گل‌های آبی رنگ، کروی و دارای خاری که در اطراف تهران، دامنه‌های البرز، دماوند، شیراز، نائین، گلپایگان، تبریز، تفرش و کرمان مشاهده می‌کنید، گیاه دارویی شکر تیغال است. گیاه شکر تیغال از خواص درمانی منحصر به فردی دارد. در طب سنتی از آن برای درمان بیماری‌های مختلف استفاده می‌شود. این گیاه با نام‌های شکرتیار، خارشکر و تیغ قندک نیز شناخته می‌شود. در این بخش قصد داریم تا شما را با گیاه شکر تیغال، خواص درمانی و موارد احتیاطی مصرف آن آشنا کنیم.

شکر  تیغال چیست؟

شکر تیغال گیاهی است چند ساله، خاردار به شکل خارخاسک که گل هایش به شکل گلوله‌ای خاردار و آبی رنگ در انتهای ساقه قرار دارند. بر روی برگ‌ها و ساقه این گیاه حشره‌ای به نام خزوکک زندگی می‌کند. این حشره در دوره‌ای از زندگی خود، برای نگهداری تخم‌ها و نوزاد، پیله‌ای به اندازه یک فندق می‌تند که به رنگ سفید است. نوزاد پس از آن که به حشره بالغ بدل شد، پیله را سوراخ می‌کند و از آن خارج می‌شود. جنس پیله این حشره که از ترشحات گیاه شکر تیغال ساخته شده ترکیبی از مواد سلولزی و نشاسته و مواد ازته و به مقدار زیاد (در حدود ۲۵ درصد)، قند مخصوصی بنام ترهالوز است و در پزشکی قدیم و در طب سنتی برای درمان بیماری‌های مختلف استفاده میشده و هم اکنون نیز کاربرد‌های گسترده‌ای در داروسازی دارد.

آشنایی بهتر با گیاه شکر تیغال (طبیعت و خواص درمانی)

خواص شکر تیغال

گیاه شکر تیغال طبیعت سرد و نیمه مرطوبی دارد. برخی از مهم‌ترین خواص درمانی این گیاه به شرح زیر است:

•  گیاه شکر تیغال سرشار از مواد آنتی‌اکسیدان است و به عنوان یک ماده ضد سرطان طبیعی شناخته می‌شود.
• استفاده از شکر تیغال برای سلامت دستگاه گوارش مفید است، خاصیت ملین دارد و به درمان یبوست کمک می‌کند.
• شکر تیغال به دلیل خاصیت خلط‌آوری برای درمان سرفه، سیاه سرفه و سرماخوردگی مفید است. شکر تیغال شدت اخلاط و سوزش مری را تسکین می‌دهد.
• تحقیقات نشان داده است، استفاده از عصاره گیاه شکر تیغال از طریق حداقل یک یا چند مکانیسم می‌تواند ترشح اسید معده را منظم و نیز خاصیت ضد زخم داشته باشد و استفاده از آن برای درمان زخم معده مفید است.
• گیاه شکر تیغال اثر مثبتی بر تقویت حافظه و قدرت یادگیری دارد و برای رفع افسردگی مفید است.
• در طب سنتی از ترکیب گیاه شکر تیغال با ژلاتین در آب جوش، برای درمان سرفه‌ای که بر اثر غلبه خون و صفرا است، استفاده می‌شود. این ترکیب، خشونت شش‌ها را برطرف کرده و صدا را باز می‌کند.
• ترکیب شکر تیغال، شکر و ترنجبین می‌تواند التهابات گرفتگی صدای کودکانی را که زیاد گریه می‌کنند، بهبود بخشد. همچنین مصرف این گیاه برای تقویت صدا و حنجره بسیار مفید است و استفاده از آن، برای رفع خشکی و سوزش گلو موثر است.
• از دیگر خواص گیاه شکر تیغال، کمک به تقویت عضلات است و مصرف آن، انعطاف پذیری ستون مهره‌‌ها را افزایش می‌دهد.
• در طب سنتی از خواص شکر تیغال، برای درمان فشار خون بالا، تصلب شرایین و سکته قلبی استفاده می‌شود. این گیاه همچنین برای پایین آوردن تب و درمان تکرر ادرار مفید است.
  
  

مضرات گیاه شکر تیغال (موارد احتیاطی و منع مصرف)

• استفاده از شکر تیغال برای بیماران مبتلا به فشار خون و افرادی که از قرص‌های تنظیم فشار استفاده می‌کنند، بایستی با احتیاط همراه باشد.
• زیاده‌روی در مصرف این گیاه باعث ایجاد حالت تهوع می‌شود. میزان مجاز مصرف این گیاه طبق منابع، ۱۸ گرم است.
• توجه داشته باشید، اگر پیله شکر تیغال را تهیه کردید، حتما آن را بشکنید و حشره سیاه رنگ درون آن را جدا کرده و سپس استفاده کنید.

برگرفته از: فصلنامه گیاهان دارویی