یادداشت؛
عمار؛ معیار سنجش ولایت‌مداران دیروز و امروز
امروز ایران اسلامی و نظام ولایی آن نیازمند تربیت و آموزش انسان‌ها و سربازان ولایتی از جنس عمار است.
به گزارش خبرنگار گروه فرهنگی پایگاه تحلیلی خبری«شیرازه»، درباره شخصیت‌های بزرگ صدر اسلام اگر چه منابع شیعی و اهل‌سنت تا حدود بسیاری به آنها پرداخته‌اند؛ اما در خصوص برخی چهره‌های اثرگذار در تحولات سیاسی و اجتماعی زمان محمد رسول‌الله و علی ولی‌الله صلوات الله علیهم اجمعین یا کمتر پرداخته شده و یا درباره آنها حق مطلب به‌درستی ادا نگردیده است.
یکی از چهره‌های بزرگ و نامدار صدر اسلام به‌ویژه در زمان حیات پربار آقا و مولا امیرالمومنین علی علیه‌السلام، جناب عمار یاسر آن شهید نود و چهارساله و یار واقعی ولایت علی و مرد میدان‌دار شجاعت و حامی حریم حرمت ولایت و مدافع صدیق سنت رسول خدا و اهل‌بیت او بود.
درباره عمار یاسر باید مقالات تخصصی نوشت و کتاب‌ها به تألیف درآورد و سمینارهای جهانی در تبیین شخصیت و تفکر و عملکرد او برگزار نمود.
آنچه در ادامه می‌خوانید گوشه‌ای از کمالات و سجایای جناب عمار یار دیرین رسول خدا و جانشین برحق او علی المرتضی علیهم‌السلام است. روح عمار یاسر شاد که پیامبر و علی و تمامی معصومین و اولیاالله صلوات الله علیهم اجمعین درباره اهمیت مقام والایش و میزان خلوص و شدت ارادتش به محمد و علی و اولاد معصومین او سخن‌ها گفته و نکته‌ها بیان داشته‌اند.
مختصری از عمار و معرفی او
عمار بن یاسر در حدود ۵۷ سال قبل از هجرت پیامبر در قبیله بنی مخزوم به دنیا آمد. پدرش یاسر و مادرش سمیه از مسلمانان پیش‌گام و اولین شهیدان اسلام بودند. عمار در حدود ۴۸ سالگی در نخستین سال‌های بعثت و به هنگام اقامت رسول خدا (ص) در خانه ارقم اسلام آورد و در این راه تمام آزارها و شکنجه‌ها را به جان خرید. به علت این که از مهاجران یمنی محسوب می‌شد و در مکه طرف‌دار و پایگاه اجتماعی نداشت از مستضعفان به شمار می‌آمد.
عمار در اثر این شکنجه‌ها به همراه گروهی از مسلمانان به حبشه هجرت کرد و اندکی بعد، پس از آرامش نسبی مکه، به این شهر برگشت و آنگاه به مدینه هجرت نمود. پیامبر خدا در شأن او، این خبر غیبی را فرمود: «انک من اهل الجنه، تقتلک الفئة الباغیة.» (تو از اهل بهشت هستی. ستم پیشگان تو را خواهند کشت.)
او در نبردهای بدر، احد، و جنگ‌های دیگر و نیز بیعت رضوان همراه رسول خدا حضور یافت و در همه این نبردها از پیش‌گامان لشکر اسلام بود. پس از رحلت پیامبر، عمار در کنار سلمان، ابوذر و مقداد از اعضای اصلی هسته مرکزی تشیع، حضوری فعال داشت.
وی از مخالفان و معترضان به ماجرای «سقیفه» بود و در مواقع مختلف از امام علی علیه‌السلام دفاع کرد. در هنگام خلافت عثمان، عمار از مخالفان مشهور حکومت بود و در این راه برای بار دیگر به مقام جانبازی در راه خدا نایل آمد. پس از قتل عثمان، عمار از دعوت‌کنندگان مردم به بیعت با امام علی علیه‌السلام و از نخستین بیعت‌کنندگان با آن امام بود. ازآن‌پس در همه صحنه‌ها یار مخلص و مشاور امین امیرمؤمنان بود و در جنگ‌های جمل و صفین نیز شمشیر زد تا این که در سال ۳۷ هجری در ۹۴سالگی به ضرب شمشیر سپاه ستمگر معاویه، در جنگ صفین به فیض شهادت نایل آمد و خبر غیبی پیامبر خدا تحقق یافت.
ولایت‌پذیری عمار یاسر
آن چه که عمار یاسر را از دیگران ممتاز کرده بود، خلوص در ایمان به وحدانیت خدا و رسالت پیامبر و اعتقاد راسخ به ولایت امام علی بن ابی‌طالب پس از پیامبر اکرم و پایداری در این اعتقاد بود؛ چنان که پیامبر اسلام در نصایح خود به عمار فرمود: «ای عمار! پس از من، فتنه‌ای بزرگ رخ خواهد داد؛ پس هرگاه با چنین فتنه‌ای روبه‌رو شدی، از علی علیه‌السلام پیروی کن؛ زیرا علی با حق است و حق با علی است. عمار در آخرین دیدار، با چشمانی اشک‌بار و درحالی‌که با حضرت علی خداحافظی می‌کرد و به استقبال شهادت می‌رفت، گفت: «ای امیرمؤمنان همراهی من با تو، جز بر اساس بصیرت و آگاهی نبود؛ زیرا رسول خدا در جنگ حنین به من فرمود: ای عمار! پس از من، فتنه‌ها رخ خواهد داد؛ آن زمان، از علی و یاران او حمایت کن؛ زیرا علی با حق و حق با علی است و حضرت علی فرمود: «ای عمار! خدایت از جانب خود و پیامبر اکرم پاداش نیک عطایت کند؛ تو، هم برادری شایسته بودی و همیار و همراهی نیک هستی.
اعتراف معاویه پلید در باره عمار شریف
سخن معاویه خبیث درباره عمار یاسر به‌عنوان اعتراف دشمن جایگاه والای او را نشان می‌دهد. روزی که مالک‌اشتر با دسیسه معاویه در راه عزیمت به مصر شهید شد معاویه پس از شنیدن این خبر گفت: علی بن ابی‌طالب دودست داشت؛ یکی از آنها در جنگ صفین بریده شد و آن، عمار یاسر بود. دست دیگرش امروز جدا گردید و آن، مالک‌اشتر بود. عمار همان گونه که در طول حیات پیامبر خدا، مؤمنی جان‌برکف و مدافع اسلام بود، در دوران امامت علی نیز شیعه‌ای مخلص و استوار بود و در رکاب وی با متجاوزان و پیمان‌شکنان جنگید. عمار در دوران خلافت علی سالخورده بود، اما جوان دل، بانشاط و پر تلاش بود.
وی در دوران حکومت علوی، رئیس نیروهای انتظامی در مدینه شد. پس از فتنه‌گری‌های معاویه در شام و پیمان‌شکنی طلحه و زبیر و بروز زمینه‌های جنگ جمل و صفین، وی به همراهی امام حسن مجتبی علیه‌السلام مأمور تجهیز نیرو از شهر کوفه شدند.
در نبرد صفین، حماسه‌آفرینی‌های عمار در دفاع از جبهه حق و رسواکردن نیروهای باطل بسیار چشمگیر بود.
او در میدان نبرد، خطبه‌های شورانگیز می‌خواند و رزمندگان را به پیکار بی‌امان با متجاوزان و پیمان‌شکنان دعوت می‌کرد. خطابه‌های روشنگر او، به سپاه حق بصیرت بیشتری می‌داد. وقتی چشم او به پرچم عمرو بن عاص افتاد، گفت: به خدا قسم، ما با این پرچم تاکنون سه بار جنگیده‌ایم و اینان در این جنگ هم هدایت شده نیستند و در همان کفر سابق به سر می‌برند.
عمار معیار حق
عمار، معیار حق بود. رسول خدا صلی‌الله علیه و آله فرموده بود: عمار با حق است و از آن جدا نمی‌شود. ازاین‌رو در بروز فتنه‌ها وقتی کار بر مردم مشتبه می‌شد، نگاه می‌کردند عمار در کدام طرف است، همان جبهه را جبهه حق می‌دانستند.
در نبرد صفین نیز، وجود عمار در میان لشکریان امیرالمؤمنین علیه‌السلام دلیلی بود بر این که این سو حق، و جبهه مقابل، باطل و ستمگر است.
بصیرت و پایداری عمار گونه راه حفظ جمهوری اسلامی
اگر دشمن بخواهد برای تحقق آرزوی بزرگ خود که ریشه‌کنی جمهوری اسلامی و پایین آوردن پرچم اسلام از قله این کشور است طراحی کند، طبیعتاً طراحی، اجزا و مقدماتی دارد. ایجاد اختلاف، ایجاد بی‌ایمانی، ایجاد مشکلات برای مردم، عمیق کردن فاصله طبقاتی، ترویج فساد، بدبین کردن مردم به مسئولان، و دستگاه‌های ضابط و انضباط‌بخش را از حیثیت انداختن مثل از حیثیت انداختن قوه قضاییه، از حیثیت انداختن شورای نگهبان، از حیثیت انداختن مجلس، از حیثیت انداختن دستگاه‌های گوناگون همه جزو اجزاء اینهاست.
بعضی‌ها به این بخش کمک می‌کنند، بدون این‌که به ارتباط این بخش با دیگران توجه کنند؛ این بر اثر عدم بصیرت است.
مقام معظم رهبری می‌فرمایند: ما بارها عرض کرده‌ایم که امیرالمؤمنین در جنگ صفین، شاید این جمله را درباره عمار هم فرموده باشد، مکرر این جمله را می‌فرمود: «و لا یحمل هذا العلم الّا اهل البصر والصّبر». چه عبارت زیبایی هم هست؛ حروف بصر و صبر یکی است، ترکیبش دوتاست؛ و چه زیبا! فقط اهل بصیرت و پایداری می‌توانند این پرچم را بردارند
آری جمهوری اسلامی برای حفظ و دوام خود افرادی همچون عمارها را می‌خواهد؛ این العمار؟
راستی درایران و در بین مردم و نیروهای مسلح چند عمار و یاسر و سمیه و چند بلال حبشی، ابوذر، سلمان، حمزه و حبیب بن مظاهر و... وجود دارد؟!
باز هم از شخصیت باعظمت عمار!
عمار، فرزند جوان دو قهرمان شهید، یعنی یاسر و سمیه با قلبی مالامال از عشق به اسلام و حضرت محمد (ص) آن دوران سخت را پشت سر گذاشت و همراه اولین گروه از مسلمانان که به سرپرستی جعفر بن ابی‌طالب به حبشه هجرت کردند، به آن دیار رفت و پس از هجرت رسول خدا (ص) به مدینه، به آن حضرت پیوست و همه توان خود را در خدمت به اسلام و قرآن و در رکاب پیامبر اسلام به کار گرفت.
حضرت محمد (ص) درباره او فرمود: سراپای عمار را ایمان پرکرده، و ایمان با گوشت و خونش آمیخته است. ستایش‌های فراوان پیامبر خدا از عمار یاسر، از او چهره‌ای دوست‌داشتنی، الگوی ایمان، اسوه حق و تجسّم ارزش‌های قرآنی ساخته است و این سخن آن حضرت که: عمار، یکی از چهارنفری است که بهشت، مشتاق آنان است، یکی ازاین‌گونه سخنان ستایش‌آمیز است.
عمار یاسر، به‌عنوان سربازی شجاع و باایمان در رکاب پیامبر خدا (ص) حضور داشت و در جنگ‌های متعدد، با جان‌فشانی خود ایمان راستین خویش را نشان می‌داد.
در جنگ خندق، در حفر خندق پیرامون مدینه برای جلوگیری از نفوذ دشمن، از فعال‌ترین نیروهای مسلمان بود که مورد ستایش پیامبر نیز قرار گرفت.
پس از رحلت پیامبر، عمار همچنان در راه دفاع از حق و ولایت و اهل‌بیت، استوار ماند و دچار انحرافات سیاسی یا دنیاطلبی‌های شیطانی و جاه‌طلبی نگشت و چون شاهد نادیده‌گرفته‌شدن توصیه‌های روشن رسول خدا درباره اهل‌بیت و امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) بود، در راه دین و حمایت از علی (علیه‌السلام) مصمم‌تر شد و هرگز از آن جدا نشد. وی از افراد گروه (شُرطة الخمیس) در زمان علی (علیه‌السلام) بود؛ یعنی آنان که برای فداکاری در راه دین و حمایت از رهبری امام و اطاعت از همه فرمان‌های او، شرط و پیمان جان با آن حضرت بسته بودند. پیامبر (ص) و علی (علیه‌السلام) هم به آنان وعده بهشت داده بود.
عمار؛ مؤمنی حقیقتاً جان‌برکف و تابع ولیّ
عمار همان گونه که در طول حیات پیامبر خدا، مؤمنی جان‌برکف و حقیقتاً تابع ولی زمان خود و مدافع اسلام بود، در دوران امامت علی (علیه‌السلام) نیز شیعه‌ای مخلص و استوار بود و در رکاب وی با متجاوزان و پیمان‌شکنان جنگید.
وی در زمان خلیفه دوم، مدتی امارت و ولایت کوفه را عهده‌دار بود و در زمانِ مسئولیتش در این شهر، همچنان روحیه تواضع و اخلاص و ساده‌زیستی را حفظ کرد و کوشید تا از عدل و حق فاصله نگیرد.
همین شیوه بر عده‌ای سنگین آمد و زمینه برکناری او را فراهم آوردند. پس از آن وی دوباره به مدینه برگشت و در کنار علی (علیه‌السلام) ماند و از دانش و کمالات او بهره گرفت.
عمار یاسر، در سنگر نهی‌ازمنکر، تلاشی چشمگیر داشت و در دوره خلیفه سوم نسبت به سوءاستفاده‌های وابستگان خلیفه از بیت‌المال انتقاد و اعتراض می‌کرد و به‌خاطر همین رفتارش مورد خشم دولتمردان قرار گرفت و آزارش دادند، چون حریف زبان صریح و حق گو و انتقادگر وی از انحرافات و خطاها نبودند.
سخن پایانی:
امروز ایران و نظام ولایی آن نیازمند تربیت و آموزش انسان‌ها و سربازان ولایتی از جنس عمار است.
عماری که خود یک امام و پیشوا و یک رهبر و سرباز برای جان‌دادن در راه خدا بود.
او به‌راستی نمونه والای اسلام‌خواهی و ولایت‌پذیری و تبعیت از دین خدا بود. درباره عمار و مسائل پیرامونی او باید پژوهش‌های مهم انجام شود و چهره خوشنام وی برای نسل جوان معرفی گردد.
خانواده عمار، اسلام‌آوردن یاسر و خانواده‌اش، پی‌آمد اسلام‌آوردن خانواده عمار، شهادت پدر و مادر عمار، حفظ جان و ایمان، عمار همدم پیامبر اکرم (ص)، بنای مسجد قبا، شرکت عمار در بنای مسجدالنبی، پیمان برادری عمار با حذیفه، عمار در جنگ احد، کشتن جاسوس دشمن، پاسخ عمار به شبهه‌های یهودیان، رشادت عمار در جنگ بدر، عمار در غزوه عُشَیره، عمار در روز فتح مکه، رسیدن عمار به معرفت و کمال، عمار پس از رحلت پیامبر اکرم (ص)، عمار از زبان امیرمؤمنان علی (ع)، وفاداری عمار به آیه مودّت، عمار، راوی حدیث غدیر، عمار و بیان فضایل علی بن ابی‌طالب (ع)، سفارش پیامبر خدا به عمار، کناره‌گیری‌نکردن عمار، تحمل آزارها، عمار در زمان حکومت حضرت، علی (ع)، عمار، یار سفر و حضور علی (ع)، شهادت عمار در جنگ صفین، مرثیه امام علی (ع) در سوگ عمار، سخن معاویه در وصف عمار دفن جنازه عمار و...از جمله مسائلی است که در تألیفات و تحقیقات حول محور معرفی شهید بزرگ اسلام جناب عمار یاسر می‌توان مدنظر داشت. روحش شاد و یادش گرامی باد.
نوسینده: محی‌الدین حسینی
انتهای پیام/224224
نظرات بینندگان
