به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی «شیرازه»، بیشترین علت  مسمومیت‌ها پخته نشدن کامل مواد گوشتی، فاسد بودن مواد لبنی، بیرون از یخچال ماندن مواد غذایی مانند سالاد و سس مایونز و مصرف آن‌ها است.

برخی از شدیدترین مسمومیت‌های غذایی نیز به دلیل مصرف غذاهای کنسروی فاسد است.

علایم این مسمومیت‌ها تهوع، استفراغ، اسهال، شکم درد، سردرد و در موارد شدید شوک و بیهوشی بیمار است.

این علایم اغلب ۲ تا ۶ ساعت پس از خوردن غذای آلوده اتفاق می‌افتند، اما مسمومیت با میکروبی مانند سالمونلا ممکن است یک تا ۲ روز پس از مصرف غذا، خود را نشان دهد.

کودکان، نوزادان، مادران باردار و افراد مسن، بیماران کبدی و دیابتی ونیز افرادی که سطح ایمنی بدن آن‌ها پایین است، بیشتر در معرض مسمومیت‌های غذایی هستند.

علایم فساد مواد غذایی

علائم فساد در کنسرو

باد کردن قوطی، وجود زنگ‌زدگی در اطراف درزهای قوطی، تولید بوی نامطبوع، ایجاد کف، شیرین شدن مایعات در کنسرو سبزیجات، گوشت، پرندگان و ماهی‌ها.
 
علائم فساد در گوشت

استشمام بوی نامطبوع، ترشیدگی، وجود لکه‌های سبز یا سفید رنگ بر روی آن، لزجی، سبزی و شلی سطح گوشت، کدر شدن رنگ آن، نرمی و زرد شدن رنگ چربی گوشت.
 
علائم فساد در کره و پنیر

طعم نامطبوع و تند و وجود کپک سبز یا قهوه‌ای بر روی آن‌ها.
 
چگونه می‌توان از مسمومیت غذایی پیشگیری کرد؟

حتماً دست‌ها را پیش و پس از غذا خوردن یا آماده کردن غذا با آب و صابون بشویید.

بهتر است مواد غذایی بسته بندی شده را مصرف کنید و مواد غذایی بسته‌بندی شده مورد تأیید باید دارای مشخصات تاریخ تولید و انقضا، نام محصول، ترکیبات تشکیل‌دهنده، پروانهٔ ساخت از وزارت بهداشت و نشانی کارخانه سازنده باشند.

به تاریخ انقضای روی بسته‌بندی مواد غذایی توجه داشته باشید و آن را در مدت زمان توصیه شده مصرف نمایید.

از خرید مواد غذایی از فروشندگان دوره گرد جدا پرهیز کنید.

مخصوصاً در فصل بهار از خرید و مصرف قارچ از فروشندگان دوره گرد خودداری کنید.

گوشت، مرغ، ماهی و تخم‌مرغ را کاملاً بپزید و مصرف کنید.

غذای اضافی که در یخچال نگهداری کرده‌اید را پیش از مصرف کاملاً گرم کرده و از نگهداری مجدد باقی‌مانده آن خودداری کنید.

از خرید سوسیس و کالباس‌هایی که پوشش آن‌ها پارگی دارد، خودداری نمائید.

غذاهای داغ را بعد از خنک شدن در یخچال بگذارید.

غذاهایی که امکان فاسد شدن آن‌ها بیشتر است مثل گوشت پخته را در سردترین قسمت یخچال نگهداری کنید.

غذاهای پخته شده را در کنار یا زیر مواد خام قرار ندهید.

از نگهداری شیر در خارج از یخچال خودداری کنید و به تاریخ مصرف آن توجه داشته باشید. شیر پاستوریزه در یخچال حداکثر ۲ تا ۳ روز قابل نگهداری است.

غذای دارای تخم‌مرغ خام را مصرف نکنید.

ماهی، گوشت قرمز، مرغ خام را به سرعت تمیز و آماده‌سازی کنید و در صورتی که این مواد غذایی را منجمد نمی‌کنید، در سردترین قسمت یخچال قرار دهید و آن‌ها را هر چه زودتر بپزید.

سعی کنید گوشت چرخ‌شده خریداری نکنید و در صورت امکان، گوشت را در منزل چرخ کنید.

از مصرف کنسرو و کمپوت باد کرده و زنگ زده خودداری کنید.

کنسروها را قبل از باز کردن به مدت ۲۰ دقیقه بجوشانید. 

اقداماتی که در صورت ابتلا به مسمومیت غذایی می‌توان در منزل انجام داد: 

هرچه بیشتر مایعات مخصوصاً نوشیدنی‌های طبیعی «نه صنعتی» مصرف کنید.

وقتی معده فرد آرام شد می‌توان از غذاهای ساده مانند سوپ استفاده کرد.

در کودکان مصرف ORS بسیار مفید است. از آن‌جا که ORS هم شور و هم شیرین است، بهتر است آن را با آب جوشیده سرد شده درست کنید تا بهتر خورده شود.

به فرد مسموم شیر، چای و قهوه و نوشابه و آب‌میوه صنعتی ندهید.

به پزشک خانواده خود و در صورت نیاز به اورژانس مراکز درمانی مراجعه کنید.

اگر درد شکم شدید است و یا مدفوع خونی است یا تب بالا وجود دارد یا علایم مسمومیت بیش از سه روز طول کشیده حتماً به پزشک خانواده مراجعه کنید.
مسمومیت غذائی نیاز به آنتی‌بیوتیک ندارد.
 
نویسنده: بهنام لشگرآرا

رئیس گروه آموزش و ارتقای سلامت معاونت بهداشت دانشگاه علوم‌پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز