فضای مجازی؛
راهکارهای مقابله با اخبار جعلی
گسترش و نفوذ روزافزون رسانه‌های اجتماعی، در کنار فرصت‌هایی نظیر تسهیل فرایند ارتباطات و گردش سریع اطلاعات، تهدیدهای قابل‌توجهی را نیز به همراه داشته است. یکی از این تهدیدهای مهم به اجماع متخصصان این حوزه در سراسر جهان تولید و انتشار خبرهای جعلی است.
به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی پایگاه تحلیلی خبری«شیرازه»، گسترش و نفوذ روزافزون رسانه‌های اجتماعی، در کنار فرصت‌هایی نظیر تسهیل فرایند ارتباطات و گردش سریع اطلاعات تهدیدهای قابل‌توجهی را نیز به همراه داشته است.
یکی از این تهدیدهای مهم به اجماع متخصصان این حوزه در سراسر جهان تولید و انتشار خبرهای جعلی است.
دولت‌های رقیب عناصر معارض و اپوزیسیون، افراد سودجو و مغرض و حتی سازمان‌های رقیب بااطلاع از این ظرفیت اقدام به تحریف و واژگون‌سازی حقایق در فضای مجازی جوامع و کشورهای هدف در مقیاس وسیع کرده و افکار عمومی را در جهت اهداف خویش و عمدتاً در تقابل با دولت‌هایشان بسیج می‌کنند.
این فرایند حقیقت‌زدایی گسترده از فضای اطلاع‌رسانی جوامع، موجی از آسیب‌ها و نگرانی‌ها را در سراسر جهان ایجاد کرده است. شکل‌گیری این نگرانی‌ها باعث گشودن مسیر جدیدی از تحقیق‌ها برای مهار به هنگام و کاهش اثرهای مخرب اخبار جعلی بر افکار عمومی شده است.
در این شرایط سازمان‌های خبری علاوه بر نقش سنتی خود در خبررسانی وظیفۀ جدید مقابله با اطلاعات غلط برخط و خبرهای جعلی را بر عهده دارند. ازاین‌رو، مقاله حاضر باهدف دستیابی به راهکارهای مقابله باخبر جعلی برای سازمان‌های خبری حرفه‌ای با تأکید بر کشور ایران، در چنین زیست‌بوم اطلاعاتی تألیف شده است.
برای دستیابی به این هدف علاوه بر مطالعه کتابخانه‌ای گسترده در منابع جهانی و دسته‌بندی مفاد آن‌ها با ۱۸ نفر از متخصصان حوزه خبر و رسانه ایرانی که با شیوه نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شده بودند مصاحبه عمیق شد و سپس با تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با استفاده از روش تحلیل مضمون راهکارهایی به دست آمد.
راهکارهای به‌دست‌آمده در قالب شش مرحله شامل «اقدامات پیشگیرانه»، «پایش»، «آستانه»، «تصمیم»، «واکنش» و مرحلۀ «ثبت تجربه و دانش» معرفی شد.
در مجموع، برای پاسخ به سؤال‌های پژوهش، ۶ مضمون فراگیر، ۲۰ مضمون سازمان‌یافتۀ اصلی، ۱۱ مضمون سازمان‌یافتۀ فرعی و ۹۱ مضمون پایه یافته و در این مقاله ارائه شد.
سازمان‌های خبری به‌خصوص در محیط رسانه‌ای ایران، قادرند با اتکا به یافته‌های پیشنهادی این پژوهش، طراحی فرایند و طی مراحل احصا شده به مقابله با خبرهای جعلی بپردازند.
انتهای خبر/
منبع: فصل‌نامه علمی رسانه
نظرات بینندگان
