به گزارش گروه فرهنگی پایگاه خبری تحلیلی «شیرازه»، به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان،  در پی حمله موشکی به ساختمان مرکزی صدا و سیما، این حادثه نه تنها به عنوان یک رخداد امنیتی و فنی؛ بلکه به عنوان یک بحران روانی عمیق برای جامعه و مخاطبان گسترده رسانه ملی تلقی شد.

 در چنین شرایطی که نااطمینانی و اضطراب می‌تواند به سرعت در جامعه فراگیر شود، نقش رسانه‌ها فراتر از اطلاع‌رسانی صرف تعریف می‌شود و باید به عنوان بازیگران کلیدی در مدیریت هیجان‌های جمعی و بازسازی سلامت روان جامعه ایفای نقش کنند.

این مهم در حوزه «روان‌شناسی رسانه» قابل بررسی است؛ شاخه‌ای از روان‌شناسی که به تحلیل نحوه اثرگذاری پیام‌های رسانه‌ای بر وضعیت روانی و رفتاری مخاطبان می‌پردازد.

بازگشت سریع به آنتن؛ بازگرداندن حس امنیت و کنترل

یکی از مؤثرترین عوامل کاهش استرس در مواجهه با بحران، وجود «ثبات» و «پیش‌بینی‌پذیری» در فرآیند اطلاع‌رسانی است. پخش برنامه زنده شبکه خبر بلافاصله پس از حمله، بیانگر زیرساخت‌های مستحکم فنی و آمادگی سازمانی رسانه ملی بود. این بازگشت فوری به آنتن، «ثبات محیطی» را در ذهن مخاطب بازسازی کرد؛ به گونه‌ای که پیام ضمنی آن این بود: «رسانه هنوز حضور دارد، کنترل اوضاع را در دست دارد و شرایط تحت‌ نظر است.» 

لحن مجری؛ تنظیم هیجانی و کاهش اضطراب مخاطب

در روان‌شناسی رسانه، لحن، سرعت گفتار و نحوه انتقال پیام، مؤلفه‌هایی کلیدی در تنظیم هیجان مخاطب محسوب می‌شوند. حضور «سحر امامی» با صدایی آرام، بیان منسجم و چهره‌ای بدون اضطراب، به‌عنوان عاملی مهم در کاهش هیجانات منفی مخاطبان عمل کرد.

در شرایط بحرانی، وجود یک پیام‌رسان آرام و مطمئن، می‌تواند ترس و نگرانی را به احساس امنیت تبدیل کند. این فرآیند در روان‌شناسی رسانه با عنوان «تنظیم هیجانی» شناخته می‌شود و نقش مهمی در جلوگیری از بروز واکنش‌های هیجانی شدید، شایعه‌پراکنی و بی‌نظمی‌های اجتماعی دارد.

ابهام یکی از اصلی‌ترین عوامل اضطراب در بحران‌ها است. رسانه ملی با دعوت از کارشناسان امنیتی، سیاسی و رسانه‌ای توانست با ارائه تحلیل‌های دقیق و علمی، ابهامات موجود را کاهش دهد و افکار عمومی را در مسیر صحیح هدایت کند.

این اقدام موجب شد حس «پیش‌بینی‌پذیری» در ذهن مخاطبان تقویت شود و اعتماد آنان نسبت به اطلاعات دریافتی افزایش یابد. در نتیجه، مخاطبان بهتر توانستند وضعیت را درک کرده، ارزیابی درستی از خطرات احتمالی داشته باشند و در مقابل بحران واکنش سنجیده‌تری نشان دهند.

بازتاب‌های اجتماعی و ایجاد سرمایه روانی

واکنش مثبت کاربران فضای مجازی نسبت به عملکرد صدا و سیما، حتی از سوی برخی منتقدان پیشین، بیانگر اثرگذاری این رفتار حرفه‌ای در شرایط بحرانی بود. این واکنش‌ها حاکی از شکل‌گیری «سرمایه روانی» هستند؛ مفهومی که به ایجاد حس اعتماد و امنیت روانی در جامعه اشاره دارد. سرمایه‌ای که نه تنها به تقویت تاب‌آوری فردی و جمعی کمک می‌کند، بلکه در بازسازی اعتماد عمومی نسبت به رسانه ملی و انسجام اجتماعی نقش مؤثری دارد.

در مجموع، عملکرد صداوسیما پس از حمله موشکی، نمونه‌ای موفق از ایفای نقش رسانه به‌عنوان «پادتن روانی» و کاهش‌دهنده اضطراب جمعی بود. رسانه‌ای که با بازگشت فوری به آنتن، انتقال پیام‌های آرام‌بخش، تحلیل‌های دقیق و حفظ آرامش در لحن و ظاهر مجریان خود، به بازسازی حس امنیت روانی جامعه کمک کرد و از تشدید اضطراب عمومی و واکنش‌های غیرمنطقی جلوگیری کرد.

این تجربه می‌تواند به‌عنوان یک مدل موفق در آموزش‌های تخصصی مدیریت بحران رسانه‌ای و مطالعات روان‌شناسی رسانه مورد توجه قرار گیرد و الگویی برای سایر رسانه‌ها در برخورد با شرایط بحرانی باشد.

انتهای خبر/