به گزارش شیرازه، در بین مردم رسم بر این است که اگر فردی چیزی بخواهد که در مغازه ها یافت نشود فورا آدرس بازار شیطون را به او می دهند، این روش برای یافتن اجناس نایاب در بسیار یا از موارد کارساز است طوری که در این بازار همه چیز با قیمتی نسبتا ارزان یافت می شود.
از اجناس دسته چندم گرفته تا کالاهای نو و حتی لوکس وعتیقه، شاید همین مساله باعث شده بازار شیطون در چهار فصل سال از رونق بسیاری برخوردار باشد تا جایی که عده ای تنها برای گردش و دیدن کالاهای قدیمی و جذاب سری به این بازار می زنند.
در این بازار غیر استاندارد مواد خوراکی، گل و گیاه، میوه، لوازم خانگی، فرش نو و کهنه، پرنده های ظریف و زیبا که در آفتاب سوزان بدون سایه بان تلف می شوند، حیوانات اهلی، اجناس عتیقه، نوشت افزار، روغن سوخته، لوازم آرایش، پوشاک نو و دست دوم، پیچ و مهره، انواع لوازم مستهلک و بدرد نخورد تا دمپایی لنگه به لنگه به فروش می رسد.
البته چنین بازاری تنها مختص شیراز و ایران نیست بلکه در دیگر نقاط دنیا هم بازارهای مشابهی یافت می شود.
اما بازار شیطون شیراز قدمتی حدودا 60 ساله دارد و شکل گیری ابتدایی آن به دوران پیش از انقلاب باز می گردد.
در این دوران فروشنده ها در محله دروازه اصفهان جمع می شدند و از آنجایی که در این بازار علاوه بر شرط بندی و قمار، خرید و فروش اجناس مسروقه نیز رایج بود در میان مردم به بازار شیطون شهرت یافت.
با وقوع انقلاب اسلامی نظارت بر این بازار هرچه بیشتر شدت گرفت تا در برابر این اعمال که نامشروع و غیر قانونی تلقی شد،‌ایستادگی شود.
در همین دوران بود که این بازار ابتدا به اطراف حرم شاه چراغ (ع) انتقال یافت و بعدها توسط شهرداری به جاده کمربندی در جنوب شهر به منطقه ای به نام کوشک میدان منتقل شد.
به دلیل حضور گسترده مردم و ایجاد ترافیک و وجود برخی ناامنی ها و توسعه ساخت و ساز در منطقه کوشک میدان، بازار شیطون به منطقه ویژه اقتصادی شیراز در مجاورت پل فسا که خروجی شرقی شیراز به سمت شهرهای جنوبی است منتقل شد و گویا قرار است برای همیشه در این محل باقی بماند.
بازار کنونی در فضایی بیابانی قرار دارد که قسمتی از آن به وسیله فنس جدا سازی شده و 12 هکتار مساحت دارد و توسط بخش خصوصی اداره می شود.
سر در ورودی این محل 2 تابلو دارد که بر روی یکی از آن ممنوعیت ورود برخی پرنده ها بویژه پرنده شکاری نوشته شده، و بر روی تابلو دیگر نرخ غرفه هایی نوشته شده که عملا وجود ندارند و از هفت هزار و پانصد تومان تا هشتاد هزار تومان قیمت گذاری شده اند.
برای خودرو ها نیز در این محل بخشی به عنوان پارکینگ که خاکی است در نظر گرفته شده که بازدیدکنندگان می توانند در ازای پرداخت وجه از آن استفاده کنند.
نیروی انتظامی نیز امنیت محل را بخوبی بر قرار کرده است به طوری که شاهد حضور خانواده ها، افراد مسن و کودکان در این بازار هستیم.
خاکی بودن محل که مشکلات عدیده ای در فصل سرما و گرما برای بازار ایجاد می کند،کمبود سرویس بهداشتی به تناسب مراجعه کننده ،عدم وجود غرفه های مناسب، نامناسب بودن پارکینگ، عدم تناسب وجه دریافتی با توان پرداختی فروشنده ها، نبودن صندلی برای استراحت و نبودن آب و برق از جمله معضلاتی است که در این بازار وجود دارد و مردم نیز به آن اشاره کردند.
از آنجا که این محل متعلق به شهرداری است و با توجه به درآمدی که از این محل به دست می آید، این بازار می تواند به یک بازار مناسب و استاندارد تبدیل شود.
در این محل فروشندگان مجبورند که برای فروش کالای خود از صندوق عقب خودرو ها، وانت بار، چادرهای نامناسب روی زمین، کابینت های فرسوده، تخت های چوبی و فلزی قدیمی، ایستگاه های فرسوده خط واحد شهری و غیره استفاده کنند.
اشکان توکلی که برای خرید لوازم مورد نیاز خود به این بازار مراجعه کرده بود در گفت و با خبرنگار ایرنا گفت: برای پیدا کردن قطعه ای صنعتی به این بازار سر زدم.
وی اضافه کرد: به مغازه های زیادی در شیراز برای پیدا کردن این قطعه مراجعه کردم که متاسفانه موفق نشدم و آدرس دادند که به این محل که به بازار شیطون شهرت دارد، سری بزنم تا شاید قطعه مورد نظر را بتوانم پیدا کنم که خوشبختانه این اتفاق افتاد.
توکلی با انتقاد از نامناسب بودن محیط از نظر بهداشتی اظهارکرد: متاسفانه این بازار پر جمعیت از نظر بهداشتی مناسب نیست و وجود گرد و خاک، آسیب جدی به مردم به ویژه کودکان می رساند و حتما در فصل سرما و بارندگی هم مشکلات خاص خود را دارد.
محمد حسن شاهی یکی دیگر از مراجعه کنندگان گفت: فقط برای دیدن این محل که همه چیز درآن یافت می شود آمده ام اما متاسفانه شرایط بهداشتی مناسبی ندارد.
وی بیان کرد: پرندگانی که برای فروش به این محل می آورند شرایط خوبی ندارند و از مقوا برای سایبان قفس ها استفاده شده و شاهد تلف شدن برخی پرندگان زیبا همچون قناری بودم.
حسن شاهی گفت: اکثر فروشندگان کالا از قشرهای آسیب پذیر جامعه و آبرودار هستند که باید شان آنها و خریداران حفظ شود و شرایطی فراهم شود تا بتوانند به راحتی به کسب و کار خود بپردازند.
وی اضافه کرد: با تمام مشکلاتی که وجود دارد نیروی انتظامی امنیت این بازار را به خوبی تامین کرده و مردم می توانند با خیال راحت به خرید کالای مورد نظر بپردازند که جای تقدیر دارد.
یک فروشنده لوازم مستعمل و دسته دوم که با فرزندش مشغول کاسبی بودند و خواست نامش فاش نشود، به ایرنا گفت: افرادی که در این بازار برای کسب و کار می آیند آبرودار هستند اما جایگاهی که برایمان در نظر گرفته اند مطابق شان و کرامت انسانها نیست و شرمنده فرزندم هستم.
وی اضافه کرد: هفته ای یکبار به اینجا می آیم تا با فروش اجناس مستعمل بتوانم بخشی از خرج خانواده ام را تامین کنم اما شرایط محیط به هیچ عنوان راضی کننده نیست ومجبورم هر هفته حضور پیدا کنم.
این فروشند که 70 سال سن دارد با انتقاد از نرخ تعیین شده برای ورود کالاها به بازار بیان کرد: نرخ های تعیین شده با وجود نبودن امکانات برای فروشندگان بسیار زیاد است طوری که نمی توانیم پولی که برای ورودی پرداخت کرده ایم را از طریق فروش کالای خود بدست بیاوریم و بعضی روزها هم با دست خالی به خانه بر می گردیم.
وی گفت: از ما پول اجاره غرفه می گیرند اما همانگونه که شاهد هستید بر روی خاک نشسته ام و در بدترین شرایط به دنبال لقمه ای نان هستم و بنظر من برای فروش کالاهای مستعمل و بدرد نخورد نباید ورودی گرفته شود چرا که ارزش آنها بسیار پایین است ضمن اینکه باید شرایطی مهیا شود تا سلامتی شهروندان توسط شهرداری که متولی این بازار است، تامین شود.
یک خانم مراجعه کننده که به همراه خانواده خود به این بازار آمده بود هم گفت: هم برای خرید و هم تماشای کالاها به این محل آمده ام اما اینجا شرایط خوبی ندارد و متاسفم که امکانات بسیار پایین است و سرویس های بهداشتی و نامناسب موجود جوابگوی این همه جمعیت نیست.
وی گفت: شهرداری با پولی که از این بازار دریافت می کند باید خدمات بهتری ارایه دهد و به جایگاه فروشندگان و خریداران که اکثرا از قشرهای آسیب پذیر جامعه هستند، احترام بگذارد و البته از نیروی انتظامی که امنیت بر قرار کرده سپاسگزارم.
این شهروند ادامه داد: ایجاد غرفه های مناسب، ساخت نمازخانه، نصب آبخوری، ایجاد فضای سبز، صندلی استراحت، خیابان کشی با آسفالت، افزایش سرویس های بهداشتی و مهیا کردن وسیله ایاب و ذهاب شهری به دلیل بعد مسافت به شهر شیراز از جمله مشکلاتی است که این بازار پر رونق دارد.
یک فروشنده فرش های نو و دست دوم گفت: برای به نمایش گذاشتن فرش ها مجبورم آنها را روی خاک و در شرایط بسیار بد و غیر بهداشتی زیر تابش شدید آفتاب پهن کنم تا مردم ببینند،ضمن اینکه در زمستان به ویژه هنگام بارندگی این محل وضعیت بدی پیدا می کند و امکان کاسبی وجود ندارد.
وی ادامه داد: مبلغ هشتاد هزار تومان برای ورودی پرداخت کرده ام و حاضرم بیشتر پرداخت کنم در صورتیکه خدمات خوبی هم به مردم ارایه شود که در شان فروشنده و خریدار باشد.
وی افزود: برای خدمت به اقشار کم در آمد قیمت فرش های نو را نسبت به در کارخانه مبلغ 300 هزار تومان کاهش داده ام اما با فرهنگی که براین بازار حاکم است و شرایط بد محیطی و نبودن غرفه های فروش، خریداران قیمت های بسیار پایینی را پیشنهاد می دهند که مقرون به صرفه نیست.
یک پرنده فروش هم از عدم وجود امکانات مناسب سخن به میان آورد و افزود: سابقه زیادی در فروش پرندگان در اینگونه بازارها دارم و از شهرداری می خواهم با توجه به پولی که برای ورودی می گیرد، خدمات مناسی هم ارایه دهد.
وی که برای سایبان قفس های خود که پرندگان زیاد و زیبابی هم از جمله قناری، مرغ عشق و غیره در آن وجود داشتند از مقوا استفاده کرده بود گفت: در این گرمای شدید هم خودم تلف می شوم و هم پرندگانم و در زمستان هم به دلیل وجود سرما و گل و لای امکان حضور در این محل نیست.
اواضافه کرد: این مکان نسبت به جاهای دیگری که قبلا شهرداری شیراز در نظر گرفته بود وسعت بسیارخوبی دارد اما هیچ گونه امکاناتی ندارد و شان ما هم که کاسب هستیم و عوارض ورودی می دهیم باید حفظ شود و در حقیقت شهرداری پول غرفه ای را می گیرد که وجود ندارد.
وی نیز همچون فروشنده فرش گفت:‌ حاضرم مبلغ بیشتری برای ورودی پرداخت کنم مشروط بر اینکه امکانات هم مناسب باشد.
رئیس سازمان میادین شهرداری شیراز  گفت: با معضلاتی که در بازار مستعمل فروشان وجود دارد کاملا آگاه هستم از این رو طرحی سه ساله در 18 بخش در دست اقدام داریم تا این بازار نه تنها محل داد و ستد بلکه به یک تفریح گاه تبدیل شود.
شهرام منصوری ادامه داد: در سال 1388 با وجود شکایات مردمی با همکاری فرمانداری و نیروهای انتظامی تصمیم گرفته شد این بازار که در جنوب شهر و در منطقه کوشک میدان قرار داشت به منطقه کنونی واقع در جنوب شرقی شیراز، منطقه ویژه اقتصادی نقل مکان کند.
وی گفت: درفاز نخست ساخت این بازار جدید به مساحت 60 هزار متر مربع به دلیل وجود آب های سطحی، نامرغوب بودن خاک باید کارهای زیرساختی اساسی انجام شود تا با جاده اصلی هم سطح و سپس آسفالت شود.
منصوری اضافه کرد: برای تسریع در روندکار بودجه اولیه توسعه این بازار مبلغ یک میلیارد و 680میلیون تومان به تصویب رسیده و بزودی از طریق مناقصه، پیمانکار تعیین خواهد شد تا طرح را آغاز کند.
رییس سازمان میادین شهردای شیراز ادامه داد:‌ پس از اتمام زیر ساخت و آسفالت شدن، کار تعبیه و ساخت غرفه های شیک و زیبا آغاز می شود تا هم فروشنده رغبت فروش کالای خود را داشته باشد و هم خریدار بتواند با رغبت خرید کند.
منصوری گفت: شهرداری بتنهایی نمی تواند این طرح را به اجرا بگذارد و نیاز به کمک سازمان هایی همچون بهداشت، اداره برق منطقه ای، سازمان آبفا و دیگر نهادها دارد و برغم مراجعات مکرر هنوز برق منطقه ای فارس با انتقال برق به این منطقه اقتصادی و پررونق موافقت نکرده و هم اینک با ژنراتور بخشی از برق تامین می شود.
معاون اجرایی سازمان میادین شهرداری شیرازهم گفت: محل کنونی بازار مستعمل فروشان که در منطقه ویژه اقتصادی قرار دارد 12 هکتار وسعت دارد و متعلق به شهرداری است از این رو با طرحی که در دست اقدام است جا برای توسعه این بازار پر جمعیت وجود دارد.
کاظم رئیسی در مصاحبه با ایرنا بیان کرد: در ابتدای طرح، کار فنس کشی را آغاز کردیم و برای جلوگیری از جاری شدن آب های سطحی چندین کانال حفر و چند سرویس بهداشتی راه اندازی کردیم و براین باوریم که باید تا رسیدن به یک بازار خوب و زیبا کارهای زیادی صورت گیرد.
رئیسی گفت: این بازار با دریافت ماهیانه 18 میلیون تومان به بخش خصوصی اجاره داده شده تا از این راه بخشی از درآمد حاصله با بودجه ای دیگر برای عملیاتی شدن طرح توسعه این بازار اختصاص یابد.
وی گفت: هم اینک امنیت این بازار از سوی نیروی انتظامی تامین شده و حدود 40 نفر که قصد انجام کارهای خلاف از جمله قمار داشتند، دستگیر شدند از این رو خانواده ها به راحتی می توانند در این بازار حضور یابند.
معاون اجرایی سازمان میادین شهرداری شیراز گفت: از اداره برق منطقه ای فارس می خواهیم که به مصوبه تامین برق ترتیب اثر دهد ، پلیس راهور مسیر تردد را از ابتدای جاده نیروگاه باز کند و اداره راه و شهر سازی هم با نصب تابلو های راهنمایی و رانندگی مانع از ایجاد ترافیک و توقف خودرو ها شود.
یاد سخن یکی از فروشندگان این بازار افتادیم که می گفت: کاش نام خوبی برای این بازار انتخاب می کردند آخر بازار شیطون هم شد اسم؟‌

منبع: ایرنا