به مناسبت 16 آذر روز دانشجو
جنبش دانشجویی جریانی فراتر از سیاسی‌کاری و انفعال جناحی است
دانش در ذات خود ماهیت روشنگری و حق‌طلبی دارد و 16 آذر روزی است که می‌توان آن را برای جنبش دانشجویی نمادی از این پویش پرتکاپو دانست.
به گزارش شیرازه، گذشته از انگیزه نام‌گذاری روز دانشجو و پیرامون آن که نیازی به اشاره ندارد، باید این نکته مهم و اساسی را یادآوری کرد که جنبش دانشجویی در دهه چهارم انقلاب نیازمند نگاه عمیق‌تر و درک ژرف‌تری نسبت به دهه‌های پیش است.
در نشستی که چندی پیش در شیراز برگزار شد، رئیس سازمان بسیج دانشجویی کشور به نکته‌ای درخور درنگ اشاره کرد و نوآفرینی مهندسی فرهنگی و اقتصادی متناسب با جامعه ایرانی اسلامی را لازمه جنبش‌های نیک‌خواهانه دانشجویی برای اداره کشور دانست.
با نگاهی به فعالیت‌های جنبش دانشجویی پس از انقلاب اسلامی ایران با رویکرد به همه‌گیر شدن فضای آموزشی در کشور و رشد پرشتاب توسعه علمی که آرام‌آرام بی‌سوادی و کم‌سوادی به معنای آموزشی، از کشور رخت بربست، به نظر می‌رسد این جنبش در رویکرد خود و جهت‌گیری نسبت به مسائل گوناگون کشور، باید عالمانه‌تر و داهی‌تر عمل کند.
درگیر نشدن به بازی‌های سیاسی چپ و راست و داشتن استقلال فکری و علمی دو موضع استوار در برابر هیجانات داخلی و خارجی برای جنبش دانشجویی است؛ جنبشی که می‌خواهد با توجه به شتاب سرسام‌آور دانش و فناوری و عقب نماندن از این چرخه پرشتاب علم، یک روش و الگو منحصربه‌فرد برای داشتن جامعه‌ای ایده‌آل و خدامحور ارائه کند.
کوشش‌های غرب پس از نهضت اومانیسم و کلیسای متحجر و ساختگی قرون‌وسطی که دین ویژه کشیش‌های منحرف را به خورد مردم می‌داد، خسته و درمانده از این نگاه نازیبا به خدا و آیین الهی، بر محور انسان چرخید تا شاید از یوغ سنگین کشیش‌ها به درآید و آینده‌ای بهتر و انسانی‌تر برای خود بسازد؛ اما این بار بار کج هرگز به منزل نرسید.
به‌عبارت‌دیگر با حذف خدا از زندگی انسان غربی و تنها و تنها متمرکز شدن روی علوم تجربی و نگاه پوزیتیویستی به پدیده‌ها، آرام‌آرام این حرکت علمی پرشتاب به جنبشی تهی از معنویت بدل شد؛ جنبشی که اخلاق انسانی در آن بی‌معنی و مفهوم بود و به تعبیری بهتر و اسلامی ایرانی‌تر، خور و خواب و خشم و شهوت را خاستگاه اصلی و بنیادی خود فرض می‌کرد.
برآیند این رویکرد مادی و عاری از معنویت همین شد که از غرب اژدهایی ساخت برای بلعیدن و چپاول مردمان دیگر سرزمین‌ها؛ مردمانی که اگر به تاریخ و پیشینه آن‌ها نظر کنی درمی‌یابی که به‌مراتب دارای پیشینه و نیک‌نژادی بیشتری نسبت به غربی‌ها بودند اما آن‌ها تنها مقهور اقتدار علمی و خوی مستکبرانه و سلطه‌گر آنان شدند.
انگیزه ما در این یادداشت واگویش تاریخ نیست اما این واقعیتی انکارناپذیر است که جامعه بشری پیش روی خود دیده و جنبش دانشجویی ایران به‌عنوان نماینده علمی و معرفتی کشور، امروز باید برای خود تصمیم بگیرد که کدام راه را برگزیند؛ آیا همین مسیر را برود و چند صدسال دیگر به همین نقطه برسد یا با درس گرفتن از علم بدون تزکیه و معنویت غرب، طرحی دیگر دراندازد و نگاهی ژرف‌تر به انسان و جامعه آرمانی داشته باشد؟
مدیرکل صداوسیمای استان فارس در این زمینه در گفت‌وگو با خبرنگار ما با اشاره به نظام سرمایه‌داری غرب، خاطرنشان کرد: یکی از اهداف مهم توجه به دانش، دانش‌آموزی و دانشجویی در نظام لیبرال دموکراسی غرب، پرورش انسان‌هایی برای خدمت به جهان سرمایه و سرمایه‌داری است.
محمدتقی سهرابی ادامه داد: این اندیشه سرآغاز بسیاری از نابسامانی‌های دنیای امروز ازجمله ایجاد فقر، دوقطبی شدن جوامع و به وجود آمدن اقلیت یک‌درصدی سرمایه‌داران دنیا شده است.
مدیر رسانه ملی در فارس خاطرنشان کرد: در رویارویی با این تفکر، ریشه توجه نگرش مبتنی بر دین و معنویت که نظام جمهوری اسلامی ایران مفتخر به پیروی از آن است، علم و علم‌آموزی را مقدس می‌شمارد ازاین‌رو دانشجوی برآمده از این نظام فکری می‌آموزد تا به خدا و خودشناسی برسد.
چنین نگرشی بی‌گمان در نگاه انقلابی و جهادی برای دانشجو میسر است نه نگاه انفعالی و خودباخته که شوربختانه در برخی از مسؤولان نیز دیده می‌شود.
رئیس دانشگاه علوم قرآنی شیراز دراین‌باره در یک جمع دانشگاهی گفت: امروز دو گفتمان برای حل مشکلات در کشور ما رایج است، یکی وابستگی بی‌قیدوشرط به غرب و دیگری تکیه‌بر توان داخلی که با توجه به ظرفیت بالای دانشجویان انقلابی کشور، می‌توان مملکت را از خارج بی‌نیاز کرد.
محمدجواد سلمان پور گفت: یکی از برنامه‌های دقیق استکبار ایجاد احساس نیاز در کشور است تا ما همیشه دست گدایی علمی جلو آن‌ها دراز کنیم و در علم و فناوری این موضوع شدیدتر بوده و شگفت اینکه برخی نیز در داخل متوجه این ترفندها نیستند.
وی افزود: دانشجوی انقلابی باید تولید علم کرده و سایر کشورها را نیازمند کشور ما کند و این گفتمان رایج که باید نزد قدرت‌ها گدایی علمی کرد را از ذهن و زبان خود با روحیه جهادی و پشتکار علمی دور کند.
بنا بر اظهارات سلمان‌پور به نظر می‌رسد که امروز جنبش دانشجویی نیاز به یک بازنگری عالمانه در حرکت پرفرازونشیب خود دارد تا فارغ از تمام مسائل، روند روبه رشد علمی کشور را با نگاهی متکی بر توانایی‌های درونی پیش ببرد.
اما موانع ایجادشده بر سر راه جنبش دانشجویی برای تحقق چنین هدفی چه بوده و این جنبش به دنبال چه چیزی است و به کدامین افق برای توسعه و تعالی کشور می‌نگرد؟
مسؤول بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی شیراز در این مورد می‌گوید: عزیزانی که در 16 آذر شهید شدند به دلیل خوی استکبارستیزی دست به اعتراض زدند، روحیه‌ای که در نخستین دهه انقلاب بسیار بالا بود و شوربختانه امروز ضعیف شده است.
محمد کیانی معتقد است که گاهی مشاهده می‌شود برخی نهادها به دنبال تحدید تشکل‌های دانشجویی هستند و این با اصل مطالبه‌گری دانشجویی در تضاد است و درواقع ما نباید با دست خودمان با آرمان‌های بلند انقلاب تقابل ایجاد کنیم و انحصار در کشور به وجود آوریم.
وی عقب‌ماندگی علمی در برخی از صنایع را نتیجه عدم اعتماد برخی از مسؤولان به نخبگان جوان دانشگاهی قلمداد کرد و اظهار داشت: اگر امروز در جامعه فقر و بی‌عدالتی می‌بینیم یعنی از اصل انقلاب دور افتادیم و جنبش دانشجویی باید با شجاعت در برابر به وجود آورندگان بی‌عدالتی بایستد.
اما مسؤول تشکل انجمن اسلامی مستقل همین دانشگاه حاکم شدن باندهای قدرت و ثروت را در کشور یک آفت بزرگ دانست و گفت: فضا به‌گونه‌ای است که به‌جای پی‌گیری مسائل اصلی کشور، سیاست‌زدگی و دوقطبی‌گری بر کشور حاکم شده است.
امید نیکو افزود: این سیاست‌زدگی‌ها و بازی‌های مسخره حتی به دانشگاه نیز کشیده شده است، درحالی‌که برای پیشبرد امور سیاسی نباید از مسائل صنفی دانشجویی سوءاستفاده کرد.
مسؤول جامعه اسلامی دانشگاه علوم پزشکی شیراز نیز معتقد است که دانشجو باید زاینده افکار باشد نه اینکه بازیچه افکار جناح‌های سیاسی؛ و این استقلال فکری ویژگی بارز دانشجویی است.
حسین فرخ می‌گوید: جریان دانشجویی پاک‌تر از این حرف‌ها است که منتسب به یک جریان سیاسی شود چراکه این جنبش وظیفه روشنگری را به عهده دارد و مشخص‌کننده راه است.
در همین زمینه عضو تشکل انجمن اسلامی مستقل امید این دانشگاه نیز اظهار داشت: یکی از دلایل عقب‌ماندگی‌های کشور، کسب پست‌های مدیریتی تنها به دلیل انتساب جناحی است و در اینجا توانایی افراد نادیده گرفته می‌شود.
کامران توانگر افزود: امروز جنبش دانشجویی نیازمند روحیه دهه 60 است و باید همان فضای مطالبه‌گری و پویا در دانشگاه حاکم شود.
با نگاهی گذرا به این مباحث ذکر این نکته در پایان ضروری است که جنبش دانشجویی اگر می‌خواهد روندی انقلابی را برای پیشبرد امور کشور در پیش گیرد، نیازمند بصیرتی فراتر از نگاه‌های محدود و جناحی است، بصیرتی که در ابتدای این یادداشت به آن اشاره شد و نیاز به بازگویی نیست و طراحی یک الگو و سبک زندگی ایرانی، اسلامی در تراز کشور جمهوری اسلامی ایران، بی‌گمان وظیفه جوانان عالم و نخبگان دانشگاهی ما است که همیشه باید مدنظر قرار گیرد.
انتهای پیام/
منبع: فارس
نظرات بینندگان
