در میزگرد تخصصی "شیرازه" از جای خالی «وزارت جوان و خانواده» صحبت شد؛
رضایی: ازدواج کردن بی کلاسی شده است/تعداد مجردها در قشر مرفه بیشتر است/ بلژیک از 72 سال پیش وزارت خانواده دارد اما کشور ما ندارد!// نمازی: 47725 مجرد بالای ۴۰ سال در شیراز داریم/ سن بلوغ به شدت کاهش یافته است//دکتر زاهدی: جامعه مدرنیته و اسلامی در تقابل یکدیگر قرار دارد/ فقر، کودک همسری را رقم می زند
این روزها بسیاری از جوانان از ازدواج کردن طفره می روند و ترجیح می دهند که به تنهایی به زندگی خود ادامه دهند،در حالی که از عواقب آن از نظر سلامت جسمانی و روانی بی اطلاع هستند.طبق آمار حدود 50 هزار نفر، تنها در شیراز به تجرد قطعی رسیده و میلی به ازدواج ندارند.
به گزارش "شیرازه"، جامعه ما با افزایش سن ازدواج و کاهش فرزند آوری مواجه شده، این معضل در حالی گربیانگیر کشور شده که شمار زیادی از افراد به مرور به سمت پیر شدن قدم برمی دارند، به طوری که در آینده ای نه چندان دور شاهد خیل عظیم تری از بیکاران و سالمندان خواهیم بود.
در ادامه صحبت های «علی رضایی» معاون فرهنگی و امورجوانان اداره کل ورزش و جوانان فارس ،نمازی مدرس و مشاور«مرکز تخصصی آموزش و مشاوره بهارنکو و پیش از ازدواج و انتخاب همسر هاتف» و دکتر سید سعید زاهد زاهدانی از اساتید برجسته دانشگاه شیراز در خصوص معضلات سنی در ازدواج و راهکارهای آن می خوانید.
رضایی، معاون فرهنگی و امورجوانان اداره کل ورزش و جوانان فارس گفت:متاسفانه عده ای در جامعه ما به تجرد قطعی رسیده و دیگر احتمال ازدواج آن ها نزدیک به صفر رسیده اند. به طوری که خانم ها بالای 40 و آقایان بالای ۵۰ سال را تشکیل می دهند.
وی افزود:ما باید بپدیریم که کشور ما مهاجر پذیر نیست و از طرفی جوانان توانمند ما به سمت مهاجرت گرایش و تمایل دارند که البته این موارد خارج از مسائل سیاسی می باشد چرا که با تورم و تحریم کسی تمایل به مهاجرت به ایران ندارد. از این رو ضروریست که به نیروی داخلی تکیه کنیم چرا که جامعه ما رو به پیری و کهنسالی می رود و باید فکر اساسی برای آن نمود.
میزان تجرد در قشر مرفه بیشتر می باشد
رضایی ادامه داد: تا این نگاه تغییر نکند، سن ازدواج کاهش نمی یابد،کاری به دولت ها نداریم،سیاست های خودمان را در نظر بگیریم.منکر این نیستیم که نبود اشتغال و کمبود درآمد سن ازدواج را بالا برده اما چرا در طبقه مرفه نیز سن ازدواج بالا رفته،شما وقتی وضعیت تاهل جوانان در فرهنگ شهر و شریف آباد مقایسه کنید، متوجه می شوید که در فرهنگ شهر میل به ازدواج کمتر بوده،از طرفی اگر اشتغال تاثیرگذار می باشد،چرا متوسط سن کارمندان دولت بالاتر از مجردان عامه است؟برای ازدواج کرده ها هم برنامه ای نداریم و طلاق گرفتن عادی شده است
وی با اشاره به معضلات تهاجم فرهنگی گفت:این نوع تهاجم، زود ازدواج کردن را به ضد ارزش و دیر ازدواج کردن را به هنر تبدیل کرده است.این روزها تفکر غالب جوان ها دوری از ازدواج شده، این در حالیست که برای ازدواج کرده ها هم برنامه ای نداریم و طلاق گرفتن عادی شده که با بوجود آمدن مطلقه ها وضعیت بدتری به بار می آید. معاون ورزش و جوانان فارس تاکید کرد: ما باید از الگوها جنبه های مثبت آن ها را انتشار دهیم. مثلا مسی، ورزشکار حرفه ای غربی در سن جوانی دارای پنج فرزند می باشد اما ما از این چشم پوشی کرده و به جنبه های منفی او مثل تاتو روی دستش می پردازیم.لذا این مسائل به برنامه چند ساله مدونی نیاز دارد تا از طریق نهادهای فرهنگی و اجتماعی ازدواج را گسترش دهد.
وی با تاکید بر ازدواج آگاهانه گفت:این که به جوان ها برای تشویق به ازدواج پول و تسهیلات دهیم بر آمار طلاق افزوده می شود چرا که ریشه ای عمل نکرده ایم،به همین خاطر پیش از این ها به آگاهی سازی نیاز است.فرزندآوری به 40 سالگی رسیده است
رضایی افزود:وزارت کشور باید برنامه مدونی را با دستگاه های مربوطه مثل آموزش و پرورش، فرهنگ و ارشاد،ورزش و جوانان، علوم پزشکی و روانشناسی که متولیان اصلی می باشند، هماهنگ نماید تا نگاه ها به مقوله ازدواج تغییر کندچرا که از نظر علمی، اجتماعی و مذهبی تاخیر در ازدواج به صلاح جوانان نیست. زمانی که ازدواج و شروع زندگی به ۳۵ سال و فرزند آوری به ۴۰ سالگی برسد،دیگر از نظر روانی و فیزیولوژیکی توانی برای نگهداری دو و سه فرزند باقی نمانده است.لزوم گسترش شعار«فرزند بیشتر،جامعه بهتر»
وی با اشاره به برخی راهکارها گفت:با استفاده از تبلیعات محیطی،آموزش پایه ای با شعار«فرزند بیشتر،جامعه بهتر»آن را رسانه ای کرد چرا که با این رویه با خطر جدی مواجه می شویم.کشور بلژیک از 72 سال پیش وزارت خانواده دارد اما کشور ما نه!
رضایی با بیان این که وزارت جوانان و خانواده در کشور ما وجود ندارد،افزود:جوانان ما اگر در دو مقوله ازدواج و خانواده سوال یا مشکلی داشته باشند باید به کدام نهاد مراجعه می کنند، این در حالیست که در کشوری مثل بلژیک از 72 سال پیش و آلمان از سال ها پیش این وزارتخانه وجود دارد.ما همه نوع آزمون و خطا رفتیم اما چرا نهاد وزارت خانواده نداریم،خانم ابتکار معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری اگر بخواهد پژوهشی را در استان ها اجرایی کند کدام نهاد متولی آن است؟وی با تاکید بر تجمیع و همکاری نهادهای مرتبط توضیح داد:ما هیچوقت ندیدیم که میان سازمان نظام پزشکی و درمان درگیری و اختلاف باشد اما متاسفانه روانشناسی با بهزیستی مشکل دارد،بهزیستی با دانشگاه دعوا دارد اما زمانی که مسئولیت ها تجمیع شود انسجام و اختلافات کمتر می شود.این مسائل به این خاطر بوجود می آید که نظام روانشناسی و دیگر نظام ها به صورت جزیره ای عمل می کنند.
این معاون ورزش و جوانان با اشاره به این که تقابل و تضاد در برنامه های ورزشی وجود ندارد،گفت:کشورهای مخالف در صدد هستند که میان فرهنگ ایرانی و اسلامی تقابل ایجاد کنند اما ما این اجازه را نداده ایم و حتی در ورزش های زورخانه ای اشعار حافظ و مفاهیم دعای کمیل یا سخنان فردوسی و امام علی (ع) در نهج البلاغه در کنار هم قرار گرفته تا فرهنگ ایرانی و اسلامی حفظ شود.
رضایی با اشاره به سخنان مقام معظم رهبری و تاکید ایشان بر فرزند آوری گفت: مقام معظم رهبری در چهار کلمه سیاست ازدواج و فرزند آوری را بیان کرده اند؛ازدواج آگاهانه، به هنگام، آسان و پایدار که ازدواج آگاهانه و پایداری بر عهده روانشناسان و جامعه شناسان و به هنگام و آسان بودن آن نیز وظیفه نهادهای اقتصادی است. چرا که جامعه جوان ما تا چند سال آینده به سمت پیری و سالمندی می رود این در حالیست که برای فرزند آوری کاری انجام نداده ایم زیرا برخی خانواده ها یک فرزند دارند یا اینکه اصلا ازدواجی در کار نیست،این ها مسائلی می باشد که در آینده ای نه چندان دور بر آمار بیکاری می افزاید و هزینه های گزافی را روی دست دولت می گذارد.
وی به مزیت های ازدواج اشاره کرد و افزود:زمانی که فرد ازدواج می کند از آنجایی که به همسر و فرزند خود تعهد دارد در برخورد با مسائل و مشکلات زندگی تصمیم عاقلانه تری می گیرد و از آرامش بیشتری هم برخوردار است.به فرض مثال متاهلین در ترک اعتیاد موفق تر می کنند چرا که با تشکیل خانواده اراده و انگیزه بالاتری دارند.
این مقام مسئول در پایان گفت: متاسفانه برخی دستگاه ها مثل اوقاف حل مشکلات را در روش های سنتی می دانند و با فراهم کردن جهیزیه فکر می کنند که مسئله ازدواج حل شده در حالی که اگر حتی مقدار کمی از این هزینه ها را صرف شناخت و آگاهی از ازدواج و همسرداری کنند از آمار طلاق کاسته می شود.سن بلوع به شدت کاهش یافته است
خانم نمازی، مدرس و مشاور«مرکز تخصصی آموزش و مشاوره بهارنکو و پیش از ازدواج و انتخاب همسر هاتف» نیز با بیان این که سن بلوع به شدت کاهش یافته،گفت: فضای ذهنی نوجوانان و جوانان و حرمت و ارزش های خانوادگی تغییر کرده و نمی توان با برنامه های قبلی آن را اصلاح نمود، متاسفانه برخی موسسات مشاوره و ازدواج، هر یک از زاویه ای به این مسائل نگاه کرده و کار خود را انجام می دهند،در صورتی که وقتی در کنار هم قرار بگیرند بهتر و موثرتر می توانند به مشکلات رسیدگی کنند. وی با تاکید بر ازدواج آگاهانه افزود: مرکز بهارنکو در تلاش می باشد که در ابتدا نوجوانان و جوانان را در انتخاب همسر راهنمایی و سپس آیین و مهارت های همسر داری را به آن ها آموزش دهد.چرا که آمار نشان می دهد احتمال طلاق در سه سال اول زندگی بیشتر است.از این رو شناخت تجربی و کسب مهارت های لازم در ازدواج به موقع و آگاهانه از شاخه های اصلی دوام آن است.
نمازی با اشاره به این که تنها در شیراز 47725 مجرد بالای ۴۰ سال داریم،ادامه داد:علاوه بر نیازهای جنسی، نیازهای عاطفی و اجتماعی مهم بوده که با ازدواج سالم میسر می شود.افرادی هستند که با موقعیت های اجتماعی و اقتصادی عالی اما از ازدواج دور مانده و در پشیمانی و پریشان خاطری به سر می برند،اشخاصی که حالا دچار افسردگی و پرخاشگری شده و به کمک های روانشناسانه نیاز دارند.
وی به معضلات رفتارهای جنسی نوجوانان در فضای مجازی اشاره کرد و افزود: متاسفانه یک پیج اینستاگرام با فالورهای بالا انواع خودارضایی را نشان می دهد که پسرها و دختران شرکت کننده در آن بین 13 تا 18 ساله هستند.در مقابل این مسائل سلامت، آن ها نیز به خطر می افتد چرا که رفتارهای پرخطر جنسی و خود ارضایی نیز آثار سوء برجا می گذارد که جبران پذیر نیست.
این مدرس و مشاور ازدواج با بیان این که مجموعه «بهار نکو»در انتخاب و ازدواج آگاهانه نقش موثری ایفا می کند،تاکید کرد:اولین قدم برای از میان برداشتن این مشکلات پژوهش، پرسش های علمی،آموزش همسرداری و ارائه راهکارهای منطقی می باشد که در حال حاضر مجموعه «بهار نکو» نیز چنین اهدافی را دنبال می کند.وی با بیان این که شناخت و ازدواج آگاهانه از آمار طلاق می کاهد،ادامه داد: مرکز تخصصی آموزش و مشاوره ازدواج «هاتف» بخش دیگر و زیر مجموعه «بهار نکو» می باشد که افراد بالای ۱۵ سال می توانند در آن ثبت نام کرده تا با شناخت و آگاهی بیشتری همسر آینده خود را انتخاب و با شناخت کافی ازدواج و زندگی خود را آغاز کنند.
تقابل جامعه مدرنیته و اسلامی
دکتر زاهد زاهدانی، استاد جامعه شناسی دانشگاه شیراز هم با اشاره به این که تقابل های اجتماعی در جامعه ما شکل گرفته، گفت:اساسا زمینه های اجتماعی رفتارهای ما را شکل می دهد،در جامعه ما از نظر فرهنگی، اقتصادی و سیاسی بعد از دوران مشروطیت سیستمی شکل گرفته که مبتنی بر تمدن مدرن می باشد و این نوع تمدن در مقابل اسلام گرایی قرار گرفته است.بر این اساس در جامعه مدرنیته و ابزارگرا مثل جواع غربی و اروپایی هر چه انسان دارای مالکیت بیشتر باشد، از آزادی بیشتری برخوردار خواهد بود.وی با بیان این که جامعه مدرنیته در قرن بیستم و عمدتا در آمریکا بوجود آمده،افزود:این نوع زندگی بعد از جنگ جهانی دوم با پیروزی و تسلط آمریکا بواسطه دلار گسترده تر شد اما در چنین فضایی مردم ما که از سابقه درخشان فکری برخوردار بودند زیر بار چنین تمدنی نرفته و بر ارزش های خود متکی شدند که بدین طریق تجدید حیات و تبلور انقلاب اسلامی شکل گرفت.البته در این میان در فضای سکولاری با جوامع انسان گرای غربی و اسلامی شیعه ولایی، جنگ تمدن ها نیز بوجود آمد.
نازلترین حد ازدواج یا تشکیل خانواده از نوع موقت است
دکتر زاهد به این که جوامع آزاد و با قید و شرط در مقابل یکدیگر قرار گرفته،ادامه داد:این رویه موجب شد که در برخی مواقع خانواده را تحت تاثیر قرار دهد و تعاملات جنسی مشروعیت اجتماعی یابد.یعنی از یک طرف روابط جنسی با قیدو شرط و خانواده تضعیف شد در حالی که فرهنگ اسلامی به شدت برخانواده گرایی و روابط مشروع تاکید می کرد که نازلترین حد آن ازدواج یا تشکیل خانواده به صورت موقت است.وی به اهمیت تشکیل خانواده در کشورهای غربی اشاره کرد و گفت:در شوروی تلاش شد که خانواده را کنار بگذارند، چهار پنج سال حرف از ازدواج نبود و خانواده اشتراکی ساختند. بدین ترتیب که وقتی زن و شوهر بچه دار می شدند، فرزند را به پرورشگاهی که متخصصین حضور داشتند، می سپردند تا در آنجا رشد کرده و بزرگ شود و بعد از آن هم زن و مرد آزاد بودند و هر یک به راهی می رفتند.این روال البته قانونی هم شد اما دوباره سیستم تغییر کرد.این در حالیست که در سوئد و برخی کشورهای آمریکایی نیز هنوز خانواده گرایی وجود دارد و از میان نرفته است.
فقر پدیده کودک همسری را رقم می زنداین استاد دانشگاه به ازداوج های ناموفق اشاره کرد و توضیح داد:هرچند دین اسلام بر شکل گیری خانواده تاکید دارد اما در بیشتر مواقع مسائل اقتصادی این اجازه را نمی دهد.فرد با گذراندن تحصیل پیوسته، به سن ۳۰ سالگی رسیده و تازه به فکر کسب درآمد می افتد که این خود موجب به تاخیر افتادن ازدواج می شود.پس یکی از دلایل تاخیر در ازدواج تامین خانواده بر اساس تنطیمات مدرن بوده که البته بالارفتن توقعات نیز در آن تاثیر گذار می باشد،مسائلی که پدیده کودک همسری را بوجود می آورد.چرا که برخی والدین اعتقاد دارند که باید هر چه زودتر دختر خود را شوهر دهند، ترجیحا شوهری که همه امکانات را فراهم کند، در این میان هم جوانان که پول چندانی در بساط ندارند و آن ها دختر خود را به عقد مردهایی که فاصله سنی زیادی با آن ها دارند، در می آورند.
وی در پایان گفت:دین مبین اسلام روابط جنسی را امر پسندیده ای می داند و برای آن راهکار مناسبی در نظرگرفته و آن تشکیل خانواده می باشد چراکه سازنده بوده و در تکمیل شخصیت طرفین نیز تاثیر مثبتی دارد.
انتهای پیام/نظرات بینندگان