* لطفا نظر خود را درباره نقش ارتش در انقلاب و چگونگی نامگذاری 29 فروردین به نام روز ارتش و حماسه آفرینی‌های نیروی زمینی بفرمایید. چه دلایلی سبب شد حضرت امام (ره) چنین عنایتی به ارتش داشته باشند؟

در این باره باید قدری وقایع انقلاب را مرور کنیم. عوامل بسیاری در پیروزی انقلاب اسلامی نقش داشتند، اما تعدادی از این عوامل، نقشی جدی و مؤثر ایفا کردند. اصلی ترین عامل، حضور روحانیت و در صدر آن حضرت امام خمینی (ره) در خط مقدم نهضت بود. هدایت‌های حکیمانه و تدابیر خردمندانه ایشان کشتی انقلاب را به ساحل نجات و رستگاری رساند. هرچه از انقلاب و آن مقطع تاریخی فاصله بگیریم، ژرف‌نگری و عمق تدابیر حضرت امام بیشتر برایمان روشن می‌شود.
عامل دیگر، حضور مؤثر و میلیونی مردم در راهپیمایی‌ها و تظاهرات بود. گستردگی این حضور، همه فعالیت‌های رژیم را تحت تأثیر قرار داد و کمر رژیم را شکست. یکی دیگر از عوامل مؤثر در پیروزی انقلاب، پیوستن ارتش به صفوف انقلاب بود. اگر بدنه ارتش آن روز به انقلاب نمی‌پیوست و سلاحش را به زمین نمی‌گذاشت، انقلاب به این سرعت به پیروزی نمی‌رسید.

دلیل پیوستن بدنه ارتش به انقلاب این بود که بدنه ارتش با روحانیت و مردم ارتباط داشت. با مطالعه رخدادهای منجر به انقلاب می‌بینیم که پس از جشن‌های 2500 ساله که شاه، مملکت را در اختیار آمریکا قرار می‌دهد، ارتش دو دسته می‌شود؛ یک دسته ژنرال‌ها و سران خودفروخته که در اختیار شاه بودند و با آمریکا ارتباط مستقیم داشتند. یک دسته هم بدنه ارتش بود که با مردم و روحانیت ارتباط داشت. به گونه‌ای که به محض صدور فرمان امام (ره) مبنی بر خالی کردن پادگان‌ها، جمعیت زیادی از ارتشیان پادگان‌ها را خالی کرده و به مردم پیوستند و حتی نگرانی پیش آمد که پادگان‌ها را چطور می‌شود حفظ کرد و جمعی به منظور حفظ پادگان‌ها برگشتند.
پس از پیروزی انقلاب، ارتش با این بدنه سالم و انبوهی از تجهیزات، هواپیما، تانک و توپ و نفربر و... در اختیار نظام نوپای جمهوری اسلامی قرار گرفت و به عنوان بازوی مسلح نظام انجام وظیفه کرد.

استکبار جهانی و معاندان که از غرس نهال انقلاب اسلامی در کشور ناراحت بوده و از همان آغاز، حرکت‌های براندازانه خودشان را شروع کرده بودند، در نخستین گام با این هدف که نظام جمهوری اسلامی را خلع سلاح کنند، شعار انحلال ارتش را سر دادند و آنقدر این موضوع را تکرار کردند که بعضی از مردم و حتی مسئولان و خواص فاقد بصیرت کافی باور کردند که نیازی به ارتش نداریم! به خاطر دارم که در سخنرانی‌هایشان هم این مطلب را می‌گفتند که ما با کسی جنگ نداریم و مملکت اسلامی، مملکت صلح و دوستی است و با کسی جنگ ندارد. غیر از تعدادی از یاران حضرات امام(ره) از جمله مقام معظم رهبری، شهید بهشتی و شهید مفتح و... که پشتیبان ارتش بودند، بسیاری خواهان انحلال ارتش بودند. حرکت‌ها به شکلی بود که خود نظامی‌ها هم نگران و ناراحت بودند. تا این که حضرت امام (ره) با همان ژرف‌نگری و دوراندیشی خاص خودشان بر همه این توطئه‌ها و ترفندها خط بطلان کشیدند و با نامگذاری روز 29 فروردین به عنوان روز ارتش جمهوری اسلامی ایران، حیات دوباره‌ای به ارتش دادند و اعتماد خودشان را با این پیام به ارتش نشان دادند و ارتشیان هم انصافا در طول سی و دو، سه سال گذشته، پاسخ خوبی به اعتماد حضرت امام (ره) دادند.

انقلاب حق عظیمی بر گردن ارتش دارد؛ چرا که ارتش را به مردم پیوند زد. همه تلاش رژیم سابق این بود که خلأ گسترده‌ای بین مردم و ارتش ایجاد کند، اما انقلاب این خلأ را پر کرد و ارتش ایران را به مردم پیوند زد.

انقلاب به ارتش، هویت و شخصیت و تمامیت داد و بحمدالله ارتش جمهوری اسلامی ایران هم به شایستگی در صحنه‌های مورد نیاز وارد شد و توانست به رسالت و مأموریت کاری خودش هم در دوران ناامنی‌های آغازین و هم در دوران جنگ و پس از آن عمل کند.

* بلافاصله پس از انقلاب، استکبار جهانی نظام جمهوری اسلامی را برنتابید و جنگ تمام عیار ناخواسته‌ای  را به ما تحمیل کرد. نیروهای مسلح نظام و به ویزه ارتش در خط مقدم این نبرد حضور یافتند و نیروی زمین ارتش پیشتاز دفاع بود. عملکرد نیروی زمینی هم در روزهای نخست جنگ و هم در ادامه آن، چگونه بود و چه عواملی باعث شد که روز ارتش این بار به نام روز ارتش و حماسه آفرینی‌های نیروی زمینی قهرمان نامیده شود؟

پس از پیروزی انقلاب اسلامی شاهد بودیم که گروهک‌های داخلی و استکبار جهانی از استقرار نظام جمهوری اسلامی در کشور ناخرسند بودند و فعالیت‌های براندازیشان را با فراخوان نیروهایشان از داخل و  خارج کشور، آغاز کرده و ناامنی‌های گسترده‌ای را در شمال غرب، جنوب غرب و سیستان و بلوچستان، گنبد و ترکمن صحرا به وجود آوردند.
یکان‌های نیروی زمینی، در کنار داوطلبانی از دیگر نیروها، نخستین یکان‌هایی بودند که برای مقابله با ناامنی‌ها اعزام شدند. ارتش جمهوری اسلامی ایران پیشگام همه قوا بود و در رأس همه یکان‌ها، یکان‌های نیروی زمینی حضور داشتند. این جدای از یکان‌های مستقر است. برای نمونه، در کردستان، لشکر 28 پیاده کردستان جلوتر از همه حضور داشت. لشکر 81، تیپ 30 و لشکر 88 هم در این غائله‌ها و گنبد و ترکمن صحرا به مقابله با ضد انقلاب پرداختند و این حضور گسترده و نورانی یکان‌های نیروی زمینی، ضد انقلاب را در همان گام نخست زمین‌گیر و سرکوب کرد. هوانیروز قهرمان هم در همان روزهای آغازین با اقتدار وارد صحنه شد. 

اینجا باید خاطره‌ای از شهید فلاحی عرض کنم. در همان روزهای نخست انقلاب که پاوه در حال سقوط بود و همه نیروهای مدافع آن در مرکز شهر گرفتار شده بودند و ضد انقلاب از ارتفاعات اطراف، مدافعان را با تیربار و خمپاره هدف قرار می‌داد، شهید فلاحی در کرمانشاه شرایط را برای خلبانان هوانیروز توضیح می‌دهند و با این که هوا در حال تاریک شدن بود، شهید کشوری بلافاصله برای حضور در پاوه برای مقابله با دشمن اظهار آمادگی می‌کند و همراه با کمک خلبانشان عازم می‌شوند و ضربات مهلکی هم به ضد انقلاب در پاوه می‌زنند و سبب می‌شوند که آنها عقب نشینی کنند.

در ادامه و همزمان با این ناامنی‌ها، درگیری‌ها در غرب و جنوب غرب کشور آغاز می‌شود و چون مرز از حالت انتظامی به حالت نظامی تغییر وضعیت می‌دهد، لشکر 81 در مرزهای غرب کشور و لشکر 92 در جنوب غرب کشور مستقر می‌شوند. با شدت گرفتن درگیری‌ها، تیپ 37 و تیپ 84 خرم آباد هم وارد عمل می‌شوند و به عنوان نخستین یکان‌ها در مقابل هجوم بی‌امان دشمن ایستادگی می‌کنند و شهید و مجروح می‌دهند. اما جلو ضربه اولیه و حرکت 12 لشکر زرهی و مکانیزه را می‌گیرند. در آن شرایط این یکان‌ها کار بزرگی انجام دادند و با عِده و عُده کمی که داشتند، ایستادگی کردند. در پی این که نیروهای هجومی دشمن از مرزها عبور کردند، مقابله بالگردها با نفر و تانک هم آغاز شد.

بالاتر از آنها هم جنگنده‌های نیروی هوایی حضور داشتند و با یکدلی این نیروها ضربات مهلکی به دشمن وارد شد و جز روزهای نخست و پیشروی های اولیه تا پایان جنگ، یکان‌های رژیم بعث عراق دیگر پیشروی نداشتند.
اینها مرهون رشادت‌ها و فداکاری‌های همه نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران و در نوک این پیکان، نیروی زمینی ارتش بود.
این همان مقطعی است که حضرت امام خمینی (ره) درباره آن فرمودند که «نیروی زمینی قهرمان که در تمامی حوادث در نوک پیکان حملات ناجوانمردانه دشمن بوده...».

در آن شرایط از دالامپرداغ و سه مرزی تا نهر غنوجه در جنوب، 1600 ـ 1700 کیلومتر مرز مشترک با عراق، همگی در اختیار نیروی زمینی ارتش بود و تا پایان جنگ به همین حالت بود و حتی پس از جنگ هم این حالت ادامه داشت. ثمره و نتیجه این مجاهدت‌ها، تقدیم 46 هزار شهید و 126 هزار جانبازی است که نیروی زمینی تقدیم انقلاب کرده است.

* در شعارهای پیروزی انقلاب سه رکن اساسی استقلال آزادی جمهوری اسلامی  را داشتیم. استقلال حرف اول خواسته ها و شعار نخست ما بود و خود کفایی در همین مقوله قابل بررسی است خصوصا در زمینه نظامی که شدت وابستگی ما به  استکبار جهانی  و غرب  و امریکا خیلی نمود داشت و بیشتر مورد توجه قرار گرفت. خاصه آنکه  وارد جنگ و تحریم ها هم شدیم. روند خود کفایی در نیروی زمینی چگونه بوده و امروز در چه سطحی از خود کفایی قرار دارد؟

وقتی که انقلاب به پیروزی رسید مستشارها از کشور خارج شدند. یکی از مسئولیتها  و ماموریتهای مستشاران، راهبری تجهیزات   بود. تصور استکبار این بود که بعد از اینکه مستشاران از ایران خارج شدند بعد از مدت کوتاهی، جمهوری اسلامی دست هایش را بالا می گیرد و تسلیم می شود و از آنها می خواهد که برگردند و سامانه های پیشرفته بالگردی، هواپیمایی و تجهیزات مخابراتی و... را به کار بیاندازند اما به فرمان حضرت امام و نماینده ایشان در ارتش جمهوری اسلامی ایران ( مقام معظم رهبری ) بحث خود کفایی در نیروهای مسلح از همان ابتدا شکل گرفت.

یکان‌های ما به این نتیجه رسیدند که خودشان باید آستین‌ها را بالا بزنند و تجهیزات را اداره و کاربردی کنند. این نهضت در ابتدا با تعویض قطعه شروع شد. با اتمام قطعات به این دلیل که تحریمهای اقتصادی مانع خرید قطعات جدید بودند نهضت قطعه سازی با توجه به ظرفیتهای داخلی آغاز شد. نهضت قطعه سازی زمینه ساز شد تا با مهندسی معکوس بتوانیم تجهیزات جدید را تولید کنیم و این فرایند، تعامل مبارکی را بین نیروهای مسلح، مجامع  دانشگاهی و صنایع دفاعی ایجاد کرد تا خیلی زود مسیر خود کفایی را پیدا کنیم و تمام نیازهای جنگ و دفاع مقدس اعم از تجهیزات، نیازمندی های خودرویی و مهمات را در داخل کشور تولید کنیم. امروز مفتخریم که عمده تجهیزاتی که مصرف می کنیم تجهیزات بومی و تولید صنایع داخلی است. 

امروز در مقوله خودکفایی به بلوغ رسیده ایم و تمام نیازهای دفاع زمینی خودمان را می توانیم به صورت نمونه اولیه تولید کنیم چون بحث ایده در نیروی زمینی شکل می گیرد. نمونه  در نیروی زمینی ساخته می شود و صنایع دفاعی محصول را مورد مطالعه قرار می دهند و تایید می کنند و پس از تایید به صورت انبوه تولید و در اختیار یکانها قرار می گیرد. 

امروز به حدی رسیده ایم که دانشمندان بسیار خوبی در عرصه های گوناگون، چه در عرصه زرهی، چه در عرصه تجهیزات بالگردی و چه  در تجهیزات مخابراتی می توانند این نیازمندی ها را به صورت نمونه اولیه تهیه کنند و در اختیار صنایع دفاعی بگذارند تا به تولید انبوه برسد و در اختیار نیروهای مسلح قرار بگیرد. 

نیروی زمینی امروز در تولید انواع چترها به خودکفایی رسیده هم چترهای پرش و هم چترهای مهمات را تولید می کنیم و حتی از صنایع دفاعی هم سفارش هایی می گیریم. در خصوص تولید انواع جمرها هوشمند کردن بعضی از سلاح ها، خودکار کردن سلاح ها (اتوماسیون) سلاح ها و کنترل از راه دور تجهیزات، قدم های بلندی برداشته شده است.این مجموعه سبب شده که نیروی زمینی بتواند تمامی نیازهایش را برای ورود به عرصه جنگ های نا همتراز تهیه  و تولید کند و در اختیار یکانها قرار دهد.

* سرعت تغییرات در جهان خصوصا در نیروهای مسلح زیاد شده و فناوری و سامانه های فرماندهی و کنترل تغییرات زیادی اتفاق می افتد. موقعیت ما در این حرکت و تحول شتابان چگونه است و چه تغییراتی در فناوری، آموزش ها، تجهیزات و... داده ایم؟

ما  در دنیای نیروهای مسلح وارد فضای جدیدی شده ایم. فضایی که تهدیدها با گذشته از نظر نوع شکل و اندازه تفاوت دارند. در این فضا به این نتیجه رسیده ایم که با توجه به ساختار و تجهیزات و تاکتیک های دیروزمان نمی توانیم  وارد عرصه و فضایی ناهمتراز شویم. در فضای همتراز  شاهد جنگ های منطقه ای نیستیم بلکه شاهد رویارویی یک کشور برخوردار از فناوری های بالا با کشوری که فناوری های پایین تری دارد هستیم. اگر بخواهیم به این فضا وارد شویم باید ساختار، سازمان و آمایش خودمان را تغییر دهیم. به همین دلیل، طرح جامع ساختاری نیروی زمینی را تنظیم و به ستاد ارتش و سلسله مراتب فرماندهی ارایه کردیم و به تصویب فرمانده معظم کل قوا رسید. در چینش پیشین یکانهای نیروی زمینی، عمده یکان ها به خاطر تهدیدهایی که از طرف رژیم بعث عراق با آن مواجه بودیم، در غرب و جنوب غرب مستقر بودند اما  در یک فضای ناهمتراز ممکن است همزمان از دو یا سه جبهه مورد تهاجم قرار بگیریم بنابراین نیاز بود که یکانهای مرزی ما در تمامی مرزها حضور داشته باشند. این توزیع یکانها را تغییر دادیم تا یکانها قابلیت انعطاف و تابندگی زیادی داشته باشند. امکاناتی ایجاد کردیم که یکانها تحرک کافی داشته باشند و خود کفا باشند. کارشان را خیلی سریع انجام بدهند؛ چون در فضای ناهمتراز نیاز به تحرک بالا داریم یکانها را تیپ محور کردیم تا بتوانند سریع دستور را بگیرند و وارد عمل شوند. 

با این هدف که قرارگاه‌ها بتوانند خودکفا باشند و مستقلا با تهدیدها مقابله کنند. پنج قرارگاه منطقه ای در شمال شرق، جنوب شرق، جنوب غرب، غرب و شمال غرب ایجاد کردیم و ساختار و سازمان این قرارگاهها را طوری طراحی کردیم که به صورت خود کفا بتوانند در مقابل تهدیدها بایستند و نیازی به تجهیزات از بیرون نداشته باشند.این قرارگاهها هم یکانهای پشتیبانی و هم بیمارستان منطقه ای و هم یکانهای ترابری دارند یعنی. همه ساختارها و سازمان های مورد نیاز یک یکان مستقل و خود کفا را دارند. ساختار را هم سبک تر کردیم تا قابلیت انعطاف بیشتری داشته باشند. 

با این هدف که این موضوع برای یکان های ما جا بیفتد رزمایش ها را هم بر این مبنا طراحی و تدوین می کنیم و به مورد اجرا می گذاریم. نیروی زمینی امروز همانطور که قابلیت حضور در یک جنگ کلاسیک مانند هشت سال دفاع مقدس را دارد این توانایی را هم دارد که در یک نبرد ناهمتراز حاضر شود و مقاومت و ایستادگی داشته باشد. نوع تاکتیک ها نوع فنون به کار گیری سلاح را هم احصا کرده ایم. جنگ اول و دوم خلیج فارس و جنگ افغانستان درس های خوبی برای ما بودند که بتوانیم توانمندی های نیروهای فرا منطقه را به دست آوریم و در مقابل آن این قابلیتها  را که گفته شد در خودمان ایجاد کنیم. 
یکی از مسائلی که در نیروی زمینی خیلی مورد توجه قرار می گیرد آمادگی رزمی و ارتقای آن است. این آمادگی رزمی  ترکیبی از چند مولفه  از جمله تحرک، آمادگی سلاحها و نیروی زمینی و آموزش است. 

این مولفه ها را نیروی زمینی کاملا مورد نظر و توجه قرار داده است و یکی از مسایلی که برای ارتقای آمادگی رزمی بدون هیچ گذشتی رصد می کنیم و در دستور کار قرار می دهیم بحث آموزش است و اصرار ما این است که سربازان و درجه داران و افسران ما حتما وارد میدان های عملی شوند. در رزمایش و آموزش گردان و... وارد شوند و عملا و علنا کارها را انجام دهند. ما در تمامی آزمایشهای گردان و تمرین های صحرایی از گلوله های جنگی استفاده می کنیم که فضا برای سرباز، یک فضای رزم واقعی باشد و از طرف دیگر برای اینکه هزینه های آموزش را پایین تر بیاوریم در چند سال گذشته توجه جدی به شبیه‌سازها داشته ایم.

شبیه ساز تمام سلاح های موجود را داریم و سربازی که می خواهد با سلاح دوش پرتاب تیراندازی کند صدها بار با شبیه ساز تمرین می کند و وقتی قابلیتهای لازم را پیدا کرد، در میدان عمل موشک را پرتاب می کند. یک کار وسیع درخصوص لوله های جوفی صورت گرفته و مثلا تانک با کالیبر 7/12 شلیک می کند و نیازی نیست که تانک را برای تیراندازی از پادگان خارج کنیم. 
اعمال تیراندازی با گلوله 7/12 در داخل پادگان بارها انجام می گیرد و خدمه آمادگی و آموزش لازم را کسب می کنند و بعد در میدان عمل، تیراندازی اصلی را انجام می دهند.

تاکتیک‌های مورد نیاز جنگ همتراز را احصا کرده ایم و حتی نوع به کارگیری سلاح ها و نوع پدافند مورد نیاز تمرین شده و امروز نیروی زمینی با توجه به تمامی این موارد  در مرتبه ای از توانمندی قرار گرفته که می تواند در مقابل تهدیدهای زمینی دشمن مقاومت کند. ما نوع تهدیدها و تقرب دشمن را می شناسیم و می دانیم که پیروزی دشمن زمانی است که پای سربازش روی زمین باشد. 

ممکن است در آسمان هم اقداماتی صورت دهند اما پیروزی را روی زمین می خواهند کسب کنند و تاکتیک های ما به گونه ای است که حتما نیروی زمینی این ظرفیت را دارد که در مقابل تهدید و حتی در برابر موج های وسیع بمباران دشمن مقاومت کند چون آنها تاکتیک زمین سوخته را به کار می گیرند و از بمباران های شدید استفاده می کنند و بعد حرکت زمینی را آغاز می کنند. این آمادگی در ما هست که در آن موج بمباران، خودمان را در مرحله اول حفظ کنیم و بعد به دشمن ضربه بزنیم. به ملت عزیزمان این اطمینان خاطر را می دهم که از این بابت نگرانی نداشته باشند، چرا که سربازان شان در پادگان ها و مرزها بحمدلله استحکام لازم را در برابر تهدیدها دارند.  

* به عنوان آخرین سوال، از جنابعالی خواهش میکنم اگر خاطره‌ای از زمان انقلاب و یا جنگ دارید و به دنبال آن اگر پیامی برای کارکنان ارتش و نیروی زمینی به مناسبت 29 فروردین دارید، بفرمایید.

یک خاطره از انقلاب دارم که نشان می‌دهد بدنه ارتش چه بدنه سالمی بوده است. خاطرم هست که آن موقع 17 ساله بودم. در سال 57 ما در دوره دبیرستان بودیم و در تظاهرات شرکت می‌کردیم و شعار می‌دادیم. فرمان حضرت امام (ره) صادر شد که سربازان پادگان‌ها را خالی کنند. خاطرم هست که در مسیرهای راهپیمایی همین که جمعیت به این تانک‌ها و نفربرهایی که حامل نظامیان و سربازان بود، می‌رسیدند، اینها نگاهی به اطراف می‌کردند، «الله اکبر» می‌گفتند و خودشان را داخل جمعیت می‌انداختند و جمعیت آماده بود که لباس به تن اینها کند. به سرعت لباس شخصی به تن می‌کردند و به جمعیت ملحق می‌شدند. این نمادی دال بر سالم بودن بدنه ارتش بود و حتی بعضی از خود ارتشی‌ها مسئولان و فرماندهان یکان‌ها را هم می‌دیدم که درخواست می‌کردند «به این سمت نیایید» یا اگر نفرات دیگر می‌خواستند حرکتی انجام دهند. آنها مانع می‌شدند. این نشانه‌ای بود از این که بدنه ارتش بدنه سالمی بود و تحت فرمان حضرت امام (ره) و به همین خاطر بود که خیلی سریع خود را در دامن انقلاب قرار داد و به عنوان بازوی مسلح نظام انجام وظیفه کرد. جنگ هم خاطرات خود را دارد که در آینده به آن خواهیم پرداخت.

در پایان، 29 فروردین، روز ارتش جمهوری اسلامی ایران و رشادت‌های نیروی زمینی را به همکاران و همقطاران خودم در ارتش جمهوری اسلامی ایران تبریک عرض می‌کنم. آرزو می‌کنم که خداوند توفیق خدمت شایسته را به همه کارکنان عنایت کند و ارتش بتواند مانند گذشته به وظیفه خود و مأموریتی که نظام بر عهده‌اش گذاشته به طرز شایسته و مطلوب عمل کند و به عنوان بازوی قوی ولایت در مأموریت‌های محوله وارد شود و انشاءالله همواره در پیشگاه ملت و صاحب اصلی آن، امام زمان (عج) روسفید باشد.

------------------------------------------------
منبع : ماهنامه صف. شماره 374

انتهای گفتگو/ص