بعضی از کشفیات علامه زکریای رازی:

کشف‌های بسیار به رازی نسبت داده می‌شود از جمله: رازی کاشف الکل است. از تأثیر محیط قلیایی بر کانه پیلی‌ات، اسیدسولفوریک فراهم کرد و با داشتن اسیدسولفوریک به‌دست‌آوردن دیگر اسیدها آسان بود.

از تأثیر آب‌آهک بر نوشادر (کلرید آمونیوم)، اسیدکلریدریک به دست آورد. با اثر دادن سرکه با مس، استات مس یا زنگار تهیه کرد که با آن‌ها را زخم را شستشو می‌دادند. از سوزاندن زر نیز، اکسید آرسنیک یا مرگ‌موش فراهم کرد.

برای نخستین‌بار از نارنج اسیدسیتریک تهیه کرد. او نخستین پزشکی است که داروهای سمی آلکالوئیدی ساخت و از آنها برای درمان بیمارانش بهره گرفت.

برخی آثار دانشمند بزرگ ایرانی زکریای رازی:

در مورد آثار رازی در لغت‌نامهٔ دهخدا آمده است: «ابن الندیم در کتاب «الفهرست» خود تعداد آثار رازی را یک صد و شصت و هفت و ابوریحان بیرونی در کتاب «فهرست کتب رازی» یک صد و هشتاد و چهار دانسته‌اند. کتاب‌های رازی برحسب فهرست بیرونی بدین ترتیب تقسیم موضوعی می‌شود: ۵۶ کتاب در طب، ۳۳ کتاب در طبیعیات، ۷ کتاب در منطق، ۱۰ کتاب در ریاضیات و نجوم، ۷ کتاب در تفسیر و تلخیص و اختصار کتب فلسفی یا طبی دیگران، ۱۷ کتاب در علوم فلسفی و تخمینی، ۶ کتاب در مافوق‌الطبیعه، ۱۴ کتاب در الهیات، ۲۲ کتاب در کیمیا، ۲ کتاب در کفریات، ۱۰ کتاب در فنون مختلف که جمعاً بالغ بر یک صد و هشتاد و چهار مجلد می‌شود و ابن اصیبعه در عیون الانباء فی طبقات الاطباء دویست و سی و هشت کتاب از برای رازی برمی‌شمارد.

سخن پایانی؛

محمد بن زکریای رازی یک از چالش‌برانگیزترین شخصیت‌ها در تاریخ علم در جهان اسلام است. صرف‌نظر از چالش در مورد آرا فلسفی، طبی یا دینی او، یکی از چالش‌های دامنه‌دار نسبت زکریا با اندیشه فلسفی و جایگاه و مقام او در فلسفه است.

از یک سو برخی مهم‌ترین بعد شخصیت علمی رازی را بعد طبی او می‌دانند و تعاملات رازی در فلسفه و الهیات را نوعی فضولی و خروج از حد شخصیت علمی‌اش قلمداد می‌کنند و از سویی دیگر برخی ضمن اذعان به مقام بزرگ رازی در طب، مهم‌ترین وجه شخصیت علمی رازی را دیدگاه‌های فلسفی، الهیاتی او می‌دانند؛ به‌گونه‌ای که او را در آزاداندیشی و عقل‌گرایی با دانشمندان عصر روشنگری مقایسه می‌کنند و حتی او را یگانه فیلسوف در جهان اسلام می‌دانند.

مطالعه آثار به‌جای‌مانده از رازی نشان می‌دهد که تفاوت رازی با سایر فلاسفه نه در فاصله داشتن او از اندیشه فلسفی بلکه در روش و آرا خلاف مشهور وی در مباحث فلسفی و الهیاتی است.

شواهد و ادله کافی برای فیلسوف نامیدن محمد بن زکریای رازی وجود دارد. این شواهد با تفصیل بررسی شوند. از جمله: کثرت و تنوع تألیفات رازی در فلسفه و الهیات، نگاه انتقادی رازی به فلاسفه پیش از خود، گذر از مرحله شرح آرا دیگران و رسیدن به مقام نظریه‌پردازی، تصریح و تأکید مکرر رازی بر اهمیت و ضرورت فلسفه، پیگیری صادقانه و مجدانه پرسش‌های بنیادی، آزاداندیشی و خروج از سیطره مشهورات و... است.

روانش شاد که موجبات افتخار و سربلندی ایران و اسلام را به وجود آورد.