فائزه متفکر فعال رسانه در آغاز با اشاره به فضای پرتنش رسانه‌ای در بحران‌، افزایش تولید و انتشار فیک‌نیوز و تصاویر جعلی مطالبی را عنوان کرد.

وی با هشدار نسبت به پیشرفت فناوری‌های تصویرسازی و هوش مصنوعی گفت: در بسیاری از موارد، تصاویر و ویدئوهایی که از طریق فضای مجازی منتشر می‌شوند واقعی نیستند و دستکاری شده‌اند. کاربران باید در مواجهه با این نوع محتواها خویشتن‌دار باشند و با ذهنی فعال و نقاد، صحت آن‌ها را بررسی کنند.

متفکر گفت: در این شرایط، افراد باید تا جای ممکن از مواجهه مستقیم و بی‌رویه با چنین محتواهایی پرهیز کنند، چرا که تکرار آن‌ها در ذهن می‌تواند منجر به اضطراب مزمن و ناامنی روانی شود.

خطر شتاب‌زدگی در بازنشر اخبار

در ادامه این میزگرد، بر لزوم پرهیز از بازنشر شتاب‌زده اخبار تأکید شد. این فعال  رسانه گفت: بسیاری از کاربران بدون بررسی دقیق، اقدام به بازنشر محتوایی می‌کنند که ممکن است تحریف‌شده یا ساختگی باشد. این رفتار، سلامت روان جامعه و حتی امنیت ملی را تهدید می‌کند. 

فریب رسانه‌ای؛ ترکیب دروغ در بین واقعیت‌ها

وی در بخش دیگری از سخنان خود، به یکی از ترفندهای رایج در جریان‌های رسانه‌ای اشاره کرد: زمانی که مخاطب با حجم بالایی از اخبار مواجه می‌شود و ۹۰ درصد آن‌ها صحیح هستند، ناخودآگاه ۱۰ درصد اخبار جعلی را نیز باور می‌کند. به همین دلیل، بمباران خبری یک ابزار مؤثر برای فریب افکار عمومی است.

توصیه‌های کلیدی برای مقابله با جنگ رسانه‌ای

 متفکر مجموعه‌ای از توصیه‌های رسانه‌ای مهم و کاربردی را برای مخاطبان مطرح کرد:

    ۱. از انتشار موقعیت مکانی نیروهای نظامی و امدادی خودداری کنید.

    ۲. تصاویر و ویدئوها را تنها در صورت اطمینان از صحت آن‌ها منتشر کنید.

    ۳. از شایعه‌سازی و پخش اخبار جعلی بپرهیزید.

    ۴. موقعیت شخصی خود را در فضای مجازی علنی نکنید.

    ۵. با افراد ناشناس مصاحبه و گفتگو نداشته باشید.

    ۶. به تماس‌های مشکوک یا ناشناس پاسخ ندهید.

    ۷. محتواهای مشکوک را گزارش دهید.

    ۸. تنظیمات حریم خصوصی حساب‌های خود را تقویت کنید.

    ۹. از پیام‌رسان‌ها و ابزارهای امن داخلی استفاده کنید.

    ۱۰. از کلیک روی لینک‌های ناشناس خودداری کنید.

    ۱۱. در مناطق جنگی از تماس تصویری پرهیز کنید.

    ۱۲. نرم‌افزارهای آنتی‌ویروس و ضدجاسوس به‌روز نصب کنید.

 کارشناس رسانه تأکید کرد: با تقویت سواد رسانه‌ای و هوشیاری در مواجهه با اخبار، می‌توانیم هم از سلامت روان خود محافظت کنیم و هم جلوی گسترش شایعات و جنگ روانی دشمن را بگیریم.

توصیه‌های روانشناسی برای حفظ آرامش در روزهای پرتنش؛

چطور با اضطراب ناشی از اخبار بحران مقابله کنیم؟

در شرایطی که اخبار نگران‌کننده‌ای از درگیری و بحران در فضای رسانه‌ای منتشر می‌شود، حفظ آرامش روانی برای بسیاری از مردم به چالشی جدی تبدیل شده است.

فرمانی، رئیس اداره آسیب‌های اجتماعی بهزیستی استان فارس، به بیان نکاتی کلیدی برای مدیریت استرس و اضطراب ناشی از این فضا پرداخت.

وی با اشاره به نقش سیستم دفاعی بدن در شرایط بحرانی گفت: «وقتی انسان با خطری روبرو می‌شود، بدن به‌طور طبیعی واکنش‌های روانی و جسمی نشان می‌دهد؛ مثل افزایش ضربان قلب، لرزش صدا یا اختلالات گوارشی. این واکنش‌ها به ما کمک می‌کنند تا آمادگی لازم برای مقابله با خطر را داشته باشیم.»

 رئیس اداره آسیب‌های اجتماعی بهزیستی استان فارس افزود: «استرس خفیف حتی می‌تواند سازنده باشد؛ مثل دانش‌آموزی که در آستانه امتحان، با استرس معقول عملکرد بهتری از خود نشان می‌دهد.»

مرز بین استرس طبیعی و آسیب‌زا

فرمانی ضمن هشدار در خصوص اینکه شدت بالای اضطراب ممکن است به زندگی روزمره آسیب بزند، گفت: «اگر استرس خواب، تغذیه، روابط خانوادگی یا عملکرد شغلی فرد را مختل کند، باید به‌دنبال راهکارهای روان‌شناختی برای مدیریت آن بود. در این شرایط، آرامش روانی به اندازه سلامت جسمی اهمیت دارد.»

تفکر مثبت به‌جای پیش‌گویی فاجعه‌بار

یکی از توصیه‌های کلیدی فرمانی، اصلاح الگوهای فکری است. او با اشاره به اصطلاح «پیش‌گویی ذهنی منفی» توضیح داد: «در شرایط بحرانی، اغلب افراد بدترین سناریوها را تصور می‌کنند. درحالی‌که بهتر است به منابع حمایتی، تجربیات موفق گذشته و واقعیت‌های موجود تکیه کنند.»

تکنیک STOP برای توقف جریان افکار منفی

وی تکنیکی ساده و مؤثر برای توقف افکار اضطراب‌زا معرفی کرد:

۱. توقف فکر: زمانی که در حال تماشای اخبار هستید و ذهن‌تان دچار هجوم افکار منفی می‌شود، لحظه‌ای مکث کنید.

۲. تغییر موقعیت: از فضای فعلی فاصله بگیرید، مثلاً اتاقتان را عوض کنید.

۳. تنفس عمیق: چند نفس آرام و عمیق بکشید تا ضربان قلب و افکارتان آرام‌تر شوند.

۴. بازنگری واقع‌بینانه: به شرایط واقعی و ابزارهایی که در اختیار دارید فکر کنید، نه سناریوهای فاجعه‌بار.

زندگی در لحظه با تمرین‌های ذهن‌آگاهی

 رئیس اداره آسیب‌های اجتماعی بهزیستی استان فارس در ادامه به نقش تمرین‌های «ذهن‌آگاهی» یا Mindfulness اشاره کرد و گفت: «زندگی در لحظه حال، کلید کاهش اضطراب است. تمرکز بر گذشته یا آینده‌ای که هنوز نیامده، استرس را بیشتر می‌کند.»

به گفته فرمانی، تمرکز بر حواس پنج‌گانه می‌تواند کمک‌کننده باشد: «مثلاً هنگام ظرف شستن، به حس لامسه، رنگ ظروف، صداها و بوهایی که در فضا هست توجه کنید. این تمرکز باعث می‌شود ذهن شما از افکار اضطراب‌آور فاصله بگیرد.»

ادامه روال زندگی، نشانه تاب‌آوری

وی بر اهمیت حفظ روتین‌های روزمره تأکید کرد و گفت: «تغییر دادن سبک زندگی، خواب، کار و فعالیت‌های معمول به ما کمک می‌کند بحران را راحت‌تر پشت سر بگذاریم.

مدیریت روانی خانواده‌ها در بحران؛ ضرورت آموزش و تقویت عزت‌نفس در نوجوانان

فرحمند کارشناس ارشد روان‌شناسی با هشدار نسبت به پیامدهای روانی بحران‌های اجتماعی بر خانواده‌ها، به‌ویژه نوجوانان، بر لزوم آموزش مهارت‌های زندگی، مدیریت استرس و تقویت عزت‌نفس تأکید کرد.

وی ضمن بیان اینکه در پی افزایش تنش‌ها و پیگیری مداوم اخبار جنگ از سوی خانواده‌ها، نگرانی‌ها درباره سلامت روانی نوجوانان و کودکان افزایش یافته است؛ به توصیه‌هایی برای عبور ایمن خانواده‌ها از شرایط بحرانی این روزها پرداخت.

این کارشناس ارشد روانشناسی با اشاره به اهمیت سلامت روان به‌عنوان یک «سرمایه جمعی» گفت: همه ما در قبال حفظ سلامت روان جامعه مسئول هستیم و باید برای ارتقای آن همکاری کنیم. به‌ویژه در شرایط بحرانی که نوجوانان و خانواده‌ها تحت فشار روانی قرار دارند، آموزش مهارت‌های مقابله‌ای و مدیریت استرس ضروری است.»

فرحمند یکی از دلایل افزایش اضطراب را پیگیری مداوم اخبار جنگ در محیط خانواده عنوان کرد و افزود: «قرار گرفتن در معرض مستمر اخبار منفی، سلامت روان افراد را به‌خطر می‌اندازد و در بلندمدت ممکن است منجر به اختلالاتی مانند استرس پس از سانحه، پرخاشگری، شب‌ادراری، تپش قلب و ... شود.»

وی ضمن تأکید بر اینکه خانواده‌ها باید در مواجهه با فرزندان، ظرفیت روانی هر فرد را در نظر بگیرند و در فضایی آرام و بدون اضطراب، شرایط را مدیریت کنند، گفت: «در گفتگو با کودکان و نوجوانان نباید نگران بودن را انکار کرد. بهتر است به آن‌ها بگوییم که ما هم نگرانی داریم؛ اما افراد و نهادهایی هستند که از ما محافظت می‌کنند و در کنار هم هستیم.»

این روانشناس پیشنهاد کرد: زمان مشخصی برای پیگیری اخبار در نظر گرفته شود که در آن فرزندان حضور نداشته باشند. همچنین خانواده‌ها باید از گسسته شدن ارتباط عاطفی در خانه جلوگیری کرده و سبک زندگی را به سمت آرامش و معنویت سوق دهند.

فرحمند در بخش دیگری از سخنان خود، به نقش عزت‌نفس در سلامت روان نوجوانان اشاره کرد و آن را ریشه اصلی بسیاری از مشکلات رفتاری دانست: «عزت‌نفس مانند ریشه درختی است که اگر محکم نباشد، خودباوری و اعتماد به نفس شکل نمی‌گیرد. وقتی خانواده‌ها صرفاً نقاط ضعف فرزندان را برجسته می‌کنند و به نقاط قوت آن‌ها توجه نمی‌کنند، این ریشه تضعیف می‌شود.»

کارشناس ارشد روانشناسی آموزش تکنیک‌هایی مانند شناسایی نقاط قوت و ضعف، خودآگاهی، مهارت‌های حل مسئله، مدیریت هیجانات و تفکر نقادانه را از راهکارهای تقویت عزت‌نفس دانست و افزود: «ما باید فضای پذیرش، شفقت ورزی به خود و ارتباط با گروه‌های هم‌فکر را در نوجوانان تقویت کنیم تا زمینه‌ساز رشد روانی و رفتاری آن‌ها شود.»

وی با تأکید بر نقش مهم مادر در تربیت فرزندان گفت: «مادر قلب تپنده خانواده است. آموزش و توانمندسازی مادران، نقش زیادی در آرام‌سازی فضای خانه و آموزش غیرمستقیم مهارت‌های روانی به کودکان دارد. ما در طرح‌های خود روی آموزش والد مشاور تمرکز داریم تا مادران بتوانند به‌عنوان یک مشاور، فرزندان را بهتر هدایت کنند.»

در پایان، کارشناس ارشد روان‌شناسی از خانواده‌ها خواست ارتباط خود با اطرافیان را حفظ کرده و در گفتگوهای روزمره از دامن زدن به ترس‌ها و نگرانی‌های بی‌پایه بپرهیزند و برای عبور از بحران‌های اجتماعی از داشتن ارتباط مؤثر، سبک زندگی سالم، و تقویت عزت‌نفس بهره بگیرند.

کارشناس ارشد روان‌شناسی از خانواده‌ها خواست ارتباط خود با اطرافیان را حفظ کرده و در گفتگوهای روزمره از دامن زدن به ترس‌ها و نگرانی‌های بی‌پایه بپرهیزند و همچنین برای عبور سالم روانی از بحران‌های اجتماعی داشتن ارتباط مؤثر، سبک زندگی سالم، و تقویت عزت‌نفس مؤثر است.

جمع‌بندی

با تقویت سواد رسانه‌ای و هوشیاری در مواجهه با اخبار و گرفتن اخبار از منابع مؤثق و راستی‌آزمایی اخبار مشکوک، می‌توانیم هم از سلامت روان خود محافظت کنیم و هم جلوی گسترش شایعات و جنگ روانی دشمن را بگیریم.

در همین خصوص فرمانی توصیه به فراگیری مهارت «تفکر نقادانه» کرد و گفت: در صورتی که ما از کودکی این مهارت را فراگرفته باشیم، در مواجهه با اخبار جعلی، آن را به راحتی نمی‌پذیریم و پذیرش سریع هر نوع خبری که در فضای مجازی منتشر می‌شود، ناشی از نداشتن همین مهارت است.

وی همچنین بر اهمیت حفظ روتین‌های روزمره تأکید کرد و گفت: تغییر دادن سبک زندگی، خواب، کار و فعالیت‌های معمول به ما کمک می‌کند بحران را راحت‌تر پشت سر بگذاریم.

در نهایت فرحمند کارشناس ارشد روان‌شناسی با هشدار نسبت به پیامدهای روانی بحران‌های اجتماعی بر خانواده‌ها، به‌ویژه نوجوانان، بر لزوم آموزش مهارت‌های زندگی، مدیریت استرس و تقویت عزت‌نفس تأکید کرد.

وی از خانواده‌ها خواست ارتباط خود با اطرافیان را حفظ کرده و در گفتگوهای روزمره از دامن زدن به ترس‌ها و نگرانی‌های بی‌پایه بپرهیزند و برای عبور از بحران‌های اجتماعی از ارتباط مؤثر، سبک زندگی سالم، و تقویت عزت‌نفس بهره بگیرند.

انتهای خبر/ 224224