آیت‌الله سید حسن مدرس در سال ۱۲۴۹ شمسی در شهرستان زواره از توابع اصفهان متولد شد و در شش سالگی به همراه پدرش به قمشه (شرضا) رفت و نزد پدر‌بزرگش «میرعبدالباقی» درس خواند و پس از درگذشت پدربزرگش در شانزده سالگی برای ادامه تحصیل به اصفهان رفت.

سیدحسن مدرس تحصیلات خود را در اصفهان نزد علامه شیخ‌مرتضی‌ریزی و در سامرا و نجف نزد مراجعی، چون میرزای شیرازی، آخوند خراسانی و سیدمحمدکاظم یزدی آموخت و در سال ۱۳۰۸ خورشیدی مورد سوء قصد عوامل رضاخان قرار گرفت که از ترور جان سالم به در برد، مدرس در جریان قیام نورالله نجفی اصفهانی در دی ماه ۱۳۰۵ خورشیدی در قم علیه اقدامات رضا شاه از وی حمایت کرد.

رضاخان در طی برگزاری انتخابات مجلس هشتم شورای ملی با مداخله آشکار در انتخابات و حذف آرای شهید مدرس اجازه نداد وی به مجلس راه یابد و سپس ۱۶ مهر ۱۳۰۷ مدرس را دستگیر و به دامغان، مشهد و سپس به خواف تبعید کرد.

آیت‌الله مدرس ۷ سال در خواف، توسط ماموران شاهنشاهی تحت نظر بود و در ۲۲ مهر ۱۳۱۶ از خواف به کاشمر منتقل شد، دراین زمان رضاشاه دستور قتل مدرس را به رئیس شهربانی کاشمر داد، ولی او از این کار سرباز زد، در نتیجه این ماموریت به سه نفر به اسامی «جهان‌سوزی»، «متوفیان» و «خلج» واگذار شد و آن‌ها شب ۱۰ آذر ۱۳۱۶ برابر با ۲۷ رمضان ۱۳۵۶ قمری، آیت‌الله سیدحسن مدرس را شهید کردند.

آرامگاه این شخصیت برجسته عالم سیاست و دیانت در کاشمر یکی از شهر‌های استان خراسان رضوی واقع شده است.

حضور و مبارزات خستگی‌ناپذیر شهید آیت‌الله سیدحسن مدرس در مجلس شورای ملی علیه استبداد و استعمار باعث شد تا مجلس شورای اسلامی براساس مصوبه‌ای در سال ۱۳۷۲ خورشیدی، ۱۰ آذر، سالروز شهادت این مجاهد نستوه و اسطوره بزرگ حق‌مداری و ظلم‌ستیزی را به عنوان روز مجلس نام‌گذاری کند.

میزان