به گزارش شیرازه به نقل از مشرق، سه‌گانه فاجعه‌آمیز هوایی سال 2014 که هر کدام به شکلی متفاوت رخ داد را چگونه باید نگاه کرد؟ نکته قابل تامل اینکه سه فروند هواپیمای مسافربری در فاصله‌های زمانی چند ماهه هر کدام به طریقی دستخوش حادثه‌ای متفاوت شدند. بوئینگ 777 پرواز شماره MH370 با 239 سرنشین (شامل کادر و مسافرین) بر فراز آبهای جنوب اقیانوس هند ناپدید شد، بوئینگ 777 پرواز MH17 با 298 سرنشین (شامل کادر و مسافرین) بر فراز دونتسک در شرق اوکراین مورد اصابت موشک قرار گرفت، و  ایرباس A-320 با شماره پرواز QZ8501 با بیش از 162 سرنشین (شامل کادر و مسافرین) در آبهای دریای جاوه سقوط کرد. جمعا سرنوشت بیش از 700 انسان دستخوش پدیده‌ای که بیشتر به رازی عجیب و پیچیده می‌ماند، گردیده است.

پرواز 370 هواپیمایی مالزی مربوط به بوئینگ 777 متعلق به شرکت هواپیمایی مالزی بود که در 8 مارس 2014 از کوالالامپور، پایتخت مالزی، با 239 مسافر تبعهٔ 14 کشور گوناگون عازم پکن بود اما به دلیل نامعلومی پس از تغییر مسیر، تماس آن با برج مراقبت قطع و از صفحه رادار ناپدید شد.



عملیات بین‌المللی جستجوی لاشه هواپیما در آبها توسط بیش از 26 کشور آغاز شد و طبق اسناد بزرگ‌ترین عملیات جستجو در تاریخ لقب گرفت. این عملیات، از خلیج تایلند و دریای جنوبی چین آغاز شد و پس از آن به تنگه مالاکا و دریای آندامان و در نهایت پس از آنکه بازرس‌ها متوجه شدند که هواپیما پس از ناپدید شدن به سمت غرب و شبه‌جزیره مالایا حرکت کرده و سپس در یک مسیر به سمت شمال یا جنوب به مدت هفت ساعت پرواز کرده‌است، به اقیانوس هند گسترش یافت. این عملیات تاکنون بی نتیجه بوده و اثری از هواپیما به دست نیامده است. جستجوی چند ماهه کف دریا با استفاده از زیردریایی بدون سرنشین نیز مثمر ثمر واقع نشد.


اما "نجیب تون رزاق" -نخست وزیر مالزی- در مارس 2014 اولین گمانه رسمی را ابراز داشت. وی اعلام کرد که بر اساس مشاهدات ماهواره "اینمارست" هواپیما در حال پرواز به سمت جنوب اقیانوس هند بوده و با اتمام سوخت پس از هفت ساعت، در همان منطقه سقوط کرده و تمامی سرنشینان آن مرده‌اند. تا به امروز، قطعات زیادی توسط ماهواره‌ها در آبهای منطقه مورد نظر رویت شده‌ است اما به دلیل وسعت زیاد منطقه، شرایط نامساعد آب‌ و هوایی و فاصله بسیار آن با خشکی، این مشاهدات مورد وثوق نیست. مقام‌های مالزیایی نیز سردرگم شده و انواع احتمالات را در نظر گرفته‌اند. این هواپیما، دارای 12 خدمه مالزیایی و نیز 227 مسافر بود که 152 نفر چینی، 50 نفر مالزیایی، 20 نفر از کشورهای غربی و نیز 2 نفر ایرانی (با پاسپورت‌های مسروقه) در میان آنها بوده‌اند.


در 13 ژوئن 2014 (1 تیر 1393) گزارش‌های تازه پلیس مالزی نشان از این داشت که "زهاری احمد شاه" (Zaharie Ahmad Shah) -خلبان 53 ساله هواپیمای گم‌شده- در منزل و در دستگاه شبیه‌ساز رایانه‌ای مسیر پرواز به جنوب اقیانوس هند را تمرین کرده بود. نکته قابل توجه اینکه طبق برنامه پرواز، هواپیما باید از کوالالامپور به پکن می‌رفته و اصلا نیازی به حرکت به سمت جنوب اقیانوس هند نبوده است.

فعال‌ترین تیم‌های بین‌المللی شامل کاوشگران مالزیایی، استرالیایی، تایلندی، اندونزیایی، نروژی، چینی، انگلیسی و آمریکایی در آخر به چند قطعه بزرگ آهنین از هواپیما در اندازه‌های 5 تا 24 متر رسیدند و هیچ جسدی یافت نشد. آخرین گمانه‌ها این است که هواپیمای مذکور نه با سرعت که به آرامی در آب فرود آمده و به دلیل عمق بسیار زیاد آن منطقه از اقیانوس هند که به چند هزار متر می‌رسد، به اعماق سیاه و تاریک اقیانوس و لابلای صخره‌های عظیم رفته است.



احتمال دیگری هم وجود دارد و آن هم این است که اقیانوس هند به آبراه‌های چندانی متصل نیست و سوال اینجاست که منطقه پنج‌میلیون کیلومتر مربعی زباله در این اقیانوس از کجا شکل گرفته است. "اریکسون" -محقق برجسته- که سال 2010 موفق به کشف این منطقه شد، معتقد است که بخش اعظم این زباله‌ها از سونامی سال 2004 اندونزی به وجود آمده است.

محتوای این گرداب زباله‌ای بزرگ به طور مداوم میان سواحل استرالیا و آفریقا گردش می‌کند. هر دور گردش این گرداب 6 سال به طول می‌انجامد. البته اگر زباله‌ای در میانه گرداب گرفتار شود، در آن ماندگار خواهد شد. با این حساب، اگر بوئینگ 777 ناپدیدشده خطوط هوایی مالزی در منطقه‌ای نزدیک به سواحل غربی استرالیا سقوط کرده باشد، بقایای ناشی از آن در حال حاضر در حال حرکت به سمت ماداگاسکار هستند و حدود یک سال دیگر به این گرداب زباله عظیم اقیانوس هند خواهند پیوست.


از آخرین اتفاقات متعاقب این حادثه می‌توان به خبر "ان بی سی نیوز" آمریکا اشاره کرد که در مورخ 26 ژوئن 2014 اعلام نمود که دولت مالزی دستور به برکناری "هشام الدین حسین" (Hishammuddin Hussein) -وزیر دفاع مالزی و مسئول پروژه کاوش- داده است. عزل حسین دو گمانه را پیش روی می‌نهد: حسین به اطلاعات خاص از آن دسته که کسی را اجازه ورود به آنها نیست، دست یافته بود؛ حسین در مدیریت پیشبرد پروژه ناتوان عمل کرده بود. گفتنی است که این برکناری در پی اعتراضات خانواده‌های قربانیان و روزنامه‌نگاران بین‌المللی به عدم ارائه گزارش عملکرد تیم کاوشگر صورت گرفت. هشام الدین حسین، همچنان به عنوان وزیر دفاع مالزی فعالیت می‌کند.


سوابق هواپیمای بوئینگ 777 اثبات کرده که این غول آهنین، ایمن‌ترین هواپیمای جهان است و در طول 19 سال تولید دچار 2 مورد سانحه شده و فقط سه نفر قربانی داده است. علاوه بر این، هواپیمایی مالزی نیز در طول عمر خود تنها 2 سانحه منجر به مرگ داشته که یکی از آنها به دلیل هواپیماربایی بوده است. اما براستی راز سقوط این پرواز در مسیر کوآلالامپور به پکن در روز 8 مارس چه بود؟

(1) آتش سوزی هواپیما: یک تکنسین نیوزلندی مدعی شده است که زمانی که در حال فعالیت بر روی یک دکل نفتی بوده است، هواپیما را در حال آتش‌سوزی بر روی هوا دیده است. صحت و سقم این ادعا کاملا مورد شک است. پنتاگون احتمال داده است که سیستم ارتباطی هواپیما پس از حادثه، کاملا قطع شده و سقوط غول آهنین پس از 4 ساعت تلاش برای یافتن اولین خشکی برای فرود که فرودگاه جزیره لنکاوی بوده، در آبهای اقیانوس هند رخ داده است. "کریس گودفالو" -مسئول ثبت اطلاعات هوایی فرودگاه مالزی- از طرفداران این فرضیه است.

(2) عبدالحمید پاکدامن یا عیاش: سوابق "فریق عبدالحمید" 27 ساله کمک خلبان پرواز MH370 -البته طبق روایت دوستان و نزدیک- مورد بحث است. دوستانش معتقدند او فرد بسیار محجوب و اصول‌مندی بوده که سلامت روحی وی مورد وثوق است. اما دو زن دارای اصلیت آفریقای جنوبی معتقدند که وی در سال 2011 آنها را به بهانه عیاشی وارد کابین خلبان کرده و در طی پرواز بدون توجه به احتمال خطر برای جان مسافران مدام به عیاشی پرداخته است. البته، هواپیمایی مالزی به شدت نسبت به این موضوع واکنش نشان داده و تهدید به برخورد قضایی کرده است. مطبوعات مالزیایی نیز قویا از احمدشاه و عبدالحمید دفاع کرده و آنها را افرادی سالم دانسته‌اند. بسیاری، عبدالحمید را یک جوان اهل ورزش معرفی کرده‌اند.

(3) هواپیماربایی یا خودکشی: رزاق -نخست وزیر مالزی- از رصد کردن هواپیما توسط ماهواره در ساعت 1:30 دقیقه بامداد 8 مارس خبر داده است (ارتش تایلند اعلام کرده که هواپیما مذکور را در ساعت 1:28 دقیقه که در حال حرکت به سمت کوآلالامپور بوده رهگیری کرده است). اما در این مورد، احتمال ربایش هواپیما یا خودکشی خلبان زیاد می‌رود. احمدشاه، درست چند ساعت پیش از پرواز در یک دادگاه جنجالی تحت محاکمه بود. طبیعتا می‌باید پس از خودکشی وی، هواپیما که تا چند ساعت قابلیت هدایت اتوماتیک را دارد نهایتا به سقوط انجامیده است.

(4) تماس مشکوک پیش از پرواز: درست لحظاتی پیش از پرواز خانمی ناشناس با گوشی همراه خلبان تماس گرفته و مکالمه‌ای بین آنها صورت گرفته بود. پلیس مالزی دو هفته پس از حادثه متوجه شد که این تماس از سوی زنی صورت گرفته که سیم کارت خود را بصورت قانونی اما با مدارک جعلی خریده بوده است. در مالزی، خرید سیم کارت فقط با مدارک شناسایی مثل پاسپورت قابل انجام است. اما زن مرموز که به گفته غالب کارشناسان یک پرستوی اطلاعاتی بوده، در حال حاضر کوچکترین اثری از خود بر جای نگذاشته است.

(5) پیام مرموز: درست 12 دقیقه پیش از شروع آخرین مکالمه‌ بین برج و هواپیما، غول آهنین از مسیر خود خارج می‌شود. این انحراف مسیر، موجب ایجاد ارتباط برج مراقبت با هواپیما می‌گردد. در پایان مکالمه، کمک خلبان عبدالحمید می‌گوید: "شب بخیر مالیزین 370"؛ اما برج مراقبت اصلا به این پیام مشکوک که باید به شکل شب شما هم بخیر بیان می‌شد توجه نمی‌کند. حالا، پس از واکاوی و بررسی شواهد جدیدا پلیس مالزی موفق به کشف این پیام مرموز که نشان از وضعیت مشکوک خلبان و کمک خلبان در آن شرایط داشته، گردیده است.

(6) باتری لیتیوم و ایجاد اختلال در داخل کابین: برخی کارشناسان هوایی بین‌المللی معتقدند که اختلال سیستماتیک ناشی از باطری لیتیوم درون کابین موجب بروز دود شده و خلبان برای نجات مسافرین هواپیما را به سمت لنکاوی هدایت کرده است. اما شدت دود آنقدر زیاد بوده که احمدشاه برای کاهش اکسیژن محرک دود هواپیما را به ارتفاع 45 هزار پایی می‌برد و سپس برای تسهیل فرود به 23 هزار پایی آمده است. گمانه دیگری می‌گوید در همان ارتفاع ۴۵ هزار‍ پایی به علت کمبود اکسیژن و غلظت دود هر دو خلبان بیهوش شده و هواپیما به ارتفا 23 هزار پایی سقوط کرده و پس از مدتی عملا در آبها فرود می‌آید.

(7) همیشه پای CIA در میان است: اما گمانه دیگر به خصومت آمریکا با چین و شیطنت آمریکایی‌ها اشاره دارد مربوط به سقوط هواپیما در منطقه‌ای به نام "صحرای تاکلاماکان" در "سین کیانگ" در نزدیکی مرزهای چین و قرقیزستان است. چین، از هرگونه عمل تروریستی در این منطقه وحشت دارد. کارشناسان معتقد به این فرضیه بر این باور‌ند که آمریکا یا جهت آزمایش موشکهای جدیدی لیزری خود و یا برای گرفتن زهره چشم از چین اقدام به طراحی برنامه سقوط در منطقه مذکور کرده است.


در باب این گمانه، می‌توان جنجالی‌ترین اظهارنظر را مربوط به دکتر "کوین بارت" (Kevin Barret) دانست. این اندیشمند و تحلیلگر آمریکایی، معتقد است که برنامه‌ریزی سازمان سیا بر این بوده که هواپیمای مورد نظر بر اثر شلیک موشک لیزری ناوشکن "پینک نی" (USS Pinckney DDG) آمریکا -که بعد از 70 سال سر و کله آن در دریای چین پیدا شد- منهدم شود. او به صراحت ابراز داشته که "دفتر سیا در «آلیس اسپرینگز» استرالیا کاملا از جزئیات این شیطنت بزرگ باخبر است. و تاسف‌بار آنکه دولت مالزی نه تنها اطلاعات لازم را از آنها گرفته، بلکه در پنهانکاری این عملیات کاملا با آمریکا هماهنگ است. رسانه‌های امریکایی نیز در راستای اوامر سیا در گمراه کردن مخاطب از مسیر واقعیت کاملا حرفه‌ای عمل کردند.

(8) انتقام‌گیری سیاسی: برخی از اصحاب جراید در انگلیس معتقدند که با توجه به نسبت فامیلی کاپیتان پرواز با "انور ابراهیم" -رهبر مخالفان حکومت مالزی- و با عنایت به دستگیری ابراهیم در ساعاتی پیش از پرواز، وی به قصد تلافی و انتقام‌جویی از حکومت، این حادثه را رقم زده است.

پرواز شماره 17، پرواز هواپیمایی مالزی از مبدا آمستردام هلند به مبدا کوآلالامپور مالزی بود که در تاریخ 17 جولای 2014 در منطقه "دونتسک" واقع در مرز روسیه و اوکراین در اثر شلیک موشک منفجر شده و تمامی 295 سرنشین آن شامل 192 هلندی، 27 استرالیایی، 44 مالزیایی، 12 اندونزیایی، 10 انگلیسی، 4 آلمانی، 4 بلژیکی، 3 فیلیپینی و یک کانادایی در دم کشته شدند. حادثه MH17‌ بعنوان پرتلفات‌ترین سقوط هوایی تاریخ شناخته شد. هواپیمای مذکور در ساعت 10:14 دقیقه بامداد پنجشنبه 17 جولای از فرودگاه بین‌المللی آمستردام برخاست و قرار بود در ساعت 22:00 جمعه 18 جولای در فرودگاه بین‌المللی کوآلالامپور فرود آید.


هواپیما طبق برنامه موظف بود که با ورود به حریم هوایی اوکراین ارتفاع پرواز را به 33 هزار پا (10 هزار و 60 متر) برساند و پس از ورود به آسمان "دنیپروپتروفسک" -سومین شهر بزرگ اوکراین- تا 35 هزار پا اوج بگیرد. در ساعت 12:53 دقیقه، برج مراقبت دنیپروپتروفسک اعلام کرد که آیا کاپیتان پرواز MH17‌ آماده اوج‌گیری بدون برخورد با پرواز 351 سنگاپور که در همان ارتفاع بود می‌باشد؟ خلبان اجازه خواست که در همان ارتفاع بماند. ساعت 13:00 بود که درخواست تغییر مسیر به علت شرایط بد هوایی به سمت چپ به شعاع 20 مایل هوایی را از برج مراقبت کرد. درخواست پذیرفته شد. سپس خلبان خواست که تا ارتفاع 35 هزار پا اوج بگیرد که پذیرفته نشد. در ساعت 13:19 دقیقه، برج مراقبت متوجه شد که هواپیما 3.6 مایل از مسیر اصلی به طرف شمال منحرف شده، لذا سریعا دستور بازگشت به مسیر اصلی را داد. پاسخی نیامد. لذا، سریعا با برج کنترل شهر "روستوف نادونو" روسیه تماس گرفت و ادامه کنترل هواپیما را به آنها سپرد. سپس در ساعت 13:20 تلاش کرد که با خلبان ارتباط برقرار نماید، اما پاسخی نیامد. در نتیجه، از برج مراقبت روستوف نادونو خواست تا حضور هواپیما در رادارش را به اطلاع برساند که برج مراقبت مذکور اعلام کرد که هواپیما از رادار ناپدید شده است.

در میان مسافرین، شخصیت‌های مهمی وجود داشتند. افرادی چون دکتر "ژوپ لانژ" هلندی (Joep Lange) -رییس اسبق جامعه بین‌المللی ایدز- که برای حضور در یک کنفرانس مهم در رابطه با بیماری ایدز عازم کوآلالامپور بود؛ سناتور هلندی "ویلم ویته‌وین" (Willem Witteveen)؛ "لیام دیویسون" (Liam Davison) نویسنده مشهور استرالیایی؛ و شوبا جی (Shuba Jay) بازیگر مشهور مالزیایی. نکته قابل توجه اینکه وجود 2 نفر اول و اهمیت شغل‌شان نیز می‌تواند محل خلق یک شائبه در رابطه با علل سقوط باشد.



در 21 جولای، نجیب رزاق (Najib Razak) -نخست وزیر مالزی- اعلام کرد که جدایی‌طلبان دونتسک جعبه سیاه را به دولت مالزی تحویل داده‌اند. در پی شنود، مشخص شد که هواپیمای مذکور آسیب دیده بوده اما علت بدرستی مشخص نشد.

در 23 جولای، با موافقت دولت اوکراین، هیئت بین‌المللی تحقیق متشکل از زبده‌ترین کارشناسان به رهبری هلند تشکیل یافت. این هیئت شامل 24 کارشناس از مالزی، اوکراین، استرالیا، آلمان، آمریکا، انگلیس، و روسیه بود.


با کشف جعبه سیاه توسط متخصصین انگلیسی و ارائه گزارش 9 سپتامبر هیئت پژوهش، مشخص شد که هواپیما بر اثر برخورد ترکش حاصل از شلیک یک موشک "بوک" (Buk) سوراخ شده و به خاطر کاهش شدید فشار داخلی به شدت دچار انفجار شده است. شدت انفجار به حدی بوده که باقیمانده‌های هواپیما شامل بدنه، قطعات، اجساد و پاسپورتها تا 34 کیلومتر مربع در منطقه "هرابوف" استان دونتسک پراکنده شده بودند. در پی این گزارش، چالش بالا گرفت و دولت اوکراین و جدایی‌طلبان طرفدار روسیه یکدیگر را به پرتاب موشک متهم کردند. اما در ادامه، دو طرف قبول کردند که اکنون زمان آتش‌بس و همکاری با گروه‌های بین‌المللی برای کشف حقایق بیشتر است.


پس از تشکیل گروه سه جانبه تحقیقات (شامل سازمان امنیت و همکاری اروپا، دولت اوکراین، و دولت روسیه)، "آندره پورگین" (Andre Purgin) -یکی از مقامات ارشد جمهوری خلق دونتسک- اعلام کرد که در صورت عدم کارشکنی دولت اوکراین، امنیت گروه کاوشگران و محققین بین‌المللی را تضمین خواهد کرد.


با این جود، اختلاف سیاسی-نظامی دولت اوکراین و جدایی‌طلبان طرفدار روسیه، همچنان چالش و جنجال را به قوت خود حفظ کرده بود. دولت اوکراین اعلام کرد که در پی شنود گفتگوی این شبه‌نظامیان پیش از سقوط هواپیما، اطمینان دارد که موشک از سوی آنها پرتاب شده است. جدایی‌طلبان نیز این عمل را متوجه خود دولت اوکراین دانسته و در اقدامی منطقه سقوط هواپیما را قرق کرده و اجازه نظارت بین‌المللی را با تعویق صادر کردند که همین امر موجب افزایش شبهات علیه آنها و دولت روسیه شد.

در همین بحبوحه بود که یک اشتباه استراتژیک از سوی دولت اوکراین صورت گرفت. در روز 23 جولای دو جت جنگی اوکراین در همان منطقه سقوط هواپیما مورد اصابت موشک قرار گرفتند. دولت اوکراین بلافاصله روسیه را بانی این حادثه دانست و این در حالی بود که منطق قضیه نمی‌توانست اینگونه باشد؛ چرا که با فرض انهدام هواپیمای پرواز شماره 17 توسط روسیه، اقدام دوم پس از 7 روز، احمقانه‌ترین حرکت از سوی دولت روسیه می‌توانست باشد.


این حادثه باعث شد تا 90 دقیقه بعد دولت اوکراین اعلام نماید که حریم هوایی خود را می‌بندد. "ایکائو" (سازمان بین‌المللی هوانوردی) بلافاصله از ایران که پیوسته به دلیل الگو بودن تامین امنیت پرواز در جهان، همیشه مورد احترام این سازمان بوده، در خواست کرد که اجازه دهد تا پروازهای بین‌المللی از حریم آسمان کشورمان عبور کنند. ایران نیز پذیرفت و اعلام آمادگی و همکاری کرد.

در روز 17 جولای، "ویتالی نایدا" (Vitaly Nayda) -رییس اداره ضد جاسوسی سرویس اطلاعاتی اوکراین (SBU)- اعلام کرد که شنود مکالمات نیروهای جدایی‌طلب در حالیکه که به مامورین KGB خبر عملیات موفقیت‌آمیز انهدام را دادند، مستدل‌ترین مدرک SBU برای اثبات گناهکار بودن روسیه است. با انتشار یک صوت ضبط شده توسط  SBU ‌اوضاع بسیار به هم ریخت. در صوت ضبط شده توسط سازمان اطلاعاتی اوکراین، 2 دقیقه پیش از انهدام پرواز MH17، خبر ورود یک هواپیما به حریم منطقه دونتسک به "ایگور بلزر" (Igor Bezler) -رهبر جدایی‌طلبان- داده می‌شود. اما پس از اینکه بلزر حقیقت این صوت را تایید کرد اما آن را مربوط به انهدام یک هواپیمای دیگر دانست، "والنتین نالیواچنکو" (Valentyn Nalyvaichenko) -رییس SBU- دام اطلاعاتی و خبری خود را بی‌اثر دید و بلافاصله به قصد پاک کردن صورت مسئله اعلام کرد که بلزر درست می‌گوید و وی قصد داشته تا با انهدام یک هواپیمای روسی و انداختن تقصیر به گردن اوکراین، باعث شروع جنگ بین روسیه و اوکراین شود اما به اشتباه پرواز MH17 را نشانه رفته است.

در روز 22 جولای، یک گزارشگر ایتالیایی اعلام کرد که جدایی‌طلبان، اوکراین را مسئول پرتاب موشک دانسته‌اند. این افشاگری بلافاصله از سوی یک روزنامه آلمانی تایید شد. در همین حین، رسانه‌ها و مقامات آمریکایی به تکاپو افتاده و با ارائه اطلاعاتی از سوی خود مدعی شدند که جدایی‌طلبان با حمایت روسیه این عمل را مرتکب شده‌اند.

"باراک اوباما" -رییس جمهور آمریکا- نیز با اطمینان، از پرتاب موشک از سمت منطقه تحت سیطره جدایی‌طلبان سخن گفت و شبه‌نظامیان طرفدار روسیه هم اعلام کردند که با توجه به امکاناتشان اصلا قادر به هدف قرار دادن یک هواپیما در ارتفاع 33 هزار پایی (10 هزار و 60 متر) نیستند.



پس از اینکه چند خبرنگار آسوشیتدپرس ابراز داشتند که قبل از انفجار هواپیما یک فروند موشک "بوک ام 1" را در حال ورود به شهر "اسنیژنه" اوکراین در حالیکه چند مرد دارای لهجه روسی آن را هدایت می‌کردند رویت کرده‌اند، سازمانهای اطلاعاتی آمریکا اعلام کردند که موشک مورد نظر توسط نیروهای جدایی‌طلب از منطقه بین "تورز" و "اسنیژنه" پرتاب شده است.

در روزهای آتی، هجمه بزرگ روزنامه‌های مطرح غربی به جدایی‌طلبان، سونامی اتهامات را متوجه روسیه و آنها کرد. اما اظهارات جنجال‌ برانگیز "الکساندر خداکوفسکی" -یکی از رهبران گردان وستوک حامی روسیه- در روز 23 جولای در مصاحبه با خبرنگار رویترز که در آن به پرتاب موشک توسط جدایی‌طلبان و انتقال سریع آن سامانه به روسیه جهت پاک کردن نشانه، بعدا از سوی وی به شدت تکذیب شد. او، ابراز داشت که از گفته‌های او سوء تعبیر شده است.
 
در روز 8 اکتبر، سازمان اطلاعات و امنیت داخلی آلمان (BND) گزارشی را ارائه داد و عامل این حمله تروریستی را جدایی‌طلبان اعلام کرد. پس از آن، رسانه‌های غربی که آمادگی رؤیت چراغ سبز و حمله رسانه‌ای را داشتند، عملیات خود را آغاز کردند. از مهمترین آنها می‌توان به اشپیگل، بی بی سی، گاردین، سیدنی مورنینگ هرالد، واشنگتن پست، دیلی تلگراف، و رویترز اشاره کرد.



از طرف دیگر، در آگوست 2014 روزنامه انگلیسی‌زبان "نیو استریتس تایمز" (New Straits Times) چاپ مالزی در مطلبی آورد که دولت اوکراین و حامیان غربی‌اش مخصوصا اقدام به انهدام هواپیما کردند تا بدین طریق -با توجه به شناخت معادلات کنونی- مقدمات شروع جنگ جهانی سوم را ایجاد کنند.

وب سایت تحلیلی "حقایق مسلم"، در 11 آگوست 2014 طی مطلبی گزارش هیئت اعزامی انگلیس را عوام‌فریبانه خواند و با اشاره به اینکه مردم منطقه دونتسک بلافاصله پس از سقوط و قبل از ورود نیروهای بین‌المللی تصاویر کافی از لاشه هواپیما و اجساد را گرفته‌اند و بدنه هواپیما نمایانگر تعدد تیرهای ضدهوایی بوده، این عمل را شیطنت سیاسی اوکراین خوانده و اتکاء و اعتماد به انگلیسی‌های حامی اوکراین را احمقانه‌ترین کار ممکن دانست.


هواپیمای پرواز 17 از نوع بوئینگ 777-2H6ER بود که در 7 ژوئن 1995 وارد سرویس تجاری شد و در 17 جولای 1997 به هواپیمایی مالزی تحویل گردید. با این هواپیما 17 سال پرواز صورت گرفت که شامل 43 هزار ساعت در 6950 فقره پرواز بود. هیئت امنیتی آلمان در پی تحقیقات مفصل اعلام کرد که این هواپیما به هیچ عنوان دچار مشکل فنی نبوده است.

پرواز ایرآسیا QZ 8501

اما در سومین سانحه برای شرکت ایرآسیا، هواپیمای مسافربری از نوع ایرباس A-320-216 با شماره پرواز QZ8501 متعلق به شرکت هواپیمایی "ایر آسیا" اندونزی با 162 سرنشین (155 نفر مسافر و 7 نفر کادر پرواز) روز یکشنبه مورخ ۲۸ دسامبر ۲۰۱۴ در نیمه راه مسیر پرواز دو ساعته از "سورابایا" در اندونزی به سنگاپور در منطقه جاوه شرقی از صفحه رادار ناپدید شد. ایرباس مذکور، در تاریخ 15 اکتبر 2008 به ایرآسیا تحویل گردید. این غول آهنین، 13 هزار و 600 فقره پرواز را در با طی کردن حدودا 23 هزار کیلومتر تجربه کرده بود.


کاپیتان پرواز "ایریانتو" (Irianto) نام داشت. این خلبان قدیمی 53 ساله بود و در کارنامه خود 20 هزار و 537 ساعت پرواز که 6 هزار و 100 ساعت آن با ایرآسیا بود را داشت. کمک خلبان "رمی امانوئل پلیزل" فرانسوی با 42 سال سن بود. وی، 2 هزار و 275 ساعت پرواز در ایرآسیا را تجربه کرده بود.



این حادثه دومین حادثه هوایی کشنده پس از حادثه پرواز 152 سال 1997 و دهشتناک‌ترین حادثه تاریخ هواپیمایی ایرآسیا در اندونزی است. پرواز 8501، در ساعت 5:35 به وقت اندونزی از فرودگاه آن کشور برخاست و قرار بود که طی مسافت 5125 کیلومتری، در ساعت 8:30 به وقت سنگاپور در فرودگاه آن کشور به زمین بنشیند.

در اولین ارتباط جدی میان هواپیما و برج مراقبت اندونزی، خلبان درخواست خروج از مسیر اصلی به سمت چپ به دلیل شرایط اقلیمی نامساعد را کرد. چند دقیقه بعد، از برج مراقبت خواست که اجازه دهد تا ارتفاع را از 32 هزار پا به 38 هزار پا برساند. برج مراقبت دلیل را جویا شد اما پاسخ قانع‌کننده‌ای دریافت نکرد. علاوه بر این، ترافیک هوایی سنگین شامل هفت فروند هواپیما در آن ارتفاع وجود داشت. لذا، این درخواست مورد پذیرش قرار نگرفت. ساعت 6:14 دقیقه صبح شده بود. برج مراقبت اجازه ارتفاع‌گیری را صادر کرد. اما پاسخی شنیده نشد. در ساعت 6:17 دقیقه هواپیما در ارتفاع 32 هزار پایی بر فراز جزیره "بلیتونگ" در منطقه دریای جاوه عملا از رادار خارج گردید. بررسی‌های هواشناسی نشان داده که هواپیمای مذکور با توده عظیم توفان روبرو گردیده است.

بلافاصله پس از تایید سقوط، واحد آب و هوای پلیس ملی اندونزی، آژانس امداد و جستجوی ملی، و نیروی دریایی اندونزی 7 فروند کشتی و 2 فروند هلیکوپتر را در خدمت عملیات جستجو قرار دادند. سپس نیروی زمینی عملیات خود را در حاشیه سواحل آغاز کرد و ماهیگیران محلی نیز به کمک غواصان بین‌المللی شتافتند.


در روز 30 دسامبر، مالزی، استرالیا و سنگاپور کشتی‌های خود را جهت عملیات امداد و کاوش برای همکاری اعزام کردند. در ساعات آغازین، یکی از هواپیماهای کاوشگر باقیمانده موفق به رویت بخشی از لاشه هواپیما در 10 کیلومتری جایی که آخرین گفتگو بین هواپیما و  برج مراقبت صورت گرفت، شد. سپس، تعدادی جسد در "خلیج کومای" در آبهای "پانگکالان" رویت گردید. نیروی دریایی اندونزی بلافاصله به محل اعزام شد و در ساعت 10:05 دقیقه صبح (به وقت گرینویچ) "ماناهان سیمورانگیر" -یکی از مقامات ارشد دولت اندونزی- اعلام کرد که 40 جسد پیدا شده است. اما سخنگوی نیروی دریایی اندونزی بعدا آن را تکذیب کرد و اعلام نمود که این امر سوءتفاهمی بیش نبوده است. این در حالی بود که خبرگزاری فرانسه بر وجود 3 جسد و شبکه العربیه بر وجود 40 جسد تاکید داشتند. سپس "بامبانگ سولیستیون" -رییس آژانس کاوش و امداد اندونزی- صراحتا اعلام کرد که فقط سه جسد یافت شده است.


در بعد از ظهر 30 دسامبر، نیروهای آژانس کاوش و امداد ظاهرا در 180 کیلومتری منطقه پانکگالان به بدنه اصلی هواپیما در اعماق اب رسیدند. اما فردای آن روز، ریاست این آژانس اعلام کرد که چنین چیزی حقیقت ندارد. 2 ژانویه بود که آژانس مذکور خبر از رویت سوخت بر روی سطح آب در منطقه مورد کاوش داد اما همچنان خبری از یافتن بدنه هواپیما نبود.



در حال حاضر نیروی دریایی کشورهای اندونزی، مالزی، سنگاپور، استرالیا، آمریکا، ژاپن، چین، کره جنوبی، و روسیه در حال انجام عملیات گسترده کاوش باقیمانده‌های غول آهنین پرواز 8501 هستند. در روز 2 ژانویه 2015، وزارت راه اندونزی اعلام کرد که دو کاوشگر مالزی و آمریکا موفق به کشف سیگنالهای ارسالی جعبه سیاه هواپیما شده‌اند. اما خبری از جعبه سیاه نبود. در 3 ژانویه، گروه بین‌المللی جستجو شامل 5 فروند هواپیما، 9 فروند هلیکوپتر، و 26 فروند کشتی موفق به کشف دو قطعه بزرگ از بدنه ایرباس نگون‌بخت شدند که یکی از آنها محفظه سوخت بود. روز 4 ژانویه، روز اقبال 22 غواص حرفه‌ای روسیه بود. آنها که در 3 ژانویه به دلیل وجود موجهایی با ارتفاع 3 الی 4 متر موفق به کاوش نشده بودند، در این روز موفق شدند که در اعماق و سطح آب کفش‌ها و عینک‌های مسافرین را پیدا کنند. در روز 7 ژانویه، غواصان روس موفق به کشف دم هواپیما شدند اما جعبه سیاه در آن قرار نداشت. طبق آخرین اخبار اعلام شده در تاریخ 11 ژانویه 2015 از سوی آژانس کاوش و امداد اندونزی، گروه عظیم کاوشگران بین‌المللی موفق به یافتن بخش بزرگ دیگری از بدنه و دریافت سیگنال از جعبه سیاه شده‌اند و در نهایت دو هفته قبل مقامات رسمی اندونزیایی طی بیانیه‌ای از پیدا شدن جعبه سیاه هواپیمای پرواز QZ8501 از خطوط هوایی ایرآسیا، در بستر دریای جاوه خبر دادند.

ماجرای پیش‌گوی چینی!

یکی از جالب‌ترین نکاتی که در مورد این پرواز اتفاق افتاد، به گزارش 29 دسامبر 2014 روزنامه "دیلی میل" انگلیس در مورد پیش‌بینی یک فرد ناشناس چینی از سقوط هواپیمای ایر آسیا درست 13 روز پیش از حادثه مذکور مرتبط است. این فرد، در روز 15 دسامبر در انجمن یکی از سایت‌ها از وجود گروهی به نام "سیاه دست" (Black Hand) خبر داد که پیش از این باعث ناپدید شدن پرواز MH370‌ و سقوط پرواز MH17 شد و به زودی پرواز ایر آسیا را مورد هدف قرار خواهد داد. نویسنده مطلب، علت اقدامات این گروه را تخریب وجهه هواپیمایی مالزی دانسته و از هموطنان چینی خود خواسته بود که به هیچ عنوان با این پرواز به سفر نروند. درست 13 روز بعد، حادثه فاجعه‌بار رخ داد.

بسیاری از گمانه‌ها بر این است که فرد مورد نظر بی‌شک یا یکی از نیروهای سازمان اطلاعات چین و یا یک هکر بوده است.

در پایان، ذهن همه ما این سوال را از خود خواهد پرسید که آیا می‌توان انگاشت که میان این سه واقعه -آن هم در یک سال- رازی مرتبط و مشترک وجود داشته باشد یا فقط سه حادثه هوایی بی‌ربط به یکدیگر که ناشی از اشتباه و حادثه بوده را شاهد بوده‌ایم.


منابع و مآخذ: