روند به رو رشد فرسایش خاک در استان فارس/ فرسایش سالیانه ۱۵ تن
این روند با شروع خشکسالی در سال ۸۵ شدت قابل توجهی پیدا کرده تاجایی که کارشناسان بر این باورند در فارس حدودا سالانه بین ۱۵ تا ۲۰ تن در هکتار فرسایش خاک اتفاق می افتد.
عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی فارس در گفتگو با مهر با اشاره به اینکه فرسایش خاک در استان فارس نگران کننده تر از بحران آب است، گفت: فرسایش خاک بحث دیرینه ای است که همواره مطرح بوده و روندی طبیعی داشته که باید اتفاق بیفتد.
حمید مصباح با بیان اینکه فرسایش خاک طی چند دهه گذشته به ویژه چهار دهه، روند رو به رشدی داشته، بیان کرد: در استان فارس فرسایش خاک تابع حذف پوشش گیاهی است و عمده فرسایش اراضی کشاورزی مربوط به اراضی دیم است زیرا این اراضی بر روی یک شیب قرار گرفته که از نظر فنی صحیح نیست.
وی در خصوص فرسایش خاک در جنگل و مرتع اظهار کرد: عمده ترین مشکل این فرسایش در عرصه های جنگلی مربوط به از بین بردن پوشش های گیاهی به دنبال تغییر کاربری و چرای خارج از ظرفیت است.
مصباح با تاکید بر اینکه فرسایش خاک طی چند مدت اخیر در استان فارس شدت داشته، گفت: یکی دیگر از دلایل فرسایش خاک این است که به دنبال از بین رفتن پوشش های گیاهی پوشش محافظ خاک از بین رفته و در مقابل عوامل فرسایش قرار گرفته که این امر ناشی از چرای بی رویه است.
عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی فارس با تاکید بر اینکه تغییرات اقلیمی نیز در از بین رفتن پوشش های گیاهی تاثیرگذار بوده، ادامه داد: به دلیل خشکسالی و کاهش بارندگی در استان درختان و پوشش های گیاهی خشک شده و به دنبال آن رطوبت کاهش و دما افزایش یافته است.
مصباح با اشاره به اینکه فرسایش خاک تشدید بحران آب را به همراه دارد، بیان کرد: دانشجویان رشته کشاورزی در زمان تحصیل خود درسی دارند که به رابطه بین آب، خاک و گیاهان مربوط می شود که نشاندهنده این است که این سه موضوع با یکدیگر رابطه دارند و اگر به هر دلیلی یکی از آنها از بین برود روند از بین رفتن دیگری نیز تشدید می شود.
وی گفت: به دنبال بارش باران اولین قطره های آن بر روی پوشش های گیاهی می افتد و در نهایت پس از آن یا وارد سفره ها شده یا به صورت روان آب جاری می شود.
عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی فارس در خصوص علائم فرسایش خاک در استان گفت: کاهش حاصلخیزی خاک و رها کردن اراضی از مهمترین دلایل فرسایش خاک است که در این خصوص می توان به فرسایش خاک در غرب شیراز به ویژه منطقه دشمن زیاری اشاره کرد.
مصباح در خصوص راهکارهای جلوگیری از فرسایش خاک بیان کرد: یکی از این راهکارها مدیریت اراضی در قالب مدیریت جامع حوزه های آبخیز است در این راستا باید عوامل موثر شناسایی و تصمیم گیری های لازم انجام شود.
وی گفت: در حال حاضر میانگین فرسایش در کشورهای اروپایی بین سه تا پنج تن در هکتار در سال است اما در فارس این رقم به ۱۵ تا ۲۰ تن و در برخی از نقاط از جمله غرب شیراز به ۷۰ تن در هکتار در سال نیز می رسد.
وی با تاکید بر اینکه فرسایش خاک در استان فارس جدی است، افزود: در این راستا ضوری است که هر چه سریعتر برای برون رفت از این معضل تدابیری اتخاذ شود در غیر این صورت در آینده با مشکلات زیادی روبه رو خواهیم بود.