وضعیت کاغذ در فارس؛
مشکلات فولادی، وعده های پوشالی
مدیرعامل انجمن صنفی کانون ها تبلیغاتی فارس گفت: بیشتر همکاران ما در مورد تعطیلی کارمان صحبت می کنند و نهایت تا چندماه دیگر دوام بیاوریم و به زودی به جرگه بیکاران می پیوندیم، انتشاراتی ها و کانون های تبلیغاتی رو به تعطیلی هستند و روز به روز هم این وضعیت بدتر می شود.
به گزارش شیرازه، انسان اولیه به تدریج که نیاز به تصویر کردن اشیاء ، یادداشت کردن وقایع و ارسال پیام های کتبی را درک کرد، اهمیت و ضرورت شیئی که بتواند بر روی آن اثر به جا ماندنی را ثبت کند، دریافته بود و همواره در راه دستیابی به آن تلاش می‌کرد.
تاریخچه و سیر تکامل کاغذ
در بین النهرین از لوحه های گلی ، در مصر (۱۸۳۸ ق.م) از پاپـیروس ، در چین از حکاکی بر روی لوحه های چوبی و نمد با قلم مو و پارچه ابریشمی ، این منظور را عملی می کردند.با توجه به اینکه صنعت ، نمد ما لی در خاور دور سنّت و متداول بود، فردی چینی به نام تسائی لون (۱۰۵ میلادی) از قطعات کهنه و اضافی ابریشم ، خمیر و بعد ورقه‌هایی به صورت نمد درست کرد و از آن به کمک قلم مو برای نقاشی و نوشتن استفاده کرد و بعد به جای ابریشم ، چوب خیزران و درخت توت را بکار گرفت. در حقیقت باید او را اولین مخترع کاغذ در دنیا دانست.
کارگران چینی که در سال ۷۵۱ به دست ایرانیان اسیر شدند این فن را با استفاده از کتان و شاهدانه به مردم سمرقند آموختند و بعدها توسط مسلمانان در بغداد ، دمشق و حتی مراکش و اسپانیا متداول شد. اولین کارخانه کاغذ سازی درسال ۱۱۵۴ در اسپانیا و اولین آسیاب تهیه پودر چوب در سال ۱۱۹۰ در فرانسه تأسیس شده بود.
در ایران فعالیت کاغذ سازی اولین بار با تأسیس کارخانه مقواسازی و با استفاده از کاغذهای باطله درسال ۱۳۱۳ شمسی در کرج شروع شد و حدود ۱۵ سال است که با تأسیس دو کارخانه کاغذ سازی پارس در هفت تپه خوزستان و کارخانه چوب و کاغذ ایران (چوکا) در گیلان ، به صورت یک تکنولوژی مدرن و پیشرفته درآمده است.
کاغذ یکی از مواردی است که گسترده ترین مصرفها را در دنیای امروز دارد. کاغذ علاوه بر نوشتن، مصارف و کاربردهای گوناگونی دارد که در زندگی روزمره نمونه های آن را مشاهده می کنید. البته در طول قرنهای بسیار، مهمترین و اصلی ترین کاربرد کاغذ، نوشتن بوده است.
کاغذ در واقع پل ارتباطی میان نسل های پیشین و نسل حاضر بوده است و اگر چه ممکن است به دلیل پیشرفت تکنولوژی این نقش در عصر حاضر کمی کمرنگ شده باشد، اما تا زمان حال، این نقش مهم را بر عهده داشته و علم، ادب، تاریخ، فرهنگ و تمدن به واسطه نقش شدن بر کاغذ به ما رسیده است.
امروزه کمتر خانه، اداره، و محل کاری می توان یافت که در آن کاغذ نباشد. اما مهمترین کاربرد کاغذ، تولید و انتقال فرهنگ و ادب و تمدن است.
در یکی دو سال اخیر با گرانی خاصی در عرصه انواع کاغذ و مشتقاتش روبرو بوده ایم که این امر، به مرور، باعث گرانی کتاب، مجلات و مطبوعات مکتوب، و دفتر و کتاب درسی شده است که عمده ترین راه انتقال فرهنگ و علم و ادب است.
در این میان، به سراغ مشاغلی که عمده استفاده از کاغذ را در راه تولید و انتشار فرهنگ در جامعه دارند رفتیم و با دغدغه ها و مشکلاتشان آشنا شدیم.
مسئولان باید بین انتشارات و دکان بقالی تفاوت قائل شوند
دکتر علی روانستان، آزاده و جانباز دفاع مقدس و یکی از ناشران موفق شیرازی در گفتگو با خبرنگار شیرازه گفت: یکی از برنامه های عمده ای که می تواند در سرنوشت مردم هر کشوری می تواند نقش اساسی داشته باشد، برنامه های فرهنگی است.
به گفته این استاد دانشگاه، از طریق فعالیت های فرهگی است که مردم هر کشوری می توانند باورها و اعتقادات خود را ترویج دهند و روی دیگر مردم در اقصی نقاط دنیا تأثیرگذار باشند.
روانستان اظهار داشت: همچنان که تاریخ نشان داده و امروز هم شاهدیم، دولتهای استعمارگر برای القای باورهای خود به دیگران و حتی تحت سلطه درآوردن آنها، از مجرای فرهنگ وارد شدند و بیشترین هزینه ها را در این حوزه به کار گرفته اند.
این ناشر برگزیده، یکی از ارکان مهم فرهنگ که در جهت روشنگری مردم تلاش می کند را کتاب و مطبوعات دانست و تأکید کرد: طبعا کشورهایی که میزان مطالعه در آنها بالاتر باشد، مردم آگاه تر و روشن تری دارد و وجود مردم آگاه و روشن در سرزمین های مختلف، باعث می شود که آنها با آگاهی راه و مسیر خود را پیدا کنند و به راحتی دم به تله استعمار ندهند؛ که آن مهم در گرو مطالعه حاصل می شود و مطالعه صورت نمی گیرد مگر با وجود کتاب های مفید و ارزنده.
وی ادامه داد: متاسفانه چندسالی است که به واسطه رشد روزافزون و بی رویه و بی منطق کاغذ، تولید این نرم افزار مهم رشد و آگاهی با مشکلاتی مواجه شده و اصحاب نشر و رسانه های مطبوعاتی به نوعی اسیر صاحبان افکار مادی و دنیاپرست شده اند تا جایی که برخی ناشران و فعالان عرصه فرهنگ، تولید و چاپ کتاب، برای رها کردن خود از این معضل، تعطیل کردن این فعالیت ارزنده را مقرون به صرفه تر احساس کردند و برخی هم از روی تفنن گهگاهی کتاب هایی چاپ می کنند؛ البته بگذریم از اینکه عده ای از ناشران از قبل بار خود را بسته اند و الآن گرانی چندان تأثیری روی آنها ندارد.
روانستان معتقد است که اگر متولیان امر فرهنگ در کشور همچنان بر این باور باشند که کتاب و مطبوعات یک موضوع حیاتی برای جامعه است، باید جانانه و مردانه با پدیده شوم رانت و قاچاق کاغذ از سوی برخی افراد فرصت طلب برخیزند و به گونه ای جهادی از متولیان تولید علم و فرهنگ حمایت کنند. اگر این اتفاق نیفتد، باید فاتحه این حرکت سازنده را خواند.
این ناشر شیرازی گفت: متاسفانه خیلی از نویسندگان به سراغ ما می ایند و می خواهند کتابشان را چاپ کنند، اما قیمت را که می شنوند، راه کج می کنند و می روند.
وی تأکید کرد: مسئولان و دولتمردان ما باید بین انتشارات و دکان بقالی تفاوت قائل شوند.
گروه دیگری که با معضل کاغذ روبرو هستند، موسسه های تبلیغاتی هستند. زمانی، صاحب یکی از شرکت های تبلیغاتی در گفتگو با خبرنگار شیرازه گفت: افزایش شدید قیمت و کمبود کاغذ، فعالیت چاپخانه را با کاهش حدود چهل درصدی مراجعین و مشتری ها و همچنین کاهش 30 دردصدی ثبت سفارش روبرو کرده است. همچنین افزایش سرسام آور قیمت کاغذ، کاهش و افت شدید درآمد و نیز افزایش هزینه های جاری را به همراه داشته است و نیروهای فعال مستقیم در چاپخانه را از هشت نفر به پنج نفر کاخش داده است.
وی میگوید: اگر قیمت تمام شده کتاب قبلا 12هزار تومان پشت جلد می زدیم، امسال با همان کیفیت، قیمت 39هزار تومانی را درج می کنیم و با این اوضاع، مردم هم مجبورند اهم و فی الاهم کنند و معمولا یا کپی کتاب یا دانلود در فضای مجازی را پیگیری می کنند که در بحث فرهنگی، بسیار اثرگذار است.
زمانی اظهار داشت: البته این کار در بحث تجاری هم مشکلاتی پیش می آورد. چرا که آنچنان که صاحبان حرف و مشاغل، کار خود را تبلیغ می کردند و مشتری با دید باز به سراغ آن کالا و خدمات می رفت، الآن به واسطه افزایش قیمت شدید کاغذ و همچنین کمبود عرضه کاغذ، مردم فقط به استناد صحبت های فروشنده، اقدام به خرید کالا یا خدماتی کرده که این، گاها به افزایش هزینه خانوار انجامیده است.
دولت می داند که ارز را به چه کسانی داده، پس وارد شود و معرفی کند
اما عاملی، مدیرعامل انجمن صنفی کانون ها تبلیغاتی و نائب رئیس کانون انجمن های صنفی کارفرمائی استان فارس شیراز در گفتگو با خبرنگار شیرازه، ضمن تأکید بر اینکه این شغل با این وضعیت کاغذ به زودی کلا از میان خواهد رفت گفت: هر کشوری پیشرفت و تمدنش و ترقی و بالا رفتن علم و دانشش، بستگی به تفکر مردمش دارد و مردم باید تجارب و تاریخ را بنویسند و این همه، نشأت گرفته از فرهنگ درونی جامعه است و الان با این وضعیت، ایران از همه این منافع محروم است.
وی با تصریح بر اینکه تهدیدات گروه های مجازی جای تقویت و منافع کتاب را می گیرد اظهار داشت: این خطر، بخصوص نسل جوان را تهدید می کند چرا که ممکن است ارتباط میان این نسل با تحقیق و پژوهش را از میان ببرد و این ضرر و زیان را متوجه مملکت می کند.
به گفته مدیرعامل انجمن صنفی کانون ها تبلیغاتی، گرانی و کمبود کاعذ روی صنعت تبلیغات و چاپ و نشر مشهود بوده است به نحوی که کتاب ها این روزها با تیراژ یکصد، یا 200 یا نهایت 300 آن هم با کپی پرینت چاپ می شود و این فاجعه ای است که آینده کشور را تهدید می کند.
نائب رئیس کانون انجمن های صنفی کارفرمائی استان فارس با تأکید بر اینکه این یک اتفاق غیرقابل پیش بینی بود تصریح کرد: تضعیف تیراژ انتشارات، رکود کار در چاپخانه ها و کانون های تبلیغاتی، از دیگر اثرات گرانی و کمبود کاغذ در جامعه است.
عاملی گفت: بیشتر همکاران ما در مورد تعطیلی کارمان صحبت می کنند و نهایت تا چندماه دیگر دوام بیاوریم و به زودی به جرگه بیکاران می پیوندیم، انتشاراتی ها و کانون های تبلیغاتی رو به تعطیلی هستند و روز به روز هم این وضعیت بدتر می شود.
وی با تأکید بر اینکه شک نیست که کاغذ هست اما کمبود است که رانت ایجاد می کند تصریح کرد: دولت هم می داند که ارز 4هزار و 200 را به چه کسانی داده برای کاغذ و به راحتی می تواند مشخص کند که چه کسانی وارد کرده اند که باید در انبارها باشد و اگر وارد نکرده اند باید بداند که چرا کاغذ وارد نشده است.
کمرنگ شدن رسانه های مکتوب، فرهنگ و آگاهی دهی جامعه را پائین می آورد
اما مدیرمسئول و سردبیر هفته نامه شهرسبز می گوید: کمبود و گرانی کاغذ باعث شده که هر دفعه که به چاپ می رسیم، هزینه چاپ بالاتر رفته و رسانه های مکتوب مجبورند تیراژ را پایین آورده و از کیفیت و کمیت کار کم کنند و با نازل ترین کاغذ چاپ کنند.
علی اسدزاده تصریح کرد: در این مسان، بسیاری از نیروهای کاری تعدیل می شوند و عده زیادی در این زمینه بیکار می شوند و به تبع این، روی کار چاپخانه ها هم تأثیر می گذارد با مراجعه کمتر به چاپخانه، آنجا هم تعدیل نیرو خواهند داشت.
وی با تصریح بر اینکه ممکن است در آینده بعضی از این چاپخانه ها هم به تعطیلی برسند اظهار داشت: وقتی رسانه های مکتوب کمرنگ شوند، روی فرهنگ و آگاهی دهی جامعه تأثیر می گذارند و در فرهنگ عمومی جامعه تأثیر منفی خواهد گذاشت که ضرر این امر به همه مردم می رسد.
به گفته وی، اراده فرهنگ و ارشاد اسلامی در این زمینه متأسفانه با قدرت و جرأت وارد نشده و حتی از یارانه هایی هم که شامل مطبوعات می شده است، کم کرده و هشدار قطع کامل را هم داده اند. اگرچه در توزیع این یارانه هم دقت نظر خوبی نیست و آنها که پر رونق ترند، یارانه بیشتری هم می گیرند.
کشف قاچاق کاغذ در شیراز
سودجویی دلالان در بازار تمامی ندارد و باید به تلخی به این واقعیت اذعان کرد که گویی بخشی از اقتصاد کشور به دست دلالان افتاده و تقریبا در بسیاری از حوزه‌های اقتصادی ورود، نفوذ و رگه‌هایی نهان و آشکار از فعالیت این طیف دیده و احساس می‌شود و به تبع بازار کاغذ نیز از آن مستثنی نمانده است.
مشکل کاغذ و تامین و گرانی آن، صرفا به عرصه روزنامه‌ها خلاصه نمی‌شود، بلکه در بخش کاغذ مورد نیاز صنف عکاسی، انتشارات و غیره این معضل ظهور و بروزی عجیب دارد.
بسیاری از توزیع کنندگان کاغذ معتقدند، جولان دلالان در این بازار یکی از عوامل و دلایل اساسی نمود بحران در این بازار محسوب می‌شود و متاسفانه این افراد و گروه‌های خاص بصورت سلیقه‌ای نرخ‌ها را بالا و پایین می‌کنند.
چندی پیش فرمانده انتظامی شیراز از کشف ۶ هزار بسته کاغذ A۴ به ارزش ۲ میلیارد و ۴۰۰ میلیون ریال خبر داد که این خبر خوبی برای اهالی فرهنگ و ادب بود.
اما شاید بتوان ضعف نظارتی را یکی از دلایلی دانست که در پیچیده و بغرنج‌تر شدن این وضعیت بی تاثیر نبوده است؛ اگرچه مطالعات و بررسی‌های انجام شده موید این واقعیت است که تعطیلی برخی از کارخانجات تولیدکننده کاغذ در کشور چین و هند، بنابر دلایل زیست محیطی، مزید بر علت شده تا نرخ جهانی خمیر کاغذ افزایش یابد.
انتهای پیام/
نظرات بینندگان
