به گزارش سرویس فرهنگی شیرازه، یکی از مهم‌ترین برنامه‌های اول مهر مدارس پرسش مهر دانش آموزی است که توسط رییس جمهور مطرح می‌شود و همه ساله دانش‌آموزان و فرهنگیان در قالب یادداشت، مقاله، مصاحبه و ... به پاسخ‌‎دهی پرسش رئیس جمهور پاسخ می‌دهند. این موضوع از سال تحصیلی 1376-1377 یعنی همزمان با ریاست جمهوری دوره محمد خاتمی آغاز شد و امسال در آستانه سوال پانزدهم قرار داریم.

پرسش مهر به این صورت است که دانش آموزان و فرهنگیان با پاسخ دادن به پرسش مهر ریاست جمهوری وارد گوی رقابت می شوند و در نهایت از میان میلیون ها نفر تعدادی به عنوان برگزیده انتخاب می‌شوند. در طی این سال‌ها دانش آموزان پاسخ‌های جالبی به سوالات روسای جمهور داده‌اند، اما این‌که چقدر به پاسخ‌ها و نظرات دانش‌آموزان اهمیت داده شد و پیشنهادات این آینده‌سازان کشور چقدر جنبه عملیاتی گرفت، آماری در دسترس نیست.

حجت الاسلام والمسلیمن حسن روحانی رئیس جمهور ایران اسلامی سال گذشته در نخستین روز ماه مهر، در آیین بازگشایی مدارس در دبیرستان دخترانه نمونه دولتی فاطمه‌‌الزهرا (س) واقع در منطقه 18 یافت آباد تهران حضور یافت و اولین پرسش مهر خود را اینگونه مطرح کرد:« سؤال من از شما دانش آموزان عزیز این است که «اگر پدر شما رئیس‌جمهور باشد، چه اقدامی را به وی توصیه می‌کنید که بتواند اعتدال و میانه‌روی را در همه ابعاد زندگی و اجتماع جامعه ایران بگستراند»

بد نیست نگاهی به پرسش های مهر از سال 76 تا امسال بیاندازیم.

 سوالاتی که خاتمی از دانش‌اموزان پرسید:

پرسش مهر 1- اهمیت قانونمندی و احترام به قانون چیست؟2- راه‌کارهای استقرار امنیت و راه‌حل‌های عملی برای بیرون راندن بیگانگان از منطقه) با هدف پرورش و روحیه مسئولیت پذیری، مشارکت جویی و تحقیق و پرسش‌گری و ایجاد اعتماد به نفس و خودباوری در جوانان و نوجوانان و حضور پر نشاط و جدی در عرصه فعالیتهای فرهنگی، سیاسی و اجتماعی چیست؟

پرسش مهر 2- دین و آزادی در قانون اساسی که روح ملت و اساس وحدت ملی است، چه جایگاهی دارد؟2- با گفت‌و گوی تمدن‌ها چگونه می‌توانیم جهانی زیباتر و انسانی‌تر بسازیم؟

پرسش مهر3- راز و رمز انحطاط تمدن بزرگ ایران اسلامی و طرز تلقی منفی جهان نسبت به آن چیست؟2- انقلاب اسلامی در گشودن راه رهایی از این نگون‌ساری چه نقشی داشته است؟3- برای رساندن کشور و ارتقای ملت به جایگاه شایسته و واقعی خود در جهان امروز و تاریخ چه باید کرد؟

پرسش مهر4- در جهان به هم پیوسته امروز چگونه می‌توانیم با پرهیز از تنش‌های جهانی و دستیابی به پیشرفت‌ همه جانبه و پایدار، هویت دینی و ملی خود را حفظ کرد؟ 2- موانع مهرورزی و عوامل خشونت اعم از ترور و جنگ در عرصه‌ جهانی چیست و مبارزه با آنها و حرکت به سوی صلح مبتنی بر عدالت چگونه میسر است؟
پرسش مهر 5- نسبت رشد عقلانی، آزادی، برابری و اخلاق در نظام داد بنیاد مهدوی مورد انتظار ما چگونه است و آگاهی و اراده آدمی در رسیدن به این نظام چه نقشی دارد؟ مهدویت در ادیان الهی به ویژه یهودیت، مسیحیت و دین زرتشت چگونه است؟ از نهضت مشروطیت و نهضت ملی شدن صنعت نفت و انقلاب بزرگ اسلامی چه درسهایی می آموزیم؟ ملت رشید ایران چه می خواست و به کجا رسید؟ اصلاحات در 150 سال اخیر کشور ما تاکنون چه نقشی داشته است و موانع و دستاوردهای آن چگونه بوده است؟

اما سوالات دولت نهم و دهم از سال 84 تا 92 به شرح زیر است:

پرسش مهر6- چرا عدالت زیباست؟ رابطه عدالت با پیشرفت کشور چیست؟ رابطه عدالت با همدلی و همبستگی مردم چگونه است؟ موانع برقراری و گسترش عدالت چیست؟ چه کسانی از برقراری عدالت نگرانند؟ مصادیق و زمینه عدالت در حوزه آموزش و پرورش کدام است؟ برای برقراری عدالت در تعلیم و تربیت چه راهکارهایی پیشنهاد می دهید؟
پرسش مهر7- نقش مهرورزی در پیشرفت و تعالی جامعه چیست؟ نقش مهرورزی در برپایی عدالت در جامعه چیست؟ نقش مهرورزی در ایجاد وحدت و اتحاد در جامعه چیست؟ نقش مهرورزی در ایجاد جامعه پیشرفته و نمونه چیست؟ چه کنیم که جوامع یکدیگر را دوست داشته باشند؟  موانع محبت چیست؟ چه کسانی نمی خواهند انسانها دوست، یاور و عاشق یکدیگر باشند؟

پرسش مهر8- چه عواملی ما را در مسیر پیشرفت همه جانبه قرار می‌دهد؟ عوامل پیشرفت ایران چیست؟ موانع پیشرفت كشور چه چیزهایی می‌باشد؟ و چه كنیم تا موانع پیشرفت را از پیش رو برداریم؟

پرسش مهر9- چه كنیم كه خدمتگزار خوبی باشیم؟ راههای خدمتگزاری چیست؟ چگونه باید خدمت كرد؟ چه عواملی دست به دست هم بدهند كه روحیه خدمتگزاری درجامعه گسترش پیدا بكند؟ فواید و نتایج خدمتگزاری چیست؟ تاثیر خدمتگزاری روی فرد خدمتگزار چگونه‌است؟ تأثیرخدمتگزاری روی محیط اجتماعی، روی منافع و مصالح یك ملت و در بسط فرهنگ مهرورزی و خدمتگزاری چیست؟ وظیفه آموزش و پرورش در این رابطه چیست؟ وظیفه دولت و مسوولین ، وظیفه رسانه ها و اصحاب فرهنگ و تبلیغات در گسترش فرهنگ خدمتگزاری چیست؟ آیا بدون روحیه خدمتگزاری در بین آحاد مردم، یك كشور و یك ملت می تواند به قله های سعادت برسد؟ آیا بدون روحیه خدمتگزاری ، مشكلات جامعه برطرف می شود؟ آیا بدون روحیه خدمتگزاری فاصله ها و تبعیض ها و محرومیت ها برطرف خواهد شد؟

پرسش مهر10- اگر قدرت تفکر، تعقل و اندیشه ورزی در انسان زنده شود چگونه می تواند علم بیاموزد و علم را در اختیار خود قرار دهد؟ رابطه علم با رشد و کمال و پیشرفت انسان چیست؟ آیا بدون علم می توان به مراتب انسانی دست پیدا کرد؟ پیامبران از چه طریقی راه کمال را برای انسان ها قرار دادند؟

پرسش مهر11- تصویری که از آینده ایران در ذهن شماست، چیست و دوست دارید ایران به کجا برسد؟

پرسش مهر 12- اگر شما دانش آموزان به جای رئیس جمهور بودید برای ساختن ایران و اعتلای نام ملت ایران و امور کشور چه می کردید و اولویت شما چه بود؟ شما دانش آموزان در مسائل جهانی چه می کردید و برای ریشه کن کردن فقر چه برنامه ای داشتید در یک کلام اگر شما رئیس جمهور بودید برای ایران عزیز چه می کردید؟

پرسش مهر13- اهداف شما چیست و برای زندگی، مکتب و جامعه خود چه برنامه‌ایی دارید؟

گرچه پرسش مهر از ابتدا با اهداف جلب مشارکت فرهنگیان و دانش آموزان، حساس کردن فضای فرهنگی جامعه، شناسایی علل و عوامل پیشرفت و توسعه، افزایش حس مسئولیت پذیری در مخاطبان، ایجاد اعتماد به نفس و خودباوری، شناخت و حفظ هویت دینی و ملی و تلاش برای رفع خشونت و زمینه سازی برای تحقق صلح مبتنی بر عدالت و وحدت ملی، طراحی و ارائه گردید. اما روسای جمهور با توجه به گفتمان و دغدغه‌های خود سوالات را مطرح می‌کردند و به دنبال آن بودند تا مولفه‌های گفتمان خود را در سطح دانش‌آموزان و فرهنگیان و از این طریق در سطح جامعه تزریق کنند.

با نگاهی به 5 پرسش مهر خاتمی می توان دریافت که رئیس دولت اصلاحات، به دنیال پاسخ دانش آموزان به موضوعاتی همچون تنش‌زدایی، آزادی، گفتگوی تمدن‌ها و اصلاحات است. اما سوالاتی که در دولت نهم و دهم مطرح شده همه جانبه نگر هستند یک موضوع را از زوایای مختلف مورد بررسی قرار میدهند (علت، فایده، موانع، مخالفین و..) و با توضیح بیشتری مطرح شده اند، نگاه جهانی در سوالات مطرح شده در بین سالهای 84 تا 91 موج می زند و فقط به ایران بسنده نشده است.
پرسش مهر تدبیرگونه حسن روحانی هم کاملا به موضوعی داخلی اختصاص داشت و روحانی سعی کرد ابتدا دانش‌آموزان و فرهنگیان را متوجه گفتمان خود کند تا به کمک آنها بتواند تعریف جامعی از اعتدال ارائه دهد و شاید سوالات اصلی خود را به امسال موکول کرد.

اگر در سال‌هاي قبل،‌ مسئولان پرتوان براي طرح سوال کمي تا قسمتي مشکل داشتند،‌ امسال سوالات عمیق و راهبردی وجود دارد که پيدا کردن پاسخ آن سخت است و حسن روحانی مي‌‌تواند آن را براي دانش‌آموزان مطرح کند تا آنها نیز در پیدا کردن جواب و ارائه راهکار کمک کنند.‌ ما تعدادي از اين سوالات را به عنوان «پرسش مهر » مطرح مي‌‌کنيم:

1- برای ایجاد تمدن اسلامی چه موانع و مشکلاتی وجود دارد؟ برای تحقق این موضوع چکار باید کرد؟

2- ایران اسلامی برای ایفای نقش موثرتر در آینده جهان چه برنامه‌هایی را در دستور کار خود قرار دهد؟

3- برای تحقق امر ظهور، چه کارهایی باید صورت گیرد؟

4- سبک زندگی ایرانی اسلامی چه مولفه‌هایی دارد؟ راه‌های مبارزه با سبک زندگی غربی چیست؟

5- چقدر با اقتصاد مقاومتی آشنایی دارید؟ برای راه برون رفت اقتصاد کشور از وضعیت فعلی چه پیشنهادی دارید؟