ندا محمدی، کارشناس سلامت روان، در گفتگو با خبرنگار گروه اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی «شیرازه»، در مورد عوامل محافظت‌کننده در برابر اعتیاد و نقش خانواده گفت: همه ما می‌دانیم که اعتیاد یک معضل جدی در جامعه ماست و آسیب‌های جبران‌ناپذیری به فرد، خانواده و جامعه وارد می‌کند. اما خبر خوب این است که راه‌هایی برای مقابله با این معضل وجود دارد. من می‌خواهم در مورد عوامل محافظتی صحبت کنم که می‌توانند افراد را در برابر گرایش به اعتیاد مصون نگه دارند.

وی بیان کرد: عوامل محافظتی متعددی وجود دارند که می‌توانند نقش مهمی در کاهش خطر گرایش افراد به سمت اعتیاد ایفا کنند. این عوامل شامل داشتن خلق و خوی مثبت، عملکرد تحصیلی مطلوب، وجود یک محیط خانوادگی حمایت‌گر، داشتن ساختار منظم در خانواده، برخورداری از مهارت‌های اجتماعی قوی، داشتن روابط سالم با همسالان، دسترسی به امکانات تفریحی مناسب و همچنین کسب موفقیت‌های اجتماعی هستند. 

محمدی افزود: نکته بسیار مهم اینجاست که وجود عوامل خطر لزوماً به اعتیاد منجر نمی‌شود؛ بلکه این عوامل در تعامل با عوامل محافظ، میزان واقعی خطر را تعیین می‌کنند.

این کارشناس سلامت روان در ادامه خاطرنشان کرد: خانواده، بدون شک، نخستین و مؤثرترین نهاد تربیتی در زندگی هر نوجوان است و می‌توان آن را سنگ بنای اصلی پیشگیری از اعتیاد دانست. اگر والدین آموزش‌دیده، آگاه و مسئولیت‌پذیر باشند، قطعاً می‌توانند نقشی حیاتی در محافظت از فرزندان خود در برابر این آسیب اجتماعی ایفا کنند.

وی گفت: والدین هوشمند باید به چند اصل کلیدی پایبندی داشته باشند:

افزایش آگاهی درباره مواد و اثرات آن

محمدی گفت: والدین باید خود را به دانش روز در مورد انواع مواد مخدر و پیامدهای مصرف آن‌ها مجهز کنند. این آگاهی به آن‌ها کمک می‌کند تا بتوانند پیام‌های متناقض رسانه‌ای و اجتماعی را برای فرزندانشان به درستی تبیین کرده و آن‌ها را در برابر اطلاعات غلط ایمن سازند.

کمک به رشد مهارت‌های اجتماعی و مقابله‌ای

وی بیان کرد: تقویت توانایی‌هایی مانند تصمیم‌گیری صحیح، برنامه‌ریزی مؤثر، بالا بردن عزت‌نفس، تقویت قدرت اراده و مسئولیت‌پذیری در نوجوانان، آن‌ها را در برابر فشارهای همسالان که یکی از عوامل مهم گرایش به سمت اعتیاد است، مقاوم‌تر می‌کند.

ایجاد رابطه صمیمانه و امن

 کارشناس سلامت روان خاطرنشان کرد: فرزندان باید احساس کنند که می‌توانند اشتباه کنند و در عین حال، مورد پذیرش والدین خود قرار بگیرند. وجود چنین فضایی در خانواده، زمینه‌ساز اعتماد متقابل و گفتگوی سازنده بین والدین و فرزندان خواهد بود.

برقراری محدودیت‌های منطقی و الگو بودن

محمدی گفت: داشتن قوانین خانوادگی روشن و شفاف، همراه با رفتار مسئولانه و اخلاقی والدین، نقش الگویی آن‌ها را برای فرزندانشان به شدت تقویت می‌کند.

تشویق به فعالیت‌های مفید و پر کردن اوقات فراغت

وی بیان کرد: مشارکت نوجوانان در فعالیت‌های تفریحی سالم، ورزشی و خلاقانه، نه تنها از بروز رفتارهای ناسالم جلوگیری می‌کند، بلکه موجب تقویت حس تعلق نوجوان به خانواده و جامعه نیز می‌شود.

محمدی در پایان افزود: می‌خواهم تأکید کنم که ارتباط نوجوانان با همسالانشان بخش جدایی‌ناپذیری از فرایند رشد آن‌هاست و والدین نباید فرزندان خود را از داشتن دوست منع کنند. مهم این است که نوجوان احساس کند در صورت بروز هرگونه مشکل یا انجام اشتباه، می‌تواند روی حمایت و کمک خانواده‌اش حساب کند. چنین اطمینانی، مهم‌ترین و کارآمدترین ابزار برای پیشگیری از هرگونه انحراف و آسیب، از جمله اعتیاد است.

انتهای خبر/224224