به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «شیرازه»، در طول تاریخ، ابزار دستیابی به قدرت همواره دگرگون شده است؛ روزگاری شمشیر و زور فیزیکی نماد قدرت بودند، سپس ثروت و سرمایه جای آن را گرفتند، و امروز رسانه در جایگاه اصلی‌ترین ابزار سلطه و نفوذ قرار دارد.  

در جهان معاصر، رسانه‌ها نه‌تنها افکار عمومی را شکل می‌دهند، بلکه حتی توان بازتعریف ساختارهای سیاسی، اقتصادی و فرهنگی را نیز دارند. استعمارگران دیروز که با لشکر و توپ و تانک به تصرف سرزمین‌ها می‌پرداختند، امروز با نفوذ در ذهن‌ها و فرهنگ‌ها همان اهداف را از مسیر نرم‌تری دنبال می‌کنند.  

بزرگ‌ترین استراتژی استعمار، به‌کارگیری مردم علیه مردم است؛ روشی که در آن رسانه‌ها با القای روایت‌های تحریف‌شده، جامعه را دچار شکاف، بی‌اعتمادی و سردرگمی می‌سازند و در مقابل حکومت قرار می‌دهند. در نتیجه، نیرو و ظرفیت انسانی کشورها، که باید صرف پیشرفت و اقتدار ملی شود؛ در مسیر تضعیف انسجام اجتماعی به کار گرفته می‌شود.

قدرت‌های سلطه‌طلب برای نفوذ در جوامع مستقل، نخست آن‌چه را مانع تسلط خود می‌بینند هدف می‌گیرند. در این میان، فرهنگ و ارزش‌های دینی نخستین سنگرهایی هستند که مورد حمله قرار می‌گیرند. اگر ملتی فرهنگ خود را از دست بدهد، نیازی به حمله نظامی نیست؛ زیرا مردم، ناخواسته در مسیر خواسته‌های بیگانه حرکت خواهند کرد.  

از تحریف ارزش‌ها و القای خودباختگی فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و حتی ورزشی گرفته تا ایجاد گسست میان نسل‌ها و بی‌اعتمادسازی نسبت به باورهای اصیل ایرانی.  

در ایران، فرهنگی کهن و غنی همراه با باورهای دینی، همواره مهم‌ترین عامل مقاومت در برابر استعمار بوده است. از همین رو دشمنان با برنامه‌ریزی دقیق، تلاش کرده‌اند تا این ریشه‌های فرهنگی را تضعیف کنند. میدان اصلی این نبرد، ذهن و باور مردم است؛ جایی که رسانه می‌تواند یا سپری برای حقیقت باشد، یا سلاحی در دست دشمن.

از دیگر عواملی که روبروی استکبار ایستاده است نیروهای نظامی و بسیجی است. پس با همین ابزار دشمنان از ترور شخصیتی نخبگان نظامی، تحریف نقش سازمان‌های نظامی و بسیج مردمی نیز بهره می‌برند.

 جهاد تبیین؛ راه روشن مقابله

مقابله با این جنگ نرم، تنها از مسیر آگاهی و روشنگری ممکن است. «جهاد تبیین» یعنی تبیین واقعیت‌ها، بیان درست روایت‌ها و ارتقای سواد رسانه‌ای در جامعه. هر فرد آگاه، هر معلم، نویسنده یا روزنامه‌نگار، می‌تواند سنگری در این میدان باشد.  

شناخت دشمن، درک روش‌های او برای اثرگذاری در رسانه، مهم‌ترین راهکار برای رهایی از استعمار فکری و فرهنگی عصر جدید است.

نویسنده: احمدرضا احمدی

خبرنگار