لیلا جمشیدی در گفتگو با خبرنگار گروه فرهنگی پایگاه خبری تحلیلی «شیرازه»، گفت: بحث درباره عید قربان، به‌ویژه از منظر علوم‌انسانی، نیازمند تحلیل دقیق فلسفی و اجتماعی است تا بتوان ابعاد مختلف آن را به‌صورت مستند و علمی بررسی کرد.

وی در پاسخ به اینکه چگونه خداوند پیامبرش را فرمان داد تا فرزندش را قربانی کند عنوان کرد: از منظر فلسفی، این مسأله به مفهوم آزمون الهی، اختیار انسان و ماهیت عبودیت در ادیان توحیدی مرتبط است. در داستان حضرت ابراهیم «ع» فرمان قربانی برای سنجش میزان اخلاص و تسلیم در برابر اراده الهی صادر شد، نه برای اجرای واقعی آن و خداوند پیش از وقوع قربانی، آن را متوقف ساخت و گوسفندی را جایگزین فرزند ابراهیم کرد.

فلسفه قربانی؛ ایثار، مهربانی و عدالت اجتماعی

معاون اجرایی دانشگاه پیام‌نور استان فارس افزود: نکته کلیدی در این ماجرا آن است که خداوند قصد گرفتن جان انسان را نداشت، بلکه می‌خواست نشان دهد حتی دلبستگی به عزیزترین دارایی انسان نباید مانع عبودیت و تقرب به حقیقت الهی شود و قربانی در اسلام نه تنها نشانه خشونت نیست، بلکه مفهومی معنوی برای تمرین ایثار است.

جمشیدی در ادامه به جایگاه مهربانی با حیوان در آئین قربانی اشاره کرد و گفت: در فقه اسلامی، حفظ حقوق حیوانات از اصول اخلاقی و دینی است. قربانی کردن نباید با رنج و ظلم همراه باشد، پیامبر اسلام «ص» تأکید داشتند که حیوان باید با کمترین درد و اضطراب قربانی شود و مواردی چون تیز بودن ابزار، عدم قربانی در حضور سایر حیوانات و سرعت عمل، همگی نشانه‌ای از توجه اسلام به کرامت موجودات زنده است.

وی تصریح کرد: قربانی کردن تنها یکی از راه‌های تقرب به خداوند محسوب می‌شود و آنچه این عمل را متمایز می‌کند، تمرین فداکاری است و اسلام راه‌های دیگری چون انفاق، صدقه، خدمت به خلق و تسکین نفس را نیز برای تقرب به خداوند معرفی کرده است.

معاون اجرایی دانشگاه پیام‌نور استان فارس با اشاره به فلسفه قربانی بیان کرد: قربانی نمادی از فداکاری، گذشت و عبادت اجتماعی است و در قرآن آمده که نه گوشت و نه خونِ قربانی به خدا می‌رسد، بلکه تقوای انسان‌ها است که ارزش دارد؛ بنابراین، قربانی ابزاری برای تقویت روح ایثار و کمک به محرومان است.

جمشیدی ادامه داد: تقسیم گوشت قربانی یکی از ارکان عدالت اقتصادی و همبستگی اجتماعی در عید قربان است و این عمل، فاصله طبقاتی را کاهش داده و دسترسی نیازمندان به غذای مناسب را فراهم می‌کند؛ ضمن این‌که اسلام تأکید دارد که منابع باید عادلانه در جامعه توزیع شود.

وی با مقایسه دیدگاه اسلام با رفتار کشورهای مدعی تمدن نسبت به حیوانات، اظهار کرد: در بسیاری از کشورها، حیوان‌آزاری در قالب‌هایی مانند آزمایش‌های صنعتی، شکار تفریحی و بهره‌کشی در مُد رایج است؛ اعمالی که هیچ ارزش معنوی و اجتماعی ندارند. اما در اسلام، قربانی در چارچوب احترام به حیوان، رعایت اصول اخلاقی و باهدف کمک به نیازمندان انجام می‌شود.

معاون اجرایی دانشگاه پیام‌نور استان فارس در پایان گفت: اسلام، برخلاف تمدن‌های باستانی که انسان را قربانی می‌کردند، سنت قربانی را از یک رفتار خشونت‌آمیز به یک عبادت معنوی و اجتماعی تبدیل کرده است و بررسی دقیق تاریخی، فقهی و فلسفی نشان می‌دهد که اسلام، قربانی را ابزاری برای گسترش مهربانی، مسئولیت‌پذیری و معنویت در جامعه قرار داده است.

انتهای خبر/۲۲۴۲۲۴