در نشستی مجازی مطرح شد؛
سند همکاری ایران و چین به نفع دو طرف است/ نیازی به تایید مجلس در مرحله اول نیست/ ایران به منافع خودش توجه داشته باشد
استاد تمام روابط بین الملل دانشگاه تهران گفت: زمامداران ما باید توجه داشته باشند که مسائل مربوط به توافق، عبرتی مثل برجام داشته ایم و مردم باید در خصوص متن توافق ایران و چین مطلع شوند.
به گزارش سرویس سیاسی شیرازه، دکتر ابراهیم متقی استاد تمام روابط بین الملل دانشگاه تهران در نشستی مجازی با موضوع بررسی دلایل و پیامد های برنامه همکاری های جامع ایران و چین گفت: واقعیت این است که سندی که توسط ایران و چین امضا شده به هیچ وجه قرار داد محسوب نمی شود و فریم ورک است.
وی افزود: چارچوب کار این فریم ورک در حوزه های نظامی، اقتصادی، شیلات، بنادر، پتروشیمی و... کاملا مشخص است لذا قرارداد لازمه اجرایی دارد و اما باید درباره یکی از موضوعات فوق، مقامات کشور شرایطی فراهم کنند که بر اساس آن امکان تنظیم قرار داد جدید به وجود بیاید؛ این توافق جدید زمینه های لازم را برای یک نوع همکاری متقابل را فراهم میکند و تاثیر گذار در رفتار سیاسی و بین المللی کشور ها خواهد بود.
متقی با بیان اینکه در این شرایط جمهوری اسلامی ایران و چین سطح همکاری ها را ارتقا خواهند داد و هیچ توافقی در رابطه با شکل بندی همکاری ها در آینده تنظیم نشده، اظهار داشت: باید درباره هرکدام از این موضوعات یک سطح جدیدی تعریف شود.
بنابه عقیده این استاد علوم سیاسی دانشگاه؛ کل سرمایه گذاری چین ۴۵۰ میلیارد دلار است و این حجم از سرمایه یک کار بسیار زیاد و فراگیری است که می تواند در فضای اقتصادی و سیاست ما تاثیر گذار باشد و ایران را از این وضعیت خارج نمایدلذا تبدیل به کشوری کند که فضای لازم را برای همکاری های بین المللی خواهد داشت.
متقی با ایجاد این پرسش که چرا ایران فضای مربوط به همکاری با چین را در دستور کار قرار داده، تاکید کرد: ایران در چهل سال گذشته همواره در تحریم های اقتصادی آمریکا قرار داشته و در شرایط فعلی موقعیت راهبردی آمریکا تدریجی کاهش یافته و شرایط جدیدی شکل گرفته است لذا نیازمند این که با قدرت های دیگر همکاری کند.
به گفته این استاد دانشگاه؛ چین قدرت خودش را در نظام جهانی ارتقا می دهد و این موضوع چالشی برای آمریکا به وجود آمده است.
موقعیت و قابلیت ایران ارتقا خواهد یافت
وی تصریح کرد: رهبر معظم انقلاب بر روی قدرت سازی ایران چندین بار تاکید کردند و این موضوع باید مدنظر قرار گیرد لذا جمهوری اسلامی باید تولید قدرت کند و پس نقش بنیادی و موثر داشته باشد، اعتلاف سازی کند و بخشی از معادله مربوط به سیاست راهبری می باشد.
متقی با اشاره به اینکه کشورهای منطقه ای نگاهشان به آمریکا و پیمانشان با اسراییل است و جمهوری اسلامی ناچار خواهد بود الگو های خود را تغییر دهد و همکاری منطقه ای به سمت های بین المللی ارتقا بدهد لذا می تواند تاثیرگذار باشد که موقعیت و قابلیت ایران را ارتقا خواهد داد.
این استاد دانشگاه، ایران وارد مذاکرات با چین شد و اخیرا آقای قالیباف پیام رهبر را به رئیس جمهور روسیه بردند و مقام معظم رهبری اصل سیاسی دارند که باید در برابر هژمونی آمریکا مقاومت کرد؛ در این شرایط توافق مطرح شده پیگیری شده و مسئله این است که حالا بر اساس چه اقداماتی را باید انجام داد.
وی با تشریح اینکه تمامی فضای رسانه ای و شبکه های اجتماعی برعلیه فریم ورک ایران است، اظهار داشت؛ فضای سیاست جهانی است و بر این اساس یک نظم بین المللی در حال ظهور است لذا چین از قدرت تولید ناخالصی بالایی دارد و در این دهه رشد اقتصادی افزایش قابل توجهی پیدا کرده و به همین دلیل موقعیت چین تدریجی افزایش پیدا کرده است.
چین برای رواج برخی از کارهای خود نیازمند همکاری است
به گفته این کارشناس سیاسی، چینی ها امروز مازاد دلار دارند و نمی خواهند راکد باشد و نمی خواهند در بانک آمریکایی بلوکه شود لذا در این شرایط زمینه به وجود می آید چینی ها در ایران سرمایه گذاری کنند.
وی خاطرنشان کرد: ایران قبلا با کشورهای دیگر وارد این گونه توافقات شده و تجربه ها نمایان است؛ چین برای رواج برخی از کارهای خود نیازمند همکاری است.
متقی با اشاره به امضا سند توسط ایران و چین مقرون به صرفه برای دوطرفه دانست و بیان کرد: تمامی شرکت های دو کشور می توانند سود بیشتری برسند؛ این فضای هجمه علیه این سند کنونی به دلیل این است که اروپایی ها و آمریکایی ها از محور ایران پاکستان و چین هراس دارند، برای درک بهتر این محور لازم است که کتاب برخورد تمدن ها را مطالعه نمایید در این کتاب در آینده اگر اعتلافی بین ایران و پاکستان و چین شکل گیرد، پیوندی از تمدن کنفوسیوسی و اسلامی شکل می گیرد.
این استاد دانشگاه افزود: در این قالب تمدن اسلام و کنفوسیوسی می تواند با یکدیگر رابطه داشته باشند، آمریکایی ها کاری به همکاری ایران و چین ندارد و بایدن می گوید که تفکر بایدن یک تفکر ژئوپلوتیک است و تلاش دارد موقعیت آمریکا را توسط اعتلاف منطقه ای ارتقا دهد.
متقی بابیان اینکه یک سری توافق ها اجتناب ناپذیر است، خاطرنشان کرد: اگر روسیه و آمریکا رقابت دارند در آن شرایط جمهوری اسلامی به صورت اجتناب ناپذیر باید سطح همکاری خودش را با رقیب آمریکا ارتقا دهد لذا این که ما به چین نفت ارزان می فروشیم در مقابل چین سرمایه گذاری میکند و این مدل، بای بک نام دارد.
همکاری مشترک، یک مداری تولیدی ایجاد می کند
استاد تمام دانشگاه شیراز با اشاره به اینکه مدل بای بَک این مفهوم عربی فارسی دارد که همانند الگوی روابط ایران در دهه ۷۰ بررسی کنند، گفت: همکاری اقتصادی ایران با کشور های اروپایی مبتنی با بای بک بوده است و یک روش حقوقی برای اینکه کشوری سرمایه گذاری می کند و بعد پول نمی خواهد لذا یک نوع شراکت به وجود می آید.
وی خاطرنشان کرد: اینکه چینی ها فاینانس کنند و پول بدهند و بهره آن را بگیرند، مطرح نیست و قراردادها با شرکت های چینی و متقابل بسته می شود لذا همکاری مشترک شکل می گیرد و یک مداری تولیدی را ایجاد می کند.
به گفته متقی؛ فضای نفتی ایران و چین مبتنی بر این است که چین سرمایه گذاری می کند، متخصص می آورد و بر اساس آن یک سری پروژه ها شکل می گیرد، مترو و پل طبیعت تهران توسط همکاری با چین شکل گرفت و در حوزه های محدود انجام شد لذا وقتی سرمایه، تکنولوژی و... چینی ها بیاورند زمینه سرمایه گذاری به وجود می آید.
فریم ورک نیاز به تایید مجلس ندارد
این استاد دانشگاه با بیان اینکه دو دهه است که ایران از آمریکایی ها خواستار سرمایه گذاری است اما توجه ای توسط غربی ها صورت نگرفت، خاطرنشان کرد: رسانه های غربی و اپوزوسیون بدون اینکه موضوع را متوجه شوند این را می گویند که چرا سند وارد مجلس نشده است؛ مجلس زمانی وارد می شود که یک قرارداد منعقد شود که این سند در ادامه این فضا را دنبال خواهد کرد.
وی تصریح کرد: فریم ورک نیاز به تایید مجلس ندارد و بر اساس این موضوع زمینه برای همکاری های متقابل به وجود آید.
به گفته این کارشناس مسائل سیاسی و بین الملل رسانه های آمریکایی و اروپایی تلاش دارند که چین را در فضای حاشیه ای قرار دهند؛ در دهه ۱۳۴۰ شاه از اروپایی ها درخواست کرد تا در روند صنعتی شدن ایران همکاری کنند اما این فضا را به وجود نیاوردند.
وی با تشریح عملکرد اروپایی ها در روابط بین الملل، گفت: کار اروپایی ها این است که پول ندارند لذا وارد ایران نمی‌شوند و وقتی یک کشور دیگری وارد شد، هجمه وارد می کنند.
متقی با بیان اینکه کار چین در حوزه ای که در آینده باید اجرا مشخص شود، گفت: بعد از آن شرایط قرارداد تنظیم گردد و مجلس بررسی نماید؛ چین قرار است که همکاری مشترک و مانورهای نظامی داشته باشد نه اینکه پایگاه نظامی ایجاد کند.
وی ادامه داد: ما در موضوع داعش با روس ها همکاری مشترک نظامی داشته ایم، پایگاه یعنی آمریکایی ها در کره جنوبی، ژاپن و آلمان دارند و منطقه ای در اختیار خود قرار می دهند و کلا پادگان نظامی آمریکایی ها است لذا اگر پایگاهی نظامی در سند وجود دارد در اختیار ایرانی ها است و فقط چینی ها همکاری خواهند داشت.
این استاد دانشگاه با اشاره به شایعات موجود در خصوص واگذاری جزایر ایرانی به چینی ها گفت: جزیره ای انحصاری در اختیار چینی ها قرار نخواهد گرفت بلکه سرمایه گذاری شکل می گیرد و بنادری ساخته خواهد شد که کشتی هایی با ظرفیت ۱۷۰ هزار تن بارگیری بتوانند فعالیت کنند.
به گفته متقی، در این فضا ۵۰ درصد چین برد دارد و چین برای سود بیشتر و در گردش آمدن سرمایه‌اش این کار را انجام می دهد. این فرایند اگر شکل گیرد، طبیعی است که نتیجه لازم را ایجاد خواهد کرد.
مردم باید در خصوص متن توافق ایران و چین مطلع شوند
این استاد دانشگاه به منتشر نشدن متن سند ایران و چین اشاره کرد و گفت: در رابطه با برجام کاملا شفاف نشده و دوگانگی در حرف‌های دولت شنیده می‌شد؛ خودشان این تعهد را ایجاد کردند و آمریکایی ها اجرا نکرده‌اند.
وی تاکید کرد: زمامداران ما باید توجه داشته باشند که مسائل مربوط به توافق، عبرتی مثل برجام داشته ایم و مردم باید در خصوص متن توافق ایران و چین مطلع شوند.
بنا به عقیده متقی، اگر چینی ها نبودند، متروی تهران و اتوبان تهران حاصل نمی شد لذا چین کشوری است که تکنولوژی و سرمایه اش را هم به خاطر خودش در ایران می‌گذارد.
وی با مطرح کردن این پرسش که آیا یک فضای توافق در آینده باید منتشر شود؟ گفت: حق نمایندگان ملت و مردم است که باید متن توافق در اختیار عموم قرار گیرد؛ یک نوع عدم مسئولیت پذیری در دولت وجود دارد لذا در خصوص برجام، همکاری با چین و... شفاف سازی کامل وجود ندارد.
استاد تمام سیاسی دانشگاه تهران با بیان این پرسش که آیا این چین توافق را اجرا می کند یا نه؟ خاطرنشان کرد: اگر چین این فریم ورک را اجرا کند، طبعا سرعت عمل، تحرک و پول‌شان بیشتر است اما چین درست مثل آمریکا بوده و به دنبال منافع خودش است.
وی خطاب به سیاست مداران کشور بیان داشت: ایران باید در همه سندها به منافع خود توجه کند، طبیعی است که چین تمامی امکانات خودش را به کار می‌گیرد، سود می‌خواهد.
وی در پایان تاکید کرد: اگر ما در همکاری با چینی ها سرعت بیشتری داشته باشیم و طرف مقابل را متعاقد کنیم که نتایج هر فازی را کوتاه مدت برای جامعه ایران ملموس باشد، بهترین نتیجه ها حاصل خواهد شد.
گفتنی است این نشست مجازی به همت نهضت سوادرسانه ای انقلاب اسلامی استان فارس (نسرا) جهت آگاه سازی و پاسخ به شبهات موجود در فضای مجازی مبنی بر سند ۲۵ ساله ایران و چین برگزار شده است.
انتهای پیام/ح/ر
نظرات بینندگان
