به گزارش سرویس سیاسی شیرازه، امین صادقی بکیانی مسئول مطالعات راهبردی خلیج فارس دانشگاه شیراز و کارشناس علوم سیاسی با اشاره به جنگ ایجاد شده بین اوکراین و روسیه و در پاسخ به این سوال خبرنگار شیرازه که چرا این نگرانی برای روسیه ایجاد شده و نسبت به نگاه توسعه طلبانه ای که غرب و در رأس آن آمریکا داشته واکنش نشان داده است، عنوان کرد: اگر نگاهی به نظریاتی که در حوزه روابط بین‌الملل وجود دارد داشته باشیم و این نظریات را از یک چشم انداز و با عینک خاص بنگریم میبینیم که به تحلیل وقایع و رویدادها می‌پردازند.

وی افزود:  "نظریه رئالیسم یا همان واقع گرایی" که یکی از قدیمی‌ترین نظریه‌ها در روابط بین الملل است می تواند به تنش های میان روسیه و اوکراین پاسخ دهد؛ حرف اساسی رئالیسم یا واقع گرایی این است که در جهان کنونی که نظم بالاسری و الزام آوری مثل  پلیس، قانون و دستگاه قضا وجود ندارد که در درون ساختار خود به آن نظم ببخشد بنابراین ما با یک نظم آنارشی مواجه هستیم.

صادقی با بیان اینکه وقتی این شرایط پیش بیاید دولت‌ها به دنبال حداکثر سازی توان و قدرت خودشان برای تامین امنیتشان هستند، اظهار کرد: وقتی که این فضای رقابتی به وجود بیاید در رئالیسم عنوان می شود که ما با ناامنی امنیت مواجه هستیم یعنی هر چقدر یک رقابت افزایش توان قدرت شکل میگیرد، هر دولتی برای این که عقب نماند دست به حداکثر سازی و بیشینه سازی قدرت خود میزند و زمانی که این اتفاق بیافتد نهایتاً دولت‌ها به یک اصل خود یاری اتکا می‌کنند.

این تحلیل گر مسائل سیاسی با بیان اینکه نطریه رئالیسم شاخه‌های مختلفی دارد که ما می‌خواهیم در قالب نو رئالیسم  و دو شاخه آن یعنی رئالیسم تهاجمی و رئالیسم تدافعی به چرایی بحران اوکراین و حمله نظامی روسیه به اوکراین بپردازیم، ادامه داد: یکی از برجسته ترین نظریه پردازان رئالیسم تهاجمی از اندیشمندان روابط بین الملل به نام «جان مرشایمر» میگوید در رئالیسم تهاجمی فرض بر این است که  دولت ها باید پیش دستی کنند و سویه تهاجمی داشته باشد.

وی افزود: این اندیشمند سه عامل را برمی شمارد و میگوید این سه عامل که نوعی سیاست تهاجمی از جانب غرب و در راس آن آمریکا بوده  باعث شده که روسیه دست به این اقدام بزند؛ عامل او ل گسترش ناتو به سمت شرق است، اتفاقی که بعد از فروپاشی شوروی در سال ۱۹۹۱ به این سو اتفاق افتاده یعنی این نوعی اقدام تهاجمی  از جانب غرب و در راس آن آمریکا است؛ عامل دوم، گسترش  اتحادیه اروپا به سمت اروپای شرقی می باشد یعنی علاوه بر اینکه کشورهای اروپای غربی را در بر گرفته رفته رفته تعداد زیادی از کشورهای اروپای شرقی هم ذیل اتحادیه اروپا در آمدند و قوانین و قواعد مقررات را پذیرفتند و این دومین عامل و نگرانی است که در قالب یک سیاست تهاجمی روسیه در پیش گرفته و اهداف و نیات گسترش اتحادیه اروپا هم به سمت شرق اروپا از غرب به شرق اروپا ناشی از همین مسئله می باشد.

صادقی اضافه کرد: بر اساس نظریه رئالیسم تهاجمی سومین عامل  یا سومین سیاست تهاجمی بحث گسترش دولت هایی با ساختار لیبرال دموکراسی غربی است که کشورهای اروپای شرقی را با دادن امتیازها و مشوق هایی به این سمت تشویق کردند که به سمت این ساختار حکومتی بروند، ساختار حکومتی که چه از حیث روش و چه از حیث گفتمانی و فرهنگ ها و ارزشهایی که می خواهد ترویج کند با ساختار حکومتی روسیه در تضاد و تقابل است.

مسئول مطالعات راهبردی خلیج فارس دانشگاه شیراز در ادامه اظهار کرد: این سه عامل تهاجمی باعث شده تا روسیه فکر کند که اگر بخواهد بیش از این کوتاه بیاید باید با یک واقعیتی مواجه شود و آن  هم استقرار ناتو در مرزهای روسیه است استقرار ارزش‌های لیبرال دموکراسی در غرب کشور روسیه که این اقدامات موجب شده که روسیه دست به چنین واکنشی بزند.

این کارشناس سیاسی با اشاره به اینکه طبق نظریه رئالیسم تهاجمی این سه عامل علت حمله روسیه  به اوکراین است، عنوان کرد: اما در نظریه رئالیسم تدافعی که آن هم مشترکاتی با رئالیسم تهاجمی دارد، ولی دارای یکسری اختلافات است ، آن چیزی که مهم تلقی می شود اینکه رئالیسم تهاجمی و رئالیسم تدافعی به یک مسئله با دیدگاه‌های متفاوت و نتایج یکسانی می‌رسند.

صادقی ادامه داد: رئالیسم تدافعی میگوید که امنیت دست یافتنی است و نایاب نیست در این نظریه عنوان شده که اگر دولت ها سیاستهای میانه روانه و عدم مداخله جویانه را در پیش بگیرند رقابت تسلیحاتی و رقابت برای بیشینه سازی قدرت صورت نگیرد،می شود از این طریق تامین امنیت کرد و از بسیاری از تنش ها و بحرانها جلوگیری نمود.

انتهای پیام/س