از نیابت شهدا تا انس و رفاقت با شهدا
از نیابت شهدا تا انس و رفاقت با شهدا
همی گفتیم و گفتند از شهیدان
شهیدان را شهیدان می‌شناسند
به نیابت از تو «نایب الشهدایم.»
چفیه را دولا می‌کند، می انداز روی سرش. گلوله‌های اشک می‌غلتد روی گونه‌هایش. دلش می‌خواست شهید شود؛ مانند برادرش. اما قسمت نشد. انگار خدا می‌خواست نایب‌الشهید باشد. دست‌هایش را قفل می‌کند در هم. کز می‌کند کنار عمود 40. حالا او چله نشین روزهای بی برادری است. اما اربعین امسال آمده است تا نایب‌الشهید باشد. زیارت کند قبر منور مولایش را به‌جای برادرش، عمویش، دایی‌اش، دوستش و همه آن‌هایی که دلشان لک زده بود برای زیارت این مضجع شریف اما قسمتشان نشد.
السلام علیک یا قتیل العبرات. السلام علیک یا اباعبدالله.
از عشق نوشتیم که ما می‌آییم
با پای برهنه و دلی مجنون‌تر
هر گام به سوی او قدم برداریم
انگار که اعجاز حسین است دلبر
عزم رفتن که می‌کنی باید بگذاری و بروی. خواسته‌هایت را بگذاری تا جان و روحت دغدغه‌ای برای ماندن نداشته باشد. گام‌هایت را مستحکم‌تر بردار تو می‌توانی نایب‌الشهید باشی. چله چله می‌گذرد و در اربعینی دیگر تو نایب‌الشهید. آنجا که اراده می‌کنی«من نایب‌الشهید هستم.» نایب‌الشهید که باشی روحت صیقل می‌خورد و جانت طراوتی دوباره می‌گیرد. باید قدم بزنی و به‌جای شهدا زیارت کنی. خوش به حالت که نایب‌الزیاره‌ای.
نایب‌الشهید، چه ترکیب زیبایی، درست اربعین امسال بود که این رویداد رخ داد. متفاوت‌تر از هر سال. « امسال در پیاده‌روی اربعین من نایب‌الشهید هستم» این شعاری است که در عمل به ظهور نشست. هر نفر به نیابت از یک شهید زیارت می‌کرد و قدم بر‌می‌داشت. طرحی که در آن سیره شهدا را یاد می‌گرفتی و راه و روش آن‌ها را ادامه می‌دادی. اصلاً این‌قدر ساده که صداقت در تو موج می‌زد. شهید در تو نفوذ می‌کرد و حالا باید مانند او رفتار کنی و شعارت را به عمل سنجاق کنی.
«نایب‌الشهید» شد آمیخته با جسم و روح زائران با کمترین امکانات. اصلاً خود آقا سیدالشهدا علیه‌السلام نظر داشتند به این طرح. همه آمده بودند. دوستداران شهدا، علما، صلحا، هنرمندان، مادحین ورزشکاران و این خیل عظیم برای یک هدف حامی‌شده بودند. برای اینکه«نایب‌الشهید» باشند.
حالا شهدایی که آرزو داشتند زیارت کنند این مضجع شریف امام مطهر را حالا به واسطه «نایب‌الشهید» شدن این سبک بالان روحشان آسوده می‌شود. السلام علیک یا امام الشهید. السلام علیک یا سقای تشنه لب.
حالا که به برکت ایثار، شجاعت و از خودگذشتگی نایب‌الشهدا این مسیر برای ما باز شده است چه خوب است که شهدا را در زیارت و پیاده‌روی خود شریک کنیم.
همی گفتیم و گفتند از شهیدان
شهیدان را شهیدان می‌شناسند
نائب‌الشهید در وصیت‌نامه شهدا
شهیدانی مانند علی اصغر صادقی که در وصیت‌نامه‌اش این‌گونه نوشته است:« راه کربلا را با خون خود جارو کرده‌ایم تا بتوانید به راحتی از این راه‌ها به زیارت قبر سیدالشهدا(ع) بروید ولی در آنجا این حقیر را فراموش نکنید» یا شهید رسول کشاورز نورمحمدی که می‌نویسد:« إن شاءالله اگر کربلا رفتید عوض من هم زیارت کنید.»
اربعین امسال با همه سال‌ها فرق می‌کرد. دوستداران شهدا و شهادت که به‌صورت خودجوش در سالهای قبل به نیابت از شهدا به زیارت می‌رفتند؛ امسال رنگ و بوی دیگری گرفت.
بهمن کهن، جانشین شبکه فعالان جهاد و شهادت(وارثون) در این‌باره می‌گوید:«به دلیل اقبال عمومی از طرح نائب الشهید در سال گذشته، امسال با مشارکت و همدلی کانون همبستگی فرزندان شاهد، شبکه فعالان جهاد و شهادت و مرکز هنری رسانه‌ای راوی این طرح فراگیر شد.
حسین عامریان، مسؤول كارگروه شاهد كمیته فرهنگی و آموزشی ستاد اربعین هم سخنی دارد با این مضمون،«زائران اربعین در پیاده‌روی امسال هر كدام نایب یك شهید شدند و به نیابت از شهید، در طول مسیر همراه با شهید بوده و زندگینامه و سیره شهید مورد نظر را مطالعه كردند. هدف از اجرای طرح نایب‌الشهید ترویج فرهنگ ایثار و شهادت است؛ شهدا خود را فدای كاروان زینبی كردند تا نایبان آن‌ها بتوانند این مسیر را زینب‌گونه طی كرده و به كربلا برسند.
از حمید ماهي‌صفت و میناوند تا ائمه جمعه
حمید ماهی‌صفت، مجری، طنز‌پرداز و کارشناس رسانه‌ای درباره این طرح این‌گونه نظر می‌دهد:«تحت تأثیر کسانی که به قول قرآن کریم«فی قلوبهم مرض» هستند و برای ایدئولوژی ما سیاه نمایی می‌کنند قرار نگیرید و از راهپیمایان اربعین تقاضا دارم یک بار هم به نیت یک شهید اونجا زیارت بخونید، زیارت اباعبدالله بروید و بدانید که هنوز که هنوز است این خون در حال جوشیدن هست و نمونه آن شهید محسن حججی است.
مهرداد میناوند، بازیکن سابق تیم ملی فوتبال ایران، «هر سال که می‌گذره این شور و اشتیاق مردم نسبت به اربعین آقامون خیلی بیشتر می شه مثل اون کسایی که هشت سال رفتند جنگیدند تا این راه باز بشه و این که من و شما بتونیم خیلی راحت به دیدن آقا بریم، از هر ملیت و از هر نژادی که شما ببینید میان و به اربعین امام حسین می رن و می خوان ارادتشون رو به امام حسین ابراز کنند. امسال با هر قدمی که برمی داریم یاد همه اون آدمایی باشیم که یه روزی به خاطر این آزادی ما قدم برداشتند و این راحتی رو برای ماها به وجود آوردند.
علیرضا نیکبخت واحدی، بازیکن اسبق تیم ملی، استقلال و پیروزی این‌گونه نظر می‌دهد: یه سال‌هایی، سالهای نه‌چندان دور جوون‌هامون از ایران برای دفاع از خاک ناموس و وطنمون می رفتن جبهه، هیچ وقت هم برنمی گشتن، اونهایی هم که برمی‌گشتن استخون‌هاشون رو دست پدر و مادراشون تشییع می‌شد. پس یادمون باشه اگر امروز خیلی راحت با امنیت کامل تو اربعین حسینی شرکت می‌کنیم مدیون خون جوون‌های همین آب و خاکیم بیایم برای زیارت اربعین به نیابت از یک شهید نیت کنیم که ان شاءالله به حق مادر سادات حضرت شهید شفیع و شفیق هممون بشه.
استقبال خوب فضای مجازی از طرح نایب الشهید
بهمن کهن، جانشین شبکه فعالان جهاد و شهادت(وارثون) با اشاره به مجموعه فعالیت‌های انجام گرفته درباره این طرح می‌گوید: مرکز هنری رسانه‌ای راوی جهت تشویق عموم جامعه اقدام به تولید 53 کلیپ تصویری کوتاه یک دقیقه‌ای از شخصیت‌های مختلف با دو کیفیت متفاوت جهت پخش در شبکه‌های سیما و فضای مجازی بدون استفاده از آرم یا لوگوی خاص کرد تا مجموعه‌های گوناگون بنام خودشان منتشر کنند، همین امر نشانگر مردمی و فراگیر بودن این طرح بود و بر اساس آمار دست‌کم 4 میلیون نفر از کلیپ‌های منتشره در فضای مجازی بازدید کردند.
وی ادامه می‌دهد: این طرح بازتاب خوبی در رسانه‌های مختلف همچون صداوسیما، خبرگزاری‌ها، روزنامه‌ها، فضای مجازی به‌ویژه شبکه‌های اجتماعی به‌ویژه کانال‌های تلگرامی پر بازدید و گروه‌های مختلف جبهه انقلاب فرهنگی داشت و حتی برخی از چهره‌های رسانه‌ای کشور در صفحات اینستاگرامی خود اقدام به انتشار عکس‌ها و کلیپ‌های این طرح کردند و حتی سخنرانان و راویان شاخص در منابر و محیط‌های مختلف و حتی ائمه جمعه در خطبه‌های نماز جمعه به تبیین و ترویج طرح نایب‌الشهید پرداختند.
هیأت وارثان شاهد تبریز، کانون یادگاران شاهد اردبیل، نمایندگی کانون همبستگی فرزندان شاهد در أصفهان، بوشهر، کرمان، کرمانشاه، کهگیلویه و بویراحمد، لرستان، کردستان، مجموعه فرهنگی یادگاران امام یاسوج، کانون یادگاران شاهد گچساران، جمعیت یادگاران افلاک، مؤسسه رهروان شاهد ، نمایندگان استانی شبکه ملی وارثون در استان‌های گلستان، مازندران، زنجان، کهگیلویه و بویر احمد، همدان، خراسان شمالی، قم، البرز، فارس و بسیاری از تشکل‌های مردمی دیگر بخشی از نهادهای مردمی شرکت‌کننده در طرح نایب‌الشهید بودند.
نائب‌الشهید طرحی موفق برای مقابله با اربعین سکولار
حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر احمدی، رئیس کمیته فرهنگی و آموزشی ستاد اربعین هم با ابراز نگرانی از سکولار شدن اجتماع عظیم پیاده‌روی اربعین می‌گوید: نگران هستیم که جریان اربعین به سمت سکولار شدن پیش برود. عده‌ای نیز در همین راستا دارند تلاش‌هایی را انجام می‌دهند. لذا باید کارهای اثباتی را در مقابله با این جریان انجام دهیم. نیروهای انقلابی باید در صحنه باشند و برنامه‌ریزی نمایند که نیروهای بی‌تفاوت فضای اربعین را صرفاً به ذکر روضه و مصیبت محدود نسازند. در این خصوص باید جدی کار شود و تمهیدات محتوایی اندیشیده شود. طرح نائب الشهید که در جهت زنده نگه‌داشتن یاد و نام شهدا جهان اسلام بود که همه ما مدیون آن‌ها هستیم، امسال خیلی خوب اجرا شد و از جمله طرح‌های فرهنگی مؤثر ، برای مقابله جدی با سکولار شدن فرصت مغتنم پیاده‌روی اربعین حسینی است که لازم است از این گونه طرح‌ها برای سالهای آتی برنامه‌ریزی و اجرا شود. هرچند با دست خالی ولی با تلاش‌های وافری که خادمان این طرح انجام دادند، این طرح خیلی خوب اجرا شد و حدود یک میلیون نفر در آن شرکت کردند که اثرگذاری زیادی داشت.
صدورکارت نیابت شهدا برای شهدای ایرانی و حشد الشعبی
کارت نیابت شهدا یکی از مهم‌ترین بخش‌های این طرح بود، جدای از این که اکثر شعب استانی کانون همبستگی فرزندان شاهد راسا کارت‌های نیابت شهدا استان خود را بر اساس طرح ارائه شده، چاپ و توزیع کردند، در ستاد مرکزی نیز تعداد ۳۵۰ هزار کارت نیابت شهدا طراحی و در موکب‌های مرزی و در مسیر پیاده‌روی اربعین حسینی توزیع شد.
در مسیر پیاده‌روی اربعین به راهپیمایان ایرانی، کارت نیابت شهدا ایرانی و برای راهپیمایان دیگر کشورها، کارت نیابت شهدا حشد الشعبی و مدافع حرم تحویل شد و برای ترویج فرهنگ ایثار و شهادت به راهپیمایان تأکید می‌شد که کارت‌ها را به کوله‌های خود الصاق کنند.
سید علی قریشی، معاون بنیاد شهید و امور ایثارگران استان اصفهان درباره شیوه اجرای طرح نایب شهید در اصفهان، بر روی کارت طرح نایب شهید، تصویر فرد زائر به همراه عکس شهید برگزیده و گریزی از وصیت‌نامه و زندگینامه شهید چاپ شده است و در طول سفر زائر با این شهید همدم شده و به نیابت از او زیارت می‌کند. حتی بسیاری از این افراد بعد از سفر نیز شهید همراه خود را به عنوان دوست شهید خود انتخاب کرده و با او ارتباط برقرار می‌کنند و سر مزار او رفته و برای او دعا می‌خوانند.
یکی از دست‌اندرکاران طرح نائب‌الشهید می‌گوید: هرچند نسبت به ارزش‌های این طرح و جذاب بودن آن واقف بودیم، ولی استقبال راهپیمایان اربعین حسینی، دور از انتظار بود. عموماً به عنوان یک موهبت و توفیقی که انتظارش را نداشتند، از کارت‌های نیابت شهدا استقبال کردند.
واکنش‌هایی را شاهد بودیم که تصورش را نمی‌کردیم، بعضاً پیش می‌آمد که شخصی، شهید هم‌نام و یا نام خانوادگی مشابه خودش، قسمتش می‌شد یا با شوق و اشتیاق خاصی به امید عنایت شهدا در کنار خادمان نایب‌الشهید در توزیع کارت‌ها کمک می‌کردند.
واکنش مردم عراق به این طرح متفاوت بود. معدودی بودند که استقبال نمی‌کردند و برخی هم در خصوص این طرح توجیه نمی‌شدند؛ ولی اکثر عراقی‌ها مشابه ایرانی‌ها استقبال قابل توجهی داشتند، البته از اینکه ایرانی‌ها، نیابت شهدا حشدالشعبی را ترویج می‌کنند متعجب و متأثر شده و قدردانی می‌کردند.
از نیابت تا انس و رفاقت
«هر چه خودمان را به این انوار الهی نزدیک‌تر کنیم، اتصال ما به خداوند تبارک و تعالی بیشتر، محکم‌تر و سریع‌تر خواهد شد از شفاعت آن‌ها در قیامت بهره‌مند خواهیم شد؛ به دلیل وساطت و همراهی شهدا، زیارت ما در درگاه خداوند متعال به قبولی و پذیرش نزدیک‌تر خواهد شد؛ انس و الفت و رفاقت با شهدا، همرنگی و خلق و خوی شهید گرفتن را به دنبال خواهد داشت؛ پس چه‌بهتر است که زیارت اربعین خود را به نیابت، همراهی و رفاقت با یک شهید انجام داده و انشا الله از برکات عدیده آن بهره‌مند شویم. نائب الشهید می‌تواند پس از اربعین نیز همچنان این ارتباط با شهید خود را حفظ کرده و در کلیه اعمال حسنه خود مانند شرکت در عزاداری‌های دهه فاطمیه، محرم، شهادت‌های ائمه اطهار، برنامه‌های معنوی مثل اعتکاف و زیارت قبور امام‌زادگان، زیارت حرم مطهر امام رضا(ع)و حضرت معصومه(س) در طول سال شهید عزیز را سهیم و شریک کند.» این سخن بهمن کهن، جانشین شبکه فعالان جهاد و شهادت است.
رفاقت و انس خود را در اربعین با نائب‌الشهید شروع کرده‌ایم، این دوستی و محبت را در تمام سال و همه مناسبت‌ها ادامه خواهیم داد.
