در صحن علنی شورای شهر شیراز مطرح شد؛
اعلام گزارش کمیته حقیقت یاب درخصوص علل وقوع سیل/ از وظایف شهرداری تا مصوبه قانونی برای برگزاری جلسات ستاد بحران در هر فصل
رئیس کمیته حقیقت یاب شورای شهر شیراز گفت: این کمیته در ۷ جلسه کارشناسی با استفاده از تجارب مشاورین، معاینه عینی محل حادثه و حوضه آبریز و بررسی مستندات به نتایجی رسید البته بدیهی است مرجع ذی صلاح برای تعیین و اعلام مقصر و یا مقصرین دستگاه قضایی است و انتظار می رود با رای عادلانه و منصفانه حقوق بازماندگان، جان باختگان و آسیب دیدگان استیفاء شود.
به گزارش شیرازه، سید عبدالرزاق موسوی پس از وقوع سیل در شیراز از سوی شورای شهر به عنوان رئیس کمیته حقیقت یاب شورای شهر شیراز ویژه سیل نوروزی شیراز انتخاب شده بود؛ وی شامگاه گذشته در جلسه علنی شورای شهر شیراز به ارائه گزارش تحقیقات این کمیته پرداخت.
عضو شورای شهر شیراز ضمن قدردانی از زحمات و تلاش های تمامی ارگان های دولتی و غیردولتی و گروه های مردمی برای خدمات رسانی به سیل زدگان و بهبود وضعیت شهر، گفت: امید است ما و مسئولین شهر بتوانیم از این روحیه همکاری در همه رویدادها و در جهت پیشرفت و آبادانی شهر استفاده کنیم.
موسوی بیان کرد: کمیته حقیقت یاب شورای شهر شیراز در ۷ جلسه کارشناسی با استفاده از تجارب مشاورین، معاینه عینی محل حادثه و حوضه آبریز و بررسی مستندات به نتایجی رسید که در ادامه مطرح می شوند هر چند که بدیهی است مرجع ذی صلاح برای تعیین و اعلام مقصر و یا مقصرین دستگاه قضایی است که انتظار می رود با رای عادلانه و منصفانه حقوق بازماندگان، جان باختگان و آسیب دیدگان استیفاء شود.
وی به تشریح وظایف نهادهای مختلف در حفظ شهر از خطرات احتمالی پرداخت و اظهار داشت: شهرداری موظف است تدابیر موثر و اقدام لازم برای حفظ شهر از خطر سیل را اتخاد کند.
رئیس کمیته حقیقت یاب شورای شهر شیراز با اشاره به تصویب برگزاری مستمر جلسات ستاد بحران شهرستان در هر فصل و جلسات اضطراری بنا به اعلام فرماندار (در سال ۱۳۸۲) توسط هیئت وزیران، گفت: این ستاد با ریاست فرماندار و عضویت ۱۹ نفر از مدیران و مسئولان شهرستان می بایست جلسات را برگزار کند.
موسوی خاطرنشان کرد: در سال ۱۳۸۷ قانون تشکیل سازمان مدیریت بحران کشور به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده و آیین‌نامه اجرایی آن نیز در تاریخ ۸۸/۹/۸ به تصویب هیئت وزیران می رسد که به موجب تبصره ۱ ماده ۳ این آیین‌نامه مصوبه ۱۳۸۲ موضوع وظایف ابلاغی موضوع طرح جامع امداد و نجات کشور به قوت خود باقی است.
وی افزود: وزیر کشور و قائم مقام رئیس شورای عالی مدیریت بحران کشور در نامه مورخ ۹۷/۵/۲۸ خطاب به وزیر نیرو خواستار انجام اقدامات هفت گانه‌ای می شود که در بند 2 آن، نظارت بر لایروبی مستمر حریم پل های مواصلاتی بر روی رودخانه های دائمی و فصلی و آبراه های اصلی و در بندهای 6 و 7 آن به ترتیب ایجاد سیستم های هشدار دهنده سیلاب در مناطق در معرض خطر و نصب تابلوهای هشدار سیلاب در محل استقرار جمعیت و مناطق در معرض خطر را از وظایف آن وزارتخانه می داند.
عضو شورای شهر شیراز همچنین بیان کرد: در اجرای بند (ج) ماده 9 قانون تشکیل سازمان مدیریت بحران کشور و بند ۸ تبصره ۴ ماده ۱۵ آیین‌نامه اجرای قانون مذکور و تصویب نامه شماره ۱۸۵۶۴۵ مورخ ۸۸/۹/۲۱ هیئت وزیران، کارگروه تخصصی امور سیل و مخاطرات دریایی، برق و فاضلاب با مسئولیت شرکت سهامی آب منطقه ای فارس و عضویت دستگاه های اجرایی شیراز تشکیل می‌شود.
موسوی با اعلام اینکه مدیرکل بحران استانداری فارس طی نامه مورخ ۹۷/۶/۳۱ خطاب به فرمانداران و شهرداران شهرهای تابعه استان، دستورالعمل اجرایی پیگیری و آمادگی مقابله با حوادث طبیعی فصلی را در ۲۹ بند ابلاغ می‌کند، اظهار داشت: در بند ۴ آن الزام به تشکیل جلسات شورای هماهنگی مدیریت بحران شهرستان و در بند ۷ پایش و نظارت و کنترل مستمر پاکسازی و لایروبی دهانه‌های پل، مسیل‌ها و غیره واقع در شهر را بر عهده ادارات کل راه و شهرسازی شرکت آب منطقه‌ای و شهرداری و دهیاری‌ها قرار داده است.
وی اذعان داشت: در نامه مورخ ۹۷/۱۲/۱۱ شماره ص ۹۷/۴۷۴۸/۴۴/۵۶ مدیریت بحران استانداری خطاب به فرمانداران، در بند ۱ آن تشکیل جلسه شورای هماهنگی مدیریت بحران شهرستان و در بند ۸ پیش‌بینی‌های ضروری از جمله لایروبی مسیل‌ها و تخلیه رودها را بر عهده شهرداری، اداره کل راهداری و حمل‌ونقل و اداره کل راه و شهرسازی قرار می‌دهد.
رئیس کمیته حقیقت یاب شورای شهر شیراز با بیان اینکه سرانجام جلسه اضطراری ستاد بحران استان در تاریخ ۹۸/۱/۴ تشکیل و در بندهای ۱ و ۲ صورت جلسه ستاد آمده است که برگزاری سریع جلسه ستاد بحران شهرستان در تاریخ ۹۸/۱/۴ و همچنین اطلاع رسانی برای دوری گزیدن از حاشیه دریاچه ها، رودخانه ها و مسیل ها توسط فرمانداری و صدا و سیما صورت گیرد، به سیر مطالعات انجام شده در موضوع مسیل برابر گزارش و مستندات موجود نیز اشاره کرد و گفت: در نظر گرفته شده جهت سیلاب حدود ۱۴ مترمکعب در ثانیه، در طرح جامع مهار سیلاب مورخ ۱۳۶۹ توسط آقای دکتر منجمی و همچنین یک خط انتقال با لوله ۱۴۰۰ تا ۲۰۰۰ میلی‌متر و یک حوضچه آرامش و دریاچه تأخیری سیلاب به حجم ذخیره پنجاه هزار مترمکعب جهت تأخیر سیل به مدت یک ساعت پیش بینی شده بود این طرح با دوره بازگشت ۱۰۰ ساله انجام شده بود که در اجرای طرح مذکور دریاچه تأخیری سیلاب انجام نشده لذا طرح به صورت ناقص اجرا گردیده است.
موسوی اظهار داشت: با توجه به سیل سال ۸۳ ضرورت بازنگری طرح و مطالعات حوضه آبریز دروازه قرآن مشخص و لذا در سال ۸۷ با عقد قرارداد با مهندسین مشاور آمایش مطالعات بعدی انجام شد.
عضو شورای شهر شیراز در ادامه گفت: شرکت آمایش با توجه به سابقه مطالعات قبلی و سیل پیش آمده و تکمیل اطلاعات در گذر زمان در حوضه هواشناسی میزان دبی ماکزیمم ۱۰۰ ساله را در مطالعات ۱۲/۶۳ مترمکعب بر ثانیه و شدت بارندگی را حدود ۸/۲۴ میلی‌متر بر ساعت در نظر گرفت که نتیجه این مطالعات، پیشنهاد ایجاد و ساخت دو بند تأخیری در ارتفاعات بالادست حوزه شهری و تکمیل خط انتقال آب سیلاب با افزایش یک خط دیگر به قطر ۶۰ سانتی‌متر بود این مطالعات به دلیل عدم تأیید نهایی و سایر موارد مدیریتی به اجرا نرسید.
وی با اشاره به انجام مجدد مطالعات این حوضه در سال ۱۳۹۱ توسط مهندسین مشاور آبسار اعلام کرد: نتیجه مطالعات و ارقام به دست آمده، تقریباً مشابه مطالعات شرکت آمایش بود. در این طرح ضرورت ساخت دو بند تأخیری پیش‌بینی گردیده بود که اجرا نشده است، برابر اعلام شرکت مذکور در سال ۱۳۹۴ مجدداً و به دلیل عدم تأیید مشاور عالی، طرح جهت تأییدیه برای شرکت آب منطقه‌ای فارس ارسال که اظهارنظری نشده است.
موسوی کم توجهی برخی سازمان ها و دستگاه های مسئول به زمان تمرکز سیلاب را یکی از علل وقوع حادثه انسانی در این سیل دانست و گفت: بر اساس فیلم های دریافتی دوربین های کنترل تصویری و گزارش کارشناسان بارندگی شدید از ساعت ۱۱:۳۲ شروع و تا ساعت 11:46 به طول می انجامد که بر اساس آمار کارشناسان شدت بارندگی در این ۱۴ دقیقه باعث بارش ۱۷ الی ۲۴ میلی متر باران شده است در حالی که سیلاب در ساعت ۱۲:۱۲ دقیقه به محدوده دروازه قرآن رسیده و تا ساعت ۱۲:۲۲ به طول انجامیده، یعنی ۲۶ دقیقه زمان تمرکز سیلاب بوده است که نزدیک به مطالعات انجام شده در گذشته نیز است، نکته حائز اهمیت اینکه مدت ۲۶ دقیقه زمان کافی برای اطلاع رسانی و تخلیه مسیر خروجی بلوار قرآن بوده است.
عضو شورای شهر شیراز بیان کرد: در طول سالیان گذشته عمده مجموعه‌هایی که در قسمت‌هایی از حوضه آبریز احداث شده است، عملاً به بخش‌های نفوذناپذیر تبدیل شده‌اند که سبب تشدید روان آب و سیل آب شده است؛ مساحت عوارض انسان ساخت در حوضچه آبریز دروازه قرآن در حدفاصل سال‌های ۱۳۹۷-۱۳۶۷ حدود ۱۳۰ هکتار است.
وی افزود: دست‌اندازی‌های بالادست و به صورت خاص عملیات راه‌سازی جاده خرامه به زیباشهر باعث ایجاد خاک‌ریزهای دست ریز شده است که حجم سیلاب در بارش اخیر، باعث شسته شدن خاک‌های دست ریز و غلظت بالای رسوبات در سیل آب و در نتیجه قدرت بیش‌ازحد تصور سیل آب در تخریب خودروهای در مسیر خود شده است که خود سبب رها شدن ناگهانی آب و افزایش حجم شن، ماسه و گرد گوشه‌ها در سیل آب و افزایش قدرت تخریب آن شده است؛ در نتیجه قدرت مضاعف سیل آب، تخریب خودروهای در مسیر خود را باعث شده است.
وی ادامه داد: حجم بارندگی بی‌سابقه همراه با عدم تناسب دبی کانال موجود با دبی آب وردی به مخزن (حوضچه) باعث سرریز آب به خارج از مسیر و جاری شدت سیل آب در بلوار مجاور دروازه قرآن است که به علاوه حجم سیلاب جاری شده از سمت غرب دروازه قرآن نیاز اضافه می‌شود.
رئیس کمیته حقیقت یاب شورای شهر شیراز افزود: بر اساس اظهارات کارشناسان و مشاورین، حوضه آبریز دروازه قرآن حدود ۲۸ هزار هکتار است که با توجه به حدود ۱۷ الی ۲۴ میلی‌متر بارش در ۱۴ دقیقه و با در نظر گرفتن ۲۶ دقیقه زمان تمرکز سیل آب و شیب تند مسیر، دبی سیل آب ورودی به کانال دروازه قرآن حدود ۷۰ مترمکعب بر ثانیه بوده است که به هیچ عنوان کانال موجود که حداکثر برای عبور ۲۰ مترمکعب بر ثانیه طراحی شده است پاسخگو نیست.
موسوی اظهار داشت: موارد فوق عمده دلایلی است که کارشناسان و مستندات موجود بر آن تأکید داشته و کمیته آن‌ها را عوامل ایجاد کننده و تشدیدکننده حادثه می‌داند، میزان تأثیر این عوامل مستلزم بررسی دقیق کارشناسی و انجام محاسبات مربوطه و در موارد ضروری اخذ گزارش و اطلاعات از سازمان‌های دیگر است.
وی افزود: بنا به مراتب فوق و در اجرای تکالیف قانونی و ابلاغیه‌های ستاد بحران استان در زمینه پیشگیری، آمادگی، مقابله و بازسازی و بصورت خاص لایروبی و پاکسازی مسیل، اطلاع‌رسانی و سایر موارد دستگاه‌ها و سازمان‌های مسؤول از جمله شهرداری، اداره کل راه و شهرسازی، اداره کل هواشناسی، شرکت آب منطقه‌ای فارس و غیره باید گزارش عملکرد خود را ارائه کنند.
نظرات بینندگان
