یادداشت/ حسن رشوند
کابینه جدید و انتظارات پیش رو
صرفنظر از هر گونه معیاری که رئیسجمهور محترم برای معرفی کابینه خود داشته ـ که قابل احترام است ـ مجلس وظیفه سنگینی برای رأی اعتماد به این کابینه دارد و نباید فراموش کند که این کابینه قرار است مجری برنامه ششم توسعه باشد.
به گزارش شیرازه، روزنامه «جوان» در یادداشتی از «حسن رشوند» نوشت:
تغییر کابینه و تزریق افراد جدید به کابینه همواره امری معمول در همه دولتها بوده است و هر دولتی به تناسب اهداف و برنامههای پیش بینی شده برای خود، تلاش دارد ترکیب کابینه را به گونهای چینش دهد که افراد آن، هم پاسخگوی شعارهای داده شده در دوره انتخابات باشند و هم بتوانند در یک مجموعه هماهنگ، نیازها و مطالبات به زمین مانده مردم در دولت گذشته را برآورده کنند. دوره چهار ساله یک دولت که به پایان میرسد این انتظار به حق وجود دارد در صورت استمرار فعالیت دولت قبل، حداقل رئیس دولت با یک حساسیت خاص به کابینه خود نگاه کند و انتخابهایی را صورت دهد که کمترین چالش و ناهماهنگی را با رئیسجمهور داشته و در عین حال کارآمدترین عناصر برای پیشبرد برنامههای کشور باشند.
رئیسجمهور بدون هیچ فشاری از طرف رقیب روز گذشته ترکیب کابینه را با17 عضو که 9 تن آنها از دولت یازدهم هستند که در صورت اخذ رأی اعتماد از مجلس بر صندلی وزارت خود بار دیگر تکیه خواهند زد، به مجلس معرفی کردند و در این ترکیب، شاهد 8 عضو جدید هستیم و تکلیف وزارت علوم هم در آخرین لحظات قبل از معرفی به مجلس، به روزهای آینده واگذار شد. رقبای آقای روحانی میتوانند با ضرس قاطع بگویند هیچ سهمی از کابینه دوازدهم نداشته و آقای روحانی کابینه یکدست خود را با خیالی آسوده چینش و معرفی کرده است و اگر هم فشاری بوده صرفاً از طرف شرکای انتخاباتی وی در طیف اصلاحات بوده است. از این پس با رأی اعتماد مجلس که بعید است با ترکیبی که امروز در مجلس حاکم است مشکلی پیش بیاید، رئیسجمهور باید به مطالباتی پاسخ دهد که چند ماه است این مطالبات منوط به کابینه جدید و شروع فعالیت دولت دوازدهم شده است.
در خصوص کابینه جدید چند نکته مهم وجود دارد:
1ـ اولا هر گونه تغییر و تحول در بدنه مدیریتی کشور را در هر مقطعی باید به فال نیک گرفت. چرا که بعضاً دیده میشود این تغییرات حتی در برخی دولتها در طول یک دوره چهار ساله، بیش از چند بار اتفاق میافتد و نه تنها آن را نوعی بی نظمی و آنارشی در دولت نمیدانند بلکه افکار عمومی با نگاه مثبت، چنین تغییراتی را ناشی از پویایی و پاسخگویی دولت فرض میکند. اما اینکه چرا این تصمیم در برخی کشورها همچون ایران که در حال تجربه دولت رفاه است با نگاه نه چندان مثبت نگریسته میشود، حدیثی است که باید عامل آن را در عدم توانمندی و پاسخگویی دولتها در دورانی دانست که نتوانستهاند به مطالبات مردم جواب دهند. دولتی که از دیدگاه ارسطو به خاطر زیستن به وجود میآید و به خاطر خوب زیستن ادامه حیات میدهد یا از منظر بسیاری از اندیشمندان و متفکران اخلاقی باید رفتار درست را بیوقفه پرورش دهد، زندگی اخلاقی مردم را اصلاح و کنترل کند و به مثابه یک نهاد و قالب دهنده زندگی اخلاقی برای تعالی بشر از لحاظ جسمی و روحی ایفای نقش کند، طبیعی است که همواره نیاز به بازنگری، تغییر و تحول وترمیم خواهد داشت. بنابراین ایدهآل آن بود که حتی کابینه آقای روحانی برای دولت دوازدهم با تغییرات بیشتر از این روبهرو میشد و در واقع این کف تغییراتی است که رئیسجمهور انجام داد.
2ـ این کابینه معرفی شده با چند مشکل اساسی دیگر نیزمواجه است که یکی همان مقوله جوانگرایی است. هر چند با بررسیهای اولیه، مشخص شده رئیسجمهور و تیم مشاورین او در تعیین ترکیب کابینه موفق شدهاند کمی بیش از سه سال کابینه دوازدهم را نسبت به کابینه پیر سالاران دولت یازدهم جوان کنند، اما خود آنها بهدرستی میدانند محصول این به اصطلاح جوانگرانی فقط وزیر پیشنهادی ارتباطات است که با 36 سال سن توانسته یک تنه دولت پیر آقای روحانی را تا حدودی جوان کند. پس نزدیک دو سال از جوانی کابینه مرهون ایشان است که اگر همین یک عضو هم نتواند از مجلس رأی اعتماد بگیرد باز با همان میانگین سنی کابینه یازدهم مواجه هستیم. دومین اشکال کابینه دوازدهم وجود افرادی از کابینه یازدهم است که هم از لحاظ کارآمدی محل انتقاد جدی هستند و هم در نحوه برخورد آنها با مردم نوعی تبختر و حتی عدم نزاکت در گفتار را در دوران مسئولیت آنها در دولت فعلی شاهد بودهایم. سومین اشکال این کابینه به استفاده ابزاری آنها از زنان بر میگردد. این دولت رقیب خود را در انتخابات به کسانی که قائل به حقوق زنان نیست، متهم میکرد و این در حالی است که با وجود آن شعارهای پر طمطراق، کوچکترین امتیازی را به زنان برای کابینه معرفی کرده به مجلس لحاظ نکرده است.
3ـ صرفنظر از هر گونه معیاری که رئیسجمهور محترم برای معرفی کابینه خود داشته ـ که قابل احترام است ـ مجلس وظیفه سنگینی برای رأی اعتماد به این کابینه دارد و نباید فراموش کند که این کابینه قرار است مجری برنامه ششم توسعه باشد؛ برنامهای که بتواند راههای نرفته برای برآوردن حداقل دو سوم برنامه چشمانداز را محقق کند. نباید فراموش شود که تنها هشت سال به پایان برنامه چشمانداز باقی مانده و ما بسیار عقبتر از آن هستیم که پیشبینی شده بود در چشمانداز به آن برسیم. ماامروز 12 سال از برنامه چشمانداز را سپری کردهایم، در حالی که قرار بود جزو اولینهای منطقه باشیم که در رشد اقتصادی در میان 27 کشور منطقه، رتبه 24 را داریم و در سرمایهگذاری خارجی رتبه 22، از لحاظ کسب و کار رتبه 15، از نظر فساد اداری رتبه 15، انحراف از بودجه رتبه 17 و رشد ناخالص داخلی رتبه دهم را داریم.
این شاخصها نشان میدهد کابینهای باید شکل بگیرد که توانایی حل این مشکلات و کاستیها را داشته باشد. توصیههای مقام معظم رهبری در مراسم تنفیذ برای این کابینه باید امری جدی تلقی شود. اینکه رهبری به رئیسجمهور فرمودند اولویتها در این دولت باید جدی گرفته شود، هم در هزینه کردها، هم در مقوله برقراری عدالت و ریشهکنی فساد دولت باید جدی وارد کار شود، بدان مفهوم است که بازوان رئیسجمهور که کایینه است باید درست عمل کند. حرکت با برنامه، پرهیز از حاشیهسازیها، گوش دادن به نظرات مخالف، بی واسطه به میان مردم رفتن، قدر نیروهای انقلابی و پر انگیزه برای کار و خدمت کردن را داشتن، در مقابل دشمن تسلیم نشدن، در مقابل دین ستیزان آرام ننشستن، از توصیههایی بود که رهبر فرزانه انقلاب در مراسم تنفیذ به رئیسجمهور محترم تأکید داشتند و قطعاً این موارد باید ملاک ارزیابی نمایندههای محترم مجلس برای پذیرش یا رد تک تک کابینه دوازدهم باشد.
تغییر کابینه و تزریق افراد جدید به کابینه همواره امری معمول در همه دولتها بوده است و هر دولتی به تناسب اهداف و برنامههای پیش بینی شده برای خود، تلاش دارد ترکیب کابینه را به گونهای چینش دهد که افراد آن، هم پاسخگوی شعارهای داده شده در دوره انتخابات باشند و هم بتوانند در یک مجموعه هماهنگ، نیازها و مطالبات به زمین مانده مردم در دولت گذشته را برآورده کنند. دوره چهار ساله یک دولت که به پایان میرسد این انتظار به حق وجود دارد در صورت استمرار فعالیت دولت قبل، حداقل رئیس دولت با یک حساسیت خاص به کابینه خود نگاه کند و انتخابهایی را صورت دهد که کمترین چالش و ناهماهنگی را با رئیسجمهور داشته و در عین حال کارآمدترین عناصر برای پیشبرد برنامههای کشور باشند.
رئیسجمهور بدون هیچ فشاری از طرف رقیب روز گذشته ترکیب کابینه را با17 عضو که 9 تن آنها از دولت یازدهم هستند که در صورت اخذ رأی اعتماد از مجلس بر صندلی وزارت خود بار دیگر تکیه خواهند زد، به مجلس معرفی کردند و در این ترکیب، شاهد 8 عضو جدید هستیم و تکلیف وزارت علوم هم در آخرین لحظات قبل از معرفی به مجلس، به روزهای آینده واگذار شد. رقبای آقای روحانی میتوانند با ضرس قاطع بگویند هیچ سهمی از کابینه دوازدهم نداشته و آقای روحانی کابینه یکدست خود را با خیالی آسوده چینش و معرفی کرده است و اگر هم فشاری بوده صرفاً از طرف شرکای انتخاباتی وی در طیف اصلاحات بوده است. از این پس با رأی اعتماد مجلس که بعید است با ترکیبی که امروز در مجلس حاکم است مشکلی پیش بیاید، رئیسجمهور باید به مطالباتی پاسخ دهد که چند ماه است این مطالبات منوط به کابینه جدید و شروع فعالیت دولت دوازدهم شده است.
در خصوص کابینه جدید چند نکته مهم وجود دارد:
1ـ اولا هر گونه تغییر و تحول در بدنه مدیریتی کشور را در هر مقطعی باید به فال نیک گرفت. چرا که بعضاً دیده میشود این تغییرات حتی در برخی دولتها در طول یک دوره چهار ساله، بیش از چند بار اتفاق میافتد و نه تنها آن را نوعی بی نظمی و آنارشی در دولت نمیدانند بلکه افکار عمومی با نگاه مثبت، چنین تغییراتی را ناشی از پویایی و پاسخگویی دولت فرض میکند. اما اینکه چرا این تصمیم در برخی کشورها همچون ایران که در حال تجربه دولت رفاه است با نگاه نه چندان مثبت نگریسته میشود، حدیثی است که باید عامل آن را در عدم توانمندی و پاسخگویی دولتها در دورانی دانست که نتوانستهاند به مطالبات مردم جواب دهند. دولتی که از دیدگاه ارسطو به خاطر زیستن به وجود میآید و به خاطر خوب زیستن ادامه حیات میدهد یا از منظر بسیاری از اندیشمندان و متفکران اخلاقی باید رفتار درست را بیوقفه پرورش دهد، زندگی اخلاقی مردم را اصلاح و کنترل کند و به مثابه یک نهاد و قالب دهنده زندگی اخلاقی برای تعالی بشر از لحاظ جسمی و روحی ایفای نقش کند، طبیعی است که همواره نیاز به بازنگری، تغییر و تحول وترمیم خواهد داشت. بنابراین ایدهآل آن بود که حتی کابینه آقای روحانی برای دولت دوازدهم با تغییرات بیشتر از این روبهرو میشد و در واقع این کف تغییراتی است که رئیسجمهور انجام داد.
2ـ این کابینه معرفی شده با چند مشکل اساسی دیگر نیزمواجه است که یکی همان مقوله جوانگرایی است. هر چند با بررسیهای اولیه، مشخص شده رئیسجمهور و تیم مشاورین او در تعیین ترکیب کابینه موفق شدهاند کمی بیش از سه سال کابینه دوازدهم را نسبت به کابینه پیر سالاران دولت یازدهم جوان کنند، اما خود آنها بهدرستی میدانند محصول این به اصطلاح جوانگرانی فقط وزیر پیشنهادی ارتباطات است که با 36 سال سن توانسته یک تنه دولت پیر آقای روحانی را تا حدودی جوان کند. پس نزدیک دو سال از جوانی کابینه مرهون ایشان است که اگر همین یک عضو هم نتواند از مجلس رأی اعتماد بگیرد باز با همان میانگین سنی کابینه یازدهم مواجه هستیم. دومین اشکال کابینه دوازدهم وجود افرادی از کابینه یازدهم است که هم از لحاظ کارآمدی محل انتقاد جدی هستند و هم در نحوه برخورد آنها با مردم نوعی تبختر و حتی عدم نزاکت در گفتار را در دوران مسئولیت آنها در دولت فعلی شاهد بودهایم. سومین اشکال این کابینه به استفاده ابزاری آنها از زنان بر میگردد. این دولت رقیب خود را در انتخابات به کسانی که قائل به حقوق زنان نیست، متهم میکرد و این در حالی است که با وجود آن شعارهای پر طمطراق، کوچکترین امتیازی را به زنان برای کابینه معرفی کرده به مجلس لحاظ نکرده است.
3ـ صرفنظر از هر گونه معیاری که رئیسجمهور محترم برای معرفی کابینه خود داشته ـ که قابل احترام است ـ مجلس وظیفه سنگینی برای رأی اعتماد به این کابینه دارد و نباید فراموش کند که این کابینه قرار است مجری برنامه ششم توسعه باشد؛ برنامهای که بتواند راههای نرفته برای برآوردن حداقل دو سوم برنامه چشمانداز را محقق کند. نباید فراموش شود که تنها هشت سال به پایان برنامه چشمانداز باقی مانده و ما بسیار عقبتر از آن هستیم که پیشبینی شده بود در چشمانداز به آن برسیم. ماامروز 12 سال از برنامه چشمانداز را سپری کردهایم، در حالی که قرار بود جزو اولینهای منطقه باشیم که در رشد اقتصادی در میان 27 کشور منطقه، رتبه 24 را داریم و در سرمایهگذاری خارجی رتبه 22، از لحاظ کسب و کار رتبه 15، از نظر فساد اداری رتبه 15، انحراف از بودجه رتبه 17 و رشد ناخالص داخلی رتبه دهم را داریم.
این شاخصها نشان میدهد کابینهای باید شکل بگیرد که توانایی حل این مشکلات و کاستیها را داشته باشد. توصیههای مقام معظم رهبری در مراسم تنفیذ برای این کابینه باید امری جدی تلقی شود. اینکه رهبری به رئیسجمهور فرمودند اولویتها در این دولت باید جدی گرفته شود، هم در هزینه کردها، هم در مقوله برقراری عدالت و ریشهکنی فساد دولت باید جدی وارد کار شود، بدان مفهوم است که بازوان رئیسجمهور که کایینه است باید درست عمل کند. حرکت با برنامه، پرهیز از حاشیهسازیها، گوش دادن به نظرات مخالف، بی واسطه به میان مردم رفتن، قدر نیروهای انقلابی و پر انگیزه برای کار و خدمت کردن را داشتن، در مقابل دشمن تسلیم نشدن، در مقابل دین ستیزان آرام ننشستن، از توصیههایی بود که رهبر فرزانه انقلاب در مراسم تنفیذ به رئیسجمهور محترم تأکید داشتند و قطعاً این موارد باید ملاک ارزیابی نمایندههای محترم مجلس برای پذیرش یا رد تک تک کابینه دوازدهم باشد.
نظرات بینندگان