یادداشت وارده؛
قیام پانزده خرداد؛ نقطه پایان افسانه جدایی دین از سیاست
قیام پانزده خرداد، سبب افزایش رشد سیاسی مردم و الگو قرار گرفتن مذهب برای مبارزه و آگاهی توده های مردم شد، بطوری که زمینه پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1357 را فراهم ساخت.
پایگاه خبری تحلیلی شیرازه؛ تخطی رژیم شاه از حدود الهی و عدم اجرای احکام اسلام؛ امر به معروف و نهی از منکر، دفاع از سُنّت ها و ارزشهای اسلامی، مقابله با برنامه های استعماری آمریکا و اسرائیل، مبارزه با حاکمیّت و گسترش فرهنگ غربی که با معیارهای فرهنگ اسلام ناب محمّدی منافات داشت، انگیزه اصلی برای ورود به عرصه سیاسی کشور و وقوع قیام پانزده خرداد به شمار می رفت.
رژیم پهلوی که به طور غیر رسمی اسرائیل را به رسمیّت شناخته بود، زمینه نفوذ عوامل صهیونیسم را در ایران فراهم ساخته بود، که در ادامه ی اقدامات و حمایت های رژیم پهلوی از اسرائیل، حضرت امام خمینی (ره) درصدد پیشگیری و کنترل حرکتهای ضد مذهبی رژیم شاه برآمد، امّا رژیم پهلوی تهاجم همه جانبه ای را بر علیه روحانیت و خاصه حضرت امام آغاز و سرآغاز مبارزه با صهیونیسم و عوامل داخلی آنها و صیانت از احکام اسلام و جلوگیری از نفوذ اعضای فرقه ضاله بهائیّت که به عنوان عوامل اسرائیل در ایران فعالیت میکردند، بود.
قیام پانزده خرداد در برهه ای از زمان که آسیب های ناشی از تبلیغات فرهنگی رژیم شاه از قبیل جدایی دین از سیاست، ایجاد خود باختگی فرهنگی و ناامیدی از فرهنگ اسلامی، ایجاد سلطه فرهنگی و اشاعه برتری باورهای غربی، ایجاد و گسترش روشنفکری غرب زده، ترویج فساد اخلاقی و... همراه با سلطه ی عوامل استعمار ضربات جبران ناپذیری را بر فرهنگ کشور وارد می ساخت، به وقوع پیوست.
از آنجایی که سیاست ها و برنامه های رژیم شاه، مبارزه با فرهنگ مذهبی مردم بود و این مسأله با روحیۀ مذهبی مردم سازگار نبود، نهضت فکری و فرهنگی پانزده خرداد با ماهیت اصیل دینی و مذهبی برای دفاع از فرهنگ اسلامی و ارزشهای اسلامی ، همزمان با اجرای سیاست دموکراسیِ کنترل شده "کندی رئیس جمهور وقت آمریکا" و اقدامات سلطه جویانه سیاست آمریکا که در پوشش اصلاحات سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی انجام می شد، با دمیدن روح خودباوری و نفی از خودبیگانگی به رهبری حضرت امام خمینی (ره) بوقوع پیوست و زمینه های بازگشت به خویشتن را در میان قشر روحانیون و مذهبیون کشور فراهم ساخت که نتایج آن تأثیرات عمیقی بر ساختار سیاسی، فرهنگی و اجتماعی ایران آن زمان گذاشت، بطوری که تغییراتی بنیادین در ساختار سیاسی و اجتماعی ایجاد کرد.
از ویژگیهای مهم قیام پانزده خرداد، قرار گرفتن مرجعیّت شیعه در سطح رهبری نیروهای مذهبی بود. هنگامی که حضرت امام خمینی(ره) امام خمینی با نفی تز استعماری «جدایی دین از سیاست» به عنوان مرجع تقلید، رهبری قیام را بر عهده گرفتند دیگر مراجع را با خود همراه کردند و بنابراین قیام پانزده خرداد نقطۀ عطفی در سیر تحّولات سیاسی ـ اجتماعی ایران پدید آورد و سمت و سوی مذهبی بدان بخشید و یک قیام صد درصد اسلامی مردمی به شمار رفت.
قیام پانزده خرداد، گرچه با سرکوب و به شهادت رساندن تعداد زیادی از مردم بی دفاع در آن زمان بظاهر با شکست روبرو شد، امّا تأثیرات بلند مدّت خود را بر روند سیاسی و اجتماعی کشور از قبیل فراگیری نهضت، حضور همه گروههای مردمی در روند مبارزه، مذهبی بودن قیام، پیروی از مبانی دین اسلام، قاطعیّت رهبر قیام، بیگانه ستیزی که متوجّه آمریکا، اسرائیل و شاه بود، سبب افزایش رشد سیاسی مردم و الگو قرار گرفتن مذهب برای مبارزه و آگاهی توده های مردم شد، بطوری که زمینه پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1357 را فراهم ساخت.
سیروس سجادیان
نظرات بینندگان
