كه از خودش و توانایی‌های كشورش مطمئن است. لحن كلام ایشان خالی از هرگونه ترس و تردید و كاملاً روشن و به‌دور از هرگونه تهدید مستقیم و صدای بلند بود و این نشانه‌ی سخنان یك پیشوای هدفمند است كه می‌خواهد بگوید كشورش احساس خطر نمی‌كند و ترس و نگرانی بر آن حاكم نیست.»
مسأله‌ی بازداشت دو ایرانی متهم به طراحی ترور در آمریكا و پخش خبر آن در شرایط سفر، گرچه دلایل آمریكایی فراوانی دارد كه سیاست صدور بحران یكی از آن هدف‌ها است، اما در این بین باید به نكته‌ی مهم دیگری هم توجه كرد. آمریكایی‌ها نمی‌خواستند در حالی‌كه در دیگر كشورهای خاورمیانه، مردم خواستار تغییر حاكمان خود هستند، جهان، دلبستگی ایرانیان به اهداف و آرمان‌هایشان را ببیند.
2. جنبش وال‌استریت و پایان سرمایه‌داری در غرب
یكی دیگر از پردامنه‌ترین مباحثی كه از همان آغاز سفر رهبر معظم انقلاب به كرمانشاه مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفت، اظهارات ایشان درباره‌ی جنبش وال‌استریت بود كه در چند نوبت به آن اشاره شد؛ به طوری كه ده‌ها هزار خبرگزاری، روزنامه و پایگاه اطلاع‌رسانی و اینترنتی، این بخش از سخنان رهبر انقلاب را به زبان‌های مختلف پوشش دادند. بیشتر رسانه‌های دنیا با این تیتر به استقبال فرمایش‌های ولی امر مسلمین رفتند: «تشكر آیت‌الله خامنه‌ای از جنبش وال‌استریت».
بی‌بی‌سی نوشت: «آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر انقلاب اسلامی ایران، در اجتماع ده‌ها هزار نفری مردم در شهر كرمانشاه با اشاره به حوادث وال‌استریت گفت: ممكن است مسئولان آمریكایی موفق به سركوب این اعتراضات شوند، اما این تحولات روزی توسعه خواهد یافت تا جایی كه به طور كلی نظام سرمایه‌داری در آمریكا و غرب سرنگون می‌شود.»
خبرگزاری یوپیآی ابراز داشت: «رهبر ایران تأكید كرد كه نظام سرمایه‌داری به دوران پایانی خودش رسیده است و سركوب شدید معترضان از سوی دولت انگلیس بهترین دلیل بر این مسأله است.»
روزنامه‌ی كویتی القبس هم با اشاره به سخنرانی رهبر انقلاب در جمع مردم كرمانشاه نوشت: «]آیت‌الله[ سید علی خامنه‌ای رهبر ایران گفت كه اعتراضات مردمی در آمریكا و اروپا تا سقوط نظام سرمایه‌داری ادامه خواهد یافت و مسئولان آمریكا تمام تلاش خود را به كار بستند تا از اهمیت اعتراضات در وال‌استریت بكاهند. رهبر ایران سقوط نظام سرمایه‌داری در غرب و آمریكا را حتمی دانست.»
دی‌پی‌نیوز هم با انتشار عكسی از ناآرامی‌های وال‌استریت، از انتقال این اعتراضات به لندن خبر داد و با ارائه‌ی گزارشی تفصیلی از اعتراض‌های مردمی در آمریكا نوشت: «جنبش اعتراضی معروف به تسخیر وال‌استریت همچنان ادامه دارد و حتی ابعاد وسیع‌تری پیدا كرده است. در این بین، ]آیت‌الله[ علی خامنه‌ای رهبر ایران پیش‌بینی كرد كه این اعتراضات تا سقوط نظام سرمایه‌داری ادامه خواهد یافت.»
3. تفرقه میان مسلمانان؛ خط استراتژیك بیگانگان
وحدت اسلامی و سخنرانی حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در جمع مردم پاوه نیز مورد توجه رسانه‌ها و به‌ویژه رسانه‌های منطقه قرار گرفت. بسیاری از این رسانه‌ها با اشاره به تأكید‌های رهبر انقلاب اسلامی نوشتند: «اختلاف میان شیعه و سنی، چه در سطح جهان اسلام و چه در سطح داخل ایران، خط استراتژیك بیگانگان است و مسلمانان اعم از شیعه و سنی دارای اشتراكات فراوان دینی و عقیدتی هستند.»
روزنامه‌ی القبس چاپ كویت در همین باره از قول رهبر انقلاب نوشت: «هیچ‌كس نمی‌تواند بین اهل سنت و شیعیان ایران تفرقه ایجاد كند.» القبس افزود: «رهبر ایران با بیان این‌كه اهل سنت كشورش بدون هرگونه مشكلی در كنار شیعیان زندگی می‌كنند، تأكید كرد: اگر دشمنان بتوانند بین اهل سنت و شیعیان تفرقه‌افكنی كنند، به این راضی نخواهند شد و به تفرقه‌افكنی بین اهل سنت روی خواهند آورد.»
رادیو لبنانی النور هم در پایگاه اینترنتی خود نوشت: «امام خامنه‌ای در جمع باشكوه مردم پاوه در استان كرمانشاه بر وحدت آنها برای مقابله با دشمنان تأكید كرد و گفت: دشمنان مقابل پیشرفت و بیداری مردم مسلمان منطقه توطئه‌افكنی می‌كنند و به دنبال فتنه‌افكنی بین مسلمانان هستند و می‌خواهند وحدت در امت اسلامی را نابود كنند و از سرمایه‌های ایشان بهره‌برداری نمایند.»
4. ساختار نظام سیاسی؛ ریاستی یا پارلمانی؟
سخنان رهبر انقلاب درباره‌ی پویا بودن نظام جمهوری اسلامی و شاهدمثال ایشان درباره‌ی تغییر سیستم حكومتی در ایران از ریاستی به پارلمانی از دیگر محورهایی بود كه به صورت بسیار جدی مورد توجه و گمانه‌زنی رسانه‌ها قرار گرفت. رسانه‌هایی چون فاكس‌نیوز و روزنامه‌ی انگلیسی تلگراف در این باره نوشتند: «اظهارات رهبر ایران مبنی بر احتمال حذف ریاست‌جمهوری و تشكیل نظام پارلمانی، نوعی تهدید از سوی ایشان به رئیس‌جمهور بود.»
روزنامه‌ی اماراتی البیان در همین زمینه نوشت: «آیت‌الله خامنه‌ای از احتمال برچیده شدن ساختار ریاستی و تبدیل شدنِ آن به نظام پارلمانی سخن گفت و همین عبارت كوتاه، موجی از تحلیل‌های سیاسی را به همراه داشت و بیشتر روزنامه‌های ایران را بر آن داشت تا همین جمله‌ی كوتاه را تیتر كنند.»
خبرگزاری فرانسه نیز نوشت: «رهبر ایران از تغییر ساختار سیاسی در ایران سخن گفت و البته از آن به عنوان یك احتمال یاد كرد، اما طرح این احتمال، باب جدیدی از بحث درباره‌ی انتخاب رئیس‌جمهور در ایران را گشود.»
مجله‌ی خبری دیپلمات هم با اشاره به فرمایش‌های رهبر انقلاب درباره‌ی ساختار سیاسی ایران، به تحلیل شرایط كنونی در ایران پرداخت و این سؤال را در برابر خوانندگانش مطرح ساخت كه «آیا احمدی‌نژاد آخرین رئیس‌جمهور ایران خواهد بود؟»
طرح یك مثال آن‌چنان مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفت كه خودبه‌خود محورهای مهم سخنرانی دیدار دانشجویان مغفول ماند. با نگاهی به دیدارهای دانشجویی رهبر معظم انقلاب در سفرهای استانی سال‌های گذشته این نكته مشخص است كه رهبری در این دیدارها به ارائه‌ی مباحث مبنایی و اندیشه‌ای در حوزه‌ی انقلاب اسلامی می‌پردازند. طرح بحث «ضرورت اعتماد به نفس ملی» در یزد، «نگاه كلان به اهداف و خصوصیات و موانع انقلاب اسلامی» در شیراز، «نمای كلی و الزامات پیشرفت بومی» در سنندج، «ضرورت و اهمیت بصیرت» در قم و پرداختن به «زنجیره‌ی منطقی حركت انقلاب اسلامی» در دانشگاه رازی كرمانشاه؛ زنجیره‌ای كه از انقلاب اسلامی شروع و به جامعه‌ی اسلامی ختم می‌شود. در این میان بحث پیری و جوانی نظام اسلامی و معنای نوسازی در جمهوری اسلامی مطرح شده است: «نوسازى نظام ممكن است، اما به معناى تجديدنظر در آرمان‌ها نيست؛ زيرا اين آرمان‌ها فطرى است.»1 و «نوسازى به معناى تغيير نظامات، تغيير سازوكارها، تغيير سياست‌ها، عملى است، ممكن است، در مواردى هم لازم است و مانع از تحجر است؛ منتها بايد بر طبق اصول باشد.»2دو مثال هم مطرح شده است؛ یكی اصل 44 و دیگری تغییر نظام ریاستی كه رسانه‌ها به اولی توجهی نمی‌كنند ولی دومی تیتر اصلی صفحات می‌شود و خط اصلی سخنان رهبری در هیاهوی این مثال مورد غفلت واقع می‌شود.
رفتار رسانه‌ای جبهه‌ی غرب در سفر رهبر انقلاب اسلامی به كرمانشاه در مقایسه با سفر قم دو تفاوت عملكردی داشت. در سفر قم سیاست‌گذاری آنها از همان روز اول بر پوشش اخبار و نمایش آن بر اساس خواست خودشان بود. به همین دلیل تمام تمركز خبری خود را بر روی سخنرانی روز اول و عبارت «میكروب سیاسی» بردند. اما استقبال مردم، مراجع و علما و برنامه‌های سفر، همگی برخلاف پیش‌بینی‌های آنها از آب درآمد و پوشش خبری سفر قم به ضرر آنها تمام شد. شاید از همین رو بود كه در سفر كرمانشاه دو خط عملكردی توسط این رسانه‌ها دنبال شد. خط اول بایكوت سفر بود كه با گذشت زمان شكسته شد و خط دوم، ایجاد سناریویی جدید برای فضاسازی علیه ایران بود؛ تا به این وسیله پوشش خبری سفر كرمانشاه و اخبار پیرامونیش گم شود و پیام انقلاب اسلامی به ملت‌ها نرسد. اما آیا پیام انقلاب اسلامی به ملت‌ها نرسیده است؟
