شورای نگهبان چشمی است که قدرت اجرایی دارد/ نظارت شورای نگهبان بر انتخابات، نظارتی استصوابی است
عضو هیئت رئیسه مجلس خبرگان رهبری با نادرست خواندن تشبیه شورای نگهبان به چشم و هیئت اجرایی به دست و اینکه چشم نمیتواند کار دست را انجام دهد، گفت: قانون اساسی، شورای نگهبان را تنها چشم ندیده است.
به گزارش سرویس سیاسی شیرازه، آیتالله سید احمد خاتمی در همایش فصلی ناظران شورای نگهبان در شیراز، اظهار کرد: نظارت شورای نگهبان یک اصل قانونی است که تفسیر شده و این نظارت؛ استصوابی است.
وی افزود: شورای نگهبان و جایگاه کلیدی آن، در خدود 10 اصل قانون اساسی آمده است و همانگونه که قوه مجریه، قوه مقننه و قوه قضائیه یک نهاد قانونی است، شورای نگهبان نیز بهعنوان یک نهاد قانونی است و دو وظیفه در قانون اساسی بر عهده دارد.
خاتمی با تشریح وظایف شورای نگهبان در قانون اساسی، خاطرنشان کرد: بر اصول قانون اساسی، فقها باید بر مصوبات مجلس نظارت کنند تا خلاف اسلام و قانون اساسی در آنها وجود نداشته باشد و یکی دیگر از وظایف این نهاد، نظارت بر انتخابات است که دفاتر استانی نظارت در این زمینه میتوانند فعالیت داشته باشند.
وی با تاکید بر اینکه نظارت شورای نگهبان بر انتخابات، نظارت استصوابی است، تصریح کرد: در نظارت استطلاعی تنها باید اطلاع رسانی شود و دستی در تایید یا انطباق صلاحیت وجود ندارد.
امام جمعه موقت تهران ادامه داد: در نظارت استصوابی، شورای نگهبان از این قدرت برخوردار است که اگر کسی صالح نیست وظیفه شورای نگهبان این نیست که به دستگاه اجرایی بگوید این آقا صالح نیست بلکه خودشان میتوانند راسا اقدام کنند و افرادی که صلاحیت ندارند را رد کند.
خاتمی با بیان اینکه نظارت استصوابی یک قانون است، گفت: بهدلیل اینکه قانون اساسی میگوید تفسیر آن بهعهده شورای نگهبان است، پیشتر این تفسیر صورت گرفته و زمانی که پرسیدهاند منظور چیست، حداقل سه چهارم اعضا گفتهاند که منظور نظارت استصوابی است.
وی تصریح کرد: اینکه شورای نگهبان را به چشم و هیئت اجرایی را به دست تشبیه کنند و اینکه چشم کار دست را انجام نمیدهد، تشبیه نادرستی است چرا که بر اساس قانون اساسی، شورای نگهبان تنها چشم دیده نشده است بلکه چشمی است که قدرت اجرایی نیز دارد.
خاتمی با بیان اینکه نظارت استصوابی ریشه تاریخی انقلاب را هم داراست، خاطرنشان کرد: پیش از آنکه شورای نگهبان شکل بگیرد، امام خمینی (ره) به آقایی حکمی داد تا کاندیدای ریاست جمهوری را ارزیابی کند و همین ارزیابی سبب شد که مسعود رجوی رد صلاحیت شود، آن هم در زمانی که دولت موقت وجود داشت، لذا نظارتی استصوابی صورت گرفت.
وی با تاکید بر اینکه نظارت شورای نگهبان بر انتخابات، نظارتی استصوابی است، به تکالیف دفاتر استانی نظارت در انتخابات اشاره و اظهار کرد: این دفاتر با تبیر مقام معظم رهبری شکل گرفت و تدبیری حکیمانه بود و این تصور که دفاتر برای رد صلاحیت افراد شکل گرفته، توهمی نادرست و خطاست.
عضو مجلس خبرگان رهبری افزود: شکلگیری این دفاتر برای آن است که حقی از کسی ضایع نشود؛ با ورود شخصی به صحنه انتخابات، حرفهای مربوط و نامربوط بهاو شکل میگیرد و لذا باید جایی وجود داشته باشد که از حیثیت این کاندیداها دفاع کند.
خاتمی با اشاره به اهمیت تکلیف دفاتر نظارت در رعایت حقالناس، اذعان کرد: باید این حرفهای بیان شده در مورد کاندیداها با تحقیق در منطقه ارزیابی شود که این مطالب راجع به کاندیدای مذکور صحیح بوده یا نبوده است.
وی با اشاره به آیاتی از سوره نساء در ضرورت واگذاری امانات به اهلش، اظهار کرد: امانتها تنها شامل امانات مالی نیست بلکه امانات دیگری نیز وجود دارد که از آن جمله، مسئولیت است.
خاتمی با بیان اینکه در دوران طاغوت، نمایندگان بهجای وکیلالمله بودن، وکیل الدوله بودند، تصریح کرد: در آن دوران ساواک لیستی از کسانی که باید نماینده میشدند تهیه میکرد و به نخست وزیر میداد و با رد یا تایید شاه بود که این افراد در انتخاباتی نمایشی با هر تعداد شرکت کننده از صندوقها بیرون میآمدند.
وی با اشاره به تحولاتی که در انتخابات در دوران بعد از انقلاب روی داد، تصریح کرد: شورا بر اساس قانون اساسی وظیفه دارد راهکاری فراهم کند که آرای واقعی مردم به صندوق ریخته شود و تاکنون شواهد فراوانی وجود دارد که شورا با خرید آرا مخالفت کرده و برخی موارد انتخابات را ابطال کرده است.
امام جمعه موقت تهران با بیان اینکه شورا باید در برابر کسی که میخواهد با استفاده از رانت قدرت به مجلس راه یابد، بایستد، تاکید کرد: مجلس جای نمایندگان واقعی مردم است و هیچ وقت باور نکردیم که یک سلیقه بر مجلس حاکم شود
خاتمی با بیان اینکه باید اختلاف سلایق در چارچوب قانون قرار گیرند، گفت: هیچ ترس و نگرانی از سلایق مختلف نداریم.
وی با اشاره به حقالناس بهعنوان واژهای فقهی و اخلاقی که به معنای رعایت حقوق مردم است، تصریح کرد: خروجی صندوق آرا باید همان چیزی باشد که از رای مردم بیرون میآید که در 30 سال گذشته بعد از پیروزی انقلاب اسلامی حق الناس در انتخابات به خوبی رعایت شده است.
خاتمی با انتقاد از دیدگاه برخی گروهها که اگر خروجی انتخابات مطلوبشان بود، حقالناس را رعایت شده و در غیراین صورت ضایع شدن حق الناس میدانند، اذعان کرد: باید آبروی نظام را حفظ و حفظ آبروی نظام بدین معناست که نباید به نظام تهمت زد.
استاد خارج فقه و اصول با بیان اینکه حقالناس تنها در عرصه فردی مطرح نیست و در عرصه سیاسی نیز قابل طرح است، اظهار کرد: آیا حق مردم نیست که نظام اسلامی داشته باشند؟ آیا حضور مردم در مراسم 22 بهمن، روز قدس و حضور در انتخابات قبول نظام نیست؟ چه نهادی موظف است این حق را رعایت کند؟ قانون شورای نگهبان را مسئول میداند.
خاتمی خاطرنشان کرد: میدان دادن به فتنهگران و کسانی که تا مرز براندازی رفتند و شعار دادند و مرگ بر اصل ولایت فقیه سر دادند، به امام جماعت نماز ظهر عاشورا سنگ زدند و مسجد لولاگر را به آتش کشیدند زیر پاگذاشتن حق الناس نیست؟ رسالت شورای نگهبان اینست که اجازه ندهد حق مردم که نظام اسلامی سات، آسیب ببیند.
وی با بیان اینکه ناظران شورای نگهبان باید به حفظ آبروی نظام و افراد توجه داشته باشند، تاکید کرد: باید دقت کرد که بیدلیل آبروی افراد ریخته نشود چرا که به فرمایش پیامبر، آبروی مومن از کعبه بالاتر است و ناظران نباید براساس شایعات کسی را رد صلاحیت کنند و باید در هر گزارشی سند ارائه شود.
عضو مجلس خبرگان با بیان اینکه ناظران در روز انتخابات سنگربان هستند و نباید اجازه دهند که هیچگونه تخلفی صورت گیرد، بر وجدان کاری در روز انتخابات تاکید کرد و گفت: بی حالی و بینشاطی در روز انتخابات گناه است و ناظران باید با تمام وجود از صندوقها در روز انتخابات پاسداری کنند.