محمود خردمند در گفتگو با خبرنگار گروه اقتصادی پایگاه خبری تحلیلی «شیرازه»، با اشاره به چالش‌های ساختاری شهرک‌های صنعتی در کشور اظهار کرد: موضوع توسعه شهرک‌های صنعتی طی دهه‌های اخیر یکی از بحث‌برانگیزترین محورهای سیاست‌گذاری صنعتی در ایران و جهان بوده است.

وی با بیان اینکه شهرک‌های صنعتی در ابتدا با هدف تمرکز زیرساخت‌ها و تسهیل خدمات‌رسانی دولت به تولیدکنندگان شکل گرفتند، گفت: این ایده نخستین‌بار در اروپا شکل گرفت تا با گردآوری امکاناتی نظیر آب، برق، گاز، حمل‌ونقل و خدمات اداری در یک محدوده مشخص، هزینه‌های تولید کاهش یابد و هماهنگی بین واحدهای صنعتی افزایش پیدا کند.

این استاد دانشگاه افزود: تجربه جهانی در دو دهه اخیر نشان می‌دهد مدل شهرک‌های صنعتی دیگر به‌عنوان الگوی مطلوب توسعه صنعتی شناخته نمی‌شود و بسیاری از کشورهای صنعتی از زمان تدوین «سند هزاره» در سال ۲۰۰۰ مسیر خود را تغییر داده و عملاً توسعه این شهرک‌ها را متوقف کرده‌اند.

خردمند در تشریح دلایل این تغییر رویکرد گفت: نخستین عامل، مسائل پدافند غیرعامل است؛ تمرکز ظرفیت‌های حیاتی تولیدی در یک نقطه جغرافیایی، آسیب‌پذیری اقتصاد کشور را در شرایط بحران یا جنگ افزایش می‌دهد. به همین دلیل اکثر دولت‌ها به سمت پراکنده‌سازی هوشمند صنایع حرکت کرده‌اند.

وی دومین چالش را پیامدهای زیست‌محیطی دانست و تصریح کرد: شهرک‌های صنعتی در مجاورت کلان‌شهرها به منبع آلودگی هوا و خاک تبدیل شده‌اند و تصفیه فاضلاب صنعتی در این مناطق به دغدغه‌ای دائمی برای شهرهای اطراف بدل شده است.

به گفته این کارشناس مسائل اقتصادی، توسعه بدون برنامه شهرک‌های صنعتی در ایران همچنین موجب برهم خوردن توازن مصرف انرژی در کلان‌شهرهایی مانند شیراز شده و یکی از دلایل قطعی‌های مکرر برق و گاز به شمار می‌رود.

خردمند تأکید کرد: تمرکز بیش از حد صنایع در نقاط خاص، موجب تشدید مهاجرت به شهرهای بزرگ و کاهش فرصت‌های شغلی پایدار در مناطق کوچک‌تر می‌شود. ایجاد نواحی صنعتی کوچک و پراکنده می‌تواند علاوه بر توزیع عادلانه فرصت‌ها، به پایداری اشتغال در سطح کشور منجر شود.

وی با اشاره به وضعیت شهرک صنعتی بزرگ شیراز افزود: این شهرک سال‌هاست با چالش‌هایی مانند کمبود انرژی، مشکلات تصفیه فاضلاب و افزایش بی‌رویه قیمت زمین روبه‌رو است. سطح اشغال آن از ۷۰ درصد گذشته و همین امر واگذاری زمین جدید را به مزایده‌های گران‌قیمت محدود کرده است.

خردمند در پایان گفت: الگوی توسعه متمرکز شهرک‌های صنعتی نه‌تنها در جذب سرمایه و ایجاد اشتغال پایدار ناموفق بوده، بلکه در حفظ پایداری واحدهای فعال نیز ناکارآمد است؛ ازاین‌رو بازنگری جدی در سیاست توسعه این مناطق ضروری است.

انتهای خبر/ ۲۲۴۲۲۴