کد خبر: ۹۵۷۹۳
تاریخ انتشار: ۱۰:۲۶ - ۱۷ شهريور ۱۳۹۵

۱۷ شهریور روز باخت ارتش شاهنشاهی

افسوس که نام و نشانی از شهدای ۱۷ شهریور که مردم عادی بودند در دسترسمان نیست و در رسانه‏ ها به هر سالگرد عکس و تصویری از آن‌ها نشان داده نمی‏شود.
شیرازه: تقویم را ورق می‏زنم تا برای نوشتن سوژه‏ای به روز بیابم. از دوم شهریور که سالگرد شهادت سید علی اندرزگوست تا سی و یکم که آغاز جنگ تحمیلی و هفته دفاع مقدس است و تا در میانه که هشتم شهریور سالروز شهادت شهیدان رجایی و باهنر است و به دنبال آن یازده شهریور که سالگرد شهادت رئیس‌علی دلواری است و پس از آن هفده شهریور که قیام خونین مردم بی‏دفاع در برابر ارتش تا دندان مسلح شاهنشاهی است و هیجدهم که شهادت مظلومانه زائران خانه خدا را به سوگ نشسته‏ایم و نوزده شهریور که وفات شهادت‏گونه آیت‏الله سید محمود طالقانی است و بیستم شهریور که سالگرد شهادت آیت‏الله مدنی دومین شهید محراب است همه یک حکایت دارند؛ گویی ورق به ورق روزهای شهریور بوی خون می‏دهند و در این ماه و در سال‏های متمادی عزیزان بسیاری یا ترور شده‏اند و یا در جدال با کفر و نفاق به خون غلتیده‏اند و یا به خواست شیاطین در مکه مظلومانه و بی‏خبر به شهادت رسیده‏اند.

در این میان هر چند تمامی وقایع و رویدادهای ذکر شده از جهاتی مهم و قابل توجهند اما کشتار مردم بی‏دفاع تهران توسط نیروهای ارتش شاهنشاهی به حسب بازتاب خبری و تأثیرگذاری در افکار عمومی برای شناخت چهره واقعی رژیم شاه از همه مهم‏تر می‏نماید.

می‏توان ۱۷ شهریور را سرفصل مبارزاتی دانست که به واقع تعیین کننده بود و ارتش و شاه را در شرایط چه کنم قرار داد.

چه کنم از آن رو که ارتش در این آزمون بازنده شد و مردم قهرمان ایران نه آنکه از مبارزات خود عقب‏نشینی نکردند، بلکه با قدرت و جمع بیشتری به میدان آمدند به گونه‏ای که جوشش خون‏های شهدای ۱۷ شهریور به تردیدها و پرس و سؤال‏ها پیرامون میزان مردم‏دوستی رژیم پاسخ داد و نتیجه آن شد که هم در داخل و هم در خارج کشور شاه و طرفدارانش بیش از پیش بدنام شدند و ارتش به این نتیجه رسید که در برابر ملت نمی‏تواند بایستد.

زیرا ارتشی که مجهز شده بود برای دفاع از مرزهای کشور و مقابله با دشمان خارجی رو در روی ملت ایستاد، شلیک کرد و غیرنظامیان بی‏دفاع را از مرد و زن، پیر و جوان و کوچک و بزرگ به رگبار بست تا آنجا که هیچ‌گاه تعداد واقعی شهداء از طریق رسانه‏های رژیم شاه اعلام نشد و پیوسته به اعلام حداقل بسنده کردند و بسیاری از آنان گمنام به خاک سپرده شدند.

و اما بعد:

۱۷ شهریور یک درس و عبرت بزرگ تاریخی است تا ما فهم کنیم وقتی رژیمی دیکتاتور و مستبد برای ماندن تلاش می‏کند در برابر قیام مردم از هر ابزاری استفاده می‏کند تا قیام‏ها و انقلابات را سرکوب کند. نمونه‏ای از آن را می‏توان در مصر یادآور شد. رئیس جمهور مردمی مصر «مُرسی» که حاصل انقلاب مردم مصر بود را ارتش مصر و فرماندهان آن تاب نیاوردند و برای خوش‏آمد اسراییل و آمریکا با یک کودتا تمامی انقلابیون را یا کشتند و یا به زندان افکندند و یا به اعدام محکوم نمودند.

و اگر مردم ما با وحدتی مثال زدنی و رهبری قاطع سستی می‏کردند و یا تسلیم می‏شدند سرنوشتی مانند مصر در انتظار آن‌ها می‏بود. یعنی یک رژیم نظامی سرسخت تحت سلطه آمریکا بر آن‌ها حکومت می‏کرد. کشورهای دیگری هم می‏توان در همسایگی خودمان مثال زد که خوانندگان از وضعیت فعلی و گذشته آنان آگاهند و نیاز به نام بردن اسامی همه آن‌ها نیست.

افسوس که نام و نشانی از شهدای ۱۷ شهریور که مردم عادی بودند در دسترسمان نیست و در رسانه‏ها به هر سالگرد عکس و تصویری از آن‌ها نشان داده نمی‏شود. مردم مخلصی که با گوشت و پوست و استخوان مقابل ارتش تا دندان مسلح ایستادند و با هشدارهای فرماندهان نظامی پای پس نگذاشتند و شجاعت خود را که حاصل باورشان بودند به جهانیان نشان دادند.

در آن روز من در تهران بودم و دانشجوی سال سوم حقوق دانشگاه تهران، وقتی خبر رسید چنین کشتار فجیعی به دست ارتش انجام شده، یکی از دانشجویان مبارز مسلمان با صدای بلند گفت، کار رژیم تمام شد. ارتش هم در آزمون باخت و شاه مات شد.

بعد از ۱۷ شهریور ۵۷ همگان به این نتیجه رسیدند که حکومت نظامی و مقابله ارتش نه تنها دردی را از رژیم دوا نمی‏کند، بلکه آتش تهیه انقلابیون را شعله‏ورتر می‏کند که بعدها در وقایع بهمن‏ماه شاهد بودیم ارتش تسلیم ملت شد و سران ارتش خود را بازنده دیدند، عده‏ای دستگیر و اعدام شدند، عده‏ای فرار کردند و عده‏ای هم خود را از میدان مقابله و مبارزه مبری دانستند و گفتند ما بی‏طرف بودیم.

۱۷ شهریور هر چند اوراق خونینی را از مبارزه مردم ستمدیده ایران در تاریخ به جای گذاشته اما سرفصل مبارزات قوی‏تر و همگانی‏تری شد که برای تمامی شهرها، بخش‏ها و روستاهای ایران پیام داشت.

پیامی که با خون نوشته شد و به سرعت خبری شد و از مرزهای کشور به دیگر نقاط جهان تسری یافت.

یاد و خاطره شهدای ۱۷ شهریور زنده باد و اجرشان پیش خدایشان محفوظ هر چند قدر آنان را آنگونه که شایسته است ندانستیم و نامشان را فراموش کرده‏ایم.

*محمد عسلی، عصر مردم


نظرات بینندگان