تأمین ۲۰ درصد انرژی شهرداری شیراز از منابع تجدیدپذیر

مصطفی کیانی رحیمی، رئیس کمیسیون شهرسازی، معماری و هوشمندسازی شورای اسلامی کلان‌شهر شیراز در این خصوص، به تشریح اقدامات و برنامه‌های شهرداری شیراز در راستای تأمین انرژی از منابع پاک و تجدیدپذیر پرداخت.

وی با تأکید بر اهمیت این موضوع در کاهش کسری برق و حرکت به سمت شهری پایدار از چالش‌ها و چشم‌اندازهای پیش‌رو سخن گفت.

این طرح که با هدف افزایش سهم انرژی‌های پاک در سبد مصرفی شهرداری شیراز تدوین شده است گامی مهم در جهت تحقق اهداف کلان کشور در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر و دستیابی به توسعه پایدار شهری محسوب می‌شود.

الزام قانونی و مصوبات شورای شهر شیراز

کیانی‌رحیمی با اشاره به ابلاغیه هیئت وزیران در سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۴ که تمامی دستگاه‌های دولتی و شرکت‌های خدمت‌رسان را مکلف به تأمین ۲۰ درصد از تقاضای انرژی خود از منابع تجدیدپذیر کرده است، اظهار کرد: شورای اسلامی شهر شیراز در دوره ششم، مصوبه‌ای را در تاریخ ۷ تیر ۱۴۰۱ حتی پیش از ابلاغیه دولت در ۱۴ تیر (۱۴۰۱ به تصویب رساند که شهرداری شیراز را ملزم به اجرای این تکلیف کرد.

وی افزود: بر اساس این مصوبه، شهرداری شیراز موظف است ظرف مدت سه سال، ۲۰ درصد از انرژی مصرفی خود را در تمامی ساختمان‌ها و فضاهای تابعه مانند پارک‌ها و فضای سبز و...) از طریق مشارکت بخش خصوصی یا منابع داخلی خود تأمین کند؛ این برنامه در یک افق پنج ساله به تأمین ۳۰ درصد از انرژی مصرفی خواهد رسید.

رئیس کمیسیون شهرسازی گفت: شهرداری مکلف شد تا ظرف مدت سه ماه یک قرارداد مشاوره برای مطالعات اجرایی این طرح منعقد کرده و در مدت دو ماه نیز لایحه ای برای ساختمان‌های حامی انرژی‌های پاک و تجدیدپذیر و ساختمان‌های سبز تهیه کند.

چالش‌ها و راهکارهای شهرداری شیراز

کیانی‌رحیمی با بیان اینکه شهرداری اقدامات اولیه را در برخی مناطق از جمله منطقه ۱، ۴، ۵، ۶، ۷ و ۸ از جمله ساختمان قدیم شهرداری، معاونت شهرسازی، پایانه‌های کاراندیش و علی بن حمزه و بام سبز آغاز کرده است، گفت: در حال حاضر، مطالعات لازم برای تأمین مابقی ۲۰ درصد نیاز انرژی در حال انجام است و قرارداد با مشاور ذی‌صلاح نیز تنظیم شده است. 

وی به یکی از چالش‌های اصلی یعنی هزینه بالای اجرای شبکه انتقال و نگهداری نیروگاه‌های کوچک‌مقیاس اشاره کرد و توضیح داد: با شهرداری به این توافق رسیدیم که به جای تولید پراکنده در نقاط مختلف، یک مزرعه خورشیدی مرکزی برای تأمین بخش عمده ای از انرژی موردنیاز شهرداری احداث شود.

مکان‌یابی مزرعه خورشیدی مرکزی

رئیس کمیسیون شهرسازی شیراز افزود: برای مکان‌یابی این مزرعه، نقاطی مانند آرامستان بهشت احمدی، بام سبز و پارک کوهستانی دراک مورد بررسی قرار گرفته‌اند.

کیانی‌رحیمی توضیح داد: انتخاب مکان مناسب برای مزرعه خورشیدی از اهمیت بالایی برخوردار است و باید عواملی چون میزان تابش نور خورشید، دسترسی به شبکه برق، مساحت موردنیاز و ملاحظات زیست‌محیطی و اجتماعی در نظر گرفته شود.

وی گفت: آرامستان بهشت احمدی به دلیل وسعت و دسترسی به زمین می‌تواند گزینه مناسبی باشد‌‌؛ البته با در نظر گرفتن ملاحظات خاص مربوط به کاربری آن.

رئیس کمیسیون شهرسازی شیراز ادامه داد: بام سبز شهرداری که خود یک پروژه پایدار و سبز است، می‌تواند با نصب پنل‌های خورشیدی بخشی از انرژی موردنیاز خود را تأمین کند و به عنوان یک پایلوت و الگوی موفق عمل کند. 

کیانی‌رحیمی ادامه داد: پارک کوهستانی دراک و در کل پارک‌های کوهستانی به دلیل قرارگیری در ارتفاع و احتمال تابش بیشتر نور خورشید می‌توانند مکان‌های مناسبی برای احداث نیروگاه‌های خورشیدی باشند، البته با رعایت اصول حفاظت از محیط زیست و جنبه های گردشگری.

مشوق‌ها و هم‌افزایی بین‌بخشی

کیانی‌رحیمی با تأکید بر اینکه «اجرای این طرح‌ها صرفاً نیازهای شهرداری را برطرف می‌کند و برای پوشش کسری برق شهر شیراز کافی نیست»، به لزوم مشارکت شهروندان و سایر دستگاه‌ها اشاره کرد. 

وی اظهار کرد: لایحه ای برای تشویق شهروندان به استفاده از انرژی‌های پاک و نزدیک شدن به استاندارد ساختمان‌های سبز تهیه شده است. این دیدگاه که استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر را یک مسئولیت جمعی می‌داند، کلید موفقیت طرح‌های توسعه پایدار شهری است.

رئیس کمیسیون شهرسازی شیراز افزود: در این لایحه مشوق‌های عوارضی به جای مشوق‌های تراکمی پیشنهاد شده است. 

کیانی‌رحیمی توضیح داد: مشوق‌های تراکمی می‌تواند منجر به رانت و تخلفات شود و ضوابط شهرسازی را تحت‌تأثیر قرار دهد، بنابراین تخفیف در عوارض ساخت‌وساز و عوارض سالیانه نوسازی برای ساختمان‌هایی که از انرژی‌های پاک استفاده می‌کنند در نظر گرفته شده است.

این رویکرد از بروز مفاسد احتمالی جلوگیری کرده و با شفافیت بیشتری به سمت اهداف زیست‌محیطی حرکت می‌کند.

کاهش هزینه‌های اجرای پروژه‌ها به کمک مشوق‌های عوارضی 

وی اظهار کرد: مشوق‌های تراکمی معمولاً شامل افزایش ارتفاع یا سطح زیربنای مجاز ساختمان در ازای اجرای برخی اقدامات خاص مانند فضای سبز یا کاربری عمومی هستند. 

رئیس کمیسیون شهرسازی شیراز گفت: این رویکرد گاهی منجر به افزایش تراکم جمعیت و بار ترافیکی در مناطق شهری شده و میتواند باعث فساد و رانت در فرآیند صدور پروانه شود. مشوق‌های عوارضی در این رویکرد به جای افزایش تراکم مشوق‌ها در قالب کاهش یا معافیت از پرداخت عوارض ساختمانی مانند عوارض صدور پروانه، عوارض نوسازی سالیانه یا عوارض زیربنا ارائه می‌شوند این مدل اثرات کالبدی کمتری بر شهر دارد و می‌تواند به طور مستقیم هزینه‌های اجرای پروژه‌های پایدار را برای سازندگان کاهش دهد.

ضرورت هم‌افزایی بین شهرداری، وزارت نیرو، دانشگاه‌ها، نظام مهندسی و سایر دستگاه‌های خدمت‌رسان
رئیس کمیسیون شهرسازی شیراز در ادامه به نقش وزارت نیرو و سایر نهادها اشاره کرد و گفت: وزارت نیرو نیز برای ساختمان‌هایی که از ضوابط مبحث 19 استفاده می‌کنند، مشوق‌هایی در نظر گرفته است؛ اما متأسفانه تاکنون کمتر کسی توانسته از این مشوق‌ها بهره‌مند شود.

به گزارش «شیرازه»، مبحث نوزدهم مقررات ملی ساختمان ایران به مبحث عایق‌بندی و صرفه‌جویی در مصرف انرژی اختصاص دارد و ساختمان‌هایی که مطابق با این مبحث طراحی و ساخته می‌شوند، از مصرف انرژی کمتری برخوردار خواهند بود.

کیانی‌رحیمی تأکید کرد: برای موفقیت این طرح یک هم‌افزایی واقعی بین شهرداری، وزارت نیرو دانشگاه‌ها، نظام مهندسی و سایر دستگاه‌های خدمت‌رسان ضروری است. این همکاری چندجانبه که شامل تبادل دانش فنی هماهنگی در سیاست‌گذاری‌ها و تسهیل فرآیندهای اجرایی است برای رسیدن به اهداف بلندمدت توسعه پایدار شهری حیاتی است.

از نقش دانشگاه‌ها و نظام مهندسی در طرح احداث نیروگاه خورشیدی تا لزوم ایجاد کارگروه مشترک بین دستگاه‌ها

وی گفت: دانشگاه‌ها می‌توانند با انجام تحقیقات کاربردی، ارائه راهکارهای نوین و آموزش نیروی متخصص نقش کلیدی در توسعه فناوری‌های انرژی پاک ایفا کنند؛ نظام مهندسی به عنوان نهاد ناظر بر فعالیت‌های مهندسی می‌تواند با ترویج استفاده از مقررات ملی ساختمان، آموزش مهندسان و نظارت بر اجرای صحیح طرح‌ها در ارتقای کیفیت ساخت‌وسازها و افزایش بهره‌وری انرژی، نقش بسزایی داشته باشد.

رئیس کمیسیون شهرسازی شیراز در پایان ابراز امیدواری کرد: با ایجاد یک کارگروه مشترک و هم‌افزایی همه‌جانبه شیراز بتواند در بازه زمانی یک تا دو ساله به یک شهر پیشرو در تولید انرژی پاک تبدیل شود و الگویی برای سایر شهرهای کشور باشد.

پیشنهاد احداث نیروگاه‌های مشارکتی

به گزارش «شیرازه»، هادی جاویدی، کارشناس برق صنعتی، با اشاره به لزوم افزایش سهم تولید برق ساختمان‌های شهرداری از ۲۰ تا ۳۰ درصد فعلی به بیش از ۵۰ درصد، احداث نیروگاه‌های مشارکتی و توسعه سامانه‌های خورشیدی خانگی را راهکار مؤثر دانست.

وی با اشاره به گفته‌های مصطفی کیانی‌رحیمی مبنی بر این‌که تأمین ۲۰ تا ۳۰ درصد برق موردنیاز ساختمان شهرداری طی سه تا پنج سال آینده قابل قبول نیست، گفت: «پیشنهاد ما این است که حداقل سهم تولید برق به بالای ۵۰ یا ۶۰ درصد برسد. این موضوع با توجه به رشد ساختمان‌های شهرداری و طولانی‌شدن زمان اجرا و مطالعه، که همچنان زمان بهره‌برداری نامعلوم است، ضرورت بیشتری پیدا می‌کند.»

کارشناس برق صنعتی افزود: «پیشنهاد ما ایجاد نیروگاه‌های مشارکتی است، به نحوی که با شرایط و قوانین موجود سازگار بوده و امکان اجرای آن فراهم شود.»

جاویدی در ادامه با اشاره به شرایط کلی احداث نیروگاه خورشیدی گفت: «اولین مرحله، بررسی میزان مصرف برق است. شما وقتی می‌خواهید نیروگاه خورشیدی برای یک ساختمان یا منطقه احداث کنید، باید ابتدا با مطالعات فنی، مصرف برق را مشخص کنید. سپس امکان‌سنجی جایگاه انجام می‌شود؛ جایگاهی که به شبکه برق نزدیک باشد تا بتوان برق تولیدی را به مصرف‌کننده انتقال داد.»

وی در تشریح پارامترهای جغرافیایی افزود: «تعداد روزهای آفتابی در سال بسیار مهم است. در شهرهای شمالی با روزهای بارانی و ابری زیاد، احداث نیروگاه خورشیدی به‌صرفه نیست. برعکس، مناطق جنوبی کشور با روزهای آفتابی بیشتر، گزینه‌های بسیار بهتری هستند.»

کارشناس برق صنعتی به ویژگی صفحات خورشیدی اشاره کرد و گفت: «صفحات ثابت، زمین کمتری اشغال می‌کنند؛ ولی فقط در ساعات محدودی با حداکثر ظرفیت کار می‌کنند. صفحات متحرک که با حرکت خورشید می‌چرخند، ساعات بیشتری در حالت ماکسیموم هستند؛ اما زمین بیشتری نیاز دارند.»

جاویدی همچنین نیروگاه‌های کوچک‌مقیاس یا خانگی را تشریح کرد و گفت: «این نیروگاه‌ها در توان‌های ۵، ۷/۵ و ۱۰ کیلووات قابل اجرا هستند. حداقل فضای لازم برای ۵ کیلووات حدود ۵۰ مترمربع است، برای ۷/۵ کیلووات بین ۸۰ تا ۹۰ مترمربع و برای ۱۰ کیلووات بین ۱۰۰ تا ۱۳۰ مترمربع.»

وی ادامه داد: «پس از ثبت‌نام از طریق شرکت توزیع، کنتور دوطرفه نصب می‌شود. مصرف روزانه از تولید تأمین می‌شود و مازاد به شرکت توزیع فروخته می‌شود. این برق می‌تواند در باتری برای زمان‌های بدون خورشید ذخیره یا بدون باتری صرفاً در ساعات روز استفاده شود.»

کارشناس برق صنعتی افزود: «درآمد ماهیانه نیروگاه ۵ کیلوواتی بین ۲ تا ۳/۵ میلیون تومان ثابت است. به‌طور تقریبی ۵ کیلووات معادل ۲۵ آمپر و به ازای هر کیلووات تک‌فاز ۵/۵ آمپر محاسبه می‌شود.»

چرا مسئولان از پاسخگویی در برابر یک مطالبه عمومی سر باز می‌زنند؟

به گزارش «شیرازه»، با وجود اهمیت فراوان این نشست، فقط کمیسیون شهرسازی، معماری و هوشمندسازی شورای اسلامی شهر شیراز در جلسه به خوبی حاضر شدند و درباره ظرفیت‌های کم‌نظیر شیراز برای توسعه انرژی خورشیدی سخن گفتند و به خوبی نقش شورا و شهرداری را در این مسئله بازگو کردند.

این در حالی است که احداث نیروگاه خورشیدی، وظیفه مستقیم شورا و شهرداری نیست؛ بلکه بار اصلی مسئولیت بر دوش استانداری فارس و شرکت توزیع برق استان است.

جای تأسف است که با وجود دعوت‌های مکرر، پیگیری‌های مداوم، تماس‌های پیاپی و حتی پاسکاری‌های متعدد بین ادارات، هیچ نماینده‌ای از استانداری یا شرکت توزیع برق در این میزگرد حاضر نشد.

غیبت این نهادهای کلیدی، در شرایطی که مردم و کارشناسان با جدیت خواستار حرکت به سمت انرژی‌های پاک هستند، پرسش‌های جدی را ایجاد می‌کند:

چرا مسئولان از پاسخگویی در برابر یک مطالبه عمومی سر باز می‌زنند؟

آیا توسعه انرژی خورشیدی در اولویت استان نیست؟

و تا چه زمانی باید شاهد بی‌توجهی و تعلل در اجرای پروژه‌هایی باشیم که آینده شیراز و فارس را تضمین می‌کند؟

این در حالی است که فارس به‌ویژه شهر شیراز با تابش خورشید پرقدرت در بیشتر روزهای سال، یکی از مستعدترین مناطق کشور برای احداث نیروگاه‌های خورشیدی است.

کارشناسان بارها تأکید کرده‌اند که بهره‌گیری از این ظرفیت، می‌تواند نه‌تنها بخشی از نیاز انرژی استان را تأمین کند، بلکه با کاهش هزینه‌ها و ایجاد فرصت‌های شغلی، موتور محرک توسعه پایدار در منطقه باشد.

مردم و رسانه‌ها حق دارند از متولیان امر مطالبه کنند که به‌جای شانه خالی کردن از مسئولیت و غیبت در جلسات تخصصی، برنامه‌های عملی خود را شفاف اعلام کنند. آینده انرژی در فارس به تصمیمات امروز وابسته است و تعلل در این مسیر به معنای عقب‌ماندن از فرصت‌های طلایی توسعه خواهد بود.

انتهای خبر/224224