ضرورت مديريت صحيح منابع آب براي پيشگيري از بحران
يکي از مشکلات اساسي که جهان امروز در بخش آب با آن روبرو است را مي توان سوء مديريت منابع آب دانست که پيش از وقوع بحران آب مي توان به آن پرداخت.
در حال حاضر اگر چه هنوز با بحران شديد آب در سراسر جهان روبرو نشده ايم، اما به صراحت مي توان مشاهده کرد که جهان امروز با بحراني جدي در مديريت منابع آب روبرو است.
راهکار پيشگيري از بحران آب را مي توان در مديريت صحيح و يکپارچه منابع آب جستجو کرد تا از طريق آن، مصرف آب در تمام بخش ها را تحت نظارت و مديريت راهبردي قرار داد و اين کار هنوز به شکل جدي و فراگير به انجام نرسيده است.
اگر چه برخي از کشورهاي جهان از لحاظ منابع آب بسيار غني هستند، اما اين موضوع به هيچ عنوان دليلي براي بي توجهي آنان به بحث مديريت فراگير منابع و مصارف آب نيست.
به طور کلي نمي توان آب را به عنوان يک منبع جداگانه مورد بحث و بررسي قرار داد، چرا که امروزه از آن به عنوان يکي از منابع اصلي در بخش انرژي، توليد، تهيه و مصرف غذا استفاده مي شود. بدين ترتيب، حتي مناطقي مانند اقيانوسيه که کمتر از يک درصد از جمعيت زمين در آن ساکن است اما بيش از 5 درصد از ذخاير آب جهان را در اختيار دارند هم نيازمند مديريت صحيح منابع آب خود هستند تا از بحران هاي آتي پيشگيري کنند.
از ميان عوامل مختلفي که امنيت آب را در جهان به مخاطره مي اندازند، رشد سريع جمعيت، تغييرات آب و هوايي، افزايش قيمت مواد غذايي و مهاجرت به شهرها بيشترين خطر را متوجه اين منبع حياتي خواهد کرد.
به طور متوسط، هر شهروند روزانه 50 ليتر آب براي نيازهاي اوليه خود مصرف مي کند، اما حدود 50 برابر اين ميزان براي توليد مواد غذايي مورد نياز هر فرد مصرف مي شود. به طور ميانگين 2 هزار و 500 ليتر آب براي توليد مواد غذايي مورد مصرف روزانه در يک رژيم غذايي عادي به کار مي رود که مشکل اساسي را در اين بخش به خود اختصاص داده است.
در ميان کشورهاي در حال توسعه و توسعه يافته جهان بيش از 70 درصد از آب مصرفي در بخش کشاورزي به کار مي رود و در کشورهاي کمتر توسعه يافته اين ميزان حتي به 90 درصد هم مي رسد. به عبارتي، حدود 20 درصد از زمين هاي قابل کشت جهان با استفاده از 40 درصد از منابع آبي موجود زير کشت مي رود.
توليد انرژي هم بخشي حياتي از مصرف آب را تشکيل مي دهد. به گونه اي که در اروپا و آمريکا 30 تا 45 درصد از آب مورد استفاده در بخش توليد انرژي به کار گرفته مي شود.
از سوي ديگر، پيش بيني مي شود که طي 30 سال آتي، تقاضاي انرژي در جهان بيش از 60 درصد افزايش يابد. همچنين پيش بيني شده است که توليد انرژي از منابع تجديدپذير در اين مدت به دو برابر برسد و سوخت هاي زيستي نيز 5 درصد از کل سوخت مورد استفاده در بخش حمل و نقل را تامين کنند. لذا بايد آب مورد نياز براي جبران اين مصارف را نيز به فشارهاي موجود بر منابع آبي اضافه کرد.
در اين جا براي اثبات اين که چقدر بيش از حد تصور ما، براي رفع نيازهاي روزمره به منابع آبي فشار وارد مي شود، جالب است بدانيد که براي توليد يک فنجان قهوه بيش از 140 ليتر، يک ليوان شير 200 ليتر، يک همبرگر 2 هزار و 400 ليتر و يک ليتر سوخت زيستي يک هزار تا 3 هزار ليتر آب مصرف مي شود. البته اين مقادير مصرف آب براي توليد يک کيلوگرم غلات به بيش از يک هزار و 500 ليتر و براي توليد يک کيلوگرم گوشت قرمز به 10 برابر اين ميزان هم مي رسد.
در عين حال، رابطه مستقيمي نيز ميان فقر و دسترسي به آب وجود دارد و حدود 65 درصد از کساني که دسترسي به آب سالم ندارند، مجبور به زندگي با درآمد کمتر از 2 دلار در روز هستند.
ضمن اينکه تغييرات آب و هوايي نيز از خطرات قديمي عليه امنيت آب محسوب مي شود. البته تهديدهاي ناشي از افزايش مصرف انرژي، غذا، آب و رشد سريع جمعيت بسيار جدي تر از تغييرات آب و هوايي است. اما در هر صورت، خطر تغييرات آب و هوايي نيز امنيت آبي جهان را تهديد مي کند و بايد به دنبال راهکارهاي جدي براي مقابله با انتشار بي رويه گازهاي گلخانه اي بود.
انتهای مقاله/ص
نظرات بینندگان
