داستان از این قرار است که بر اساس این مصوبه، از سال ۱۴۰۱، سنجش و پذیرش داوطلبان در آزمون ‌کارشناسی ارشد فقط از بین دانش‌آموختگان دوره کارشناسی رشته‌های «مرتبط»، امکان‌پذیر خواهد بود.

در بخشی از نامه محمدرضا آهنچیان مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی آموزش عالی به دانشگاه‌ها آمده‌ است: «به‌طور منطقی امکان شرکت کردن دانش‌آموختگان دوره کارشناسی «همه رشته‌ها» و حتی «همه رشته‌های یک گروه تحصیلی» در آزمون کارشناسی‌ارشد رشته‌های یک «زیرگروه تحصیلی» را نخواهد داشت بنابراین درج «همه رشته‌های گروه» برای هیچ رشته‌ای مجاز نیست اما درج «همه گرایش‌ها» مانعی ندارد».

وزارت علوم معتقد است این موضوع که پذیرش دانشجو در آزمون کارشناسی‌ارشد در همه رشته‌ها از بین همه داوطلبان و صرف‌نظر از رشته تحصیلی در دوره کارشناسی صورت می‌پذیرد، آسیب‌های زیادی را به کیفیت آموزش عالی وارد کرده است.

گلایه‌ها به مصوبه اخیر سنجش و پذیرش کشور

این مصوبه با اعتراض افراد متعددی مواجه شده است؛ یکی از معترضین به این مصوبه به خبرنگار فارس گفت: این تصمیم وزارت علوم سرنوشت تعداد زیادی از دانشجویان کشور را دگرگون کرده و ممکن است موجب یأس و نامیدی بسیاری از دانشجویانی شود که علاقه‌مند به تحصیل در رشته دیگری در مقطع کارشناسی ارشد بودند.

برخی افراد هم با انتقاد از سیستم نادرست انتخاب رشته و هدایت تحصیلی در کشور، معتقدند که برخی دانشجویان پس از گذراندن دوره کارشناسی علاقه واقعی خود را در می‌یابند و تصمیم می‌گیرند در چه رشته‌ای ادامه تحصیل دهند.

فردی دیگری به خبرنگار فارس گفت: فرض کنید دانش‌آموزی 18 ساله، رشته‌ای را انتخاب کرده و حالا بعد از ۴ سال یا بازار کار ندارد و یا از آن رشته خوشش نمی‌آید و می‌خواهد در رشتۀ دیگری ادامه تحصیل دهد، سیستم آموزشی‌ می‌گوید «اشتباه کردی» ولی همان راهی که آمدی را باید بروی.

وی با تأکید بر اینکه این تصمیم امیدهای جوانان را به باد می‌دهد، افزود: برخی افراد، خود را برای کنکور ۱۴۰۱ آماده می‌کردند تا رشته مورد علاقه‌شان که غیرمرتبط به رشته کارشناسی‌شان است را بخوانند.

این فرد تصریح کرد: آیا اگر کسی در ۱۸ سالگی یک تصمیمی گرفته است و بعدا بفهمد اشتباه کرده است، باید تا آخر عمر چوب آن تصمیم را بخورد.

چرا داوطلبان می‌خواهند در رشته غیرمرتبط تحصیل کنند

فرد دیگری در این خصوص به فارس گفت: تعداد بسیار زیادی از دانشجویان به دلایل مختلف و متعدد در مقطع کارشناسی‌ ارشد در رشته‌ای غیرمرتبط تحصیل می‌کنند.

وی افزود: از جمله این دلایل می‌توان به علاقه به سایر رشته‌ها، تلاش برای تخصص در سایر رشته‌ها، امکان تحصیل و پژوهش به صورت بین رشته‌ای،
کم ارزش بودن تحصیل در برخی رشته‌ها در مقاطع بالاتر از کارشناسی و
عدم وجود بازار کار و منفعت حاصل از تحصیل در مقطع کارشناسی‌ارشد در برخی رشته‌ها اشاره کرد.

تعدادی از افراد نیز خواستار بازبینی مصوبه ممنوعیت شرکت در آزمون کارشناسی ارشد رشته‌های غیرمرتبط شدند؛ این عده هم معتقدند که با این مصوبه، دانشجویان بسیاری از ادامه تحصیل در رشته مورد علاقه خود محروم می‌شوند.

این افراد معترض معتقدند که ۳۰ درصد از دانشجویان، از تحصیل در رشته کارشناسی خود راضی هستند که البته این موضوع و این ادعا جای تأمل دارد.

ایجاد سرخوردگی عمیقی 2در میان دانشجویان 

تعدادی از دانشجویان کشور هم در اعتراض به قانون منع تغییر رشته، پویشی را ایجاد کرده و اعلام کرد: مصوبۀ اخیر شورای سنجش و پذیرش کشور مبتنی بر پذیرش دانشجویان دورۀ کارشناسی ارشد تنها از میان دانش‌آموختگان دوره کارشناسی رشته‌های مرتبط، در همین اندک زمان پس از انتشار، تحیر و پرسش‌های زیادی را ایجاد نموده‌ است. 

 تسلط رشته‌های ریاضی و تجربی در مدارس ایران و اعتقادی رایج مبنی بر برتری آنها که ریشه در نظام آموزشی کشور دارد که مصادیق آن را می‌توان در تعدد مدارس خصوصی مرتبط با این رشته‌ها یا تورم کتاب‌های کمک آموزشی و مؤسسات کنکور مختص به آنها دید، باعث شده‌ است که طی دهه‌های اخیر سیل دانشجویان در مقطع کارشناسی جهت تحصیل در رشته‌های فنی و پزشکی وارد دانشگاه‌های کشور شوند. بسیاری از این دانشجویان در مجال به وجود آمده طی دورۀ کارشناسی خود متوجه علاقه خویش به گرایش‌های دیگر شدند که تنها فرصت ایشان جهت حرکت به سمت حوزۀ مطلوبشان با تغییر رشته در مقطع کارشناسی ارشد مهیا می‌گشت.

از طرفی این تصمیم اخیر و تمایل به مرزبندی‌های سفت و سخت میان رشته‌های تحصیلی با ضرورت مطالعات بین‌رشته‌ای در تناقض است. ضرورتی که امروز در سایر دانشگاه‌های جهان نیز به خوبی درک شده‌است. اما تصمیم اخیر که در شورایی متشکل از وزرای علوم و بهداشت، نمایندگان روسای دانشگاه‌های کشور و نمایندگان کمیسیون آموزش مجلس اتخاذ شده‌ است و دفتر برنامه‌ریزی آموزش عالی هم با قید «بررسی‌های تخصصی و پیگیری‌های مستمر» بر آن صحه گذاشته‌ است گویا با ارتباط میان رشته‌های مختلف و تبادل دانشجویان میان آن‌ها مخالف بوده و اعتقادی بر اهمیت تأثیر علوم بر یکدیگر ندارد. 

آن‌چنان که مشخص است این مصوبه جدید شورای سنجش و پذیرش کشور، آسیب جدی دیگری به نظام تحصیلات تکمیلی و آموزش عالی وارد می‌کند و هم‌چنین سرخوردگی عمیقی را در میان دانشجویان ایجاد می‌کند. افزون بر این باید توجه داشت که این مصوبه آزادی ارادۀ اشخاص در انتخاب رشتۀ تحصیلی مورد علاقۀ خویش را با مشکل اساسی مواجه می‌سازد و عملا شخص را از دسترسی به درجات مختلف آموزش محروم می‌‌کند.

به نظر می‌رسد ضروری است که شورای مذکور و دفتر برنامه‌ریزی آموزش عالی در ابتدا آن‌چه را که آسیب‌های جدی وضعیت پیشین بر کیفیت نظام آموزش کشور می‌خوانند را شفاف کند و تا پیش از این شفاف‌سازی از اتخاذ تصمیمات خلق‌الساعه که سبب آسیب‌های جدی به وضعیت تحصیلی دانشجویان و نقض جدی حق تحصیل و ناعادلانه ساختن بیش از پیش نظام آموزشی کشور می‌شود حذر داشته باشند».

تا زمانی که این مصوبه در شورا بررسی و تصویب نشود قابل اجرا نیست

فاطمه زرین‌آمیزی سخنگوی سازمان سنجش در خصوص مصوبه اخیر شورای سنجش و پذیرش کشور، گفت: مصوبه این بوده است که معاونت آموزشی وزارت علوم برای سنوات آینده رشته‌های امتحانی مرتبط با هر مجموعه امتحانی را در قالب گروه‌های آموزشی بررسی و ارتباط رشته را برای هر رشته امتحانی(نه رشته گرایش) تعیین کرده و برای بررسی و طرح در جلسات آتی شورا ارائه کند.

وی ادامه داد: قرار بود این موضوع پس از تصویب شورای سنجش و پذیرش، به دانشجو اطلاع رسانی شده و یک سال پس از زمان تصویب اجرا خواهد شد. بنابراین فعلا تا زمانی که این مصوبه در شورا بررسی و تصویب نشود قابل اجرا نیست.

این مصوبه اخیر شورای سنجش و پذیرش، تعدادی از دانشجویان را نگران کرده است که با این اتفاق، امکان تحصیل در رشته‌ مورد علاقه بعد از گذراندن کارشناسی و یا فرصت جبران هدایت تحصیلی و انتخاب رشته اشتباه را از دست بدهند. 

به نظر می‌آید یک ریشه این ماجرا به درون آموزش و پرورش باز می‌گردد که برای آن تدبیری نشده است و مورد دیگر، انتخاب رشته اشتباه است که باید در این خصوص هم برنامه‌ریزی جامعی شود.

انتهای پیام/ع