به گزارش خبرنگار گروه فرهنگی پایگاه خبری تحلیلی «شیرازه»، با توجه به تقارن خجسته آغاز سال ۱۴۰۴ با نام مبارک حضرت علی علیه‌السلام، از این پس، بامدادان را با انوار قدسی نهج‌البلاغه منور می‌سازیم.

امام علی علیه‌السلام در حکمت هفدهم می‌فرماید: «وَ سُئِلَ علیه‌السلام عَنْ قَوْلِ الرَّسُولِ صلی‌الله علیه واله غَییِرُوا الشَّیْبَ وَ لَا تَشَبَّهُوا بِالْیَهُودِ؟ فَقَالَ علیه‌السلام: إِنَّمَا قَالَ ذَلِکَ وَ الدِّینُ قُلٌّ، فَأَمَّا الْآنَ وَ قَدِ اتَّسَعَ نِطَاقُهُ وَ ضَرَبَ بِجِرَانِهِ؛ فَامْرُؤٌ وَ مَا اخْتَارَ».

از امام پرسیدند که رسول خدا صلی‌الله علیه و آله و سلّم فرمود: موها را رنگ کنید، و خود را شبیه یهود نسازید؛ یعنی چه؟ فرمود: پیامبر صلی‌الله علیه و آله و سلّم این سخن را در روزگاری فرمود که پیروان اسلام اندک بودند، امّا امروز که اسلام گسترش‌یافته، و نظام اسلامی استوار شده، هر کس آنچه را دوست دارد انجام دهد.

این سخن حکمت‌آمیز در واقع پاسخی است به سؤالی که بعضی از یاران امام درباره تفسیر یکی از سخنان پیامبر اکرم صلی‌الله علیه واله کرده‌اند به‌این‌ترتیب که: از امام درباره این گفتار پیامبر صلی‌الله علیه واله سؤال شد که فرموده است: موهای سفید خود را تغییر دهید و رنگ و خضاب کنید و خود را شبیه یهود نسازید.

 امام علیه‌السلام فرمود: این سخن را پیامبر صلی‌الله علیه واله زمانی فرمود که پیروان اسلام کم بودند؛ اما امروز که اسلام گسترش‌یافته و آرامش و امنیت برقرار گشته و اسلام استقراریافته است هر کسی مختار است که رنگ و خضاب بکند یا نه؛ فَقَالَ علیه‌السلام: «إِنَّمَا قَالَ صلی‌الله علیه واله ذَلِکَ وَالدِّینُ قُلٌّ، فَأَمَّا الاْنَ وَقَدِ اتَّسَعَ نِطَاقُهُ، وَضَرَبَ بِجِرَانِهِ، فَامْرُؤٌ وَمَا اخْتَارَ».

 «نطاق» در اصل به معنای کمربند و یا کمربندهای خاصی است که زنان به کمر می‌بستند؛ ولی در اینجا به معنای محدوده و قلمرو است، بنابراین جمله «اتَّسَعَ نِطاقُهُ» یعنی قلمرو اسلام گسترش‌یافته است.

 «جِران» به معنای قسمت پایین گردن شتر است که به هنگام استراحت آن را به زمین می‌نهد و تعبیر به «ضَرَبَ بِجِرانِهِ» کنایه از حاکمیت امنیت بر محیط اسلام است.

 در آغاز اسلام که عدد مسلمانان کم بود و در میان آنها گروهی از پیران نیز وجود داشتند پیامبر اکرم صلی‌الله علیه واله اصرار داشت که پیران چهره جوان به خود بگیرند تا مایه ترس و وحشت دشمن شوند و نشانی از ضعف در آنها دیده نشود به همین دلیل دستور خضاب و رنگ‌کردن صادر شد. منتها برای این که دشمنان اعم از یهود و مشرکان، از نکته این کار باخبر نشوند و دوستان نیز احساس ضعف نکنند پیامبر اکرم صلی‌الله علیه واله این دستور را مستند به عدم شباهت با یهود کرد که این کار را به خود اجازه نمی‌دادند.

 امام علیه‌السلام به این نکته دقیق اشاره می‌کند که هر حکمی تابع موضوع خود است؛ اگر موضوع تغییر یابد آن حکم نیز عوض می‌شود، همان‌گونه که اگر شراب سرکه شود و یا کافر مسلمان گردد حکم آن تغییر پیدا می‌کند.

 امام علیه‌السلام می‌فرماید: موضوع این حکم رعب افکندن در دل دشمنان از طریق جوان نمایی پیران بوده و این مربوط به زمانی است که عدد مسلمانان کم بود؛ اما در عصر امام که اسلام سراسر منطقه را فراگرفته بود و حکومت اسلامی تثبیت‌یافته بود نه ترسی از مشرکان وجود داشت و نه خوفی از یهود، دیگر موضوعی برای رعب افکندن در دل دشمن از طریق رنگ کرد موهای سفید باقی نمانده بود.

انتهای خبر/ ۲۲۴۲۲۴