این شهر در زمان شاپور اول ( ۲۷۲-۲۴۱ میلادی ) دومین و یکی از مقتدرترین پادشاهان ساسانی و توسط یک معمار سوری بنام «اپسای» طراحی و ساخته شد و بنا برهمین کتیبه، شاپور در سال ۲۴ سلطنتش از شهر بیشاپور بازدید کرده است.

صرف نظر از اینکه خاستگاه دولت ساسانی سرزمین فارس بوده، آب فراوان، هوای مساعد، زمین های حاصلخیز، چشمه ها و موانع طبیعی و قرار گرفتن در مسیر جاده شاهی ، باعث شد شاپور پس از پیروزی بر والرین (امپراطور روم) این محل را برای بنای شهری که نام خود را برآن نهاد انتخاب کند.

این شهر در کنار شهرهایی همچون استخر، داراب گرد، اررجان، اردشیر خوره از مهمترین شهرهای استان فارس در عهد ساسانی بوده و تا زمان سلطنت بهرام دوم رونق خود را حفظ کرد اما پس از آن به علت توجه پادشاهان ساسانی به غرب قلمرو خود ( تیسفون ) رونق آن کمتر شد.

با ورود اسلام به ایران به تدریج رونق و آبادی از این شهر رخت بر بست و به جای آن گازرگاه ( کازرون فعلی) رونق می یابد اما در هر حال بیشاپور همچنان به حیات خود ادامه می دهد، به طوری که در قرون سوم تا پنجم هجری قمری این شهر مورد ستایش مورخان وجغرافیدانان بزرگی چون استخری، ابن بلخی و... قرار گرفته است.

بیشاپور یکی از اولین شهرهای باستانی است که تاریخ مکتوب شهرسازی دارد. اما چندی است که مسئولان میراث فرهنگی بنا دارند که این شهر را در قالب محور ساسانی ثبت جهانی کنند.

عضو شورای هم اندیشان جوان شهرستان کازرون در خصوص ثبت جهانی بیشاپور در گفت و گو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه مسئولان بیش از ۱۷ سال است وعده ثبت جهانی این شهر تاریخی را داده اند، گفت: سال‌هاست مسئولان میراث فرهگی استان فارس موضوعاتی مبنی بر ایجاد مسیرهای گردشگری در بیشاپور را اعلام می کنند.

محسن عباسپور افزود: طی این سال‌ها همواره شاهد وعده های زیاد مسئولان امر برای ثبت جهانی بیشاپور، ایجاد مسیرهای گردشگری در این مجموعه و... بوده ایم اما تاکنون اقدام مناسبی برای تحقق این امر صورت نگرفته است.

وی با اشاره به اینکه مجموعه تاریخی بیشاپور دارای پتانسیل‌های زیادی در جذب گردشگر و... است، ادامه داد: طی چند سال گذشته مطرح شد که‌این مجموعه تاریخی به دلیل ظرفیت‌هایی که دارد ثبت جهانی شود اما اقدام مناسبی انجام نشد و اخیرا پرونده این مجموعه با دیگر مجموعه های ساسانی تحت عنوان محور ساسانی قرار است ثبت جهانی شود.

این دوستدار میراث فرهنگی با تاکید بر اینکه ثبت جهانی بیشاپور تحت عنوان محور ساسانی و با دیگر آثار بیهوده است، بیان کرد: مشکلات محیطی متعددی پیش روی ثبت بیشاپور در فهرست آثار جهانی وجود دارد و سوال اینجاست که با داشتن این مشکلات محور ساسانی چگونه ثبت جهانی می شود.

این فعال میراث فرهنگی افزود: متأسفانه طی این همه سال که وعده  ثبت بیشاپور در فهرست آثار جهانی داده شده هنوز سازمان میراث فرهنگی نتوانسته چند چالش اساسی این شهر را برطرف کرده و احتمال ثبت این اثر را قوت بخشد.

وی پیرامون چالش های پیش روی بیشاپور اظهار کرد:  دو پلاک موجود در حریم درجه یک این شهر، دفن اموات، عبور جاده از روی این شهر تاریخی و... از مهمترین چالش‌های پیش روی این شهر تاریخی است.

مسیر گردشگری درشهر تاریخی بیشاپور ایجاد می شود

اما در این راستا مدیر کل میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری فارس از آغاز عملیات اجرایی ایجاد مسیر گردشگری در مجموعه طبیعی تاریخی بیشاپور خبر داد و گفت: مجموعه طبیعی تاریخی بیشاپور با بیش از ۲۰۰ هکتار وسعت از محوطه های تاریخی با ارزش و استراتژیکی است که دارای آثار و بناهای مهم دوره ساسانی است.

مصیب امیری در گفت و گو با خبرنگار مهر افزود: ایجاد مسیر گردشگری با بستری مناسب و رعایت اصول فنی به طوری که تمامی آثار را پوشش دهد از اهمیت بسزایی برخوردار است زیرا گردشگران محوطه تاریخی با برنامه ریزی برای بازدید از محوطه و با توجه به شناخت و مطالعه از قبل انجام شده قدم در این مسیر گذاشته اند که انجام این مهم جهت جلب رضایت حداکثری است.

مدیرکل میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری فارس افزود: مجموعه بیشاپور در تمامی فصول سال پذیرای گردشگران داخلی و خارجی بسیاری است به همین منظور مسیر گردشگری، طراحی و عملیاتی شده و با ورود یک گردشگر با مسیر گردشگری مشخص بازدید از آثاری چون برج و بارو، کاخ منصوب به والرین ، تالار تشریفات،ایوان موزائیک ، معبد آناهیتا ،مدرسه دوره اسلامی، ستون های یادبود، حمام هشت گوش، حمام دوره اسلامی، مسجد جامع، چهار طاقی، خندق و... مهیاست.

وی از ایجاد عناصر بازدارنده و حفاظت فنی با فنس کشی و تعمیرات آن و همچنین نصب علائم عرصه و حریم در این مجموعه طبیعی تاریخی خبر داد و افزود: فنس کشی این مجموعه در راستای حفاظت فنی و برای اقدامات بازدارنده و مخرب طبیعی و انسانی ایجاد می شود.

مدیر کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری فارس به حضور ارزیابان و کارشناسان فنی یونسکو برای بازدید از این مجموعه تاریخی اشاره کرد و گفت: با توجه به اینکه محور ساسانی فارس در آستانه ثبت جهانی است و تا یک ماه دیگر نیز شاهد حضور ارزیابان و کارشناسان فنی یونسکو به این شهر تاریخی هستیم از این رو در مجموعه طبیعی تاریخی بیشاپور تابلوهای نشانه گذاری عرصه و حریم طراحی ،تهیه و در حال نصب است.