تمديد برجام با تهديد و تحريم تازه
مقامات كاخ سفید گفتهاند، ترامپ این بار نیز برجام را تأیید خواهد کرد اما تحریمهای غیرهستهای جدیدی را به بهانههای موشكی و حقوق بشری اعمال خواهد كرد.
به گزارش شیرازه، ترامپ قرار بود جمعه شب به وقت محلی تصمیم نهایی خود را درباره
خروج از برجام یا حفظ آن اعلام كند و آنگونه كه مقامات كاخ سفید گفتهاند،
ترامپ این بار نیز برجام را تأیید خواهد کرد اما تحریمهای غیرهستهای
جدیدی را به بهانههای موشكی و حقوق بشری اعمال خواهد كرد. با این اقدام،
امریکا محتوای برجام را از بین برده و با روشهای دیگر از جمله افزایش
تحریمها، فشارها بر ایران را گسترش میدهد. سرانجام
دیشب مهلت سهماهه دونالد ترامپ، رئیسجمهور امریکا برای اعلام نظر نهایی
درباره «تعلیق دوباره تحریمهای هستهای» یا خروج از برجام به پایان رسید و
رئیسجمهور امریکا قرار بود موضع رسمی واشنگتن را درباره توافق هستهای
ایران و 1+5 اعلام كند. هرچند تا لحظه نگارش این گزارش، موضع ترامپ از طریق
رسانهها اعلام نشده اما اظهارات مقامات امریکایی از تصمیم ترامپ برای
حفظ برجام حكایت دارد. به گزارش خبرگزاری رویترز، یکی از همکاران نزدیک
ترامپ پنجشنبه شب گفت که رئیسجمهور امریکا تصمیم خود را مبنی بر ادامه
تعلیق تحریمها گرفته و آن را تمدید خواهد کرد. این فرد مطلع اعلام
کرده که ترامپ برای اصلاح توافق هستهای مهلت تعیین خواهد کرد و تمدید بعدی
را به برآورده شدن شرایطی موکول خواهد کرد. همچنین دو مقام ارشد دولت
امریکا هم گفتهاند که بسیاری از مشاوران رئیسجمهور تمدید برجام را توصیه
کردهاند اما ترامپ از پذیرش توصیه آنان اکراه داشته است. به گفته منابع
خبری، در روزهای اخیر نمایندگان دولت و کنگره امریکا در مورد آینده برجام
مذاکراتی داشتهاند. اعضای تندرو کنگره به ویژه از حزب جمهوریخواه خواستار
خروج امریکا از برجام و بازگرداندن تحریمهای فلجکننده اقتصادی علیه ایران
هستند. به گفته آنان، چنین تحریمهایی برای وادار کردن ایران به تغییر
سیاست خارجی و داخلی خود ضرورت دارد. در مقابل، اعضای میانهرو به ویژه از
حزب دموکرات از تمدید برجام حمایت میکنند و خواستار تصویب طرحی هستند که
مانع از آن شود که رئیسجمهور بدون تأیید کنگره از برجام خارج شود. نیکولاس
وادهمز، خبرنگار بلومبرگ نیز خبر داده است که تصمیم ترامپ بنا به توصیه
تمام تیم امنیت ملی وی شامل هربرت ریموند مک مستر مشاور امنیت ملی، جیمز
ماتیس، وزیر دفاع و رکس تیلرسون، وزیر امور خارجه امریکا اتخاذ شده است.
آنچه از محتوای رسانهها و اظهارات مقامات امریکایی بر میآید، این است
كه بسیاری از آنها تمایل به حفظ برجام دارند و خروج از آن را به صلاح
واشنگتن نمیدانند، چرا كه به گفته آنها، خروج امریکا از توافق هستهای،
کشورهای متخاصم با امریکا را از مذاكره با این کشور دلسرد خواهد کرد و هیچ
كشوری حاضر به گفتوگو با واشنگتن نخواهد بود. حفظ برجام با چاشنی تحریم
هرچند ترامپ تصمیم به تعلیق تحریمهای ایران گرفته اما قصد دارد تحریمهای جدیدی را علیه ایران اعمال كند. به گزارش سی ان ان، استیون منوچین، وزیر خزانهداری امریکا در همین رابطه گفته است که انتظار دارد تحریمهای جدیدی علیه ایران وضع شود. در حال حاضر تحریمها علیه فروش نفت ایران برداشته شده است. به گفته منوچین، این تحریمها به دلیل فعالیتهای موشکی ایران و نقض حقوق بشر خواهد بود. امریکا در دو سال گذشته بارها به بهانههای موشكی و حقوق بشر تحریمهای جدیدی را علیه ایران وضع كرده است كه به گفته مقامات ایرانی عملاً نقض برجام به شمار میرود. همچنین دیوید سترفیلد، معاون خاورمیانهای وزارت خارجه امریکا که روز پنجشنبه برای ارائه توضیحاتی در خصوص استراتژی دولت امریکا در قبال سوریه به سنا رفته بود، از قصد واشنگتن برای اعمال تحریمهای جدید علیه ایران سخن گفت. روزنامه نیویورکتایمز هم پنجشنبه شب در گزارشی نوشت:« ترامپ تصویب کرده که تحریمهای هدفمندی علیه چند مقام ایرانی به دلیل فساد و نقض حقوق که برخی از آنها مربوط به حوادث اخیر است، وضع شود». این روزنامه همچنین نوشت ترامپ تصمیم گرفته است به کنگره و متحدان اروپاییاش ضربالاجلی بدهد که توافق را بهبود ببخشند یا امریکا را از آن خارج کنند. در اغتشاشاتی كه اخیراً در برخی شهرهای ایران رخ داد، همه مقامات امریکا به ویژه شخص ترامپ از معترضان حمایت كردند و برخی بر این باور بودند كه احتمالاً ترامپ در حمایت از آشوبگران، حكومت ایران را تحت فشار قرار دهد و تعلیق تحریمها را امضا نكند. ترامپ تهدید به خروج از برجام را همچون شمشیر داموكلس برای فشار به ایران و اروپا استفاده میكند تا بتواند با بازنگری در برجام، اصلاحات مورد نظر خود را اعمال كند. ترامپ تلاش میكند با تحریمهای جدید عملاً منتفع شدن ایران از ثمرات برجام را به حداقل برساند. تصمیم بر سر تمدید تعلیق تحریمها علیه ایران هر 90 روز یک بار از سوی رئیسجمهور امریکا انجام میگیرد. در دو دور گذشته با سر رسیدن ضربالاجل ترامپ تعلیق تحریمهای هستهای ایران را تمدید ولی از تأیید اقدامات ایران هم خودداری کرده بود. دونالد ترامپ، برجام را مایه شرمساری و بدترین توافقی توصیف کرده که امریکا تاکنون امضا كرده است و بارها تهدید کرده است كه این توافق را پاره خواهد كرد. ترامپ مهرماه گذشته همزمان با اعلام راهبرد کلی جدید امریکا در قبال ایران تهدید کرده بود در صورت اصلاح نشدن توافق هستهای با ایران توسط کنگره از این توافق خارج خواهد شد. ترامپ در آنزمان ضمن تأیید نکردن پایبندی ایران به برجام، مزایای برداشته شدن تحریمهای هستهای برای ایران را بیشتر از منافعی دانسته بود که برجام برای منافع ملی امریکا دارد. اما این ادعاها درحالی است كه مقامات ایرانی بارها گفتهاند كه ایران از منافع برجام منتفع نشده است و واشنگتن با تحریمهای جدید و ایجاد موانع برای مبادلات تجاری ایران با سایر كشورها، عملاً برجام را نقض كرده است. ترامپ بارها مدعی شده است كه ایران روح برجام را نقض كرده است، ادعایی كه آژانس بینالمللی انرژی اتمی آن را تأیید نمیكند و در گزارشهای متعدد خود همواره تأكید كرده است كه ایران به مفاد برجام پایبند بوده و به تعهدات خود عمل كرده است. امریکا با بهانه تراشیهایی در ارتباط با برنامه موشکهای دفاعی ایران مدعی است که ایران برجام را نقض کرده در حالی که اتحادیه اروپا نیز بارها با تأکید بر اینکه مسائل منطقهای و موشکی خارج از چارچوب برجام هستند، بر ضرورت پایبندی تمام طرفها به توافق هستهای برای حفظ آن تأکید کرده است. دیپلماتهای ایرانی پیشتر در واکنش به خروج امریکا از برجام گفته بودند كه ایران بستهای از اقدامات را تهیه کرده که در صورت تصمیم رئیسجمهور امریکا بر امضا نکردن تعلیق تحریمها، آنها را عملی خواهد كرد. ترامپ غیرقابل پیشبینی
بهرغم توصیههای مقامات امریکایی به ترامپ برای تأیید برجام، اما ویژگیهای رفتاری رئیسجمهور امریکا پیشبینی واکنش احتمالی وی را سخت کرده است. دنیس راس، دیپلمات سرشناس امریکایی روز جمعه به پولیتیکو گفت:«کارشناسان امریکایی در امور خاورمیانه در این نکته اتفاق نظر دارند با وجود اینکه سیاست ترامپ غیرقابل پیشبینی است، اما لغو تحریمهای هستهای ایران را تمدید خواهد کرد.» پولیتیکو نوشت:«حتی زمانی که ترامپ از مشاوران و کارشناسان نظر مشورتی در مورد مسئلهای میپرسد، بارها دیده شده است او نظر شخصی خود را توئیت میکند برای مثال مواضع شخصی خود را در مورد روابط امریکا با پاکستان و فلسطینیها و همچنین مذاکره هستهای با کرهشمالی که در چند روز اول سال 2018 توئیت کرده است. » مشاوران ارشد ترامپ، وی را تشویق میکنند تا توافق هستهای سال 2015 با ایران را تأیید و تحریمها را در تعلیق نگاه دارد اما هنوز دیدگاه وی مشخص نیست و همه امیدوار هستند وی چنین کاری را انجام دهد. به گزارش دیلی میل، سارا سندرز، سخنگوی کاخ سفید روز پنجشنبه در یک کنفرانس خبری گفت:«رئیسجمهور همچنان قویاً معتقد است که برجام بدترین توافق تاریخ است.» وی افزود:«یکی از نقصهای این توافق در مورد محدودیتهای زمانی بر برنامه هستهای ایران است و پس از مدتی ایران میتواند آزادانه برنامه هستهای خود را توسعه دهد و به دستیابی به سلاح هستهای نزدیک شود.» این ادعا در حالی است كه ایران همواره اعلام كرده است كه برنامه هستهایاش صلحآمیز بوده و این كشور هیچگاه به دنبال ساخت بمب اتمی نبوده است. حمایت اروپا از برجام
كشورهای اروپایی كه از زمان روی كار آمدن ترامپ بارها نسبت به عواقب خروج واشنگتن از برجام هشدار دادهاند، یك روز پیش از تصمیم نهایی ترامپ برای خروج یا ماندن در برجام بار دیگر حمایت خود را از توافق هستهای ایران و 1+5 اعلام كردند. به گزارش خبرگزاری فرانسه، امانوئل ماکرون، رئیسجمهور فرانسه در تماس تلفنی با همتای امریکایی خود بر لزوم پایبندی به توافق هستهای با ایران تأکید کرد. روز پنجشنبه هم نشست مشترک محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران با فدریکا موگرینی، نماینده عالی سیاست خارجی اتحادیه اروپا و ژان ایو لودریان، زیگمار گابریل و بوریس جانسون وزیران خارجه فرانسه، آلمان و انگلیس در مقر اتحادیه اروپا در بروکسل برگزار شد و در این نشست تداوم اجرای برجام مورد بحث قرار گرفت. موگرینی و وزیران امور خارجه فرانسه، انگلیس و آلمان بار دیگر بر لزوم حفظ و اجرای برجام و بهرهمند شدن مردم ایران از مزایای اقتصادی لغو تحریمها تأکید کردند. ظریف هم بر نقش فعالتر کشورهای اروپایی در زمینه اجرای تعهدات کشورهای عضو برجام تأکید کرد و گفت كه اروپا میداند ادامه پایبندی ایران به برجام به پایبندی امریکا مشروط است.
روزنامه جوان
هرچند ترامپ تصمیم به تعلیق تحریمهای ایران گرفته اما قصد دارد تحریمهای جدیدی را علیه ایران اعمال كند. به گزارش سی ان ان، استیون منوچین، وزیر خزانهداری امریکا در همین رابطه گفته است که انتظار دارد تحریمهای جدیدی علیه ایران وضع شود. در حال حاضر تحریمها علیه فروش نفت ایران برداشته شده است. به گفته منوچین، این تحریمها به دلیل فعالیتهای موشکی ایران و نقض حقوق بشر خواهد بود. امریکا در دو سال گذشته بارها به بهانههای موشكی و حقوق بشر تحریمهای جدیدی را علیه ایران وضع كرده است كه به گفته مقامات ایرانی عملاً نقض برجام به شمار میرود. همچنین دیوید سترفیلد، معاون خاورمیانهای وزارت خارجه امریکا که روز پنجشنبه برای ارائه توضیحاتی در خصوص استراتژی دولت امریکا در قبال سوریه به سنا رفته بود، از قصد واشنگتن برای اعمال تحریمهای جدید علیه ایران سخن گفت. روزنامه نیویورکتایمز هم پنجشنبه شب در گزارشی نوشت:« ترامپ تصویب کرده که تحریمهای هدفمندی علیه چند مقام ایرانی به دلیل فساد و نقض حقوق که برخی از آنها مربوط به حوادث اخیر است، وضع شود». این روزنامه همچنین نوشت ترامپ تصمیم گرفته است به کنگره و متحدان اروپاییاش ضربالاجلی بدهد که توافق را بهبود ببخشند یا امریکا را از آن خارج کنند. در اغتشاشاتی كه اخیراً در برخی شهرهای ایران رخ داد، همه مقامات امریکا به ویژه شخص ترامپ از معترضان حمایت كردند و برخی بر این باور بودند كه احتمالاً ترامپ در حمایت از آشوبگران، حكومت ایران را تحت فشار قرار دهد و تعلیق تحریمها را امضا نكند. ترامپ تهدید به خروج از برجام را همچون شمشیر داموكلس برای فشار به ایران و اروپا استفاده میكند تا بتواند با بازنگری در برجام، اصلاحات مورد نظر خود را اعمال كند. ترامپ تلاش میكند با تحریمهای جدید عملاً منتفع شدن ایران از ثمرات برجام را به حداقل برساند. تصمیم بر سر تمدید تعلیق تحریمها علیه ایران هر 90 روز یک بار از سوی رئیسجمهور امریکا انجام میگیرد. در دو دور گذشته با سر رسیدن ضربالاجل ترامپ تعلیق تحریمهای هستهای ایران را تمدید ولی از تأیید اقدامات ایران هم خودداری کرده بود. دونالد ترامپ، برجام را مایه شرمساری و بدترین توافقی توصیف کرده که امریکا تاکنون امضا كرده است و بارها تهدید کرده است كه این توافق را پاره خواهد كرد. ترامپ مهرماه گذشته همزمان با اعلام راهبرد کلی جدید امریکا در قبال ایران تهدید کرده بود در صورت اصلاح نشدن توافق هستهای با ایران توسط کنگره از این توافق خارج خواهد شد. ترامپ در آنزمان ضمن تأیید نکردن پایبندی ایران به برجام، مزایای برداشته شدن تحریمهای هستهای برای ایران را بیشتر از منافعی دانسته بود که برجام برای منافع ملی امریکا دارد. اما این ادعاها درحالی است كه مقامات ایرانی بارها گفتهاند كه ایران از منافع برجام منتفع نشده است و واشنگتن با تحریمهای جدید و ایجاد موانع برای مبادلات تجاری ایران با سایر كشورها، عملاً برجام را نقض كرده است. ترامپ بارها مدعی شده است كه ایران روح برجام را نقض كرده است، ادعایی كه آژانس بینالمللی انرژی اتمی آن را تأیید نمیكند و در گزارشهای متعدد خود همواره تأكید كرده است كه ایران به مفاد برجام پایبند بوده و به تعهدات خود عمل كرده است. امریکا با بهانه تراشیهایی در ارتباط با برنامه موشکهای دفاعی ایران مدعی است که ایران برجام را نقض کرده در حالی که اتحادیه اروپا نیز بارها با تأکید بر اینکه مسائل منطقهای و موشکی خارج از چارچوب برجام هستند، بر ضرورت پایبندی تمام طرفها به توافق هستهای برای حفظ آن تأکید کرده است. دیپلماتهای ایرانی پیشتر در واکنش به خروج امریکا از برجام گفته بودند كه ایران بستهای از اقدامات را تهیه کرده که در صورت تصمیم رئیسجمهور امریکا بر امضا نکردن تعلیق تحریمها، آنها را عملی خواهد كرد. ترامپ غیرقابل پیشبینی
بهرغم توصیههای مقامات امریکایی به ترامپ برای تأیید برجام، اما ویژگیهای رفتاری رئیسجمهور امریکا پیشبینی واکنش احتمالی وی را سخت کرده است. دنیس راس، دیپلمات سرشناس امریکایی روز جمعه به پولیتیکو گفت:«کارشناسان امریکایی در امور خاورمیانه در این نکته اتفاق نظر دارند با وجود اینکه سیاست ترامپ غیرقابل پیشبینی است، اما لغو تحریمهای هستهای ایران را تمدید خواهد کرد.» پولیتیکو نوشت:«حتی زمانی که ترامپ از مشاوران و کارشناسان نظر مشورتی در مورد مسئلهای میپرسد، بارها دیده شده است او نظر شخصی خود را توئیت میکند برای مثال مواضع شخصی خود را در مورد روابط امریکا با پاکستان و فلسطینیها و همچنین مذاکره هستهای با کرهشمالی که در چند روز اول سال 2018 توئیت کرده است. » مشاوران ارشد ترامپ، وی را تشویق میکنند تا توافق هستهای سال 2015 با ایران را تأیید و تحریمها را در تعلیق نگاه دارد اما هنوز دیدگاه وی مشخص نیست و همه امیدوار هستند وی چنین کاری را انجام دهد. به گزارش دیلی میل، سارا سندرز، سخنگوی کاخ سفید روز پنجشنبه در یک کنفرانس خبری گفت:«رئیسجمهور همچنان قویاً معتقد است که برجام بدترین توافق تاریخ است.» وی افزود:«یکی از نقصهای این توافق در مورد محدودیتهای زمانی بر برنامه هستهای ایران است و پس از مدتی ایران میتواند آزادانه برنامه هستهای خود را توسعه دهد و به دستیابی به سلاح هستهای نزدیک شود.» این ادعا در حالی است كه ایران همواره اعلام كرده است كه برنامه هستهایاش صلحآمیز بوده و این كشور هیچگاه به دنبال ساخت بمب اتمی نبوده است. حمایت اروپا از برجام
كشورهای اروپایی كه از زمان روی كار آمدن ترامپ بارها نسبت به عواقب خروج واشنگتن از برجام هشدار دادهاند، یك روز پیش از تصمیم نهایی ترامپ برای خروج یا ماندن در برجام بار دیگر حمایت خود را از توافق هستهای ایران و 1+5 اعلام كردند. به گزارش خبرگزاری فرانسه، امانوئل ماکرون، رئیسجمهور فرانسه در تماس تلفنی با همتای امریکایی خود بر لزوم پایبندی به توافق هستهای با ایران تأکید کرد. روز پنجشنبه هم نشست مشترک محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران با فدریکا موگرینی، نماینده عالی سیاست خارجی اتحادیه اروپا و ژان ایو لودریان، زیگمار گابریل و بوریس جانسون وزیران خارجه فرانسه، آلمان و انگلیس در مقر اتحادیه اروپا در بروکسل برگزار شد و در این نشست تداوم اجرای برجام مورد بحث قرار گرفت. موگرینی و وزیران امور خارجه فرانسه، انگلیس و آلمان بار دیگر بر لزوم حفظ و اجرای برجام و بهرهمند شدن مردم ایران از مزایای اقتصادی لغو تحریمها تأکید کردند. ظریف هم بر نقش فعالتر کشورهای اروپایی در زمینه اجرای تعهدات کشورهای عضو برجام تأکید کرد و گفت كه اروپا میداند ادامه پایبندی ایران به برجام به پایبندی امریکا مشروط است.
روزنامه جوان
نظرات بینندگان