به گزارش شیرازه،«رضا تقی‌پور» طی یادداشتی نوشت:

مواجهه علمی و طبیبانه با آسیب‌های اجتماعی، موضوعی است که ارتباط تنگاتنگی با تمام جنبه‌های پیشرفت و توسعه در جامعه دارد و رویکرد مدبرانه برای کاهش یا توقف این دسته از آسیب‌ها، به سیر صعودی جوامع کمک شایانی خواهد نمود. از این منظر، در جامعه اسلامی کشورمان، ضرورت رفع ریشه‌ای آسیب‌های اجتماعی، از اهمیت والایی برخوردار است چرا که جامعه عاری از مشکلات و آسیب‌هاست که مجالی برای تفکر و تلاش در جهت شکل‌گیری «تمدن اسلامی» پیدا خواهد کرد.

رهبر معظم انقلاب در جلسات خود با حضور مسئولین عالی رتبه کشور، همواره در این‌باره راهکارهایی را ارائه داده‌اند، به خصوص اینکه در پیام نوروزی سال 95، کلید واژه آسیب‌های اجتماعی را بکار بردند تا مشخص شود که این مساله در زمره دغدغه‌های ویژه رهبری نیز هست.

به اعتقاد کارشناسان دو رویکرد متفاوت برای مواجهه با آسیب‌های اجتماعی وجود دارد؛ اول، ایجاد ساختار جدید به عنوان بستری ضروری برای کنترل و کاهش آسیب‌های اجتماعی و دوم، ضرورت گفتمان‌سازی و تغییر سیاست‌‌ها در این حوزه.

به نظر نگارنده، پیش از آنکه برای تشکیل ساختارهای جدید وقت صرف شود، باید گفتمان‌سازی، تغییر نگرش‌ها و رویکردهای سیاستی در دستور کار قرار گیرند. این ضرورت از این منظر قابل توجه است که «اگر گفتمانی در زمینه‌ آسیب‌شناسی و چاره‌جویی مشکلات موجود در سبک و فرهنگ زندگی به وجود آید، با توجه به نشاط و استعداد جوانان، حتماً درخشندگی ملت ایران در این زمینه نیز، چشم جهانیان را متوجه خود خواهد کرد.» (دیدار جوانان خراسان شمالی با رهبر بصیر انقلاب - 1391/07/23)

کمتر صاحب‌نظری در حوزه مسائل اجتماعی است که اعتقاد نداشته باشد برای برداشتن گام‌های مؤثر در راستای کاهش و یا توقف آسیب‌های اجتماعی باید خواست و باور عمومی شکل بگیرد. به این ترتیب است که مردم، نقش مطالبه‌گری و فعال خود را در این زمینه ایفاء خواهند کرد، دستگاه‌های مسئول نسبت به این مقوله حساسیت بیشتری نشان خواهند داد، تفاهم نظری و اجرایی بین نهادهای ذی‌ربط به وجود خواهد آمد، خواسته گروه‌های آسیب‌پذیر در سیاست‌گذاری‌ها اعمال خواهد شد و در یک کلام راهکارهای مناسبی از جمله ترویج عملی سبک زندگی ایرانی - اسلامی برای چالش‌‌های موجود اندیشیده خواهد شد. همه این موارد تنها با تمرکز بر ایجاد گفتمان و تغییر رویکردها و سیاست‌ها امکان‌پذیر است.

اما منظور از گفتمان‌سازی در حوزه مسائل اجتماعی چیست؟ گفتمان‌سازی در واقع، جریان و بستری است که امکان بررسی مشکلات این بخش در زندگی روزمره را فراهم می‌کند و آن را به باور عمومی تبدیل می‌نماید. به عبارت دیگر، گفتمان عمومی یعنی روشی که تدابیر مواجهه عاقلانه با موضوعات اجتماعی را به سخنی مورد قبول عموم تبدیل می‌کند و به دور از شاخ و برگ دادن‌های اضافی، این راهکارها را با زبان علمی و منطقی بیان و به جریان غالب گفتگوهای روزمره در جامعه مبدل می‌سازد.

در اینجا باید این نکته را یادآور شد این تصور که دستگاه قضا، نیروی انتظامی، دستگاه‌های اجرایی و سازمان‌های مردم‌نهاد به تنهایی قادرند آسیب‌های اجتماعی را کاهش دهند و یا به طور کامل کنترل کنند، تصور ناصحیحی است بلکه راهکار، همانگونه که بیان گردید، عزم ملی همدلانه، از مسیر گفتمان‌سازی، تفاهم در رویکردها و سیاست‌هاست. به بیان دیگر، برای کنترل و کاهش آسیب‌های اجتماعی در کنار همه اقدامات قضایی، انتظامی و عملیاتی که در حال حاضر توسط دستگاه‌های مختلف در جریان است، کشور نیازمند ایجاد گفتمان و تدوین سیاست‌های خلاقانه در سطوح مختلف است.

از سوی دیگر باید توجه داشت تا زمانی که جامعه به نقطه مطلوب گفتمانی در این حوزه نائل شود، نباید زمان را از دست بدهیم زیرا رسیدن به این نقطه، زمان‌بر و مستلزم اقدامات هماهنگ در تمام سطوح است. اهمیت عامل زمان در تمام زمینه‌های مرتبط با مسائل اجتماعی آن‌چنان جدی است که گاهی غفلت‌های چند روزه و چند ماهه، به آسیب‌هایی منجر می‌شوند که در برخی موارد جبران آن‌ها دشوار و یا حتی غیرممکن می‌گردد. به عنوان نمونه، اهمال و تأخیر چند ساعته و چند روزه در مدیریت شبکه‌های اجتماعی در فضای مجازی، چنان آسیبی به اقشار مختلف به خصوص جوانان و نوجوانان وارد می‌کند که نتایج آن در پرونده‌های قضایی، به خوبی قابل مشاهده است.

علاوه بر لحاظ نمودن عامل زمان، نگاه ریشه‌ای به مشکلاتی نظیر طلاق، کودکان کار، سرقت و تکدی‌گری، فاکتور اساسی دیگری است که از آبشخور معضلات اقتصادی ناشی می‌شوند. بنابراین، در این مرحله که هنوز به سطح آرمانی گفتمان‌سازی در این حوزه نرسیده‌ایم باید با تمسک به روش‌های «جهادی، انقلابی و شبانه‌روزی» اولاً، به فوریت و با لحاظ نمودن عامل زمان، چاره‌ای برای حل آسیب‌های اجتماعی اصلی جامعه اندیشیده شود و ثانیاً به رفع مشکلات اقتصادی که یکی از عوامل اصلی بروز این دسته از معضلات است، اهتمام گردد.  در پایان، جا دارد بخشی از پیام نوروزی رهبر معظم انقلاب اسلامی در سال جاری مورد دقت و تأمل قرار بگیرد:

«اگر به توفیق الهی، هم ملت و هم دولت و مسئولان گوناگون، بتوانند در مسئله‌ اقتصاد کارهای درست و بجا و متقن را انجام دهند، امید این هست که در مسائل دیگر، مثل مسائل اجتماعی، مثل آسیب‌های اجتماعی، مثل مسائل اخلاقی، مثل مسائل فرهنگی هم تأثیرگذار باشند.»

منبع:روزنامه حمایت